Саудовская Аравия, которая в настоящее время занята организацией хаджа во время пандемии коронавируса, объявила, что любой человек, который войдет в святые места без разрешения, будет оштрафован.
Министерство внутренних дел заявило, что штрафы в размере от 2666 долларов США будут наложены на тех, кто совершил «вторжение» в места совершения хаджа в Мине, Муздалифе и Арафате. По данным kazislam.kz, на «рецидивистов» (то есть, тех, кто повторно нарушит правила) будет наложен штраф в два раза больше.
Напомним, что правительство Саудовской Аравии объявило на прошлой неделе, что ограничит доступ к хаджу. Власти королевства обрабатывают запросы паломников из 160 стран. Паломники в этом году будут состоять из 70% не-саудовских граждан и 30% саудовских граждан. Паломники, приезжающие из-за границы, не будут допущены к участию в хадже.
Все допущенные паломники должны будут носить маски и придерживаться социального дистанцирования во время коллективных молитв. Запрещается касаться Каабы или целовать ее.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Аллоҳ таолонинг биз бандаларга ато этган неъматлари жуда ҳам кўп бўлиб, энг буюк неъмати – иймон, яъни Аллоҳни таниш ва У Зотнинг Ўзигагина ибодат қилишдир. 

Иймон Аллоҳ таолога шукр қилиш билан мукаммал бўлади.  

Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтади: «Кимда ким Аллоҳнинг унга берган неъматларини танимай, билмай, фақатгина ейдиган ва ичадиган нарсаларнигина неъмат деб биладиган бўлса, ҳақиқатда илми жуда ҳам кам бўлиб, азобини ҳозир қилибди. Кимда ким дунёдан беҳожат бўлмаса, унга бирон бир дунё йўқдир».   

Ушбу мақолада шукрнинг ҳақиқати, шукрли бўлиш нақадар улуғ неъматлиги ва ношукр бўлиш неъматлар заволи экани ҳақида сўз юритилади.   

Шукр ҳақида таъриф  

Шукр араб тилида аслида оз ем билан семирадиган ҳайвонга нисбатан ишлатилади. Неъмат берувчига мақтов сўзларини айтишга шукр сўзини ишлатиш машҳур бўлган. 

Шукрли инсон – Роббига берилган неъматлар учун кўп шукр айтувчи, ўзига буюрилган вазифаларни сидқидилдан ва тиришқоқлик ила адо этувчидир. 

Уламоларимиз шукрнинг истилоҳида бир неча тарифларни айтганлар. 

Роғиб: «Шукр – неъмат тасаввури ва изҳоридир. Куфр эса – неъматни унутиш ва яширишдир», деган. 

Кафавий: «Шукр урфда неъмат учун берилган ҳар бир мукофотдир. Шукрнинг асли - неъматни тасаввур ва изҳор қилишдир. Шукр бандадан бўлганда, эҳсонга нисбатан бўлган ирфондир. Аллоҳ таолодан бўлганда эса, савоб ҳамда гўзал мақтовдир», деб айтган. 

Муновий: «Шукр икки хил бўлади: Биринчиси тил шукри бўлиб, у неъмат берувчига мақтов айтиш билан адо бўлади. Иккинчиси эса аъзоларнинг шукри бўлиб, неъматга яраша мукофот тақдим қилиш билан адо этилади», деган.  

Ибнул Қаййим: «Шукр – Аллоҳ неъматининг банда тилида мақтов ва эътироф, қалбида шуҳуд ва муҳаббат, аъзоларида эса бўйсуниш ва тоат тарзида зоҳир бўлишидир», деб айтган. 

Аллоҳ таоло Қуръони каримда: «Қасамки, агар шукр қилсангиз, албатта, сизга зиёда қилурман. Агар куфр келтирсангиз, албатта, азобим шиддатлидир», дея марҳамат қилади. (Иброҳим, 7).  

Ушбу оят ҳақида марҳум аллома Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ўзларининг «Тафсири ҳилол»  китобида қуйидагича ёзади: «Шукр неъмат берувчи Зотга мақтов сўзларни айтиш ва у неъматни Аллоҳнинг розилиги йўлида сарфлашдан иборатдир. Берилган неъматга шукр этиш инсоннинг тўғри йўлда мустақим эканини кўрсатади. Шукр қилувчи инсон Аллоҳ таоло ўзини доим кузатиб туришини ҳис этади ва неъмат етганда зоҳир бўладиган манманлик, исроф ва шунга ўхшаш салбий ҳолатлардан холи бўлади.  Натижада ўзига берилган неъматлардан фойдаланиб, яхши амалларни кўпайтиради».  

Шукр ҳақида оятлар 

Қуръони каримда шукр ҳақида  оятлар жуда кўп бўлиб, бу ўринда улардан баъзиларини келтирамиз: 

Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло:  

«Агар шукр қилсангиз ва иймон келтирсангиз, Аллоҳ сизни азоблаб нима қилади?! Аллоҳ шукр қилувчи ва билувчи зотдир», деб марҳамат қилган. (Нисо, 147). 

Аллоҳ таолонинг ушбу оятдаги шукр қилувчилик сифати - банданинг озгина қилган амалига ҳам кўплаб савоблар бериш ила уни мукофотлайди, дегани бўлади. 

Ибн Жарир Табарий бу оят тафсирида бундай дейди: «Эй мунофиқлар, Аллоҳ таоло агар унга итоат этсангиз ва буйруқларига ижобат этиб, қайтариқларидан тийиладиган бўлсангиз, сизларни дўзахнинг энг тубига солишига ҳожати йўқ. Зотан, сизларни азоблашдан У зотга бирон бир манфаат йўқ. Ким не қилса, ўз танлови ила қилур". 

Қатода ушбу оят ҳақида: «Дарҳақиқат, Аллоҳ жалла саноуҳу шукрли ва мўмин бандани азобламайди», деб айтган. 

Демак, шукр ва иймон бир-бирига яқин бўлиб, иймонли инсон шукрли бўлиши ҳам лозим экан. Шунингдек, доимо Ҳақ таолога шукр ила юрувчи инсонни У Зот азобламас ҳам экан. 

Аллоҳ таоло «Бақара»  сурасининг 152-оятида: «Бас, Мени эслангиз, сизни эслайман. Ва Менга шукр қилингиз, куфр қилмангиз», деб марҳамат қилган.

Имом Абу Лайс Самарқандий ушбу оят ҳақида бундай дейди: «Аллоҳ таолонинг ушбу ояти маъноси  «Эй бандалар, Мени тоат ила эсланг, шунда сизларни мағфират ила эслайман», ёки  «Мени инсонлар ичида зикр қилинг, сизларни фаришталар ичида зикр этарман», ёки бўлмаса, «Мени хурсандчилик онларида зикр этсангиз, сизларни қийинчилик онларингизда эсларман», дея марҳамат қилингани бўлади.  

Ҳақиқий неъмат илмдир. Зотан, илмдан бошқа барча неъматлар роҳатдан бошқа нарсага ўзгаради. Таом ейилгач, бир муддатдан сўнг ташқарига  чиқишни талаб этади. Кийим ҳам кийилавергач, иссиқ ва совуқ таъсирида эскириб, ҳолати ўзгаради. Илмдан эса соҳиби сира ҳам малолланмайди. Балки кўпинча зиёдасини талаб қилаверади». 

Шукр қилиш неъмат берувчи Зотга мақтов сўзларини айтиш ва неъматни уни берган Зотнинг розилиги учун ишлатиш билан бўлади. Аммо тили билан шукр деса-ю, амали билан Аллоҳнинг айтганидан бошқани қилса, куфрони неъмат қилган бўлади.  

Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло «Наҳл»  сурасининг 114-оятида: «Бас, Аллоҳ сизга ризқ қилиб берган нарсалардан ҳалол-пок ҳолида енг. Ва агар унга ибодат қиладиган бўлсангиз, Аллоҳнинг неъматига шукр қилинг», деб марҳамат қилган. 

Ушбу оят тафсирида аллома Шайх Муҳаммад Али Собуний бундай ёзади: «Сизларга Аллоҳ таоло мубоҳ қилган ҳалол покиза неъматларни енглар. Аллоҳ сизларга ато этган улуғ неъматга, агар У Зотга иймону ихлос ила ибодат этадиган бўлсангиз, Ундан бошқа ҳеч кимга ибодат қилмаслик ила шукр қилинглар».  

Ҳақиқий шукр ~ неъмат берувчи Зотни таниш ва Унгагина ибодат қилишдир. 
 
Аллоҳ азза ва жалла:  

«Эй Оли Довуд, шукр қилинглар! Бандаларимдан шукр қилгувчилари оздир», дея марҳамат қилган(Сабаъ, 13). 
 
Ибн Аби Ҳотим айтади: «Собит Буноний раҳимаҳуллоҳ: «Довуд алайҳиссалом оила аъзолари, фарзандлари ва аёлларига куннинг вақтларини ибодат учун тақсим қилиб берган эди. Куннинг ва туннинг бирон бирон вақти йўқки, унда Довуд алайҳиссаломнинг оила аъзоларидан бири намоз ўқимаган бўлса».

Бу оят ҳақида Ибн Касир раҳимаҳуллоҳ шундай дейди: «Эй Оли Довуд, шукр қилинглар!», яъни эй Довуд алайҳиссалом аҳллари, сизларга дин ва дунёингиз борасида берилган неъматлар учун шукрли бўлингиз. 

Муҳаммад ибн Каъб Қуразий: «Шукр – Аллоҳга тақво ва солиҳ амал этмоқдир. Бу сўз, феъл ва амалда шукрда қоим бўлганларга айтилиб, Довуд алайҳиссалом аҳллари шундай бўлган эдилар», деб айтган. 

Фузайлдан ривоят қилинади: «Довуд алайҳиссалом: Эй Роббим! Сенга қандай шукр этаманки, шукр Сен ато этадиган неъматдир», деди. Шунда Аллоҳ таоло унга: «Эй Довуд, буни неъмат эканини англаган онингда шукр қила олдинг», дея ваҳий қилди. 

Ибн Аби Ҳотим ривоятлари. 

Абу Абдураҳмон Ҳубулий: «Намоз – шукр. Рўза ҳам – шукр. Аллоҳ ризосини кўзлаб қилинган ҳар бир амал – шукрдир. Шукрнинг энг афзали эса – ҳамддир», деган. 

Ибн Жарир ривояти.

(давоми бор).

Суннатуллоҳ Абдулбосит

Китоб — ҳаёт ҳикматларини ўргатувчи жавоҳирлар сандиғи. У кишида ота-онага меҳр-муҳаббат, эл-юртга яқинлик, Ватанга муҳаббатни онгу шуурга сингдиради.

Юртимизда маънавий-маърифий соҳаларни ривожлантириш, буюк алломаларимиз илмий асарларини тадқиқ этиш ҳамда уни кенг жамоатчиликка етказиш, халқимиз, айниқса, ёшларни бундай нодир асарлардан баҳраманд этиш мақсадида тизимли ишлар амалга оширилмоқда.

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот ҳамда Республика маънавият ва маърифат марказлари ҳамкорлигида нашр этилган янги илмий-маънавий китоблар тақдимотига бағишланган онлайн тадбир бўлиб ўтди, дея хабар бермоқда Ўзбекистон халқаро ислом академияси матбуот хизмати.

Унда муаллифлар: Ш.Умаров, У.Муҳаммадиев “Исломда ижтимоий иллатлар муолажаси”, Б.Амонов, Н.Қобилов “Имом Бухорий изидан”, И.Даминов “Ота-она — ҳикмат, фарзанд — чироқ”, У.Муҳаммадиев “Илмдан бошқа нажот йўқ” китобларидан ўрин эгаллаган қимматли маълумотлар, алломалар ҳикматлари, ҳозирги пайтдаги кўплаб салбий масалаларга ижобий ечим бўладиган илмий-маънавий тадқиқот ишлари муҳокама этилди.

Тадбирда Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон Ислом цивилизацияси маркази, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Ўзбекистон мусулмонлари идораси, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази вакиллари ҳамда олимлар, профессор-ўқитувчилар, илмий-тадқиқотчилар иштирок этди.

Тақдимотни Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори Шовосил Зиёдов кириш сўзи билан бошлаб, бугунги кунда марказ томонидан амалга оширилаётган ишлар, алломаларимиз меросини чуқур ўрганиш ва тадқиқ этиш, бу борада илмий рисолалар мунтазам чоп этилаётгани ҳақида фикр билдириб, юқорида номлари келтирилган китоб муаллифларини ушбу ютуқлари билан табриклади.

Шундан сўнг Республика маънавият ва маърифат маркази раҳбари Минҳожиддин Ҳожиматов Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази билан ҳамкорликда нашр этилган китоблар бўйича муаллифлар самарали меҳнат қилганини таъкидлаб, унда илгари сурилган фалсафий қарашлар, чуқур таҳлилий ёндашувлар, аниқ манбаларга таянган ҳолда яратилганини ва ушбу китоблар ўқувчи тафаккурининг янада ошишига хизмат қилиши билан аҳамиятли эканини билдирди.

— Ҳақиқий илмга маънавият орқали эришилади, — деди ўз сўзида Минҳожиддин Мирзо. — Китобга бўлган муҳаббат — бу, энг аввало, ватанга, оилага бўлган муҳаббатдир. Бугун олимларимиз, шоиру ёзувчиларимиз қаторида ёш, изланувчан тадқиқотчиларимиз ҳам халқимиз, қолаверса, ёшларимизнинг илм-маърифатли бўлишларида ўз ҳиссаларини қўшмоқда. Уларни илм-зиё, маънавият тарғиботчилари десак, муболаға бўлмайди. Шу жумладан, мазкур тўртта китоб муаллифлари ҳам шундай шарафли мақтовга лойиқ.

Дарҳақиқат, ҳар бир маънавият тарғиботчиси бор экан, ундан зиё тарқатишда юксак билим, самарали меҳнат, тинимсиз изланиш, ўқиб-ўрганиш талаб этилади. Тадбирда “Исломда ижтимоий иллатлар муолажаси”, “Имом Бухорий изидан”, “Ота-она — ҳикмат, фарзанд — чироқ”, “Илмдан бошқа нажот йўқ” китобларидан ўрин эгаллаган мазмун-моҳият, илгари сурилган ғоялар ҳақида олимлар ўз фикрларини билдирди. Якунда ушбу китобларнинг олий ва ўрта махсус таълим муассасаларида чуқур ўрганилиши, ўқитувчилар томонидан дарслик сифатида фойдаланилиши тавсия этилди.

Дин ишлари бўйича қўмита матбуот хизмати

ЎМИ матбуот хизмати

Булғор ислом академияси (Россия) Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти билан ҳамкорликда Комилжон Раҳимовнинг «Хўжагон Нақшбандия тариқати ва етти пир» номли монографияси рус тилида нашр қилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири Ўзбекистон Фанлар академияси манбасига асосланиб.
Комилжон Раҳимов – тасаввуф илми бўйича етук мутахассис, олим ҳисобланади. Олим мазкур тадқиқотда тариқат асосчиси Хўжагон-Нақшбандийнинг ҳаёти ва фаолияти, Абдухолиқ Ғиждувонийдан Баҳоуддин Нақшбандгача бўлган дастлабки етти пир ҳаёти ва фаолияти ҳақида батафсил тўхталган. Шунингдек, тариқатнинг пайдо бўлиши ва тарқалиш тарихи, унинг ғоявий ва илмий асослари ҳақида аниқ, илмий асосланган тадқиқот натижаларини тақдим этган.
Тадқиқотчи, тариқатлар пайдо бўлишидан олдин, VIII – XI асрлардаги Марказий Осиё тасаввуф тарихи тўғрисида маълумот берган. Бу билан, Марказий Осиёда Хўжагон-Нақшабандия тариқатининг пайдо бўлиши тасодифий эмаслигини ва унинг тарихий асослари мавжудлигини исботлаб беради.
Фалсафа доктори Комилжон Раҳимовнинг ушбу монографияси маънавий-маърифий мерос борасида изланишнинг тарихий тажрибасини рўёбга чиқаришда, МДҲ мамлакатлари халқлари исломий меросининг кўп асрлик анъаналарини тиклаш ва ривожлантиришга ижобий ҳисса қўшиши билан аҳамиятлидир.
Монография Марказий Осиё тасаввуфи Хўжагон-Нақшбандияга қадар бўлган даврда, Хўжагон-Нақшбандия тариқати (олтин силсила, Хўжагон-Нақшбандия тариқатининг пайдо бўлиши ва тарқалиши), етти пир (Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний, Хожа Ориф Ревгарий, Хожа Маҳмуд Анжирфағнавий, Хожа Али Ромитаний, Хожа Муҳаммад Бобойи Самосий, Саййид Амир Кулол, Хожа Баҳоуддин Нақшбанд) бобларидан иборат.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати