muslim.uz
Эртага Қуръон мусобақаси Бухорода давом этади
21 январь куни Қуръон мусобақасининг ҳудудий босқичи Бухоро шаҳридаги “Абу Ҳафс Кабир” жоме масжидида давом этади. Ушбу мусобақа muslim.uz сайти ҳамда унинг Facebook.com ижтимоий тармоғидаги саҳифаси орқали онлайн эфирда узатилади.
Ҳурматли Қуръон ихлосмандлари барчангизни Бухоро шаҳрида бўлиб ўтаётган Қуръон мусобақасига таклиф этамиз.
Қуръоний зиёфатга марҳабо, азизлар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Ургут туманида мусобақа ғолиблари эълон қилинди
Самарқанд вилояти Ургут туманида бугун, 20 январь куни бўлиб ўтган Қуръон мусобақасининг ҳудудий босқичи ғолиблари аниқланди. Улар билан танишинг.
Эркаклар ўртасида.
Ҳифз йўналиши:
18-25 ёш
1-ўрин. Ғайбуллаев Абдужаббор
2-ўрин. Асроров Жаҳонгир
3-ўрин. Амонов Икром
26-40 ёш
1-ўрин. Турсунов Асқар
2-ўрин. Ҳасанов Назрулло
3-ўрин. Набиев Нурилло
Тиловат йўналиши
18-25 ёш
1-ўрин. Очилов Меҳрожиддин
2-ўрин. Ғиёсов Отабек
3-ўрин. Фазлиддинов Бобурмирзо
26-40 ёш
1-ўрин. Файзиев Ғолиб
2-ўрин. Ҳасанов Абдуғани
3-ўрин. Ғаффоров Муҳаммад
Ҳудудий босқич ғолибларига Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг дипломи ва қимматбаҳо совғалари топширилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
«Эти сизга, суяги бизга»
«Устоз отангдек улуғ» (халқ мақоли)
«Аллоҳ сизлардан иймон келтирганларни, хусусан, илм берилганларнинг даражасини кўтарур» (Мужодала сураси, 11-оят) ояти каримаси билан илмлиларнинг даражасини кўтарган Меҳрибон ва Раҳмли Аллоҳ Ҳақ субҳанаҳу ва таолога беҳисоб ҳамду санолар, «Жаннат боғлари (илм мажлислари) ёнидан ўтсангиз, сайил қилинг (қатнашинг)...» ( Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо ривояти) деб илм олишга буюрган Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга беҳисоб саловату саломларимиз бўлсин!
Аллоҳга ҳамдларимиз бўлсинки, биз илмий-маърифий давлатда яшаймиз, барчамизга бирдек илм олишга шарт-шароит яратилган. Боғча ёшидан бошлаб турли таълим-тарбия марказларига Ватанимиз аҳолиси тинчлик-омонликда бориб, илм олиб келмоқдалар. Таълим марказларида эса ўз касбига содиқ, фидоий устозлар эртаю кеч хизмат қилиб дарс бермоқдалар. Ҳатто турли сабабларга кўра кундузи дарсга келолмайдиган инсонлар учун таълим марказларида кечги гуруҳлар ташкил этилиб, ҳатто уларга ҳам барча шароитлар яратилган ва булар барчаси яхлит тизим сифатида гўзал фаолият юритиб келмоқда. Бироқ мақоламиз бу ҳақида эмас, биз бошқа бир масалани ёритмоқчимиз.
Азалдан илм-маърифат билан дунёни тебратган бизнинг юрт уламолари илм-маърифатда етук бўлганлар ва ҳеч ким етишолмаган чўққилларни забт этганлар. Бундан ҳосил бўлган халқ мақолларидан бири «Эти сизга, суяги бизга»дир. Афсуски, шу ҳикмат кундан-кун унутилиб бораётгандек... Аксини олиб ўқувчилар устозлари устидан шикоят қилган, ҳатто керакли ташкилотларга ёзган, ўқувчининг ота-онаси келиб устоз билан жанжаллашган...
Ёши катталардан бири сўзлаб беради: «Бизни оталаримиз олдин болани хоҳ ҳунарга бўлсин, хоҳ илмга бўлсин, устозга бермоқчи бўлсалар, жилла қурса, кичкина совға олиб ёки бир товоқ ош дамлаб, боласини еталаб, устозга олиб борар эди. Ҳозир ундай урф йўқолиб кетди, оталар болаларини устозга, ҳунарга шундоқ олиб келиб, бериб кетади, устозга ҳурмат йўқолиб кетди...».
Яна бир куни сафардан қайтаётган эдим, ёнимда ҳамсафарлар билан гапдан-гап чиқиб, яна шу таълим-тарбия ҳақида суҳбат бошланиб кетди ва ҳамсафарлар қуйидаги сўзларни айтдилар: «Ҳозирги кунда мактаб ўқувчилари сал бўлса ота-онасини еталаб келади, ваҳоланки, текшириб чиқилса, аксар ҳолатда айб боланинг ўзида бўлади, бунга қарамасдан "боласини ҳимоя қилгани келган қаҳрамон ота-она" устоз билан жанжал қилиб, устозни диққат қилиб кетади".
Ҳаммамиз ҳам мактабда ўқиганмиз, ҳақиқатни айтадиган бўлсак, аксар ҳолда ҳақиқатан айб болада бўлади, устоз болани ўз ўзидан сўкмайди, танбеҳни бекордан бекор бермайди ва бундай ҳолатларга ўзимиз ҳам гувоҳ бўлганмиз, энди айб кимда дейсиз, ёшлик қилиб ўз айбини яширган боладами ёки айб кимдалигини аниқламасдан устоз билан жанжаллашган ота-онадами?
Энди ўқувчини одобларининг баъзиларини эслаб қўяйлик:
динига, дунёсига, охиратига, Ватанига, халқига фойдали бўлган илмни ихлос билан ўрганиш;
илм олишига халақит берадиган бефойда, зарарли нарсалардан четда бўлиш;
муаллимига тавозеъли бўлиш. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: "Илмни ўрганинглар. Илм учун сокинлик ва виқорни ўрганинглар. Ўзингиз таълим олаётган зотга тавозели бўлинглар" (Табароний ривояти);
устозга улуғлаш назари билан қараш. Ҳадиси шарифлардан бирида: «Ким каттамизни улуғламаса биздан эмас...» дейилган.
Яна бошқа бир қанча одоблари борки, агар ўқувчи уларнинг риоясини қиладиган бўлса, ана шунда унга илм юқади, олган илми ҳаётида манфаат бериб, улкан зафарларга эриштиради.
Устознинг даражаси нақадар буюклигини ҳадиси шарифларда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бир неча бор такрорлаганлар: Абу Умома розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Албатта, Аллоҳ, Унинг фаришталари, осмонлару ернинг аҳли, ҳаттоки уясидаги чумоли ва балиқ ҳам одамларга яхшиликни ўргатувчига саловат айтадилар", дедилар» (Термизий ривояти).
Ушбу ҳадиси шарифда одамларга яхшиликни ўргатувчилар дейилганда кичкинтойларга алифбени ўргатишдан тортиб, фан докторлик илмий ишларига раҳбарлик қилаётган устозлар, илмий кашфиётларни бошқараётган раҳбарларгача бўлган устозлар назарда тутилади. Бунда борада юрт аҳолиси асрлар оша бизнинг барчага ўрнак бўлиб келаётган эди. Энди-чи, энди биз Ғарбнинг салбий одатларига қараб кетайликми ё ўзимизнинг гўзал одатларимизга содиқ қолиб, Ислом одоби билан суғорилган маънавиятимизни сақлаб қолайликми?
Буюк мутафаккир бобомиз Алишер Навоий «Насойимул Муҳаббат мин шамоимул футувват» асарларида қуйидаги ҳикояни келтирадилар:
Амир Абу Али қ.т.с.
Ўзини қул бозорида сотган мурид (мурид – устозга эргашган шогирд)
"(Амир Абу Алининг) Бир муриди бор эди, оти Муҳаммад Шаҳрободий. Бир куни бу муридини бозорга юборди. Шаҳрободийнинг пули йўқ эди. Бозорга келиб ўзини қулликка сотди ва пулига Амир Абу Али сўраган нарсани олиб юборди. Бу савдодан бир неча кун ўтди. Шаҳрободийни сотиб олган киши бу ишдан хабар топгач озод қилиб юборди. У пири (устози) қошига келди.
Пир деди: “Эй жавонмард (эй мард киши), неча минг йил бизнинг жонимиз ғайб оламида сенинг яралишинг ишқида куяр эди. Шу бас эмасмидики, бу зоҳир фироқига мубтало қилдинг? Энди бир ҳафта зоҳир қурби ҳам керак... "
Мана ҳақиқий, мард, фидоий шогирд, устози нарса олиб келишни илтимос қилганида ўзини пули бўлмаса ҳам устози берган пулни ҳаё қилиб олмаган, нима қилишни билмасдан ўзини сотиб бўлса ҳам устоз айтган нарсани олиб келган. Бунга ўхшаш воқе ҳикоялар Навоий бобомиз китобида жуда ҳам кўп, Энди эса ундай мардларни кўрсак, ажабланадиган бўлиб қолдик. Аслида у бизнинг боболаримизни устозларга бўлган юксак эҳтироми эди.
Али розияллоҳу анҳу: «Менга икки ҳарфни ўргатган устоз мени қул қилиб сотишига ҳам розиман», деганлар.
Биз юқорида фақат мактаб ўқувчини мисол қилиб олиб сўз юритдик, аслида қаерда ўқувчи бўлишидан қатъи назар, устознинг ҳурматини жойига қўйиш керак, берган вазифаларини ўрнида адо этиш даркор. Чунки устоз ўқувчисига зарар етказадиган ёки беҳуда ишга буюрмайди.
Устознинг хизматини қилиб дуосини олган киши эса икки дунёда кам бўлмайди, унинг келажаги порлоқ бўлади, доно халқимиз бежизга «Устоз отангдек улуғ» демаган.
Бахтиёр НАЖМИДДИНОВ,
Тошкент ислом институти талабаси
ЎМИ Матбуот хизмати
Истиғфор ва унинг фойдалари
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Кимда-ким кўп истиғфор айтса, Аллоҳ ўша (банда) учун ҳар қандай ғам-ташвишдан қутулиш, тангликдан чиқиш йўлини (пайдо) қилади, уни ўзи ўйламаган томондан ризқлантиради” (Абу Довуд, Аҳмад, Табароний, Ҳоким ривоят қилган ).
Гуноҳ банда бошига ғам-ташвиш келтиради. Турли муаммолар, дилхираликлар гуноҳлар туфайли пайдо бўлади. Мана шу муаммонинг давоси тавба, истиғфордир.
Фараз қилинг: бир одам бошига оғир мусибат тушди, кутилмаганда боши берк кўчага кириб қолди. Нима қилишни билмаяпти. Мана шундай пайтда истиғфор асқатади. Банда “Астағфируллоҳ, астағфируллоҳ”, деб Аллоҳга юкинса, Меҳрибон Парвардигор унга ёрдам беради. Аллоҳ неъматларига шукр қилган, Унга ҳамду сано, истиғфор айтган бандани қийин дамларда кўмаксиз қолдирмайди.
Тирикчилик масаласида қандайдир муаммога дуч келганда ҳам истиғфор айтилади. Жаъфар Содиқ шундай деган экан: “Кимнинг ризқи (келиши) кечикса, истиғфор айтишни кўпайтирсин ”.
Ойлик маоши кечикаётган, савдосидан барака кўтарилган одам истиғфор айтса, ишлари юришиб кетади. Аллоҳ кўп истиғфор айтган бандани хаёлига келмаган томондан ризқлантиради.
Қарзга ботган ёки бировга қарз бериб, пулини ололмай юрган одам ҳам истиғфор билан муродига етади.
Агар оилада нотинчлик бўлса, эр-хотин ўртасида келишмовчилик чиқса ёки фарзандлар итоатсизлик қилиб, катталар гапини икки қилса, истиғфор айтилади.
Баъзида инсоннинг моддий ҳолати яхши бўлсаям негадир қалби безовта бўлаверади, пули бор, ошна-оғайнилари, таниш-билишлари бисёр, негадир қалби нотинч. Мана шундай пайтда ҳам истиғфор айтилса, кўнгилдаги ғашлик арийди. Кўп истиғфор айтган инсон ўзини анча енгил ҳис қилади. Чунки ҳар сафар истиғфор айтилганида дилдаги қора доғлар ювилади, дилхиралик барҳам топади.
Бойми, камбағалми, ёшми, қарими, ҳар бир инсон истиғфор айтишга муҳтож. Сабаби оддий: инсон ожиз ва заиф. Ҳаётда ҳар қандай муаммони чангал-чангал пул билан, казо-казо таниш-билишлар билан ҳал этиб бўлмайди. Дунёда пул билан ҳам битмайдиган ишлар жуда кўп.
Хуллас, истиғфор айтиб қийин вазиятлардан чиқиб кетиш, муаммоларни ҳал этиш мумкин. Аллоҳ бизга шундай имконият берган. Бунинг учун Аллоҳга ҳамду санолар айтамиз.
"Истиғфорнинг 40 хосияти, Салавотлар" китобидан
ЎМИ Матбуот хизмати
Аждодларимиз, ота-оналаримиз қабрларини обод қилиш ҳар биримизнинг вазифамиздир
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг 2018 йил 5 январь куни Тошкент вилояти қилган ташрифида Зангиота зиёратгоҳида бўлиб, у ерда ўтган улуғларимиз, буюк алломаларимиз ёд этилди, уларнинг ҳаққига Қуръон тиловат қилинди.
Мазкур ташриф давомида Юртбошимиз “Аждодларимиз, ота-оналаримиз, умуман олганда ўтганларимизга ҳурмат бажо келтириш, уларнинг қабрларини обод қилиш ҳар биримизнинг вазифамиздир” деб таъкидлаб ўтдилар.
Юртимиздаги бошқа зиёратгоҳларда ҳам ушбу мажмуа каби обод қилиш, одамларнинг келиб кетиши учун зарур шароитлар яратиш борасида ўз фикрларини билдирди. Бундай хайрли ишлар каттаю-кичик, хусусан ёшларнинг тарбиясида улкан аҳамиятга эга эканлиги алоҳида таъкидланди.
Президентимиз чақириқларидан руҳланган Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институти устоз ва талабалари жорий йилнинг 20-21 январь кунлари нинг ташаббуси билан “Аждодларимиз қабрларини обод қилиш ҳар биримизнинг вазифамиз” шиори остида муқаддас қадамжолар ва қабристонларда хайрия ҳашари ташкил этилди.
Хайрия ҳашари доирасида институт Тошкент шаҳридаги Қаффол Шоший, Шайх Зайниддин, Чимир ота мақбаралари ҳамда “Тешикқопқа”, “Ғойиб ота”, “Чиғатой дарвоза”, “Шайх Зайниддин”, “Бешқўрғон”, “Чимир ота” қабристонларида ободонлаштириш ва тозалов ишлари амалга оширилди.
Аввало ҳар бир қабристонда зиёрат одобларига биноан мазкур масканларда дафн этилган буюк аждодларимиз Қаффол Шоший, Шайх Зайниддин, Алихонтўра Соғуний, Ўзбекистон мусулмонлари идораси асосчилари ва муфтийлари Эшон Бобохон ибн Абдулмажидхон, Зиёвуддин ибн Эшон Бобохон, Шамсиддинхон Бобохонов, Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф, Абдурашид қори Баҳромов, устозлар Ғуломқодир домла Мирзаёқубов, Салоҳиддин домла Муҳиддинов, Абдулазиз қори, Собиржон қори, Одилжон қори, Сайиднаби домла, Раҳматхўжа домла ва бошқа мўмин-мусулмонларга бағишлаб Қуръон тиловат қилинди, сўнгра ободонлаштириш ишларига киришдилар.
Зеро, улуғ зотларнинг қабрларини зиёрат қилаётган киши уларнинг қилиб ўтган улуғ ишларини, қолдирган буюк маънавий меросларини эслаб, ибрат олади ва ўша зотлар каби яшашга интилади. Имом Аҳмад ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ (с.а.в.): “Қабрларни зиёрат қилинглар. Чунки бунда сизлар учун ибрат бордир”деганлар.
Қабристонни зиёрат қилиш инсонга дунё ташвишларини унутишга ёрдам беради. Имом Байҳақий ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ (с.а.в.):
“Мен сизларни қабрларни зиёрат қилишдан қайтарган эдим. Кейин менга маълум бўлди (яъни, Аллоҳ томонидан буюрилди). Энди қабрларни зиёрат қилаверинглар. Чунки у қалбни юмшатади, кўзни ёшлатади ва охиратни эслатади” деганлар.
Қалби қаттиқ кишининг кўзига ёш келмайди. Бундай киши бошқаларга меҳр-шафқат кўрсатмайди. Демак, қабр зиёрати инсонлар ўртасида ўзаро меҳр-мурувватни кучайтирувчи воситадир.
Қабрларни зиёрат қилиш орқали зиёратчи мазкур фазилатлардан баҳраманд бўлса, маййитлар зиёратчиларнинг дуо ва истиғфорлари ҳамда тиловатлари савобидан баҳраманд бўладилар.
Демак, ота-оналар, ёр-биродарлар ҳамда улуғ зотларнинг қабрларини юқорида айтилган фазилатларга эришиш ва уларнинг руҳларини шод этиш мақсадида зиёрат қилинади.
Халқимизда: “Бозоринг билан мозорингни обод тут” деган ажойиб бир мақол бор. Шундай экан эзгу амаллар аввало қабрларни обод қилишдан бошланади. Рамазон ва Қурбон ҳайитлари арафасида, 9 май “Хотира ва қадрлаш куни” муносабати билан юртимизнинг барча жойларида ободончилик ишлари, айниқса қабристонларимизни янада обод қилиш борасида қизғин ишлар қилиниши мустақиллик йилларида хайрли анъанага айланди.
Ўзбек халқи бу соҳада дунёга ўрнак бўлиб келаётган миллат десак муболаға бўлмайди. Айниқса мархумларни руҳини шод қилиб, улар ётган қабрларни обод қилиш борасида қолган халқлар биздан ўрнак олса арзийди.
Аммо афсуски, халқимиз орасида ота-онаси тирик бўла туриб, уларни қадрламаётганлар, вафот этган бўлса, уларни қабрини зиёрат қилиб, ҳақларига тиловати Қуръон қилмаётганлар ҳам учраб турибди. Зеро, ҳеч ким бу ҳаётда абадий қолмайди, ҳамма ҳам бир кун вафот этиб, борадиган жойи қабристон бўлади.
Қабрларнинг усти ва атрофида гул ва майсалар чиройли бўлиб, ўсиб туриши гўёки марҳумлар ҳаққига истиғфор ва саловат айтиб тургандек бўлар экан.
Дарҳақиқат ислом дини мана шундай хайрли ишларга чақиради.
Маънавият-маърифат ва иқтидорли
талабалар билан ишлаш бўлими бошлиғи Ў.Собиров
Манба: http://islaminstitut.uz
Янгиликлар
