Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий

Нуриддин домла ҳазратлари

Андижондаги "Холид ибн Валид"  жоме масжидидаги суҳбат (18.12.2021 йил)

Хоразм Маъмун академияси томонидан «Хива тарихидан лавҳалар» китоб-альбоми ўзбек ва рус тилларида нашр этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Ўзбекистон Фанлар академияси маълумотига кўра, ушбу китоб-альбомда Хива шаҳрининг вужудга келиши, ижтимоий ҳаёти, аҳолининг этник таркиби, ҳунармандчилик, деҳқончилик машғулотлари, хиваликлар маданияти ва санъатига доир қимматли маълумотлар. қўлёзма асарлар, архив маълумотлари, элчи ва сайёҳларнинг эсдалик ва хотиралари, нодир манбалар асосида илк бор тўла ёритилган.

Китоб-альбом маҳаллий ва хорижий сайёҳлар, олий ўқув юрти талабалари, гид-йўлбошловчилар ҳамда юртимиз тарихи билан қизиқувчи кенг ўқувчилар оммасига мўлжалланган.
Мазкур китоб-альбомнинг афзалиги шундаки, барча маълумотлар янги ва ноёб манба ҳамда адабиётлар асосида ёритилган. Шунингдек, китобда мавзуга доир кўплаб нодир суратларнинг мавжудлиги ҳар қандай ўқувчини ўзига жалб қила олади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Мамлакатимизда тарихий обидалар, зиёратгоҳлар, бир сўз билан айтганда, ўзбек халқининг буюк тарихини қайта тиклашга катта эътибор қаратилмоқда. Хусусан, қадим Бухоро заминида мангу қўним топган улуғ аждодларимиздан Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний, Хожа Ориф Моҳитобон Рeвгарий, Хожа Маҳмуд Анжир Фағнавий, Хожа Али Ромитаний, Хожа Муҳаммад Бобойи Самосий ва Хожа Муҳаммад Баҳоуддин Нақшбанд қабрлари қайта тикланиб, улар жойлашган масканлар ободонлаштирилди. Бугунги кунда ушбу мақбаралар улуғ зиёратгоҳларга айланган.

Халқимизнинг қадимий тарихидан сўзлайдиган ноёб ёдгорликлардан бири Ҳазрат Бобойи Лақлақағий зиёратгоҳи Бухоронинг Ромитан туманида жойлашган энг қадимий қадамжолардан саналади.

Ҳазрат Умар жоме масжиди имомлари томонидан тақдим этилган маълумотларга кўра, Ҳазрат Бобойи Лақлақағий – Ҳазрат Хожа Ниёз Хоразмий хожагонлик тариқатининг асосчиси Абдулхолиқ Ғиждувонийга устозлик қилган. Шу боис Ҳазрат хожагонлик тариқати занжирининг бошланишида турувчи улуғ авлиё ҳисобланган. Ҳазрат тирикчилик учун деҳқончилик билан машғул бўлган. Ўз маблағлари ҳисобидан 3арафшон дарёси устида ёғоч кўприк қурдирган. Мазкур кўприкдан Чориқулбой томонидан тошкўприк қурилгунга қадар фойдаланилган.

Ҳазрат ўз муридлари тарбияси учун ҳам қимматли вақтини аямаган. Вақти-вақти билан воҳанинг барча туманларига сафар қилиб ҳам турган.

Тарихий манбаларда келтирилишича, Ҳазрат Бобойи Лақлақағий Абдулхолиқ Ғиждувонийга сабоқ берган йиллари ёши анча улғайган бўлиб, у кишига нисбатан «Бобо» сўзини илк бора Абдулхолиқ Ғиждувоний қўллаган экан. Абдулхолиқ Ғиждувоний устозларининг хизматларини қилиб, дуоларини олишга муваффақ бўлган. У зот сабоқ олиш учун Ғиждувондан Хожа Ниёз Хоразмий ҳузурига келганларида, Зарафшон дарёси устига қурилган «Пули Лақлақа» кўпригидан ўтган. Кўприкдан ўтиш чоғи кўприк қимирлаб тургани учун «Пули лақлақа», яъни «қимирлаётган кўприк» номини олган .

Ҳазрати Хожа Абдулхолиқ 1103 йил Ғиждувонда туғилиб, 1179 (айрим манбаларда 1220) йил марҳум бўлган. Қабри Ғиждувон шаҳрида жойлашган. Ҳазратнинг қабри устидаги мақбара мустаҳкам бўлиши учун томонлари 85х8,5 метр ва баландлиги қўшқаватли гумбази билан 8,5 метр қилиб, яъни куб шаклида қурилган.

Ҳазрат Абдулхолиқ Ғиждувонийнинг жуда кўп мурид, муҳиб, шогирдлари бўлган. Уларнинг энг етуклари Хожа Аҳмад Сиддиқ, Хожа Авлиёи Кабир, Хожа Сулаймон Карманий, Хожа Ориф Ревгарийдир. Хожа Абдулхолиқнинг муборак руҳи Хожа Баҳоуддин Нақшбанд ҳазратларини тарбия қилгани учун у улуғ зот Баҳоуддин Нақшбанднинг увайсий – маънавий пирлари ҳисобланган. Ҳазрат Баҳоуддинга зикри хуфя (овоз чиқармай махфий зикр қилиш)ни ўргатган ҳам у зоти шарифдир. Маълумотларга кўра, Ҳазрат саккиз минг бутпарастни мусулмон қилишга муваффақ бўлган, тавба қилдириб, тўғри йўлга солган.

Маданий мерос агентлиги бошқарма бошлиғи Баҳодир Матчоновнинг таъкидлашича, мамлакатимизда тарихий ҳақиқатни тиклаш давлат сиёсати даражасида бўлиб, 8 минг 210 та тарихий ёдгорликлар рўйхатга олинган.

– Бу рақамлар мамлакатимизни нафақат Шарқда, балки бутун дунёда тарихий маданий ёдгорликларга бой ўлкалардан бири сифатида намоён этади. Юртимиздан етишиб чиққан алломалар, буюк зотлар наинки халқимиз, балки бутун инсоният илм-фани, маданият ва санъати ривожига дахлдор улкан маънавий, моддий мерос қолдирган. Уларни асраб, келгусига авлодга етказиш эса бугуннинг долзарб вазифасидир, – дейди Баҳодир Матчонов.

Муҳайё Тошқораева, ЎзА

Мамлакатимиз Бош консулхонаси томонидан Саудия Арабистони ишбилармон доиралари вакиллари, ўзбек диаспораси вакиллари - Абдулазиз Марғилоний, Усома Қўқондий ва журналист Абдулазиз Қосим билан учрашув ташкил этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Суҳбат чоғида Ўзбекистонда амалга оширилаётган ислоҳотлар, хорижда яшаётган ватандошларни қўллаб-қувватлаш бўйича олиб борилаётган саъй-ҳаракатлар, бизнес юритиш борасида яратилаётган қулайликлар, республиканинг инвестиция, экспорт ва туризм соҳаларидаги салоҳияти ҳақида атрофлича фикр юритилди.

Тадбиркор Абдулазиз Марғилоний Ўзбекистоннинг тоғли ҳудудларида сайёҳлик иншоотларни қуриш лойиҳалари юзасидан қизиқиш билдирди. Жумладан, у Ўзбекистонга инвестициялар киритиш мақсадида ташкил этилган «Silk Valley» компанияси Тошкент шаҳрида меҳмонхона қуришни режалаштирганини маълум қилди.

Мамлакатимизнинг Жидда шаҳридаги Бош консули ҳозирги кунда Ўзбекистонда инвесторларга барча зарур шароитлар яратилаётганини алоҳида таъкидлади.

Учрашувда саудиялик журналист Абдулазиз Қосим Бош консулхона кўмагида нашрга тайёрланган «Ўзбекистон – уламолар юрти» номли китобининг тақдимотини биргаликда ўтказиш таклифини билдирди. Бундан ташқари, у Ўзбекистоннинг тоғ туризми имкониятларига бағишланган алоҳида китоб ёзишни таклиф қилди.

Ушбу таклиф мамлакатимиз дипломатия ваколатхонаси томонидан юқори баҳоланди.

Тадбир интиҳосида Ўзбекистонда бизнесни ривожлантиришга қизиқиш билдираётган Саудия Арабистони компанияларининг вакиллари билан инвестициялар ва экспорт соҳасидаги ўзаро манфаатли ҳамкорликнинг истиқболли йўналишларини батафсил муҳокама қилиш мақсадидаги учрашувларни мунтазам равишда ўтказишга келишиб олинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Зарбдор тумани бош жоме масжиди имом-хатиби
Бахтиёр домла Қораев