muslim.uz

muslim.uz

Намозни ўз вақтида ўқиш фарз ва лозимдир. Вақти кирмасдан ўқилган намозлар ҳисобга ўтмайди. Вақтида ўқишга улгурилмаган намозларнинг қазоси ўқилади. 

Алий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишига: «Эй Алий, уч нарсани ортга сурмагин. Намозни вақти кирганда, жанозани ҳозир бўлганда ва эрсиз аёл тенгини топганда», дедилар» 

Имом Термизий ривоят қилган. 

Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Намознинг аввалги вақти Аллоҳнинг розилигидир. Охирги вақти Аллоҳнинг афвидир», дедилар» (Имом Термизий ривоят қилган). 

Аллоҳ таоло фарз қилган намозларнинг ўқиш вақти қуйидаги пайтларда бўлади: 

1. Бомдод намозининг вақти – субҳи содиқдан (чин тонг отгандан) кун чиққунчадир. 

2. Пешин намозининг вақти – қуёш заволга (оғишга) кетганидан сўнг то нарсаларнинг сояси қуёш тиккага келган пайтдаги соясидан ташқари ўз узунлигига нисбатан икки баравар ортгунига қадар. 

3. Аср намозининг вақти – ҳар бир нарсанинг сояси қуёш тиккага келган пайтдаги соясидан ташқари ўзига нисбатан икки баравар ортганидан бошлаб қуёш ботгунчадир. 

4. Шом намозининг вақти – кун ботган пайтдан бошлаб кунботар томонда шафақ (қизғиш нурлар) ғойиб бўлгунчадир. 

5. Хуфтон намозининг вақти – шафақ батамом йўқолгандан кейин киради. 

Витр намози вақти эса хуфтон ўқилгандан кейингина киради. Хуфтон ва витр намозларини субҳи содиққача ўқиса бўлади. 

Бомдод намозини тонг ёришганда ўқиш мустаҳаб, аълороқдир. Соат бўйича ҳисобланса, бомдодни кун чиқишидан 40 дақиқача илгари ўқиш мустаҳаб вақтига мувофиқ бўлади. 

Пешин намозини ёз фаслида бироз кечиктириб, қиш фаслида эса вақти кириши билан ўқиш мустаҳабдир. 

Аср намозини қуёш тиғини ўзгартирмай, нурсиз ҳолатга киришидан олдинроқ ўқиш мустаҳабдир. 

Шом намозини доимо қуёш ботиши билан ўқиш мустаҳабдир. 

Хуфтон намозини кечанинг учдан бирининг охирида ўқиш афзал ва ниҳоятда аъло бўлади. Витр намозини эса тун охирида уйғонишга қодир бўлган кишилар субҳ олдидан ўқисалар, мустаҳаб амал қилган бўлишади. 

Ҳаво булутли кунларда аср ва хуфтон намозларини аввалги вақтларида ўқиш ҳамда бомдод, пешин, шом намозларини эса (вақти киргани маълум бўлмаса) бироз кечиктириб ўқиш мақсадга мувофиқдир. 

Қуйидаги вақтларда намоз ўқиш, тиловат саждаси қилиш, жаноза намози ўқиш жоиз эмас (мумкин эмас): 

– кун чиқаётган пайтда;

– кун қиём (тикка)га келганида;

– кун ботиш чоғида;

Бу пайтларда намоз ўқиш, Қуръони Каримдан сажда ояти ўқилганда сажда қилиш, жаноза намозини шу вақтга тўғрилаб ўқиш мумкин эмас. Аммо шу кунги аср намози кун ботаётган бўлса ҳам адо этилаверади. 

Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Менга энг рози бўлинган кишилар гувоҳлик бердилар. Уларнинг ичида энг рози бўлингани Умардир. «Албатта, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бомдод намозидан кейин то қуёш чиққунча ва асрдан кейин (қуёш) ботгунча намоз ўқишдан қайтарганлар», деди»

Имом Бухорий, Муслим, Абу Довуд, Термизий ва Насоий ривоят қилишган. 

Нафл (ихтиёрий) намозларни имом хутба ўқиш учун минбарга чиққанида, субҳи содиқдан кун чиққунича, асрни ўқиган киши шом намозини ўқигунча адо этиши макруҳдир, яъни жоиз эмас.

 

azon.uz

Келиб чиқиши жазоирлик бўлган Квебек университети талабаси Линда Алиан халқаро эътирофга сазовор бўлган компьютер тизими хавфсизлигининг янги моделини ишлаб чиқди.
Ислам.ру хабарига кўра, магистр даражасини олиш доирасида Линда ҳар қандай компьютер тизимига кириш назоратни таъминлайдиган хавфсизликнинг янги моделини ишлаб чиқиш уддасидан чиқди. Бу ҳижобдаги талабанинг биринчи бундай ютуғи эмас. Аввалроқ, унинг Science Direct платформасида чоп этилган илмий мақоласи тармоқлар ва коммуникацияларнинг келгуси ривожланиши бўйича ўн тўртинчи халқаро конференция мукофоти билан тақдирланди. Унинг иши Springer Journal of Ambient Intelligence ва Humanized Computing халқаро илмий журналларда ҳам чоп этилди.
HoBAC аббревиатураси остидаги модель ҳар қандай компьютер тизимининг рақамли активларини рухсатсиз киришдан ҳимоя қилиш имконини беради.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

الخميس, 17 أيلول/سبتمبر 2020 00:00

Юксак қалб соҳиби эди

Ўлим ҳақ, аммо, ёнингизда кўп йиллар давомида бирга хизмат қилиб, умргузаронлик қилиб юрган инсон оламдан ўтса , жуда аччиқ ва қайғули бўлар экан. Элимиз, юртимиз забардаст ва фидоий бир фарзандидан айрилди. Узоқ йиллар эл-юрт хизматида бўлган, ўзининг илмий салоҳияти билан барчаларимизга зиё таратиб, диний соҳа ривожига ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиб келаётган  муҳтарам домламиз Хайрулло ҳожи Турматовни бешафқат ўлим орамиздан олиб кетди.

Муҳтарам устоз Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтини муваффақиятли тугатиб, узоқ йиллар Тошкент вилоятидаги «Четсув», «Қорабоғ», «Зангиота» жоме масжидлари имом-хатиби, Ангрен шаҳри бош имом-хатиби вазифаларида ишлаб келди. Сўнгги йилларда эса Тошкент вилояти бош имом-хатиби вазифасида сидқидилдан хизмат қилиб келаётган эди.

Мен шу соҳада кўп йиллардан буён фаолият юритиб келаётган мутахассис сифатида Хайрулло ҳожи Турматовнинг диний соҳадаги фаолияти билан анчагина  таниш эдим.  Бу Инсон қаерда фаолият кўрсатмасин, ўша жой обод ва кўркам масканга айланган. Бу Инсондаги самимият, соддадиллик ва очиқ чеҳралик бир вақтнинг ўзида масъулият ҳамда бурч тушунчалари билан уйғунлашган  ҳолда намоён бўлар эди.

Хайрулло ҳожи Турматов Самарқанддаги Имом Бухорий халқаро марказининг илк  тингловчиларидан бири эди. Шу жойда ҳам домланинг фаоллиги, илмга бўлган муҳаббати ҳамда ҳозиржавоблиги яққол кўринди. Тингловчилар сардори сифатида барчани ўз атрофида бирлаштириб, ўқув жараёнларининг самарадорлигини оширишда катта ҳисса қўшди.

Устознинг телеканаллардаги барча чиқишлари мазмундор, салмоқли ва таъсирли эди. У кишининг ҳар бир айтган сўзи эшитувчи қалбига муҳрланиб қоларди.

Таассуфлар бўлсинки шундай азиз инсон орамиздан кетди. Ҳали юртимиз, халқимиз учун жуда кўп хизматлари бор эди. Илоҳим Яратган зот ҳожи биродаримизни ўзи раҳмат айлаб, жойларини жаннати Фирдавслардан қилсин. Оила ва фарзандларига чиройли сабри жамил ато айласин.

 

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази илмий ходими

Фахриддин Муҳаммадиев

الخميس, 17 أيلول/سبتمبر 2020 00:00

Масжид ошиқлари

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар,

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга дуруду салавотлар бўлсин.

 

Умар розияллоҳу анҳу

Кунларнинг бирида Умар розияллоҳу анҳу хурмозорга чиқди. Қайтиб келганида одамлар аср намозини ўқиб бўлишганини кўрди. Шунда Умар розияллоҳу анҳу: “Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиъун (Албатта, биз Аллоҳникимиз ва биз Унга қайтгувчимиз). Гувоҳ бўлинглар, хурмозорим мискинларга садақа”, дедилар.

 

Убайдуллоҳ ибн Умар раҳимаҳуллоҳ

Убайдуллоҳ ибн Умар айтади: “Хуфтон намозини доимо жамоат билан бирга ўқир эдим. Бир куни уйимга меҳмон келди. Меҳмон билан овора бўлиб, жамоат намозини ўтказиб юбордим. Шунда шаҳардаги барча масжидларни айланиб чиқдим. Афсуски, масжидларда намоз ўқиб бўлинган эди. Уйга қайтиб, хуфтон намозини йигирма етти марта ўқидим.

Ўша куни туш кўрдим. Отлиқлар билан бирга эканман. Бироқ отим дўстларимнинг отига ҳеч ета олмас эди. Шунда улардан бири менга қараб: “Отингни қийнама, ҳаргиз бизга ета олмайсан”, деди. “Нима учун?” деб сўрадим. “Чунки биз хуфтонни жамоат билан ўқидик, сен эса ёлғиз ўзинг ўқидинг”, деб жавоб берди”.

 

 

 

Саъид ибн Мусайяб раҳимаҳуллоҳ

Тобеинларниг саййиди Саъид ибн Мусаййаб раҳимаҳуллоҳ: “Эллик йил давомида бирор марта жамоат намозини тарк этмадим”, деган.

Ҳотами Асом раҳимаҳуллоҳ

Ҳотами Асом айтади: “Бир марта жамоат намозини ўтказиб юбордим. Шунда Абу Исҳоқдан бошқа ҳеч ким менга таъзия билдирмади. Агар фарзандим вафот этганида ўн мингдан ортиқ инсон таъзия изҳор қилган бўларди. Наҳотки, дунё мусибати дин мусибатидан оғирроқ бўлса” (Мукошафатул Қулуб).

 

Сулаймон Мақдисий раҳимаҳуллоҳ

Сулаймон Мақдисий раҳимаҳуллоҳ деди: “Умрим бўйи икки маротаба жамоат намозига улгурмадим. Шунда ўзим ёлғиз ўқидим. Аммо шу икки марта ўқиган намозимни гўё ўқимагандек бўлдим” (Зайл табақот ал-Ҳанбалия).

 

Саид ибн Абдулазиз раҳимаҳуллоҳ

Муҳаммад ибн Муборак Сурий раҳимаҳуллоҳ айтади: “Саид ибн Абдулазиз бир куни жамоат намозини ўтказиб юборди. Шунда узоқ вақт ҳўнграб йиғлади” (Тазкиратул Ҳуффоз).

 

Ибн Самма раҳимаҳуллоҳ

Ибн Самма раҳимаҳуллоҳ бундай дейди: “Қирқ йил бирор марта ҳам жамоат намозини тарк этмадим. Фақат онам вафот этган куни жамоатга бироз кеч қолдим” (Сияр аълам ан-нубало).

 

 

 

Суфён ибн Уяйна раҳимаҳуллоҳ

Суфён ибн Уяйна раҳимаҳуллоҳ: “Иқомат айтилмасидан олдин жамоатга келиш намозга бўлган ҳурмат белгисидир”, деди.

 

Солиҳ инсон

Бир солиҳ кишидан: “Нега ҳамиша азон айтилмасдан масжидга келасиз?” деб сўрашди.

Солиҳ инсон: “Азон ғофилларни уйғотиш учундир. Мен ғофиллардан бўлмасликка ҳаракат қиламан”, деб жавоб берди.

 

Даврон НУРМУҲАММАД

Top