Китоб – инсоннинг эркин фикрлаши, дунёқарашининг кенгайиши, ақлан етук бўлиши, маънавиятининг шаклланишида асосий ўрин тутади. Китоб ўқиган инсоннинг ақли чархланиб, маънавияти бойиб етуклик сари илдамлайверади. Китоб мутолаасидан йироқ инсонлар маънавий қашшоқликка юз тутадилар.

Маълумки, яқинда Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг “Китоб маҳсулотларини чоп этиш ва тарқатиш тизимини ривожлантириш, китоб мутолааси ва китобхонлик маданиятини ошириш ҳамда тарғибот қилиш бўйича комиссия тузиш тўғрисида”ги фармойиши эълон қилинди.

Мазкур фармойиш ижросини таъминлаш, устоз ва талабаларни диний-маърифий, маънавий ҳамда сиёсий ва мафкуравий савияларини янада юксалтириш мақсадида 2017 йил 24 март куни Тошкент ислом институти Ахборот-ресурс маркази ташаббуси билан Ўзбекистон мусулмонлари идораси “Мовароуннаҳр” нашриёти томонидан чоп этилган китоблар кўргазма савдоси бўлиб ўтди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси “Мовароуннаҳр” нашриёти ходимлари томонидан иштирокчиларига 285 номда 645 дона диний-маърифий мазмундаги “Тафсири Ирфон”, “Оилада фарзанд тарбияси”, “Ислом маърифати – эзгулик йўли”, “Қуръон ёдлаш фазилатлари”, “Тиловот одоблари”, “Тажвид қоидалари”, “Суннат, ҳадис ва муҳаддислар”, “Ал-Азкор (Дуолар ва зикрлар)”, “Тошкентдаги ҳазрати Усмон Мусҳафи тарихи”, “Росулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) мўъжизалари”, “Исломда саломлашиш одоблари” ва “Зиёрат одоблари” ҳамда мафкуравий мазмундаги “Ишид фитнаси”, “Ислом ва ақидапараст оқимлар”, “Интернетдаги таҳдидлардан ҳимоя”, “Интернетга ин қурган ўргимчаклар”, “Дунё уламолари мурожаати” ва ““Ҳизбут-таҳрир” фитнасидан огоҳлантириш” каби адабиётлар намойиш қилинди.

Ушбу кўргазма савдода институт устоз ва талабалари иштирок этиб, “Мовароуннаҳр” нашриёти томонидан чоп этилган адабиётлар билан яқиндан танишдилар.

К.Маҳкамов,

ТИИ Ахборот-ресурс маркази мудири

Наврўзи олам мазмуни янги кун, янги фасл, янги йил ёки халқ тилида йил аввали деган маъноларни ифода этади. Аслида Наврўз қайси ном билан аталмасин, у миллатнинг улуғ куни, янгиланиш, покланиш, яшариш, юксалиш байрами деб қаралгани маъқул. У – кун билан тун тенг бўлган кун. Тарихда йил тақвими, яъни фасллар алмашинувини қутблар орқали билиш кишилар ҳаёт тарзидан салмоқли ўрин олган. Чунки аждодларимиз ой, юлдуз, қуёш каби осмон жисмларидаги ўзгаришларни кузатиб, улар тўғрисида муайян билимларни ўзлаштирганлар. Кейин эса юмушларини ана шу хисоб-китобга қараб режалаштирган.

Ҳозирда Наврўзи олам тадбирларига назар солсангиз, аждодлар руҳига эҳтиромни кўрасиз. Айнан шунинг учун ҳам Наврўз байрами олдидан умумхалқ хайрия ҳашари ўтказилади, атроф-муҳитнинг тозалиги, озодалигига эътибор қаратилади, аждодлар дуоларда эсланиб уларнинг руҳига ҳурмат-эҳтиром кўрсатилади.

Наврўз нафақат табиатнинг ўзгариши, янгиланиши, балки у инсон руҳиятида ҳам янгилаш содир бўлишидир. Табиийки, табиатнинг янгиланиши инсон қалбига нур бахш этади. Ана шунда инсонга келажакка бўлган умиди ва истаги ҳамроҳ бўлади. Айнан шу жиҳати билан Наврўз айёми тинчлик-осойишталик, тотувлик, дўстлик, муҳаббат туйғусини бахшида этади.

   Шукрлар бўлсинки, Ўзбекистонимизда Наврўз куни умумхалқ байрамларидан бири сифатида нишонланмоқда. Ҳар йили шу куни байрам сайиллари ташкил қилинади. Байрам куни эрта тонгдан карнай-сурнайлар чалинади. Сайилгоҳларда курашчилар, бахшилар, чавандозлар, қўшиқчи-ҳофизлар ўз маҳоратларини намойиш этишади. Жойларда Наврўзга бағишлаб сумалак, ҳалим ва бошқа тансиқ таомлар тайёрланади. Хайриялар ташкил этилиб, имконияти чекланганлар ҳолидан хабар олинади. “Меҳрибонлик”, “Саховат” ва “Мурувват” уйлари, ёлғиз кексалар, уруш ва меҳнат фахрийларига совға-саломлар олиб борилади.

Баҳор байрами Наврўзи олам ҳақидаги байрамона томошалар, тадбирлар халқимизнинг қадим тарихи ва руҳияти билан узвий боғлиқдир. Бу борада муҳтарам юртбошимиз Шавкат Мирзиёевнинг 28 февралдаги “2017 йилги Наврўз умумхалқ байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида”ги қарорига биноан бу йилги Наврўз байрами Тошкент, Қорақалпоғистон ва вилоятлар марказлари, шаҳар, туман ва қишлоқларда умумхалқ сайиллари шаклида нишонланади.

         Фурқат ЖУМАЕВ,

                             Қарши шаҳаридаги “Қум қишлоқ” жоме масжиди имом-хатиби

Икки муқаддас даргоҳ – Макка ва Мадинани туташтирувчи юқори тезликда ҳаракатланишга мўлжалланган темир йўл поездининг Haramain Express йўналиши қурилиши тугалланишига оз қолди. 450 км. дан иборат бўлган йўлнинг 430 км. тайёр. Биринчи тажриба поезди йилнинг охирида йўлга тушади.

“Макка ва Мадина ўртасидаги темир йўл лойиҳаси Саудия ҳукумати учун фойдалидир. График ҳеч қандай кечикишсиз ва ўзгаришларсиз вақтида амалга оширилади. Ушбу темир йўл муқаддас шаҳарлар ўртасидаги қатновни сезиларли даражада енгиллаштиради”, деди мамлакат транспорт вазири Сулаймон ал-Хамдан.

М.ЗУФАРОВА,

Халқаро алоқалар бўлими

Бу саволни эшитган киши бўлиб ҳайрон бўлиб қолади: ҳай, Аллоҳ! Шу одам “Ўткан кунлар”ни ўқиганмикан ўзи ёки мени синаш учун қитмирлик қилиб сўраяптими?..

Бугун тонгда ошга борган эдик. Шаҳар бош имом хатиби Анвар қори ака Турсунов домла амри маъруф қилганларида маърифатли аждодларимиз, уларга муносиб авлодлар тарбиялаш борасида китобхонликниинг фойдаси ҳақида гапирар экан, жумладан бундай дедилар: “Яқинда “Ўткан кунлар”ни яна бир қайта ўқиб чиқдим. Шу галги мутолаадан нима топдим биласизми?

Марҳум устоз шоир Абдулла Орипов бир суҳбатда: “Ўткан кунлар”нинг бош қаҳрамони Кумуш ва Отабек эмас, Юсуфбек ҳожи. Агар асарда ана шу муҳташам образ бўлмаганида роман “Минг бир кеча” ҳикояларига ўхшаб қоларди”, деган эдилар.

Ана шу гапнинг ҳикматини топдим. Абдулла Қодирий ҳазратлари Юсуфбек ҳожи тимсолида миллатнинг бирдамлиги, Ватаннинг яхлитлиги учун курашишни ҳаётининг маъноси деб билган; қариндош-уруғчилик, таниш-билишчилик, маҳаллийчилик қилиб ўзаро низолашиб юрган майдакашларни катта ишларга ундаб, агар вазият шу ҳолда давом этса; миллатнинг хароб бўлишини, юрт тупроғининг босқинчилар оёғи остида хор бўлишини башорат қилган буюк сиймони тасвирлаган экан.

Ҳақиқатан, Юсуфбек ҳожи образини диққат билан ўрганаверсангиз, романнинг залвори юксалиб бораверади. Буюк миллат фидойисини кашф қиласиз”.

Бу гапларни тинглар эканман, негадир бирданига ўпкам тўлиб кўзимга ёш келгандек бўлди. Шу давранинг ўзида Абдулла Қодирийнинг санъаткорлигини, Абдулла Ориповнинг закийлигини, Анвар қори аканинг воизлигини яна бир бир кашф қилдим – қанчалар буюк инсонлар.

“Ўткан кунлар” шундай асар эканки, унда ҳар бир инсоннинг ўз қаҳрамони бор экан. Айтайлик, кенг фикрлайдиган, мушоҳадага бой, катта ҳаётий тажриба тўплаган, жаҳон саҳнасида миллатимизнинг ўрни, обрўси ҳақида бош қотирадиган донишманд ёшдаги инсонлар учун бош қаҳрамон – Юсуфбек ҳожи; муслима, муштипар, итоаткор аёллар учун бош қаҳрамон – Офтобойим; чин севги, пок муҳаббатни орзу қиладиган ёшидагиларнинг қаҳрамони – Кумуш ва Отабек;  севадиган, севиладиган ёшга етиб, не-не орзу-умидлар оғушида турмушга чиққани заҳоти кўз олдидаги бегининг сароб эканини, жисми узатса қўл етадиган ерда тургани билан қалби дунёнинг у чеккаси қадар узоқ эканини билган аламзада келинчаклар учун бош қаҳрамон – Зайнаб (шугинага кўп ачинади одам)...

Аммо романда икки ёшнинг самимий муҳаббати воқеалари завқу шавқ билан тасвирлангани боис ёшу қари, ҳамма “Ўткан кунлар” деганда фақат шу иккисини кўз олдига келтиради...

Тўғрисини айтсам, “Ўткан кунлар”ни қайта-қайта ўқимайман. Зарурат юзасидан бир кўз ташлаб қўяман деганимда эса ундан бош кўтаролмайман ва кўп вақтлар асар воқеалари таъсирида юраман. Романнинг бу қадар фожеали тугагани мени изтиробга солади. Айниқса, Кумуш билан Отабекнинг  ўғли Ёдгорнинг босқинчилар билан курашиб вафот этгани – Юсуфбек ҳожи авлодидан ҳеч ким қолмагани алам қилади.

Яна ўйлайманки, Юсуфбек ҳожию Отабеклар ана шу миллат фарзанди эди. Шундай самимий қалб эгаларини етиштирган миллат озод ва эркин яшашга ҳақли эди ва ана шу улуғ неъматга тинимсиз курашлар эвазига эришди. Ички курашлар, низолар, фитналарга ўралашиб бой бериб қўйган ҳурлигимизни бир ёқадан бош чиқариб қайтариб олдик. Яратганга шукрки, мамлакатимизни бутун дунё тан олиб турганига чорак асрдан ошди. Ватанимиз мадҳияси дунёнинг энг баланд минбарларида жаранглаганда юксак мартабали инсонлар ҳам қўлларини кўксига қўйиб ҳурмат бажо айлаётир. Зотан, Абдулла Қодирий Юсуфбек ҳожи образи орқали ана шу кунлар орзусини тараннум этмаганмиди!..

Дамин ЖУМАҚУЛ,  

журналист  

“Қиз болани коллежни битирмасидан, ҳунар эгалламасидан кимки турмушга бермоқчи бўлса, билиб қўйинглар, мен бунга мутлақо қаршиман. Қиз бола, аввало, касб эгалласин, ўз фикрига эга бўлсин. Шундан кейин у ҳаётда ўз ўрнини топади, йўлини йўқотмайди”.

   И.Каримов

Баҳор. Атроф чиройга бурканмоқда. Мевали дарахтлар гулга кириб, майсалар қуёшнинг заррин нурларига эркаланиб бўй чўзмоқда. Йўлак чеккасига экилган турфа гуллар ўз ифорини йўловчиларга тарқатмоқда. Бир гуруҳ қизлар шўх-шодон қиқирлашиб, коллеждаги дарслари тугаб уйлари ошиқаётир. Баҳорнинг майин шабадаси навниҳол қизларнинг сочларини ўйнайди.

– Қизлар, келинглар ният қиламиз. Мен шифокор бўламан. Одамларнинг дардига малҳам бўлсам дейман,– деди Раъно.

– Феруз, сен ким бўласан?

 – Таржимон бўламан. Сайёҳларга юртимиздаги ҳамма қадамжоларни кўрсатаман.

– Мен учувчи бўламан, – деди Нозима.

– Вой... қиз бола ҳам учувчи бўладими?

– Ҳа... Нима қипти? Самолётимга сизларни ўтқазиб осмону фалакка учираман.

Қизлар суҳбатлашиб бораркан, Раънонинг уйи олдида таққа тўхташди. Йўлаклар сувлар сепиб супуриб-сидирилган, дарвоза ланг очиқ. Остонада қимматбаҳо машина турибди. Раъно табиатан уялчанг қиз эмасми, дарвозадан ийманибгина кирди. Ҳовлидаги супада қориндор, савлатли киши ва башанг кийинган, зеб-зийнатга бурканган, тўладан келган аёллар ўтирарди. Раъно хиёл эгилиб салом берди. Меҳмонлар саломга алик оларкан, бир-бирларига маъноли қараб қўйишди.

                                                                       ***

Ортиқбой ака қийин вазиятда қолди. Чунки ҳали коллежда ўқиётган қизига совчилар келганди.

    Тўрахон ака  виқор билан деди:

   – Ортиқбой ака...

    – Лаббай...

    – Ўзингизга аён: ёлғизгина ўғлим, меросхўрим. Яхши ниятлар билан хонадонингизга қулчиликка келдик. Ўғлим бизнес ишлари билан бир кун Хитой, Япон, Олмон деганларидек юртма – юрт кезади.

    Совчи аёллар ҳам ўзларига навбат етганида оғзиларидан бол томиб ёлғиз ўғилни мақтай кетишди.

    Хаёлида қизи тақдирини ўйлаётган Ортиқбой ака минг андиша ичида: “Қизимни беролмайман”, деди. Шу пайтгача гапи икки бўлмаган, қўлини қаерга чўзса етадиган Тўрахон ака бундай жавобни кутмагани учун бехосдан:

– Нега? Нима учун?.. – деб юборди.

– Ахир қизим энди ўн еттига тўлади. Коллежда ўқияпти,
шифокор бўлмоқчи,  қизимни ўқитаман.

– Ҳа,... Ортиқбой ака, қизиқ одамсиз-да... Тўйдан кейин ўқишига бораверади. Қиз боланинг ўқиши... . Менинг мол-давлатим набираларимга ҳам бемалол етади.

Шу вақтда болалик давридан ҳали қадам узмаган Раъно ойисига илтижо қиларди:

– Ойижон, мени турмушга берманглар, мен ўқийман, дўхтир бўламан.

Маслаҳатга келган қариндошлар ҳам Ортиқбой акага розилик билдиришга ундаб, Раънонинг келажакда бекаму кўст, фаровон ҳаёт кечиришини башорат қилишарди.

Бу орада совчилар ҳам гапга чечанлик билан ёшлар тақдирини ҳал қилишга ҳаракат қила кетди.

Умри меҳнатда ўтган Ортиқбой ака хаёлан: “Эҳ, азизлар, бахт бу мол-давлат,  тилла тақинчоқлар билан ўлчанмайди-ку”, дер эди.

Ортиқбой ака совчиларга қатъий оҳангда:

– Менинг ҳаётда энг катта орзуйим: барча фарзандларим олий маълумотли бўлса, яхши касб-ҳунар эгалласа, қизим Раънонинг шифоркор бўлганини кўрсам армоним йўқ”, – деди.

                                               ***

Униси “у” деди, буниси “бу” деди... Совчилар ноумид қайтди. Орадан йиллар ўтди. Раъно шифокорлик касбини  эгаллади ва ўз ҳамкасбига турмушга чиқди.

Энди Ортиқбой аканинг кўнгли хотиржам, Раъно ўзи севган касб эгаси бўлиб, ҳаётда ўз ўрнини топди.

Ҳа, азизлар, қаршимиздан мол-дунё жилва қилиб чиққан чоқда Ортиқбой акадек қатъиятли бўлайлик. Зеро, қизларимиз бизнинг келажагимиз, уларнинг бахти  бизнинг бахтимиздир.

Тоҳиржон ТУНГАТОВ,

Чиноз туманидаги “Ҳазрат-Али” жоме масжиди имом-хатиби