Юртимизда етиштирилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари хориж бозорларига етказиб берилмоқда. Буларнинг барчаси қўшимча сифат сертификатларини олиш заруратини юзага келтирмоқда.

Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини олиб кириш рухсат берилган мамлакатлар географиясини кенгайтириш мақсадида “Ўзстандарт” агентлиги ҳузуридаги Стандартлаштириш, сертификатлаштириш ва техник жиҳатдан тартибга солиш илмий-тадқиқот институти “ҳалол” стандарти талабларига мос янги сертификатни ишлаб чиқди.

Институтнинг сертификатлаш бўлими бошлиғи С.Саидовнинг айтишича, янги сертификат “ҳалол” стандартларига амал қилинадиган мусулмон давлатлари билан савдо-сотиқ алоқаларини ривожлантиришга хизмат қилади. Бундан ташқари, мазкур стандартларни жорий этиш Ўзбекистонга саёҳат қилаётган зиёратчиларга профессионал хизматлар кўрсатиш имконини беради. Шу боис “Ўзстандарт” агентлиги томонидан Стандартлаштириш, сертификатлаштириш ва техник жиҳатдан тартибга солиш илмий-тадқиқот институти ҳузурида қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат маҳсулотлари, меҳмонхона хизматларини сертификатлаш билан шуғулланадиган янги орган ташкил этилди.

“Ўзстандарт” агентлиги “ҳалол” сертификатини олиш учун аризаларни қабул қилишни бошлади. Ариза топшириш учун Стандартлаштириш, сертификатлаштириш ва техник жиҳатдан тартибга солиш илмий-тадқиқот институтига мурожаат қилиб, барча зарур ҳужжатларни тақдим этиш жоиз. Ушбу ҳужжатлар асосида сертификатлаш ҳақида қарор қабул қилинади. Кейинчалик корхонага бир гуруҳ аудиторлар юборилади. Улар ишлаб чиқаришнинг стандарт талабларига мувофиқлиги бўйича текширув ўтказади. Аудиторлар ҳисоботи сертификат олишда ҳал қилувчи роль ўйнайди.

Ушбу сертификатни олиш истагидаги тадбиркорлар фақат ҳалол маҳсулот ишлаб чиқариши ёки уни ишлаб чиқариш линиясидан тўлиқ ажратиши керак.

“Ҳалол” стандарти талабига мос сертификат бир йил муддатга берилади ва бу вақт давомида корхонада мунтазам равишда текширувлар амалга ошириб турилади.

Таъкидлаш жоизки, 2018 йилнинг ноябрь ойида “Ўзстандарт” агентлиги Ислом мамлакатлари стандартлари ва метрология институтига аъзо бўлган. Шу боис янги стандарт ушбу институтга аъзо бўлган 38 мамлакатнинг барчасида амал қилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

    بسم الله الرحمن الرحيم

اَلْحَمْدُ للهِ الَّذِي جَعَلَ الْعِلْمَ ضِيَاءً وَنُورًا ، وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمَ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ الَّذِي بُعِثَ مُعَلِّمًا وَقَمَرًا مُنِيْرًا ، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أجْمَعِينَ، أَمَّا بَعْدُ.

ИЛМ – ИККИ ДУНЁ САОДАТИ

Ҳурматли жамоат! Инсон жамиятда яшар экан умр давомида турли билим ва кўникмаларга эга бўлади. Бу билим ва кўникмалар яхши ёки ёмон, фойдали ё зарарли бўлиши мумкин. Динимиз бизни ўзимизга ва жамиятга, дунё ва охиратга фойдаси тегадиган илм олишга тарғиб қилади.

Илм – моддий ёки маънавий нарсаларни воқеъликда қандай бўлса шундайлигича идрок этишдир. У – нафсларнинг ҳаёти ва озуқаси, ақлнинг нуридир. Илм олишга тарғиб маъноси бир қанча ояти карима ва ҳадиси шарифларда ўз аксини топган. Илм соҳиблари – имон келтирганлар ичида хос бир мақом ва даражаларга кўтарилиши ҳақида Қуръони каримда хабар берилади:

 ﴿يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آَمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ﴾

яъни: “...Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур. Аллоҳ қилаётган (барча яхши ва ёмон) амалларингиздан хабардордир” (Мужодала сураси, 11-оят).

Ояти каримада зикр қилинган “даражалар” ҳақида муфассирлар икки хил сўз айтганлар. Биринчиси – дунёдаги мартаба ва шараф. Иккинчи сўз – бу даражалар охиратда бўлади. Оят ҳақида ҳар икки сўзни жамланса, янада гўзал маъно бўлади. Зеро, илм икки дунё саодатига етаклайди.

Қуйидаги оятларда эса Аллоҳ таоло адолат билан гувоҳлик беришда илм эгаларини ўзи ва фаришталар қаторида зикр қилади. Бу – илм аҳлига берилган катта баҳодир:

﴿شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ﴾

яъни: “Аллоҳ адолатда (барқарор) туриб,  шундай гувоҳлик берди: “Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир”, фаришталар ва илм эгалари ҳам. (Албатта), Ундан ўзга илоҳ йўқ. У Азиз (қудратли) ва Ҳаким (ҳикматли)дир” (Оли Имрон сураси, 18-оят).

Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз алайҳиссаломга илмдан бошқа бирор нарсани зиёда бўлишини сўранг, демади. Фақат илм ҳақида шундай дейилган. Мана шундан ҳам илмнинг бошқа неъматлардан устунлигини англаб олиш мумкин:

﴿فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآَنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يُقْضَى إِلَيْكَ وَحْيُهُ وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا﴾

яъни: “Ҳаққоний Подшоҳ бўлмиш Аллоҳ олий зотдир. (Эй, Муҳаммад!) Сизга (Қуръон) ваҳийси тугамай туриб, қироат қилишга шошманг ва айтинг: “Эй, Раббим! Менга илмни зиёда эт!”” (Тоҳа сураси, 114-оят).

Ҳақиқий маънода Аллоҳ таолодан қўрқиш сифати пайдо бўлиши учун кишида илм-маърифат бўлиши лозимдир.

﴿إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ﴾

яъни: “Бандалари орасида Аллоҳдан уламоларгина қўрқарлар. Ҳақиқатан, Аллоҳ қудратли ва мағфиратлидир” (Фотир сураси, 28-оят).

Инсон Аллоҳ таолонинг зоти ва сифатлари, қудрати ва ҳикматларини қанча кўп билса, шунча кўп  Ундан қўрқади. Олим зотлар Аллоҳ таолони сифатлари билан танийдилар ва уни улуғлайдилар. Кимнинг Аллоҳ таоло ҳақида билими бўлмаса, унинг азобидан хотиржам бўлиб қолади. Аллоҳнинг азобидан хотиржам бўлиш эса бандани куфрга олиб боради.

Аллоҳ таолонинг хоҳиш иродаси билан Қуръони каримнинг биринчи ваҳий бўлган ояти ҳам “Ўқинг!”, деб бошланди:

﴿اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ  خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ   اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ  الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ  

عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ﴾

яъни: “Ўқинг (эй, Муҳаммад! Бутун борлиқни) яратган зот бўлмиш Раббингиз исми билан! (У) инсонни лахта қондан яратди. Ўқинг! Раббингиз эса карамлидир. У инсонга қалам билан (ёзишни ҳам) ўргатди. У инсонга билмаган нарсаларини билдирди” (Алақ сураси, 1-5 оятлари).

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам олимларнинг пешвоси эдилар. Зеро У Зотга  Қуръон ва яна Қуръон мислича илм берилди. Қуръони карим ва ҳадиси шариф – барча илмларнинг мустаҳкам асосидир! Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам умматларини турли услубларда билим-маърифатга чорлайдилар, қизиқтирадилар. Дин илмларида билимдон бўлиш – бандага Аллоҳ таоло яхшиликни хоҳлагани, деб тушунтирадилар:

"مَنْ يُرِدِ اَللَّهُ بِهِ خَيْرًا يُفَقِّهْهُ فِي اَلدِّينِ" )مُتَّفَقٌ عَلَيْه عَنْ مُعَاوِيَةَ رضي الله عنه (

яъни: “Кимга Аллоҳ яхшиликни ирода қилса, уни динда фақиҳ қилиб қўяди” (Муттафақун алайҳ).

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам Али разияллоҳу анҳуга бир одамни ҳидоятга бошлаш катта бахт эканлигини уқтирадилар:

"فَوَاللهِ لَأَنْ يَهْدِيَ اللهُ بِكَ رَجُلاً وَاحِداً خَيْرٌ لَكَ مِنْ أنْ يَكُونَ لَكَ حُمْرُ النَّعَمِ"

(متفقٌ عَلَيْهِ عن سهل بن سعد رضي الله عنه)

яъни: “Аллоҳга қасамки, Аллоҳ сиз туфайли бир кишини ҳидоят қилиши, қизил туяларга эга бўлишингиздан яхшироқдир” (Муттафақун алайҳ).

Албатта, инсонларни тўғри йўлга йўллаш илм билан амалга ошади. Илмсизлик билан динга тарғиб қилмоқчи бўлганлар эса тўғри йўлда юрганларни адаштиради ва турли ихтилофлар келтириб чиқаради.

Азиз жамоат! Инсон вафотидан кейин ҳам унинг амал дафтарига худди тириклигидек савоблар ёзилиб туришига сабаб бўладиган учта амал бор. Шулардан бири киши ўзидан кейин қолдирган фойдали илмдир.

Пайғамбаримиз марҳамат қиладилар:

"إِذَا مَاتَ الْعَبْدُ اِنْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثٍ صَدَقِةٍ جَارِيَةٍ أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ"

(رواه الامامُ البخاري عن أبى هريرةَ رضي الله عنه)

яъни: “Банда вафот этса, унинг амаллари кесилади (яъни, тўхтайди). Лекин уч нарсадан (савоб келиб туради); юриб турувчи садақа, фойдали илм ёки унинг ҳаққига дуо қилиб турувчи фарзанд” (Имом Бухорий ривояти).

         Демак илм ўрганиш, уни бошқаларга ўргатиш, халққа фойдаси тегадиган китоблар ёзиш инсон вафотидан кейин ҳам худди тириклар каби савоб олишига сабаб бўлади.

Илм йўлида пок ният ва ихлос билан ҳаракат қилиш бандага жаннат йўлини осон қилади. Ҳадиси шарифда шундай дейилади:  

"وَمَنْ سَلَكَ طَرِيقاً يَلْتَمِسُ فِيهِ عِلْماً، سَهَّلَ اللهُ لَهُ طَرِيقاً إِلَى الجَنَّةِ" )رواه الامامُ مسلم عن أَبي هريرة رضي الله عنه)

яъни: “Ким илм излаб йўлга чиқса, Аллоҳ унга жаннат йўлини осон қилиб қўяди” (Имом Муслим ривояти).

Мусулмон киши ҳар куни дини ва ўз соҳасини ўрганиш учун вақт ажратиши, тушунмаган жойини устозлар ва имом домлалардан сўраб-билиб олиши зарур. Дунёда илм-фан шиддат билан ривожланмоқда, ҳар куни кашфиётлар қилинмоқда. Лекин шу кашфиётларнинг қанча қисми мусулмонлар ҳиссасига тўғри келмоқда? Афсуски, бу нисбат жуда кам бўлиб, бизни огоҳликка, илм-фан билан жиддийроқ шуғулланишга ундайди. Тарихда мусулмон олимлари дунё халқларига кўплаб кашфиётларни тақдим этганлар.

 Ҳурматли жамоат! Бизнинг бурчимиз – дин ва дунё билимларини баробар ривожлантириб, аждодларимиз йўлини давом эттириш ва билимда дунё халқларига пешқадам бўлишдир. Зеро бу мақсадларни амалга оширишда биз учун аждодлар қўйган пойдевор ва намуна мавжуд.

         Ёшларимиз ижтимоий тармоқлардан фойдаланиб билимларини оширишмоқчи бўлишса, расмий сайтларга мурожаат қилишсин, расмий домлаларимизнинг каналларига аъзо бўлишсин. Зеро, ижтимоий тармоқларда ғаразли мақсадлар билан фаолият олиб борадиган сайт, канал ва шахслар жуда кўп. Уларнинг на манзили, на шахси, на устози, на мазҳаби маълум! Улар жамиятимиз ва ёшларимиз тарбиясига катта таҳдид бўлиб, фирқаланиш, динда ғулу кетиш ва мазҳабсизлик уруғларини сочмоқдалар.

Аллоҳ таоло барчамизни тўғри йўлида собитқадам қилсин, илмимизни зиёда қилсин! Омин.

ИЛОВА: ТАКБИРИ ТАҲРИМАДА ҚЎЛЛАР ҚАЕРГАЧА КЎТАРИЛАДИ?

Намозга киришда қўллар қулоқ баробаригача кўтарилиб, қўлнинг бош бармоғи қулоқнинг юмшоғига етказилади ва такбири таҳрима айтиб намозга киришилади. Қўллар кўтарилганда кафтнинг ички томони Қиблага қаратилиб, бармоқлар бироз очилган ҳолатда бўлади.

Намозга киришда қўллар қулоқ баробаригача кўтарилиши ҳақида бир қанча ҳадислар келган бўлиб, қуйида улардан баъзиларини келтирамиз:

عَنْ وَائِلِ بْنِ حُجْرٍ رضي الله عنه،"أَنَّهُ رَأَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، رَفَعَ يَدَيْهِ حِينَ دَخَلَ فِي الصَّلَاةِ كَبَّرَ،

وَضَعَهُمَا حِيَالَ أُذُنَيْهِ" (رواه الإمام مسلم)

 яъни: “Воил ибн Ҳужр разияллоҳу анҳу: “Мен Набий саллаллоҳу алайҳи васалламни намозга киришда такбир айтиб, қўлларини кўтариб, қулоқлари баробарига кўтарганларини кўрдим”, – дедилар (Имом Муслим ривояти).

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا إِفْتَتَحَ الصَّلاَةَ  كَبَّرَ ثُمَّ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى يُحَاذِيْ إِبْهَامَيْهِ أُذْنَيْهِ (رواه الإمام الحاكم والإمام الدارقطني).

 яъни: Анас ибн Молик разияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам намозга киришда такбир айтиб, икки бош бармоқларини қулоқлари баробаригача кўтарар эдилар”  )Имом Ҳоким ва  Имом Дорақутний ривоятлари).

Уламоларимиз: “Ҳадисларда келган “қўлни қулоқ баробарига кўтариш”дан мақсад – уни қулоққа теккизишдир. Чунки қулоқнинг юмшоғига қўл тегиши қўлнинг қулоқ баробарига кўтарилганининг аниқ белгисидир”, – деганлар. Бу ҳақда “Ал Баҳрур-роиқ шарҳи канзуд-дақоиқ” китобида қуйидагилар айтилган:

وَالْمُرَادُ بِالْمُحَاذَاةِ، أَنْ يَمَسَّ بِإِبْهَامَيْهِ شَحْمَتَيْ أُذُنَيْهِ، لِيَتَيَقَّنَ بِمُحَاذَاةِ يَدَيْهِ بِأُذُنَيْهِ

яъни: “Ҳадисдаги тенглаштиришдан мақсад – икки қўлни қулоқларга тенглашганига ишонч ҳосил қилиш учун икки бош бармоқни қулоқларнинг юмшоқ жойига теккизилади”.

Намозга киришда икки қўлни қулоқ юмшоғига теккизиш ҳақида “Дуррул Мухтор” китобида қуйидагилар айтилади:

مَاسًا بِإِبْهَامَيْهِ شَحْمَتَيْ أُذُنَيْهِ، هُوَ الْمُرَادُ بِالْمُحَاذَاةِ، لِأَنَّهَا لَا تُتَيَقَّنُ إِلَّا بِذَلِكَ

яъни: “Икки бош бармоқни қулоғларнинг юмшоқ жойига теккизган ҳолатда такбир айтиш – ҳадислардаги тенглаштиришдан кўзда тутилган нарса шудир. Чунки бусиз тенглашганига ишонч ҳосил бўлмайди”.

Мана шу масала “Раддул Муҳтор”, “Ал-Лубоб фий шарҳил китоб”, “Фатавои Қозихон”, “Шарҳул Виқоя”, “Мажмаъул анҳур” ва бундан бошқа бир қанча мўътабар фиқҳий китобларимизда баён қилинган.

Демак, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган ҳадисларни яхши ўрганган ва бир-бирига солиштирган уламоларимизнинг такбири таҳримада қўл кўтариш ҳақидаги гаплари – шудир! Аллоҳ таоло барчамизни ҳар хил ихтилофлардан сақлаб, китобларимизда баён қилинган масалаларга тўғри амал қилиш бахтини насиб этсин!

Муҳтарам имом-домла! Келгуси жума маърузаси “МУСТАҚИЛЛИК – УМУМХАЛҚ БАЙРАМИ” мавзусида бўлади. Жамоатга эълон қилишингизни сўраймиз.

Сен келишинг олдидан барчамиз сени кутиб олишга ўзгача тайёргарлик кўрардик.

Келишингга оз кунлар қолганда юрагимизни ажиб ҳислар қамраб оларди.

Келганингни илк кунлариданоқ барчамиз масжидларга шошардик.

Сен келгач, тонгларимиз ўзгача отадиган, Қуёш ўзгача нур сочадиган бўларди.

Сен келгач, масжидлармииз намозхонларга тўлиб кетарди.

Сен келганингдан сўнг таҳажжуд ўқиладиган пайтда барчамиз уйғоқ бўлардик.

Сен келгач, барча намозларга, хусусан, бомдодга жуда кўп кишилар чиқадиган бўлишди.

Сен келганингда,  ҳамма бир-бирини эъзозлар, яхшиликларни тинимсиз қиларди.

Сен борлигингда, уйимизда, ризқимизда, пулларимизда, вақтларимизда барака бор эди.

Сен келганингда, овқатланадиган пайтимиз ажиб хурсандчиликда ўтарди.

Сен борлигингда, масжидга боришни ўйлаб, тезроқ овқатланишга ҳаракат қилардик.

Сен борлигингда, ҳар куни масжидга борардик.

Сен борлигингда, ҳар куни Қуръон ўқирдик ва тинглардик.

Сен борлигингда ҳар куни мавъиза тинглардик.

Сен шу ердалигингда, уйимизга келадиган меҳмонлар ўзгача кайфиятда бўлишарди.

Сен борлигингда, ҳамма диндошларимизнинг юзларидан ажиб нурлар тараларди.

Сен борлигингда, барчамизнинг ибодатга бўлган рағбатимиз ортиб, гуноҳлардан узоқ юришга уринардик.

Сен борлигингда, фақирлар, етимлар, бева-бечораларнинг қозонлари ҳам гўшт билан қайнаб, уйларида тўкин-сочинлик, юзларида миннатдорлик ва шукроналик табассуми бор эди.

Сени ҳурмат қилиб, бир-биримиз билан урушмасдик, талашмасдик.

Сен кетишга шунақа тез шошилардингки, ҳатто кетиш пайтинг келиб қолганини сезмай ҳам қолардик.

Сенинг кетишингни истамай, ич-ичимиздан сиқилардик.

Қанийди кетмасанг, ёнимизда доим бўлсанг деган фикрлар, хаёллар оғушида бўлардик.

Кетадиган кунинг ичимиздан йиғи келиб, юракларимиз ўртаниб, эзилардик.

Кетаётганингда барчамиз маҳзун бўлиб, “Яна келишингни кўрармикинман?! деган хавотирли савол хаёлимизни банд этарди.

Сен кетдинг-у, уйимиздаги, ризқимиздаги файзу барака камайгандек.

Сен кетдинг-у, масжидларимизда одамлар камайиб қолди.

Сен кетдинг-у, таҳажжуд пайтида саноқли кишиларгина уйғонадиган бўлиб қолди.

Сен кетдинг-у, масжидларга бомдод ва бошқа намозлар учун жуда оз одам борадиган бўлиб қолди.

Сен кетдинг-у, ейиш-ичишларимизда тартиб йўқолди.

Сен кетдинг-у, бир-биримизни алдаш, ҳақорат қилишлар аввалгидек давом эта бошлади.

Сен кетдинг-у, фақирлар, етимлар, бева-бечораларнинг аҳволи яна оғирлашиб, юзида маъюслик кўрина бошлади.

Қанийди сен келсанг-у, масжидларимизда яна одамлар кўп бўлса, барча намозлар қаторида бомдод ва хуфтонларга жамоат кўпроқ чиқса, тунлари кўпчилик уйғоқ бўлиб ибодат қилса, Қуръон доим ўқилса, қариндошлар холидан кўп-кўп хабар олинса, бир-биримизга мурувватларимизни аямай қилсак.

Сени соғинганмиз, барчамиз соғинганмиз, интизор бўлиб кутяпмиз, тезроқ келақол... Рамазон!

Нозимжон Ҳошимжон

(Эй инсон), Парвардигоринг, сизларга Ёлғиз Унинг Ўзига ибодат қилишларингизни ҳамда ота-онага яхшилик қилишларингизни амр этди. Агар у икковидан бири ёки ҳар иккиси сенинг қўл остингда кексалик ёшига етсалар, уларга қараб “уф” тортма ва уларнинг (сўзларини) қайтарма! Уларга (доимо) яхши сўз айт! Улар учун меҳрибонлик билан хорлик қанотини паст тут – хокисор бўл ва: “Парвардигорим, мени (улар) гўдаклик чоғимдан тарбиялаб-ўстирганларидек, Сен ҳам уларга раҳм-шавқат қилгин”, деб (ҳақларига дуо қил)! (Ал-Исро сураси, 23-24-оятлар).

Аввало, Ислом барча мўмин-мусулмон фарзандлар учун ота-онага яхшиликни Ёлғиз Оллоҳ таолога ибодатдан кейинги иккинчи вазифа қилиб қўяди. Бу таълимотга биноан, ота-она мўминми, кофирми, яхшими-ёмонми, барибир фарзанд уларга нисбатан ҳурмат сақлаши, сўзларини қайтармаслиги ва ҳақларига яхши  дуолар қилиши вожибдир.     

Агар мўмин банда ота-онасини ранжитсачи, унга озор берсачи? Унда ота-онасига оқ бўлади, Аллоҳ асрасин. Хўш, ота-онага оқ бўлишнинг кўринишлари қандай? Қуйида батафсил танишасиз:       

1. Хоҳ сўз билан, хоҳ амал билан бўлсин, Уларни йиғлатмоқ, хафа қилмоқ.
2. Овозни кўтариш ва қўпол гапириш билан уларга ўдағайламоқ, дўқ-пўписа қилмоқ.
3. Уларнинг ишларидан уф тортиб, сиқилмоқ.
4. Уларнинг олдида қовоқ солиб, пешонани тириштирмоқ.
5. Ота-онага беписандлик ва таҳқир билан қарамоқ.
6. Уларга иш буюрмоқ.
7. Она тайёрлаган таомни танқид қилмоқ.
8. Уй ишларида уларга ёрдам бермаслик.
9. Улар сўзлаётганда юзни бурмоқ.
10. Уларнинг фикрларини кам ҳисобга олмоқ.
11. Уларнинг ҳузурига кириш чоғида изн сўрамаслик.
12. Уларнинг олдида муаммоларни сўзламоқ.
13. Ота-онага одамлар олдида таъна қилиш, уларни ҳақоратлаш, айбларини айтиш.
14. Уларни сўкиб, лаънатлаш.
15. Ота-онанинг обрўсини тўкмоқ.
16. Кўп талаблар қўйиб, уларга юк бўлмоқ.
17. Ота-онадан кўра хотинга хизмат қилишни муқаддам қўймоқ.
18. Муҳтожлик, ёки кексалик чоғларида уларни ёлғиз қолдирмоқ.
19. Уларга бўлган бўйнидаги масъулиятдан тонмоқ, улар зикр қилинишидан, ёки уларнинг фарзанди бўлганидан ҳаё қилмоқ.
20. Уриш билан уларга тажовуз қилмоқ.
21. Уларни қариялар уйига ташламоқ
22. Агар улар баъзи бир гуноҳларга аралашиб қолсалар, улардан воз кечмоқ, уларга яхшилик қилишни, насиҳат қилишни тарк этмоқ.
23. Уларга бахиллик, хасислик қилмоқ.
24. Уларга қилган яхшиликларини миннат қилмоқ
25. Уларнинг молидан берухсат олмоқ
26. Улар олдида “оҳ-воҳ” қилиб дардларини достон қилмоқ.
27. Уларнинг ўлишини орзу қилмоқ.
28. Уларни ўлдирмоқ, улардан қутулишга ҳаракат қилмоқ

Шуларнинг баарчасидан ва бундай амалларни қилишликдан Аллоҳ таолонинг Ўзи асрасин! Мусулмон фарзанди доимо юқоридаги кўриниш ва амаллардан эҳтиёт бўлиб, улардан ўзини тийиб яшамоғи лозим!

Иброҳим Ҳозимийнинг

ОҚПАДАРЛИК ОҚИБАТЛАРИ китобидан