Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.

Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Ҳаж сафарини бошлашдан олдин гуноҳлардан астойдил тавба қилиш лозим. Зеро, ҳаж сафаридан энг муҳим ва асл мақсад ҳам гуноҳларлан тавба қилишдир.

Тавбанинг қабул бўлиши учун эса тавба қилувчи кишининг зиммасида ҳеч бир банданинг ҳаққи қолмаслиги керак. Бирор кишига жисмоний, молиявий ёки маънавий зарар етказган бўлса, унинг ҳаққини адо этсин, ундан кечирим сўрасин, розилигини олсин. Агар зиммасида бирор кишининг омонати бўлса, уни ҳам кайтарсин.

Шундан сўнггина дил ва фикрни бир жойга жамлаб, Аллоҳга астойдил тавба қилсин, шунда тавба хақиқий ҳисобланиб, унинг қабул бўлишига умид боғласа бўлади.

Ҳаж сафарини ният қилган кишига қуйидаги тавсиялар берилади:

1. Ҳажга кетаётган киши кимлардан норизо бўлса, улар билан учрашиб, уларнинг ҳам, ўзининг ҳам кўнглини соф қилиб олсин.
2. Бирор кишига зулм қилган бўлса, ундан кечирим сўраб олсин.
3. Бирор кишининг молини ноҳақ еган бўлса, ўша нарсанинг мислини у кишининг ўзига ёки у вафот этган бўлса, меросхўрларига берсин.
4. Ҳамма гуноҳлардан тавба қилсин.
5. Ота-онасининг розилигини олиб, кейин сафар қилсин.
6. Хотини ва бола-чақасини хотиржам қилиб, сўнг сафарга чиқсин.
7. Зиммасида кимнингдир қарзи бўлса, уни адо қилиб, кейин сафар қилсин.
8. Яхши ва солиҳ инсонлар билан сафарга чиксин.
9. Ҳажнинг зарурий масалаларини ўрганиб ва тушуниб олсин.
10. Ҳаж амаллари ҳақидаги китобни ўзи билан бирга олиб кетсин.
11. Ҳаж сафарини холис ибодат жиҳатидан қилсин, токи унда бирор тижорат асосий мақсад бўлмасин.
12. Ўзидан риёкорлик ва шуҳратни узоқ қилсин.
13. Бутун сафар бўйи камтарлик ва хоксорлик билан юрсин.
14. Зарурий нарсаларни сотиб олишда нархини зиёда тортишмасин.
15. Сафар давомида пулини сарф қилишга зиқналик қилмасин.
16. Ҳамроҳларига пул сарф қилишда ҳам бағрикенг ва сахий бўлсин.
17. Уйдан чиқиб кетиш вақтида муҳтож кишиларга садақа қилсин.
18. Сафар мобайнида заруратманд кишиларга харж қилиш ниятида пулни кўпроқ олсин.
19. Уйда икки раъкат намоз ўқиб, сўнг йўлга чиқсин.
20. Кетиш вақтида дўстлар билан қўл бериб хайрлашсин ва улардан дуо олсин.
21. Одамлар ҳам ҳажга кетаётган кишидан дуо қилишини сўрасинлар.
22. Сўнг сафар дуосини ўқисин.
23. Сафар мобайнида қаерга тушса, ўша ерда икки раъкат намоз ўқиб олиш мустаҳабдир (фазилатлидир). Шунинг учун ҳожи ватани, Жидда ёки Мадина аэропортларида имконият бўлса икки раъкатдан намоз ўқиб олсин.
24. Сафар чоғида Аллоҳни кўпроқ зикр қилиб, ўзи, ота-онаси, фарзандлари, аҳли оиласи ҳамда барча мусулмонлар ҳаққига кўпдан-кўп дуолар қилсин.
25. Сафар давомида уришиб-тортишиш, зиён етказиш, тил билан озор бериш ва бошқа шу каби салбий одатлардан қаттиқ сақлансин.
26. Ҳар кимни муҳаббат ва юмшоқлик билан қаршиласин.
27. Намозларни жамоат билан ўқишга аҳамият берсин.
28. Баъзи мамлакат одамлари хуфтон намозини шом вақтида ўқиб олишса, уларга эътибор қилмасдан намозларни ўз вақтида ўқисин.
29. Имкон қадар суннат ва нафл намозларни ҳам ўқишга ғайрат қилсин.
30. Самолётда ҳам намоз ўқиш учун жой топилади. Намоз вақти кириб, ерга қўнгунча унинг қазо бўлиш эҳтимоли туғилса, одамларга озор бермасдан ўқиб олсин.

“Ғунятун-носик” китобидан

“Ҳилол” журналининг 6(39) сонидан олинди.

Саидаҳмад домла Сайдаралиев,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси.

Абдулмалик ибн Марвон халифалик тахтига ўтирганида, Ироқ ҳукмдори Ҳажжожга: “Менга маслаҳатчи, насиҳатгўй ва ҳамсуҳбат бўла оладиган, дин ва дунё илмларини эгаллаган бир кишини ҳузуримга юбор” деб мактуб йўллади. Шунда Ҳажжож ўша даврда тобеъинлар сардори саналган Шаъбийни юборади. Халифа уни ўзига энг яқин кишилардан қилиб, қийин ишларда унинг кенг илмига таянар, ташвишли онларда унинг фикрига суянар ва қўшни давлатларга элчи қилиб юборар эди. Халифа Шаъбийни Рум императори Жистинённинг олдига юборгани ана шу элчиликдан бири бўлиб, тарих саҳифаларига муҳрланган эътиборли ҳодиса бўлган. Элчи бўлиб келган Омир ибн Шурaҳбил Шаъбийнинг сўзларини эшитган Рум императори унинг заковати, улуғворлиги, сўзга моҳирлиги ва ҳозиржавоблигидан даҳшатга тушади. Одатда, бошқа элчиларга кўрсатилмайдиган эҳтиром билан ҳузурида бир неча кун қолдиради. Ва ниҳоят кетишга изн берар экан, Шаъбийдан сўрайди: “Сиз халифанинг аҳли байтидан бўласизми?”. Шаъбий: “Йўқ, мен мусулмонларнинг бириман, холос”. Рум императори: “Халифанинг ҳузурига қайтгач, бу ерда бўлган барча гапларни айтиб берганингиздан сўнг, унга мана шу мактубни беринг”, - дейди. Шаъбий Дамашққа қайтгач, халифанинг ҳузурига киради ва кўрган, эшитган барча нарсаларни сўзлаб, халифа сўраган саволларга жавоб беради. Қайтиш олдидан эса Рум императори омонат қилган мактубни халифага бериб чиқиб кетади. Абдулмалик ибн Марвон мактубни ўқиши билан соқчиларга Шаъбийни тезда ҳузурига қайтаришни буюради. Шаъбий келгач, Абдулмалик ибн Марвон: “Мана бу мактубда нима битилганини билармидингиз?” деб сўрайди. Шаъбий: “Йўқ, эй мўминлар амири, билмас эдим”, деб жавоб беради. Абдулмалик ибн Марвон: “Рум императори мактубда менга қуйидагиларни маълум қилибди: “Арабларга ҳайронман, қандай қилиб ўзларига бу йигитдан бошқани подшоҳ қилиб юрибдилар?”. Шаъбий: “У сизни кўрмагани учун шундай деган, агар эй мўминлар амири, у сизни кўрган бўлганида бундай демаган бўлар эди”. Абдулмалик ибн Марвон: “Нима учун Рум императори менга бундай мактуб йўллаганини биласизми?” деб сўради. Шаъбий: “Йўқ, билмайман”, деди. Абдулмалик ибн Марвон айтди: “Менда сиздек заковатли киши борлигига, Рум ҳукмдори ҳасад қилганидан шундай қилган. Бу билан у сизни қатл қилишга мени тезлаб, сиздан халос бўлишни истаган”. Рум ҳукмдорига бу гаплар етиб борганида: “Отасига балли, қойилман, қасамки, дарҳақиқат бундан бошқа нарсани мақсад қилмаган эдим”, деди. Имом Шаъбий илмда шундай юқори даражага эришдики, ҳатто у ўз асридаги тўртта забардаст олимларнинг бири бўлиб танилди. Имом Зуҳрий бундай деган эди: “Уламолар тўрттадир: Булар Мадинаи мунавварада Саид ибн Мусаййаб, Куфада Омир ибн Шураҳбил Шаъбий, Басрада Ҳасан Басрий ва Шомда Макҳул”.

Имом Шаъбий камтарлигидан бирон киши унга олим деб мурожаат қилса, хижолат бўлиб кетарди. Кунларнинг бирида бир киши унга: “Эй фақиҳ олим, менга жавоб берсангиз”, деб савол сўрамоқчи бўлганида, “Ҳой, барака топгур, бизда йўқ сифат билан бизни кўтар-кўтар қилмагин. “Фақиҳ” деб Аллоҳ ҳаром қилган нарсалардан тақво қилган, “олим” деб, Аллоҳдан ҳақиқий қўрққан кишига айтилади. Улар қаерда-ю биз қаерда?!” - деган эди. Яна бир киши бир масала ҳақида сўраганида: “Бу ҳақда Умар ибн Хаттоб бундай деганлар, Али ибн Абу Толиб бундай деганлар”, деб жавоб берди. Сўровчи: “Ўзингиз нима дейсиз?” деб сўради. Шунда Шаъбий уялган ҳолда табассум қилиб: “Умар ва Али розияллоҳу анҳумонинг сўзини эшитгач, мени сўзимни нима қиласиз”, деди. Имом Шаъбий гўзал ахлоқ ва буюк хислатларга эга олим эди. Мана шу хислатлардан бири у талашиб-тортишишни ёмон кўрар, фойдасиз нарсаларга берилиб кетишдан ўзини асрарди. Бир куни суҳбатдошларидан бири: “Эй Абу Амр, одамлар гапираётган мана бу икки киши ҳақида сиз нима дейсиз?” деб сўраганида, Имом Шаъбий: “Қайси икки киши ҳақида сўраяпсан?” деди. Суҳбатдош айтди: “Усмон билан Али”. Шаъбий: “Аллоҳга қасамки, Қиёмат куни Усмон ибн Аффон ва Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳумога хусуматчи бўлиб қолишдан покман”, деб жавоб берди. Шаъбий илм билан бирга ҳалимликни ҳам жамлай олган олим эди. Ривоят қилинишича, бир киши уни жеркиб, ёмон сўзлар билан ҳақорат қилганида: “Агар менга қилаётган туҳматларингда рост бўлсанг, Аллоҳ мени кечирсин. Агар ноҳақ хақорат қилаётган бўлсанг, Аллоҳ сени кечирсин”, дейишдан нарига ўтмаган экан.

Имом Шаъбий нақадар қадри баланд ва улуғ фазилат соҳиби бўлишига қарамай, маърифат ва ҳикматни ўзидан шаъни паст одамлардан олишдан бўйин товламасди.  Бир аъробий унинг илм мажлисига келишни ўзига одат қилиб олган эди. Бироқ доим жим ўтирарди. Шаъбий унга: “Гапирмайсизми?” деганида, аъробий: “Жим ўтирсам – саломат бўламан, эшитсам – ўрганаман. Кишининг қулоқларидан бўлган улуши ўзига қайтади. Аммо тилидан бўлган улуши эса бошқага боради”, деб айтганида, Шаъбий то вафот этгунига қадар аъробийнинг шу сўзларини қайтариб юрарди. Балоғат ва фасоҳат билан гўзал гапириш ва уни чиройли бошқара билиш каби инъом жуда нодир кишиларгагина берилган бўлиб, шулардан бири Имом Шаъбийда мужассам эди. Бунинг мисоли ўлароқ, Имом Шаъбийнинг икки Ироқ амири Умар ибн Ҳубайра бир жамоа мусулмонларни қамаб қўйгандаги унга айтган сўзини мисол қилсак бўлади: “Эй Амир, агар уларни ноҳақ қамаган бўлсангиз, ҳақ уларни чиқаради. Агар уларни ҳақ билан қамаган бўлсангиз, афв уларга ҳам ўтади”. Шаъбийнинг сўзидан ҳайратда қолган амир унинг ҳурматидан барчаларини озод қилиб юборган экан. Имом Шаъбий ўта шижоатли, дин ва илмда даражаси ниҳоятда юқори бўлиши билан бирга, очиқ кўнгилли, яна ҳазилкаш киши ҳам эди. Ҳазил ўрни келиб қолса, уни ўтказиб юбормасди. Шулардан бири: Шаъбий аёли билан ўтирганида, бир киши келиб: “Қайси бирингиз Шаъбий бўласиз?” деганида, аёлини кўрсатиб: “Мана бу”, деган. Яна бир киши: “Шайтоннинг аёлини исми нима?” деб сўраганида. “Биз у тўйда қатнашмаган эдик”, - деб ҳазиллашиб қўйган экан. Имом Шаъбий ҳақидаги энг яхши тасаввурни унинг ўзи ҳақида айтган сўзларидан топсак ажабмас: “Одамлар кўз тикиб турган нарсага асло ўрнимдан турмаганман. Қўл остимдагиларни асло урмаганман. Бирон қариндошим бўйнида қарзи бўлган ҳолда вафот этиб қолса, дарҳол унинг номидан қарзини тўлаб қўйганман”. Имом Шаъбий саксон ёшдан кўпроқ умр кечирди. Аллоҳ таоло чақириғига лаббай деб жонни топширганида, Ҳасан Басрий таъзия изҳор қилиб шундай деган эди: “Аллоҳ раҳматига олган бўлсин. Дарҳақиқат, Имом Шаъбий илми кенг, ҳалимликда тенги йўқ улуғ инсон эди. Исломда унинг юксак ўрни бор”.

Интернет материаллари асосида ЎМИ ходими

Илёсхон АҲМЕДОВ тайёрлади.

 

 

 

قرار رئيس جمهورية أوزبكستان

إن دور وأهمية عيد الأضحى المبارك في تعزيز المبادئ الجيدة مثل اللطف والتسامح والكرم والصداقة والتضامن في حياتنا الروحية لا مثيل لها.

 ومن أجل الترحيب بهذا اليوم الميمون وقضاءه على مستوى رفيع، والحفاظ على تمجيد الأفكار الإنسانية لدين الإسلام الحنيف وقيمنا الوطنية:

1. في عام 2024، يصادف أول أيام عيد الأضحى يوم الأحد 16 يونيو. وينبغي قبول المعلومات الواردة من إدارة مسلمي أوزبكستان للمعلومة، ويجب الاحتفال بيوم 16 يونيو على نطاق واسع في بلادنا باعتباره عيد الأضحى المبارك.
2. فيما يلي:

أ) وفقاً للمادة 208 من قانون العمل:

ونظراً لأن أول أيام عيد الفطر، الذي يعتبر إجازة غير عمل، يصادف يوم عطلة، فسيتم نقل هذه العطلة إلى يوم الاثنين 17 يونيو؛

في هذه الحالة، نظرًا لظروف الإنتاج الفنية والتنظيمية (الإنتاج المستمر الحالي، الخدمة اليومية للسكان، العمل بنظام الورديات، وما إلى ذلك)، لا ينبغي نقل الإجازات غير العاملة إلى أيام عطلة عند أداء العمل الذي لا يمكن تعليقه؛

ب) المعلومات الواردة في مرسوم رئيس جمهورية أوزبكستان بتاريخ 22 ديسمبر 2023 "بشأن تحديد أيام غير العمل وتحريك العطلات خلال الاحتفال بالتواريخ الرسمية في عام 2024" رقم PF-213، 18 يونيو - الثلاثاء تم تخصيصه كيوم إجازة إضافي لجميع الموظفين المقبولين فيه.

3. بالتعاون مع مجلس وزراء جمهورية قاراقالباغستان والحكومات الإقليمية وحكومات مدن طشقند، ولجنة الشؤون الدينية، ورابطة الأحياء في أوزبكستان، والوكالة الوطنية للحماية الاجتماعية والمنظمات الشريكة الأخرى، اتخاذ التدابير المناسبة للاحتفال بالعيد الأضحى وفق التقاليد والعادات الوطنية لشعبنا.
4. 4. فلتعمل لجنة السياحة بالتعاون مع وزارة النقل على تهيئة الظروف والفرص المواتية لمواطنينا لتنظيم رحلات الزيارة الدينية إلى المزارات المرموقة والمواقع التاريخية في أيام عيد الأضحى المبارك.
5. ينبغي التوصية بشركة الإذاعة الوطنية الأوزبكية ووكالة الأنباء الوطنية الأوزبكية ووسائل الإعلام الأخرى لتغطية الأحداث المتعلقة بالاحتفال بعيد الأضحى على نطاق واسع.
6. يتحمل مراقبة تنفيذ هذا القرار على مسؤولية رئيس وزراء جمهورية أوزبكستان أ.ن. عاريفوف ومستشار رئيس جمهورية أوزبكستان م.م. كاملوف .

رئيس جمهورية أوزبكستان،

ش. ميرضيائيف.

 تبرع مركز "الملك سلمان" للمساعدات الإنسانية بالمملكة العربية السعودية بـ 25 طنًا من ثمار التمر كمساعدة مجانية لبلادنا

  وسلم يوسف صالح الجهراء سفير السعودية لدى أوزبكستان التمور إلى زين الدين داملا إيشانقولوف نائب رئيس إدارة مسلمي أوزبكستان، وعليشير إيشيموف المستشار الاقتصادي لرئيس الإدارة الدينية وعيسى خان عبد الله يوف رئيس صندوق "الوقف" الخيري الإجتماعي

  سيتم الآن التبرع بثمار التمر المتبرع بها من قبل فروع مؤسسة "الوقف" الخيرية الإجتماعية في جمهورية قاراقالباغستان والمناطق ومدينة طشقند للأشخاص الذين يحتاجون إلى المساعدة الاجتماعية والأيتام والمعوقين ومواطنينا المستحقين في منازل "مروات" الخيرية و المستشفيات

  كما شارك في مراسم التسليم عدنان حاتم عسيري والعقيل عبدالحكيم سعد ممثلا مركز "الملك سلمان" للمساعدات الإنسانية

خدمة الصحافة لصندوق  "الوقف" الخيري الإجتماعي لدى إدارة مسلمي أوزبكستان