muslim.uz

muslim.uz

الإثنين, 09 تشرين2/نوفمبر 2020 00:00

Пайғамбарлик даврида ижтиҳод масаласи

Ижтиҳод луғатда бирор иш-ҳаракатни бажаришда бор куч-ғайратни сарф қилишга айтилади. У фақат куч талаб қилинадиган ишлардагина ишлатилади. Масалан, тошни кўтаришга ижтиҳод қилдим (урундим), дейиш мумкин. Аммо, қум заррасини кўтаришга ижтиҳод қилдим (урундим), дейиш тўғри бўлмайди.

Шариат уламолари ижтиҳод сўзини асосан ҳужжат саналмиш Қуръон ва суннатдан шаръий ҳукмлар истинбот қилиб олишда бор илмини сафарбар қилиш маъносида ишлатадилар. Бу сафарбарлик қуйидагича кўринишларда бўлади:

  • Ҳужжатнинг зоҳирий далолатига қараб ҳукм чиқариш. Бундай тартибда ҳукм чиқаришда ўша ҳужжат чиқарилаётган ҳукмга бевосита алоқадор бўлиши шарт қилинади. Бунга эса (яъни, ҳукм чиқаришга) ҳужжатнинг ом, хос, мутлақ, муқайяд, носих, мансух ва шунга ўхшаш жиҳатлари ўрганиб чиқилгандан кейингина киришилади.
  • Ҳужжатнинг ақлий далолатига қараб ҳукм чиқариш. Бундай тартибда ҳукм чиқаришда чиқарилаётган ҳукмга тегишли аниқ сабаб (иллат) бўлиши лозим. Яъни, ҳукми баён қилинмоқчи бўлган воқеа-ҳодиса ҳужжатга ҳам, иллатга ҳам мантиқан тегишли бўлсин. Бу эса, қиёс демакдир.
  • Воқеликни Қуръон ва суннатдан олинган умумий қоидаларга солиштириш орқали ҳукм чиқариш. Бу қоидалар жумласига истиҳсон, масолиҳул мурсала, саддуззароиъ ва бошқалар киради.

Ислом шариатининг асоси Қуръон ва ҳадис бўлишига қарамай, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга зарур ўринларда ижтиҳод қилишга ҳам рухсат берилганлиги ҳақида ҳеч қандай шак йўқ. У киши ўзлари ҳам ижтиҳод қилганлар, саҳобаларга ижтиҳод қилишликка изн берганлар ва уларнинг кўплаб ижтиҳодларини тасдиқлаганлар. Мисол учун ишончли ҳадисларда айтган қуйидаги сўзларини келтириш мумкин: “Агар мен умматимга машаққат қилиб қўймасам эдим, уларга ҳар бир намоздан олдин мисвок тутишликка буюрган бўлар эдим”. Аёлларидан бирига шундай деганлар: “Агар сенинг қавминг куфр ботқоғидан яқингинада чиққан бўлмаганда эди, мен Каъбани Иброҳим алайҳиссаломнинг пойдевори устига янгидан бино қилган бўлар эдим”.

Буларнинг барчаси, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг уммат манфаати учун бир ишни бошқа ишдан яхшироқ деб ихтиёр қилганликларига далилдир. Агар у кишининг ижтиҳод қилишлари жоиз бўлмаганда эди, у зотдан бундай кўпгина ўринларда ижтиҳод қилиш содир бўлмас эди.

Масалан, У зот алайҳиссалом ўз раъларига биноан ўзлари учун баъзи нарсани ҳаром қилганлар. Шундан сўнг Аллоҳ таоло у кишини бундан қайтариб:

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاةَ أَزْوَاجِكَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَاللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

яъни: Эй, Пайғамбар! Нега хотинларингизнинг розилигини истаб, Аллоҳ Сиз учун ҳалол қилган нарсани (асални) ҳаром қилиб олурсиз! Аллоҳ мағфиратли ва раҳмлидир. Дарвоқе, Аллоҳ сизлар учун (маълум миқдорда каффорат – жарима тўлаб) қасамларингизни ҳалоллаб олишни фарз қилган. Аллоҳ хожаларингиздир. У (барча нарсани) Билувчи ва (етук) Ҳикматли (зот)дир, деган (Таҳрим сураси, 1-2-оят).    Бу ҳақда тафсир китобларида кенг ёритилган.

Қуръннинг гувоҳлик беришича Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобалардан Бадр жангида асир тушганлар устида қандай ҳукм чиқариш ҳақида маслаҳат сўрайдилар. Абу Бакр Сиддиқ разияллоҳу анҳу асирларни озод қилиб юбориб, эвазига товон олиш маслаҳатини берадилар. Умар разияллоҳу анҳу эса, асирларни ўлдиришни маслаҳат берадилар. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам Абу Бакр разияллоҳунинг фикрини қабул қиладилар. Аммо, Аллоҳ таоло қуйидаги оятни нозил қилиб, Умар разияллоҳу анҳунинг фикри тўғри эканлигига ишора қилади:

مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآَخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

яъни: “Бирор Пайғамбар учун, то ерда (душманларга) зарба бермагунича, асирларга эга бўлиш мумкин эмас. (Сиз – мўминлар) дунё матоҳини истайсиз. Аллоҳ эса, (сизлар учун) охиратни раво кўради. Аллоҳ қудратли ва ҳикматли зотдир” (Анфол сураси, 67-оят).

         Шунингдек, Бадр жанги кунида, жанг бошланишидан олдинроқ ҳам бир ижтиҳод қилдилар. У зот саҳобалари билан жанг қилиш учун бир жойни белгилаб, ўша ерга тушдилар. Саҳобалардан Ҳаббоб ибн Мунзир Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга: Бу жойни сизга Аллоҳ тайин қилиб бердими, ундан бошқа жойга кўчиш мумкин эмасми. Ёки бу ерни ўзингиз душманга ҳийла ишлатиш учун танладингизми? – деб сўрайди. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Йўқ, Аллоҳ эмас, ўзим душманга ҳийла ишлатиш учун бу ерни танладим”, дедилар. Шунда Ҳаббоб Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга бошқа ерни кўрсатиб, ўша ерда туриш ғалаба қозонишга яна ҳам қулайроқ бўлишини маслаҳат берди. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам унинг маслаҳатига қулоқ солдилар ва у кўрсатга ерга кўчиб ўтишди, натижада ғалаба қозонишди.

         Бундан ташқари Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам турли баҳоналар қилиб Табук жангида қатнашмасликка рухсат сўрашган мунофиқлик кишиларга рухсат беришда ҳам ижтиҳод қилганлар. Бу ҳақда ушбу оят нозил қилинган:

عَفَا اللَّهُ عَنْكَ لِمَ أَذِنْتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ

яъни: “Аллоҳ Сизни афв этди. (Лекин) Сизга ростгўйлар аниқланиб, ёлғончиларни билмагунингизгача, нега уларга (жангдан қолишга) рухсат бердингиз?” (Тавба сураси, 43-оят).

         Шунингдек, Хайбар жанги кунида ҳам ижтиҳод қилдилар. Саҳобалар қозонлар осиб, тагига олов ёқиб туришганини кўрган Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам улардан: “Нима учун олов ёқдинглар?” – деб сўрадилар. Улар: Хонаки эшак гўштини пиширмоқ учун, деб жавоб беришди. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳаммасини тўкиб, қозонларни синдириб ташланглар”, дедилар. Шунда бир саҳобий туриб, ичидагини тўкиб, қозонларни яхшилаб ювсак бўлмайдими? – деб сўради. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ўшандай қилақолинглар”, деб жавоб бердилар. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам бошида уларга қаттиқлик қилиб, ҳаромдан ман қилиш мақсадида ҳатто идишни ҳам синдириб ташлашга буюрдилар. Сўнгра, саҳобалар томонидан У кишининг буйруқларига итоат этилганини кўрганларидан кейин ҳамда идишларни синдириб ташлаш уларга моддий зарар етказиши мумкинлигини ҳис қилганларидан сўнг,  уларни ювиб, яна фойдаланаверишга рухсат бердилар.

         Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам дарҳақиқат, ўз ижтиҳодларида қиёсга ҳам мурожаат қилганликларига қуйидаги мисоллар далилдир;

         1 – Бир аёл келиб у зотга: Эй Расулуллоҳ, менинг онам вафот этганлар, лекин ҳаётлик вақтларида рўза тутишга назр қилиб, уни адо эта олмаганлар. Уларнинг ўрнига мен рўза тутиб берсам бўладими? – деб сўради. Шунда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар онангнинг зиммасида бировдан қарзи бўлганда ва сен уни адо этганингда, онагнинг зиммасидан соқит бўлармиди?” – деб сўрадилар. Аёл: Ҳа, деб жавоб берди. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳнинг ҳаққи адо этилишликка яна ҳам ҳақлироқдир”, дедилар.

2 - Бир киши ўзининг хотини туққан қора рангли болани ўзиники эканлигини тан олмади. Шунда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ундан: “Сенинг қизил туянг ҳечам қора рангли бўталоқ туққанми?” – деб сўрадилар. У: Ҳа, деди. “У қаёқдан қора бола туғади, деб ўйлайсан”, дедилар. У: Эҳтимол, унинг аждодларида қора рангли туя бўлгандир, деди. Шунда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Эҳтимол, бунинг ҳам наслида қора рангли кишилар бўлгандир, шунинг учун у қонига тортган”,  дедилар. Булардан ташқари бошқа кўплаб мисоллар ҳам мавжуд.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

раисининг биринчи ўринбосари

Ҳомиджон Ишматбеков

https://t.me/tuhur

 

Энг баланд минора ҳам ердан кўтарилгай.

Юз минг отлиқ аскар қила олмаган ишни бир тўғри тадбир билан амалга ошириш мумкин.

Ҳазрат Амир Темур

Сени бир марта бўлса ҳам алдаган инсондан эҳтиёт  бўл.

Қадимги Рим ҳикматлари

Далиллар кучи унинг саноғида эмас, салмоғида.

Ўзингга энг яқин инсон, фақат ўзингсан!

Суқрот

Виждон – мингта гувоҳдан ортиқ.

Улуғлар ҳикмати

Уч нарсадан қочиш керак: қаҳрдан, ҳасаддан, нафратдан.

Жалолиддин  Румий

Инсон мансабни безайди, мансаб инсонни эмас.

Арасту

“Эркакчасига” деган ибора ҳозир кўп ишлатилади. “Эркакчасига гапир”, “эркакчасига иш тут” — дегани ҳозир шунчаки қўпол хатти-ҳаракатни, қўпол сўзликни англатади. Ваҳоланки, кучли шахс эрлигини мулойим, оддий сўзлар ва мардларга хос иш билан ифодалайди. У қизиққон эмас, аммо журъатсиз ҳам эмас.

Филип Честерфилд

Буюк кишилар ҳеч қачон маддоҳлик қилмайдилар. Хушомад — майда одамларнинг иши, улар ўзлари ҳавас қилган атоқли шахсларнинг ҳаётий муҳитига кириб олиш учун яна ҳам майдалашишга тайёр кимсалардир.

Оноре де Бальзак

 

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

Бахтли, саодатли яшаш, чинакам маъмур ҳаёт кечириш – ҳар бир инсон орзуси. Дунёда бахту саодатни, маъмурчилик ва фаровонликни ўлчайдиган мезонлар кўп, омиллар бисёр. Лекин шундай неъматлар борки, уларсиз ҳаётимиз рангсиз, турмушимиз ҳузур-ҳаловатсиз бўлиб қолади.

Хўш, бу неъматлар қайсилари?

Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Икки неъмат борки, кўпчилик инсонлар унинг қадрига етмайдилар. Улар – сиҳат-саломатлик ва хотиржамликдир”, – дедилар” (Имом Бухорий ривоятлари).

Бошқа бир ҳадиси шарифда: “Кимки ўз уйида тинчликда, тани соғлом, бир кунга етадиган таоми бор ҳолда тонг оттирса, унга бутун дунё неъматлари тўлиғича берилгандек бўлибди”, – дейилган (Имом Бухорий ривоятлари).

Нега ҳадиси шарифда ҳар куни, ҳар доим муҳтож бўладиганимиз уч неъмат: соғлиқ, тинчлик ва қут-баракага урғу берилди?

Чунки бу неъматлар бўлмаса, турмуш издан чиқади, яшаш қийинлашади. Узоққа бормайлик, бугунги дунёнинг манзарасидан хулоса чиқариб олайлик. Биргина кўзга кўринмас ўлат барчанинг ҳаловатини ўғирлади, ҳамманинг тинчини бузди. Шундай эмасми?

I

Бир куни пайғамбарларнинг отаси, бобомиз Иброҳим алайҳиссалом сўрадилар:

– Ё Парвардигори олам! Дард кимдан?

Аллоҳ таоло:

 Мендан, – деди.

Иброҳим алайҳиссалом яна сўрадилар:

– Даво кимдан?

Аллоҳ таоло яна:

 Мендан, – деди.

Шунда Иброҳим алайҳиссалом:

– Унда табибга не ҳожат? – дедилар.

Аллоҳ таоло:

– Табиб – қўлига даво юборилган кишидир, – деб марҳамат қилди.

Жаноби Пайғамбаримизнинг айтган муборак сўзларидан оладиган хулосамиз – қайси бир дард-касалликни Аллоҳ таоло юборган бўлса, демак, унинг шифосини ҳам юборган. Шифоси эса – табиб, шифокорларнинг қўлларида.

Яқин-яқингача айрим нодонлар юртимиз шифокорларига қўл кўтаришганини ойнаи жаҳон орқали кўриб, ранжидик. Ваҳолонки, бугун коронавирусга чалинган юртдошларимиздан (20 май ҳолатига кўра) 2372 нафарининг соғайишида шифокорларимизнинг хизмати беқиёс катта эканига барчамиз гувоҳ бўлиб турибмиз. Икки ҳафта мобайнида оиласи бағридан ажралиб, халқ хизматига камарбаста бўлган шифокорларимизни аввалги мақолаларимизда замонамиз қаҳрамонларига менгзаган эдик.

Шарқу ғарб олимлари тан олган, XXI асрнинг нанотехнология замонасида ҳам асарларини бутун дунё халқлари бошга кўтараётган, жаҳоннинг олий тиббиёт муассасаларида китоблари ҳанузгача ўқитиб келаётган, Ер юзининг энг нуфузли тиббиёт академияларида илмий ишлари ўрганилиб келаётган, ёруғ оламдаги бутун бир улкан ва жиддий соҳа шу инсоннинг исмлари билан номланган Абу Али ибн Сино айтадилар:

Тузатиб бўлмайдиган дард йўқ,

Иродасизлик бор.

Шифобахш бўлмаган ўсимлик йўқ,

Илмсизлик бор.

Худои таоло барча махлуқоту мавжудотларини жуфт-жуфт қилиб яратган. Илло, Ўзигина яккаю ягона, ёлғиз холос! Ҳамма нарса жуфт-жуфт: қуёш-ой, ёз-қиш, эркак-аёл, оқ-қора, ер-осмон, жаннат-дўзах, ўлим-ҳаёт, савоб-гуноҳ, кеча-кундуз ва ҳоказо.

Демак, дарднинг ҳам жуфти, зидди бор экан. Бу нима? Бу – даво! Ҳар бир касалликнинг ҳам жуфти, зидди бор экан. Бу нима? Бу – шифо!

Модомики, Аллоҳ таоло ҳар бир дардга – даво, ҳар бир касалликка – шифо юборибдими, энди сизу биз бандаларининг иши – шу даво ва шифоларни излаб топиш!

Имом Бухорий ва Имом Муслим асарларида Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ алайҳиссалом айтдилар: “Аллоҳ қандай касаллик туширган бўлса, албатта, унинг шифосини ҳам туширган“.

Зиёд ибн Алақа разияллоҳу анҳу Усома ибн Шерик разияллоху анҳудан бундай ривоятни келтиради: “Мен Расулуллоҳнинг ҳузурларида эдим. Бир аъробий келиб:

– Ё, Расулуллоҳ! Даволансак бўладими? – деб сўради.

Расулуллоҳ алайҳиссалом:

– Ҳа, эй, Аллоҳнинг бандалари! Даволанинглар! Чунки Аллоҳ таоло қандай дардни яратган бўлса, албатта, унинг шифосини ҳам яратган. Лекин битта дарднинг давоси йўқ, – дедилар.

Саҳобийлар:

– У қайси дард? – деб сўрашди.

Расулуллоҳ алайҳис салом:

– Қарилик, – деб жавоб бердилар.

Яна бир ҳадиси шарифларида Жаноби Пайғамбаримиз Расулуллоҳ алайҳиссалом айтдилар: “Ҳар бир дарднинг давоси бор. Агар даво дардга етиб борса, Аллоҳ азза ва жалланинг изни билан тузалади” (Имом Муслим ривоятлари).

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам умматни соғлом жамият барпо этишга буюрганлар. Шу билан бирга, турли хасталиклардан сақланишни сўраб, Аллоҳ таолога илтижо қилганлар. Мўмин-мусулмон киши замонавий тиббиётнинг имкониятларидан фойдаланиб, Шофий (шифо берувчи) – Аллоҳ таолодан турли касалликлардан паноҳ сўраши зарур.

II

Тонг саҳар тинчлик-хотиржамликда уйғонишнинг ўзи бир неъмат эмасми?! Бобо-буви, ота-она, ака-ука, фарзандлар – оила даврасида нонушта қилишнинг файзини нима билан таққослаш мумкин?! Ишга, ўқишга отланаётганда, оила улуғларининг дуосини олиб кўчага чиқишнинг баракотини ҳаммамиз яхши биламиз.

Тинчлик-омонликда яшаш – бу жон, мол, уй-жой, ор-номус хавфсизлигига эга бўлиш демакдир. Минг-минг шукрларки, юртимизда булар барчасининг хавфсизлиги кафолатланган.

Аслида, “Ислом” сўзи араб тилидан ўзбек тилига таржима қилинганда “итоат ва бўйсуниш”, “ихлос ва турли офатлардан саломат бўлиш” ҳамда “сулҳ ва омонлик”, “тинчлик” деган маъноларни билдиради. Бу динни Пайғамбарнинг ўзлари танлаган эмаслар, балки уни Аллоҳ таолонинг Ўзи (!) ихтиёр этган! Ислом – бу Аллоҳ ягона деб эътиқод қилиб, унга бўйсунмоқлик ва бутун қалб билан унга ихлос қилмоқлик демакдир.

Мусулмон” деган сўзнинг асли, негизи, ўзаги “ислом” сўзи. Демак, ҳар бир инсон миллати, ёши, жинси, дини, ирқи, ижтимоий ҳолати, тураржойидан қатъий назар, модомики “мен – алҳамдулиллоҳ, мусулмонман!” деб, ўзини мусулмон ҳисобласа, тинчлик учун хизмат қилиши шарт ва зарур экан! Аксинча, қиладиган иши айтаётган сўзига тўғри келмас экан! Худони Ўзи ҳаммамизни асрасин!

Қўшнинг тинч – сен тинч!”, “Юртинг тинч – сен тинч!” дейди доно халқимиз. Юртимиз, қўшнимиз, оиламиз тинчлиги-хотиржамлиги учун нечта одам хизмат қилмоқда? Уларнинг икки-уч нафарини кўра олсак, неча миллион нафарини ҳаёлимизга ҳам келтира олмаймиз! Ҳатто тасаввур қилишга ҳам ожизмиз!

Доно халқимиз “Бирни кўриб – фикр қил, бирни кўриб – шукр қил!” деб бежиз айтмаган. Телевизоримиз пультининг хоҳлаган тугмасини босиб, хоҳлаган телеканалга қўйсак, дунёнинг неча минглаб жойларида неча юз минглаб инсонлар тинчлик (!) излаб, сарсон-саргардон бўлаётганига гувоҳмиз...

Ҳар қандай ақлли одам Ватанимиз тинчлиги, сарҳадларимиз дахлсизлиги, фуқароларимиз фаровонлиги учун сон минглаб ўзимизнинг ака-укаларимиз, опа-сингилларимиз, ўғил-қизларимиз хизмат қилаётганини алоҳида эътироф этади ва юксак қадрлайди.

Хулоса

Жаннатмакон юртимиз тинчлиги, муқаддас Ватанимиз равнақи, доно халқимиз саломатлиги ва фаровонлиги учун ҳар бир инсоннинг қилаётган хизматларига миннатдор бўлишимиз – ҳам бурчимиз, ҳам фарзимиз, ҳам қарзимиздир!

Кунларнинг бирида машҳур рассом дунёдаги энг гўзал суратни чизишга қарор қилади ва саёҳатга отланади. Бир қишлоқдан ўтаётиб нуроний отахонга дуч келади ва ёнига бориб у кишидан: “Дунёдаги энг гўзал нарса нима?” – деб сўрайди. Отахон ҳеч иккиланмай: “ИМОН!” – деб жавоб беради.

Сўнгра бир гузар олдидан ўтаётиб, карнай-сунай садоларини эшитади ва тўпланиб турган оломон олдига бориб келиндан: “Сизнингча, дунёдаги энг гўзал нарса нима?” – деб сўрайди.

Келин куёвнинг кўзларига боқиб: “Дунёдаги энг гўзал нарса – СЕВГИ!” – дейди.

Рассом йўлида давом этади. Бепоён даштлар, тизма тоғлар, ястаниб ётган қир-адирлардан ўтиб, саҳрода бир тўда аскарни учратади ва улардан бирини ёнига чорлаб, юқоридаги саволни беради.

Аскар: “Дунёдаги энг гўзал нарса бу – ТИНЧЛИК!” – дея жавоб беради.

Рассом дунёдаги энг гўзал нарсалар – имон, севги ва тинчлик бўлса, буларнинг барчасини бир расмда қандай ифодалайман, дея ўйлай-ўйлай уйига қайтиб келади.

Уйига кириши билан дунёнинг энг гўзал манзараси қаршисида эканини англаб етади: болаларининг маъсум нигоҳларида имон, аёлининг кўзларида севги, уйида эса тинчлик ҳукм сурар, ҳаммаларининг танлари соғ-саломат эди.

Булардан илҳом олган рассом дунёдаги энг гўзал нарсани чизишга киришади ва уни “Менинг уйим”, деб номлайди.

Биз буни янада кенгроқ тасаввур қилиб, табиий лозим бўлган ИМОН ва СЕВГИдан ташқари, дунёдаги энг гўзал нарса бу – ТИНЧЛИК ва СОҒЛИҚ эканини эътироф этамиз. Имон, тинчлик, саломатлик неъматлари жаннатмакон юртимизда, шукрки, барқарор! Демак, дунёдаги энг гўзал диёр бу – имон, тинчлик, саломатлик барқарор бўлган ВАТАН – ЎЗБЕКИСТОНИМИЗДИР!

Устозларимиз айтадилар: “Ҳаётдан киши олмаса таълим, ўргата олмас унга ҳеч бир муаллим”. Кундалик ҳаётимизда ниҳоятда эҳтиёт бўлишимиз лозим экан. Яна билиб-билмасдан Жаноби Пайғамбаримиз алайҳис саломнинг: “Икки неъмат борки, кўпчилик инсонлар унинг қадрига етмайдилар. Улар – сиҳат-саломатлик ва хотиржамликдир” деган муборак сўзларига қарши бўлиб қолмайлик!

Иброҳимжон ИНОМОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари

الجمعة, 06 تشرين2/نوفمبر 2020 00:00

Яқин орада тавба қилдингизми?!

Аллоҳ ҳақ таоло айтадики:

Жаҳолат-ла ёмонлик қилиб қўйиб, сўнгра тезда тавба қиладиганларнинг тавбаси Аллоҳнинг зиммасидадир. Аллоҳ ана ўшаларнинг тавбасини қабул қилади. Ва Аллоҳ билувчи ва ҳикматли зотдир[1].

Яна бошқа бир ояти каримада шундай дейди:

Агар ҳузурингга оятларимизга иймон келтирганлар келсалар: «Сизларга салом бўлсин, Роббингиз Ўз зиммасига раҳматни ёзди. Сиздан ким билмасдан ёмонлик қилса, сўнгра ундан кейин тавба қилиб, амали солиҳ қилса, бас, албатта, У зот мағфиратли ва раҳмли зотдир», деб айт[2].

Барча айбу нуқсонлардан пок бўлган Аллоҳ таоло, ўйламай иш қилиш ёки аҳмоқлик қилиш орқали гуноҳ орттириб, шу захоти тавбага шошилган инсонларни тавбаларини қабул қилади.

 Аммо ёмон ишларига надомат қилмайдиганлар ҳақида Аллоҳ ҳақ таоло шундай дейди: Ёмонликларни қилиб юриб, бирларига ўлим етганда, энди тавба қилдим, деганларга ва кофир ҳолларида ўлганларга тавба йўқ. Ана ўшаларга аламли азобларни тайёрлаб қўйганмиз[3].

Баъзи инсонлар гуноҳ қилишлари билан тавбага шошилмай то ғарғара келгунча тавба қилиб оламан деб ўйлайдилар, ана ўшаларнинг тавбалари ўша вақтда қабул қилинмайди натижада гуноҳлари билан бирга вафот этадилар – Аллоҳ сақласин – Аллоҳ ундай инсонларга аламли азоб тайёрлаб қўйгандир.

Шундай экан, жонимиз ҳалқумимизга келмай туриб тавбага шошилайлик! Ва ҳоланки ҳеч бир инсон, қачон жон топширишини билмас.

 

Муҳаммадий Абдураҳимов

“Эшон Бобохон” жомеъ масжиди имом ноиби

 

 

 

[1] Нисо сураси 17-Оят.

[2] Аном сураси 54-оят.

[3] Нисо сураси 18-Оят.

Top