www.muslimuz

www.muslimuz

الإثنين, 03 كانون2/يناير 2022 00:00

Сурат эмас, сийрат муҳим

Қишлоғимизда кўримсизгина бир йигит бор. Кўпчилик қатори мен ҳам унга
бепарво эдим. Таъбир жоиз бўлса, уни унчалик хушламасдим.

Иттифоқо, қиш кунларининг бири да Фарғонага борадиган автобусда уч рашиб қолдик.

– Ҳа, ҳамқишлоқ, йўл бўлсин, – сўрадим мен, – саломлаша туриб.

– Меҳнатободга кетяпман, тарвуз олиб келаман.

Сафари мақсади қизиқ туюлди. “Қиш ли-қировли кунларда шунча жойга бориб тарвуз
олиб келиш зарилми”, дедим ажабланиб ва яна сўрадим:

– Сизга нима зарил шундай қаҳра тонда?..

– Керак-да, ака, дадамнинг мазаси йўқ. Ҳеч нарса емай қўйди. “Тарвуз егим келяпти”, де-
ганди, суриштирсам, бозорда қовун бор-у, тарвуз йўқ экан. Меҳнатободда тарвуз бор дейишди. Ўшанга кетяпман.

Йигитнинг гапи менга қаттиқ таъсир қилди. Унга нисбатан меҳрим товланиб, кўзимга бош-
қача кўриниб кетди. Одамнинг сурати эмас, сийрати гўзал бўлсин экан.

Собиржон ОТАБОЕВ,
Бувайда тумани

2022 йилнинг 1 январидан бошлаб Иса Шахин Дирборн полиция бўлимига раҳбарлик қилади ва уни Мичиган тарихидаги биринчи мусулмон полиция бошлиғи қилади. "Шахин катта тажриба ва департаментда яхши ўзаро муносабатлар билан юқори ижрочи директор бўлган", деди сайланган мэрАбдуллоҳ Ҳаммуд, хабар бермоқда Detroit Free Press. "У аҳоли билан ишончли муносабатларни ўрнатиш ва бугунги жамоат тартиби эҳтиёжларига энг яхши жавоб берадиган тарзда адолатли полицияни ташкил этишга содиқдир", деди Ҳаммуд.

"Ишончим комилки, у аҳоли кутган шаффофлик ва ҳисобдорликни таъминлайди, бизнинг полиция ходимларимиз муваффақиятга эришади."Дирборнда тайинланган полиция бошлиғи Шахин шаҳар аҳолисининг турли хил табиатини қутлади. "Дирборн аҳолиси қадриятларни баҳам кўрадиган ва хавфсиз ва меҳмондўст жамоага интиладиган ажойиб шаҳар", деб ёзади Шахин полиция бошлиғи лавозимига талабнома берган мактубида.

Шахин 2008 йилдан бери департаментни бошқарган Рональд Хаддадни алмаштиради. Иса Шахин полицияда юқори лавозимларни эгаллаган бошқа америкалик мусулмонлардан ўрнак олди. 2021 йилнинг апрелида Покистон-Америка қўмондони Ясар Башир АҚШ полицияси бошлиғининг биринчи мусулмон ёрдамчиси этиб тайинланган эди.

Islam.ru хабарига кўра, 2020 йилнинг июль ойида капитан Адил Рана маҳаллий Нью-Йорк полиция участкаси раҳбари этиб тайинланди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Албатта дин насиҳатдир. Уларнинг айримларидан мисол тариқасида Луқмони Ҳакимнинг ўз ўғилларига қилган насиҳатларидан келтирамиз. Ушбу насиҳатлар Қуръони каримда Луқмони Ҳаким тилларидан келтирилади.

Насиҳатларнинг энг биринчиси шикрдан қайтаришдир. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Эсланг, Луқмон ўғлига насиҳат қилиб, деган эди: "Эй, ўғилчам! Аллоҳга ширк келтирмагин! Чунки ширк улкан зулмдир"» (Луқмон сураси, 13-оят).

Шундан сўнг, Луқмони Ҳақим ота-онанинг ҳаққини адо этишни насиҳат қилади. Ота-онага яхшилик қилишга ва гўзал муносабатда бўлишга, агар гуноҳ ишга мажбурлашмаса, уларга итоат этишга, ҳатто мушрик бўлсалар-да, уларга қўпол муносабатда бўлмасликка чақирилади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: "Агар улар (яъни ота-онанг) сени ўзинг билмаган нарсаларни Менга шерик қилишга зўрласалар, у ҳолда уларга итоат этма! Уларга (гарчи кофир бўлсалар-да) дунёда яхши муомалада бўлгин" (Луқмон сураси, 15-оят).

Сўнгра Луқмони Ҳаким ўғлига Аллоҳ таоло ошкору махфий ҳар бир нарса билиб турувчи Зот экани, бир зум бўлса-да Аллоҳ таолонинг кузатиб турганлигини ёддан чиқармасликни насиҳат қилади: (Луқмон яна деди): "Эй, ўғилчам! Шубҳа йўқки, агар хантал (ўсимлигининг) уруғидек (яхши ёки ёмон амал қилинадиган) бўлса, бас, у (амал) бирор харсанг тош ичида ё осмонларда ёки ер остида бўлса, ўшани ҳам Аллоҳ келтирур. Зеро, Аллоҳ лутфли ва огоҳ зотдир" (Луқмон сураси, 16-оят).

Кейин Луқмони Ҳаким ибодат, хусусан намозга оид ҳамда амри маъруф, наҳйи мункар қилиш ва мусибатларга сабр этишни насиҳат қилади: "Эй, ўғилчам! Намозни баркамол адо эт, яхшиликка буюр ва ёмонликдан қайтар ҳамда ўзингга етган (балолар)га сабр қил!..." (Луқмон сураси, 17-оят).

Луқмони Ҳакимнинг ўғлига қилган сўнгги насиҳат одамлар билан муомала қилиш ахлоқ ва одобига тегишли бўлиб, унда очиқ юзли, ширин сўзли, тавозеъли бўлиш, кибрланмаслик, бақириб гапирмаслик ҳақида сўз боради.

"Одамларга (кибрланиб) юзингни буриштирмагин ва ерда керилиб юрмагин! Чунки Аллоҳ барча кибрли, мақтанчоқ кимсаларни суймас" (Луқмон сураси, 18-оят).

"(Юрганингда) ўртаҳол юргин ва овозингни паст қилгин! Чунки овозларнинг энг ёқимсизи эшаклар овозидир" (Луқмон сураси, 19-оят).

Аллоҳ таоло Луқмони Ҳаким ҳақида бундай марҳамат қилади: "Биз Луқмонга ҳикмат ато этдик (ва унга дедик): «Аллоҳга шукр қилгин! Кимки шукр қилса, фақат ўзи учун шукр қилур. Кимки ношукурлик қилса, бас, албатта, Аллоҳ беҳожат ва ҳамд эгасидир" (Луқмон сураси, 12-оят).

 

Даврон НУРМУҲАММАД

الأحد, 02 كانون2/يناير 2022 00:00

Мўл ризқ ва хотиржамлик кафолати

Баъзан кўча-кўйда, тўй-маъракаларда танишларимиз билан учрашсак, улар ҳаётидан нолиб, ишлари юришмаётганини, орзу-мақсадлари рўёбга чиқмаётганидан афсусланишади. Тижоратчилар билан гурунглашсак, савдолари бароридан келмай, касодга учраётганидан ёзғиришади. Инсонмиз-да, Аллоҳ таоло инъом этган неъматларнинг қадрига етмаймиз. Гуноҳларимиз кўп, истиғфор айтмаймиз.

Гуноҳлар афв этилиши, солиҳ амаллар кўпайишини ва юксак даражаларга эришишни ким ҳам хоҳламайди. Оила бағрида, тинч-осуда Ватанда яшаш катта бахт-ку! Бунинг учун кўп истиғфор айтишга одатланиш керак.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: «Раббингиздан мағфират (кечирим) сўранг, сўнгра Унга тавба қилинг, шунда (У) сизларни маълум муддат (ажалларингиз охири)­гача чиройли баҳра билан баҳраманд қилур…» (Ҳуд сураси, 3-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: Ким истиғфорни доимий айтиб юрса, Аллоҳ унга қийин дамларда осонликни насиб этади. Уни ўйламаган жойидан ризқлантиради” (Имом Абу Довуд ривояти).

Ҳар доим истиғфор айтиш жоиз, гуноҳ қилганда эса вожиб бўлади. Истиғфор айтишнинг бир неча турлари бор. Улардан энг улуғи “Саййидул истиғфор” дуосидир. Шаддод ибн Авс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбаримиз алайҳиссалом: «Истиғфорнинг саййиди “Аллоҳумма, анта Роббий. Ла илаҳа илла анта. Холақтаний ва ана ъабдук. Ва ана ъала аҳдика ва ваъдика, мастатоът. Аъузу бика мин шарри ма сонаът. Абуу лака биниъматика ъалайя ва абуу би занбий. Фағфирлий, фаиннаҳу ла яғфируз зунуба илла ант”, демоқдир. Ким уни ишонч билан наҳорда айтса-ю, ўша куни кеч киришидан олдин вафот этса, жаннатга киради. Ким уни ишонч билан тунда айтса-ю, ўша кечаси тонг отишидан аввал бу дунёни  тарк этса, жаннат аҳлидан бўлади”, дедилар».

Дуонинг маъноси: “Эй Аллоҳ, Сен Раббимсан! Сендан ўзга илоҳ йўқ. Мени яратдинг ва мен Сенинг бандангман. Қодир бўлганимча Сенга берган аҳдимда ва ваъдамда турибман. Сендан қилмишларимнинг ёмонлигидан паноҳ тилайман. Менга берган неъматингни эътироф қиламан. Гуноҳларимни ҳам тан оламан. Мени мағфират қил. Албатта, Сендан ўзга гуноҳларни мағфират қилувчи йўқ”.

Муқаддас динимизнинг асосий манбаи – Каломуллоҳда бундай дейилади: «Ва мен: “Парвардигорингиздан мағфират сўранглар, албатта У ўта Мағфиратли бўлган Зотдир. (Шунда) У Зот устларингизга осмондан ёмғир қуйдиради ва сизларга мол-дунё, бола-чақа билан мадад беради ҳамда сизларга боғу бўстонлар (ато) қилади ва сизларга оқар дарёлар (ато) қилади”, дедим» (Нуҳ сураси, 10–12-оятлар).

Ибн Касирнинг тафсирида бу оят қуйидагича шарҳланади: “Яъни агар сизлар Аллоҳга ҳақиқий тавба қилсангиз, истиғфор айтсангиз ва У Зотга итоат этсангиз, ризқингиз кўпаяди. Аллоҳ осмоннинг баракасидан устингизга ёмғир ёғдиради. Ернинг баракасидан ўсимликлар ва турли набототларни ундириб чиқаради. Сизларга кўп фарзанд ва бойликлар ато қилади. Шунингдек, Аллоҳ сизларга турли мевалари бор ва ўртасидан дарёлар оқиб турувчи гўзал боғлар ато қилади”.

Нуҳ пайғамбарнинг қавми мол-дунёга ружу қўйган эди. Шу сабабли у зот қавмини Аллоҳга итоат этишга чақирган. Узоқ йиллар қилинган даъватларни қабул этмай, ўзларига юборилган пайғамбарларни ёлғонга чиқаришгач, Аллоҳ таоло Нуҳ алайҳиссалом қавмига қурғоқчилик юбориб, аёлларини туғмас қилиб қўяди. Шундан сўнг, агар имон келтирсалар, Аллоҳ уларга яна фаровонлик ато қилиб, бошларидаги оғир кунларни кетказиши маълум қилинади.

Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳнинг олдига бир киши қурғоқчиликдан шикоят қилиб келганида, у зот унга: “Истиғфор айтгин!” деб маслаҳат берган. Бошқа одам келиб камбағаллик, яна бошқаси бефарзанд эканини, бошқа биров ерининг унумдорлиги паст эканидан шикоят қилиб келганида, Ҳасан Басрий уларнинг барчаларини кўп истиғфор айтишга амр қилди.

Шунда Робийъ ибн Субайҳ: “Олдингизга турли тоифадаги одамлар келиб, ҳар хил масалада шикоят қилишган бўлсалар-да, уларнинг ҳаммасини истиғфор айтишга буюрдингиз. Бунинг сабаби нима?”, деб сўради. Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ юқоридаги оятни ўқиб берган экан..

“Тафсийрун Насафий” китобида: “Истиғфор Аллоҳдан мағфират қилишини сўрашдир. Агар истиғфор айтувчи кофир бўлса, куфрдан истиғфор айтади. Агар истиғфор айтувчи осий мўмин бўлса, гуноҳларидан истиғфор айтади”, дейилган.

Имом Қуртубий: “Ушбу ва Ҳуд сурасидаги оятлар истиғфор ризқ кўпайиши ва мўл ёмғир ёғишига сабаб бўлади”, деган.

Шу ўринда бир воқеани эслаб ўтиш мақсадга мувофиқ. Закотини ўз вақтида берадиган, кўп истиғфор айтадиган бир тижоратчи танишимнинг моллари сақланадиган жойга электр энергиясининг носозлиги туфайли ўт кетибди. Барчанинг моллари куйиб кул бўлибди-ю, бироқ ҳалиги биродаримизнинг моллари омон қолган экан. Барча қизиқиб бунинг боисини сўраганида у киши: “Мен ҳар тонг ишга келиб ва ишдан қайтаётиб “Сайиидул истиғфор” дуосини ўқийман. Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўргатган дуонинг кучини кўриб турибман”, деган экан.

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Кимки истиғфорни кўпайтирса, Аллоҳ у (банда) учун ҳар қандай ғам-ташвиш ва тангликдан чиқиш йўли (пайдо) қилиб, уни ўзи ўйламаган томондан ризқлантиради”, деганлар (Имом Аҳмад ривояти).

Мўмин банда сабабсиз бирор муаммо ва қийинчиликка дуч келмайди. Бунинг асосан иккита сабаби бор. Биринчиси, Аллоҳ қайси бир бандани яхши кўрса, уни мусибат билан синайди. Бу синовдан чиройли сабр билан чиқиб кетган банданинг гуноҳлари кечирилади, имони зиёда бўлади, қалби покланади.

Мухтасар айтганда, бизни яратган Зот, коинотнинг эгаси Аллоҳ таолога қанча кўп истиғфор айтсак, турмушимиз янада фаровон ва нурафшон бўлади. Истиғфор туфайли бошимизга балолар ёғмайди. Юртимиз тинч, осмонимиз мусаффо бўлади.

Мансур ЎРОЛОВ,

Сергели тумани “Нўғайқўрғон” жоме масжиди имом ноиби

الأحد, 02 كانون2/يناير 2022 00:00

Дунё неъматларининг афзали

Абдуллоҳ ибн Амр розийаллоҳу анҳу ривоят қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Дунё неъматдир. Унинг энг яхши неъмати солиҳа аёлдир”, деб марҳамат қилдилар (Имом Муслим ривояти).

Қуръони каримда: “Эй қавмим, бу дунё ҳаёти вақтинчалик бир матоҳ холос. Албатта, охират, ўшанинг ўзи барқарорлик диёридир” (Ғофир сураси, 39-оят), деб марҳамат қилган.

Дунёдаги мол-дунё, фарзанд, эр, хотин, мансаб каби нарсаларнинг бари вақтинчалик неъматлардир. Улардан бирортаси доимий эмас. Охират диёри эса: “Ўшанинг ўзи барқарорлик диёридир” (Ғофир сураси, 39-оят). Яъни, инсонлар охират диёрида қарор топишади. У диёр абадийдир. Аммо дунё ўткинчи. Аллоҳ инсонга тақдир қилган миқдорда ундан фойдалана олади. Сўнгра ўтади. Ўз ҳолида қолмайди.

Дунё неъматлари жуда тез ўзгариши боис, инсон улар билан ғурурланмаслиги зарур. Кун келиб киши фойдаланиб турган неъмат унинг қўлидан кетади, худди ундан бир муддат ҳам фойдаланмагандай бўлиб қолади. Шу туфайли дунёдан риҳлат қилишга ҳар он тайёр туриш лозим.

Дунёнинг ҳақиқатини унутмаслик лозим. Қўлга киритилган нарсалар қанчалик кўп бўлмасин, бир кун кетади. Асло давомли бўлмайди. Шу сабабли Аллоҳ таоло нима берса, унинг қадрига етиб, тақво қилиш керак. Уларни Аллоҳ таоло рози бўладиган ерларга ишлатиш лозим. Ояти каримада: “Аллоҳ шундай зотдирки, сизларни заиф нарсадан (бир томчи сувдан) яратди, сўнгра (сизларга) заифликдан кейин (қувват пайдо) қилди. Сўнгра қувватдан кейин яна заифлик ва қариликни (пайдо) қилди. У Ўзи хоҳлаган нарсани яратур. У Билимдон ва Қудратлидир” (Рум сураси, 54-оят).

Набий алайҳиссалом дунёнинг инсон фойдаланадиган, лаззатланадиган нарсаларининг энг яхшисини айтиб: “Унинг энг яхши неъмати солиҳа аёлдир”, дейдилар. “Энг яхшиси”, яъни энг афзал неъмати – солиҳа аёлдир.

Солиҳа қандай аёл? Уни Пайғамбаримиз алайҳиссалом бундай таърифлаганлар: “Аёл тўрт нарса учун никоҳланади: моли, насаби, жамоли ва дини учун. Сен диндорини танлагин, қўлинг тупроққа қорилгур” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти). Диндорлик – аёл киши сифатланган энг яхши сифатдир. Шунинг учун энг яхши неъмат солиҳа аёлдир.

Саҳобалар Набий алайҳиссаломдан: «Ё Расулуллоҳ, аёлларнинг қандоғи энг яхшисидир, деб сўрашганда, у зот алайҳиссалом бундай жавоб берганлар: “Қачон назар солса, сурур бағишлайдигани, қачон буйруқ берса, итоат қиладигани ва эрига ўз жонида ва молида у ёқтирмайдиган нарса ила хилоф қилмайдигани» (Имом Термизий ва Имом Абу Довуд ривояти).

Дунё неъматнинг энг афзали – солиҳа аёл. Шунингдек, дунёнинг энг яхши неъмати, аёлга нисбатан, солиҳ эрдир. Солиҳа аёл қанчалик эрининг ҳақини адо этса, солиҳ эр ҳам аёлининг ҳақига риоя этади. Шу боис Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Қачон сизга ўзингиз динидан ва хулқидан рози бўлган киши келса, унга (сўраганини) никоҳлаб беринг. Йўқса, Ер юзида фитна ва катта фасод бўлади”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

“Риёзус солиҳин” асари асосида

Тошкент вилояти бош имом-хатибининг

хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси

Нигора ИМОМОВА тайёрлади.

 

manba: Fitrat.uz

Top