Саудия Арабистонида чўл бағридан келажак шаҳри барпо этилади. Шаҳар қурилишига 500 миллиард доллар сарфланиши кўзда тутилган. Муҳташам шаҳар режасини кеча валиаҳд шаҳзода Муҳаммад ибн Салмон маълум қилди. Шаҳар Қизил денгиз бўйида бўлади ва Неом деб аталади. У дунёнинг энг кўз-кўз қилинаётган лойиҳаси деб аталмоқда.

Лойиҳа Қизил денгиз устидан ўтказилиб Саудия Арабистони ва Мисрни боғлайдиган кўприкни ҳам ўз ичига олади. Неомга юксак малакали кадрлар жалб этилади. Жисмоний ишларни эса роботлар бажаради. Уларнинг сони шаҳар аҳолиси сонига боғлиқ бўлади. Неом иқтисодиётининг устувор соҳалари рақамли технология, янги энергетика, биотехнология ва медиа соҳалари бўлади.

Экспертларнинг фикрича, янги лойиҳа валиаҳд шаҳзоданинг катта ислоҳотлар ўтказаётгани ва нефть заҳираси тугаганидан кейин ҳам халқининг тўкин ҳаёт кечиришига эришишга ҳаракат қилаётганини кўрсатади.

Баҳорнинг илк ойлари эди, Чилонзор томонга йўлимиз тушиб, жума намозини  “Олтинхон тўра” масжидида ўқийдиган бўлиб қолдик. Ихчамгина, шинамгина масжид экан. Маъруза қилаётган имом-хатиб бир ибратли воқеани ҳикоя қилиб бердики, каминага ғоят жиддий таъсир қилиб кўзимга уч қатрагина ёш ҳам келди. Таъсирчанлик табиатимда борлиги учун шундай бўлдимикан деган хаёлда ёнимдагиларга қарасам, атрофдагилар ҳам жуда мутаассир бўлиб ўтирибди.

Ҳамманинг кўнглигини юмшатган, хаёлимга маҳкам ўрнашиб қолган ушбу воқеани Сиз, азизларга ҳам илинишни ният қилиб, қоралашга журъат қилдим.

Кунларнинг бирида икки курсдош учрашиб қолди. Улар  талабалик йиллари қалин дўст эди, ётоқхонада ҳам бир хонада яшаганди, талабаликнинг ғариб қозонини бирга осган, ушбу фараҳбахш даврнинг аччиқ-чучугини бирга тотган эди.

Улардан бирининг талабалик йиллари ўзига хос кийиниш услуби, ҳозирги ифодада айтганда, имижи бор эди: ҳар доим оқ куйлак, кўк шим кияр эди. Ҳозир ҳам ўша имижи ўзгармасдан оқ куйлак, қора шимда юрган эди.

Иккаласи ҳол-аҳвол сўрашгач, ҳашаматли ресторанга кирди. еб-ичиб чақчақлашиб ўтирди. Бир маҳал улардан бири:

– Энди бундай қиламиз, дўстим, пешин вақти ҳам яқинлашиб қолди, ҳозир масжидга кириб пешинни ўқиб оламиз-да, кейин бизнинг уйга бориб гурунгни давом эттирамиз, – деди.

Буни эшитган дўстининг мийиғида истеҳзоли кулгу пайдо бўлди, қимматбаҳо соатининг устига кўрсаткич бармоғини уриб-уриб:

– Дўстим, менинг ҳар бир дақиқам пул. Масжидларга юришга вақтим йўқ менинг. Бу ерда азбаройи сенинг ҳурматинг учун шунча вақтимни бой бериб ўтирдим. Менга телефон рақамингни бер, Ора-сира вақтим бўлиб қолса, хабарлашамиз, – деди.

Ундан бундай муомалани кутмаган дўсти довдираб қолгандек бўлди. Лекин телефон рақамини айтди. Рақамни ёзиб олган дўсти унга:

– Телефонимда сенинг адашларинг жуда ҳам кўп. Шунинг учун сени “қиёматли дўстим” деб қайд этиб қўяман. Шунда сен қўнғироқ қилсанг, дарров таниб оламан, – деди.

Шу билан улар ресторандан чиқиб хайрлашиб ўз йўлларида кетишди. Орадан уч-тўрт кун ўтиб, улардан бирига қўнғироқ бўлди. Қараса, дўстининг рақами. Телефонни очиб:

– Дўстим!.. – деган эди ҳамки, у ёқдан:

–  Дўстингиз сизни пешинда фалон масжидда кутади, – деган овоз бўлди.

– Хўп, – деди-ю, нега бировга телефон қилдиради, ғалати одатлари бор-да унинг деб ўйланиб қўйди. Кейин пешиндан чиқиб уйга келармиз балки, деган хаёлда болаларига озгина тайёргарлик кўриб, ихчамгина дастурхон тузаб қўйишни тайинлаб масжидга жўнади.

Масжидга яқинлашганда жаноза ўқишга олиб келинган бир тобутга кўзи тушди. Негадир тобутга кўк тасма боғлаб қўйилган эди. Юраги шув этиб кетди, “Аллоҳ асрасин!” дея кўксига туфлаб қўйди.

Ичкарига кирди, кўз қири билан дўстини қидирди. топа олмади. Намоз ўқилгандан сўнг имом-хатиб “салоти жаноза” деди. Одамлар саф торта бошлади. У тобутнинг тўғрисида турган эди. Юраги ҳаприқиб, бесаранжом бўлди. Тобутга боғланган кўк тасма унга мусибатдан хабар бергандек бўлиб,  даҳшатга солаётган эди. Масжид ичида одобсизлик бўлса ҳам дўстига қўнғироқ қилди. Телефонни биров олди. У:

– Дўстим, қаердасан? – деб сўради.

У ёқдан:

– Дўстингиз қаршингизда, тобутда, – деган жавоб бўлди. Бу овоз унга ҳам телефондан, ҳам ташқаридан келаётгандек туйилди. Чап тарафига ўгирилиб қараса, ёнидаги одам жавоб бераётган экан. Ўша киши телефонни дарҳол ўчириб чўнтагига солди-да,

– Марҳумнинг телефонига “қиёматли дўстим” деб ёзилган экан. Шунинг учун биринчи бўлиб сизга хабар қилдим, – деб шивирлади.

Азиз юртдош! Вақтимиз борми, йўқми; истайми, истамаймизми, Аллоҳнинг уйига барибир келамиз. Аммо ушбу даргоҳга одамлар кўтариб келмасидан ўз оёғимиз билан келайлик. Вақтнинг Эгасидан уни баракали, фойдали, мазмунли қилиб беришини сўраб дуолар қилайлик,  истиғфорлар айтайлик, гуноҳларимизни кечиришини сўраб илтижолар қилайлик! Шоядки, меҳрибон Парвардигоримиз гуноҳларимизни мағфират айласа!..

Дамин ЖУМАҚУЛ

Бугун, 8 ноябрь куни Самарқанд вилоятидаги “Ҳадис” ва “Калом” илмий мактабларининг очилиш маросимида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси Ортиқбек Юсупов ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари иштирок этишди.

Тадбирда муфтий ҳазратлари сўзга чиқиб, шундай дедилар:

– Муҳтарам Юртбошимиз томонларидан ўтган муборак Рамазон ойида диний соҳа ходимлари анжуманида юртимизда калом, ҳадис, фиқҳ, ақида ва тасаввуф илмий мактабларини ташкил этиш ҳамда ушбу мактабларда имом-хатибларнинг махсус фанлар бўйича билимларини мунтазам ошириш масаласи қўйилган эди. Мана бугун Аллоҳ таолонинг инояти билан биринчи бўлиб, Самарқанд вилоятида Калом ва Ҳадис илмий мактаблари очилди. Мана шу икки мактабдан келажакда исломий илмлар бўйича фан докторлари етишиб чиқиб, буюк аждодларимизнинг калом ва ҳадис фанида ёзилган бебаҳо илмий меросларини ўрганиб бутун халқимиз, хусусан, ёшларимизга етказади. Ушбу мактабларга имом-хатибларни тингловчи сифатида қабул қилиб, кучли билим ва тафаккурга эга бўлган уламоларни етиштириб чиқаришимиз лозим.

Муфтий ҳазратлари ўз сўзларида давом этиб, ушбу янги мактабга буюк ватандошимиз Имом Бухорийнинг “Ал-Адаб ал-Муфрад” асарини  тақдим этиб, ушбу китобдаги 1322 та ҳадисни тингловчилар ёд олишларини асосий вазифа қилиб қўйдилар.

Йиғилишда Дин ишлари бўйича қўмита раиси Ортиқбек Юсупов сўзга чиқиб, муҳтарам Президентимиз бугунги кун имом-хатибларини янада кучли билим ва салоҳиятли инсонлар бўлишини бу борада диний таълим тизимида барча керакли ишларни амалга оширишга давлатимиз тайёр эканини айтиб ўтди.

О.Юсупов ўз сўзида давом этиб, муҳтарам Юртбошимиз БМТ бош ассамблеясининг 72-сессиясида сўзлаган нутқида ҳам бугун дунёда ислом номи остида турли ёвуз кучлар ўз мақсадларига эришмоқчи бўлишаётгани, бундай гуруҳ ва оқимларнинг ботил ғояларига қарши туриш, муқаддас ислом динимизни доимо ҳимоя қилиш тўғрисидаги алоҳида тўхталганларини билдирди.

Сўзга чиққан нотиқлар мазкур илмий мактаблар илмий-тадқиқот маркази шаклида ташкил этилиши, уларда юртимизда шаклланган устоз-шогирд анъаналарига асосланган Бухоро, Самарқанд мактаблари услубида фаолият олиб боришини алоҳида қайд этишди. Шунингдек, илмий мактаб ходимлари ихтисослиги бўйича мўътабар асарлар асосида давра дарсларини олиб бориши, соҳага оид асарлар устида илмий-тадқиқот ишларини олиб бориши, тингловчилар (илмий изланувчи) учун тегишли асарларни давра дарслари шаклида ташкил этилиши, жамиятдаги турли диний масалаларни чуқур ўрганган ҳолда матбуотда материаллар эълон қилиниши тўғрисида сўз борди.

Шу ўринда маълумот ўрнида айтиш керакки, ушбу илмий мактабларга диний маълумоти тўғрисида ҳужжатга эга бўлган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари суҳбат асосида тингловчи сифатида қабул қилинади. Тингловчиларга илмий-тадқиқот ишларини олиб бориш ва давра дарсларида иштирок этиш муддати белгиланмайди, яъни таълим замонавий модуль шаклида олиб борилади. Мактаб тингловчиларига маълум бир асарни тамомлаганлиги тўғрисида махсус сертификат (ижоза) берилади.

Тадбир сўнгида муфтий ҳазратлари икки мактабнинг устоз ва тингловчилари ҳақига ҳамда юртимизда олиб борилаётган диний соҳадаги барча ишларга ривож сўраб дуойи хайрлар қилдилар.

Аввалроқ, 8 ноябрь куни Тошкент шаҳрида “Йил имоми-2017” кўрик танлови ташкил этилгани ҳақида хабар берган эдик. Унда Тошкент шаҳар Шайхонтоҳур тумани “Оқилон” жоме масжиди имом-хатиби Исомиддин Аҳроров биринчи, Тошкент вилояти Қибрай тумани “Саъдулла ота” жоме масжиди имом-хатиби Обиджон Мирҳамидов иккинчи, Навоий вилояти Нурота тумани “Чил Устун” жоме масжиди имом-хатиби Жамолиддин Мубинов учинчи ўринларни қўлга киритгани айтиб ўтилган эди.

Зайниддин ЭШОНҚУЛОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг

Самарқанд вилояти вакили, бош имом-хатиб

Рекордларни ўрнатишда ўз ўрнига эга бўлган Бирлашган Араб Амирликлари ҳукумати ноодатий янгиликлар орқали мамлакатнинг сайёҳлик имкониятини оширишга интилади. 

Шундай ҳайратланарли ишлардан бири бу Бирлашган Араб Амирликларининг Шаржа шаҳрида дунёдаги энг катта байроқ ўрнатилгани бўлди. Бу байроқ Гиннеснинг рекордлар китобига пайшанба куни киритилиши кутилмоқда. 

Ушбу байроқнинг узунлиги 70 метр ва эни эса 35 метр эканлиги хабар қилинди. 

Байроқ ороли бошқарувчиси Холид ал Жунайбининг айтишича ушбу янгилик билан лойиҳа тугаб қолмайди. 

Ушбу байроқ Миллий байроқ куни муносабати билан ўрнатилгани айтилди.

Аввалроқ, Дубайдаги “Kite Beach” соҳилида БАА асосчиси ҳисобланган Шайх Зайд ибн Султон ан-Наҳаённинг сурати пайдо бўлгани ва ушбу сурат Амирлик рамзи бўлган 4 мингта байроқ ёрдамида тасвирлангани ҳақида хабар берган эдик.

Аввал хабар берганимиздек, БААнинг Шаржа шаҳрида китоблар намойишига бағишланган халқаро кўргазма бўлиб ўтмоқда. Бу йилги кўргазмада дунёнинг 60 мамлакатидан 1650 та нашриёт ва матбаа корхоналари ўзларининг 1,5 миллиондан ортиқ китоб ва рисолаларини намойиш этишмоқда.

Кўргазма доирасида хусусий коллекционерлар томонидан 150 та ноёб асар ва тарихий хариталар сотувга қўйилган. Уларнинг ичида энг қимматбаҳолари қуйидагилар:

• “Минг бир кеча” китоби чорак миллион (250,000) АҚШ долларга баҳоланмоқда.
• 1803 йилда Истанбулда нашр этилган, Усмонийлар империясига тегишли ислом дунёсидаги биринчи харита ҳам намойиш этилмоқда. Маълумот учун, ушбу хаританинг 20 (айрим манбаларда 10та дейилади)та нусхаси турли давлатлардаги кутубхона фонди ва коллекционерда сақланмоқда. Кўргазмада намойиш этилаётган нусха 150 минг АҚШ долларига баҳоланмоқда.
• Шунингдек, ушбу кўргазмада географияга оид нодир қўлёзмалар ҳам сотувга қўйилган. Хусусан, 1477 йилда география фани бўйича Римда босилган биринчи босма ноёб китоб шулар жумласидандир. Асарнинг нодирлиги шундаки, унда 27 та тарихий харита келтирилган. Ушбу асар нархи 95 минг АҚШ долларига баҳоланмоқда.
• География бўйича Усмонлилар тарихчиси Ҳожи Халифа томонидан ёзилган “Жаҳан Намҳа” китоби меҳмонларнинг эътиборини тортмоқда. Чунки у ислом дунёсида чоп этилган энг қадимги хариталарни ўз ичига олган. Ушбу асар 75 минг АҚШ долларига баҳоланмоқда.

Эслатиб ўтамиз, ушбу нодир асарларнинг мижозлари оддий одамлар эмас, балки ноёб қўлёзмаларнинг аҳамияти ва тарихий қийматини биладиган инсонлардир.

Илҳом МАЪРУПОВ

тайёрлади.