Жорий йилнинг 28 ноябрь-1 декабрь кунлари Туркиянинг Истанбул шаҳрида V Жаҳон ҳалол саммити бўлиб ўтади. Бу ҳақда "Азон" интернет нашри хабар берди.

Мазкур тадбир «Discover Events» компанияси томонидан, Туркия президенти шафелигида ташкил этилмоқда. Унда дунёнинг 80 дан ортиқ мамлакатларидан келган экспертлар ва олимлар, давлат ташкилотлари ва хусусий сектор вакиллари қатнашади. Саммитда минтақавий ва халқаро миқёсда стратегик ҳамкорлик ривожлантириш, бутун дунёда тан олинадиган ягона ҳалол стандартини яратиш масалалари муҳокама этилади.

Бир пайтнинг ўзида ҳалол маҳсулотлар ва хизматларни тақдим этувчи компаниялар иштирокида «Halal Expo 2019» кўргазмаси ҳам бўлиб ўтади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Грузиянинг Батуми шаҳри суди шаҳар маъмурияти маҳаллий мусулмонларнинг ҳуқуқларини камситганини тан олди. Бу ҳақда «Новости-Грузия» портали хабар (https://azon.uz/content/views/gruziya-sudi-musulmonlarning-huquqlari-k) бермоқда.

Гап шундаки, шаҳар маъмурияти мусулмонларнинг масжид қуришига рухсат бермаган. Суд қарорида мусулмонлар масжид қурмоқчи бўлган ҳудудда еттита черкаов қурилгани, бироқ шаҳар маъмурияти уларнинг ҳеч бирига қаршилик кўрсатмагани таъкидланган. Судьянинг фикрига кўра, шаҳар ҳокимлиги насронийлар ва мусулмонларга бир хил муносабатда бўлган деб бўлмайди.

Ваколатига кирмагани сабабли суд мусулмонларга масжид қуришга рухсат беролмаган. Суд қарорида айтилишича, шаҳар маъмурияти мусулмонларнинг мурожаатини қайта кўриб чиқиши зарур.

Батумида иккинчи масжид қуриш масаласи 2013 йилда кўтарилган эди. Шаҳардаги ягона – 1886 йилда қурилган масжид мусулмонларни сиғдира олмай қолган. Мусулмонлар янги масжид учун ер участкасини сотиб олган, бироқ шаҳар маъмурияти қурилишга рухсат бермади. Шундан сўнг улар судга мурожаат этишга мажбур бўлди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

БААлик илк фазогир, бир ҳафта аввал Халқаро коинот станциясига ташриф буюрган Ҳазза ал-Мансурий станцияда анъанавий араб кийимида намоён бўлди.

Бундан Россиянинг “Роскосмос” коинот агентлиги твиттерда жойлаштирган суратлардан маълум (https://kun.uz/news/2019/10/02/baalik-ilk-fazogir-koinot-stansiyasida-milliy-kiyimda-namoyon-boldi) бўлди.

Суратда ХКСнинг амалдаги экипажининг тўлиқ таркибини, жумладан оқ либосдаги Ал-Мансурийни кўриш мумкин.

25 сентябрда фазога парвоз қилган БААлик фазогир 3 октябрда россиялик фазогир Алексей Овчинин ва NASA астронавти Ник Хейг билан бирга Ерга қайтади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

2019 йилнинг 27 сентябрь куни Ўзбекистон Республикаси ташқи ишлар вазири Абдулазиз Комилов бошчилигидаги делегация АҚШга ташрифи доирасида Вашингтон шаҳрида музокаралар ўтказди. Бу ҳақда "Кun" хабар беради.

АҚШ президентининг миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчисининг янги тайинлангани ўринбосари Метт Поттингер билан қисқа учрашув бўлиб ўтди. У Афғонистондаги вазиятни барқарорлаштириш бўйича мамлакатининг саъй-ҳаракатларини мунтазам қўллаб-қувватлагани учун Ўзбекистон раҳбариятига миннатдорлик сўзларини етказишни сўради.

Таъкидланганидек, Вашингтон президенти Дональд Трампнинг Жанубий Осиёдаги стратегиясини амалга ошириш, жумладан Марказий Осиёдаги минтақавий савдо-иқтисодий ва инфратузилма жараёнларига Афғонистонни фаол жалб қилишда Ўзбекистонни ишончли ва асосий шерик деб ҳисоблайди.

Шунингдек, Миллий хавфсизлик кенгашининг Жанубий ва Марказий Осиё бўйича катта директори Лиза Кёртис билан ҳам музокаралар бўлиб ўтди.

Учрашувда 22 сентябрь куни Нью-Йорк шаҳрида бўлиб ўтган «C5+1» вазирлар учрашувининг мазкур шаклдаги ҳамкорликнинг зарур эканлигини яна бир бор тасдиқлаган самарали якунлари мамнуният билан таъкидланди.

Лиза Кёртис Марказий Осиёда минтақавий ҳамкорликни ривожлантириш ва ишонч муҳитини мустаҳкамлашда Ўзбекистоннинг фаол позициясини алоҳида қайд этди. У Ўзбекистоннинг Яқин Шарқдаги қуролли можаролар ҳудудидан аёллар ва болаларни қайтариш бўйича саъй-ҳаракатларини олқишлади ҳамда мазкур масала бўйича кўмак беришга тайёр эканлигини билдирди.

Суҳбат давомида икки томон кун тартибининг бошқа масалалари жумладан сиёсий мулоқот, савдо-иқтисодий ва маданий-гуманитар алоқаларни ривожлантиришнинг амалий жиҳатлари ҳам муҳокама қилинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Абу Мансур Мотуридийнинг тўлиқ номи Абу Мансур Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд ал-ҳанафий ал-Мотуридий ас-Самарқандийнинг кўпроқ манбаларга қараганда 870 йилда Самарқанднинг Мотурид қишлоғида (ҳозирги Жомбой тумани) туғилган.
Абу Мансур Мотуридий сунний эътиқодидаги икки йирик таълимотлардан бири бўлмиш мотуридия таълимотининг асосчиларидан ҳисобланади. Фиқҳ олими, калом илмининг мотуридийлик оқими асосчиси. «Имом ал-ҳудо» («Ҳидоят йўли имоми»), «Имом ал-мутакаллимин», («Мутакаллимлар имоми») номлари билан улуғланган.
Мотуридийлик ақидавий йўналишини кенг қулоч ёзиши, хусусан
усмонийлар давлати даврига тўғри келади.
Мотуридийнинг кўплаб асарлари мавжуд бўлиб, бу асарларни
мавзуларга кўра номларидан келиб чиқиб уч қисмга бўлиш мумкин:
1. Тафсир:
Мотуридийнинг “Таъвилот ал-аҳли сунна” ёки “Таъвилот ал-Қуръон” номи билан танилган тафсири бўлиб, бу китоб Мотуридия ақидасида маълум-у машҳур бўлиб, Мотуридия ақидавий йўналишидаги кишилар учун бу тафсир аввалда ҳам, кейин ҳам бемисл деб саналган.
2. Калом илми:
1. “Китоб ат-тавҳид” Мотуридийнинг бу китоби калом илмига оид асарларининг энг аҳамиятга моликлиги ҳисобланади. Бу асарда у зотнинг калом илмига тегишли қарашлари қарор топган ва яна энг муҳим эътиқодий масалаларни баён қилган.
2. Ақида бўйича рисолалар.
3. Рисола фил имон бу рисолани Абу Муъин Насафий Тамҳид китобида зикр этади.
4. Мақолот: Мотуридийнинг “Мақолот” китоби дастлабки “Мақолот” жанридаги китоблардан ҳисобланади. Бироқ китоб бизгача бирон-бир нусхаси бизгача етиб келмаган.
5. Баён ваҳмий ал-муътазила;
6. Радд таҳзибий ал-жадал;
7. Радд ваидий ал-фусақ;
8. Радд аваилий ал-адилла;
9. Радд ал-усул ал-ҳомсат ила Аби Муҳаммад Боҳилий.
3. Усул ал-фиқҳ.
Мотуридия ва ашъария таълимотларига бир-бирига жуда ҳам яқин. Ушбу ўзаро яқинлик, ораларидаги иттифоқ ва келишувни вужудга келтиради. Натижада ҳар иккаласи «Аҳли сунна-вал-жамоа» йўналиши бўлиб танилган икки тоифага айланди.
Мотуридий ўз таълимотини анъаналарини ва илмий асарлари билан
Мовароуннаҳр илоҳиёт мактаби ривожланишига катта улуш қўшди.
Илоҳиёт илмлари тўла шаклланиб камол топишига хизмат қилди. Уларни
қайта ишлаб чиқиб, маълум тизимга солишдек бир ишни амалга оширди ва
ҳанафий талимотини Ўрта Осиё халқларининг урф-одатлари билан
боғлиқлигини ўз қарашлари орқали кўрсатиб берди. Унинг таълимоти
ислом динининг буюк ақидавий оқимидан бири сифатида танилди.
Машҳур турк олими Тошкуброзоданинг таъкидлашича: «Аҳли-суннавал жамоа»да калом илми раислари икки киши бўлиб, улардан бири Ҳанафий иккинчиси Шофиъийдир. Ҳанафий Абу Мансур ал-Мотуридий Шофиъий эса Абул Ҳасан Ашъарийдир”.
Кўриниб турибдики, бизнинг диёрларимизда ақида масалаларида мотуридия таълимотларига амал қилинади.

Муҳаммадийхон Ҳожиев

Асака тумани «Мирзахолиқ ота» жоме масжиди имом хатиби