Ҳадис шарҳи

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қазаъдан қайтардилар. Мен Нофеъга: “Қазаъ нима?” дедим. У: “Ёш бола боши (сочининг)нинг бир қисмини олиб, бир қисмини қолдириш”, деди» (Имом Муслим ривояти).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам умматни қазаъдан, яъни сочнинг баъзисини олиб, баъзисини қолдиришдан қайтардилар. Абу Довуд “Сунан”ида: “Сочнинг ҳаммаси олинади, ундан бирор нарса тарк қилинмайди. Баъзиси қисқартирилиб, баъзилари қолдирилмайди. Сочни қазаъ кўринишида олиш табиий хилқатни ўзгартириш ҳисобланади. Бу қайтариган амалдир”, деган.

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан қилинган бошқа ривоятда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига бир бола келтирилади. Унинг бошидаги баъзи сочлари олинган, баъзилари эса олинмаган эди. Шунда Расулуллоҳ: “Соч олсангизлар, барчасини олинглар ёки тарк қилсангизлар, барчасини тарк қилинглар”, дедилар.

Агар зарурат бўлмаса, қизларнинг кичигини ҳам, каттасини ҳам сочи қириб олинмайди. Бошда жароҳат бўлиб, даволаш учун соч олса, зарари йўқ. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳижомага эҳтиёж сездилар ва эҳромдаликларида сочини олдирдилар.

«Ибн Умар розияллоҳу анҳумо: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қазаъдан қайтарганларини эшитдим”, деди. “Қазаъ нима?”, дедим.  Убайдуллоҳ бизга ишора қилиб: “Агар боланинг сочини қириб олсангизлар баъзи жойларини олиб, баъзи жойларини қолдирманглар ёки бошнинг икки ёни ва олд томонини қолдирманглар”, деди.

Ҳазрат Али розияллоҳу анҳу: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам аёлларнинг сочини қириб олишдан қайтарганлар”, деди. Барча ҳадисларда қазаъ ва унинг кайфияти, Аллоҳ таоло эркакларни ундан қайтаргани, сочларни қириб олиши кераклиги ҳақида гапирдик. Бу масала атрофлича изоҳланди. Аммо бу қайтариқ аёлларга тегишли эмас. Чунки  аёлларга сочни қириб олиш вожиб эмас. Сабаби, соч аёлларга ҳусн ва зийнат қилиб берилган.

Соч – аёллар зийнатланишида энг муҳим нарса. Аёллар эрлари учун сочларини асрайдилар ва турмаклаб зийнатланишади.

Тўрт мазҳаб уламолари қазаъ турли жойларда бўлса, макруҳ эканига ижмо қилганлар. Агар даволаниш ва шу каби нарсалар бўлса, жоиз. Қазаънинг ҳаромлигига келсак, агар бирор киши у ишни ўзга диндагиларга ёки фосиқларга тақлидан қилса, ҳаром бўлади. Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким бир қавмга тақлид қилса, у улардандир”, деганлар.

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким бир қавмга тақлид қилса, у улардандир. Яъни,ташқи кўринишда, кийинишда, баъзи амалларда кўринади”, дедилар».

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Имон келтирган зотлар учун диллари Аллоҳнинг зикрига ва нозил бўлган ҳақ (Қуръон)га мойил бўлиш (вақти) келмадими?! (Яна улар учун) илгари китоб ато этилган, сўнгра (пайғамбарларидан кейинги) муддат узайгач, диллари қотиб кетган кимсалар (яъни, яҳудий ва насронийлар) каби бўлиб қолмаслик (вақти келмадими)?! Уларнинг кўпи фосиқ (итоатсиз)дирлар!” (Ҳадид сураси, 16-оят).

Ибн Касир раҳимаҳуллоҳ тафсирида бундай дейилади: «...(Яна улар учун) илгари китоб ато этилган, сўнгра (пайғамбарларидан кейинги) муддат узайгач, диллари қотиб кетган кимсалар (яъни, яҳудий ва насронийлар) каби бўлиб қолмаслик (вақти келмадими)?!..” Бу оят аслий ва фаръий масалаларда аҳли китобларга ўхшашдан қайтарилганига ишорадир».

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Умматим то ўзларидан аввалги замонлардагиларга қаричма-қарич, зироъма-зиро эргашмагунларича Қиёмат қоим бўлмайди. Ҳатто улар зоббнинг уясига кирган бўлишса, сизлар ҳам худди шундай унга кирасизлар”. “Ё Расулуллоҳ, форслар ва румларга ўхшабми?” дедик. У зот: “Улар бўлмай ким бўлсин?!” дедилар» (Имом Бухорий ривояти).

Манбалар асосида

Дилфуза РАҲИМОВА

тайёрлади.

Яхшилик хайру саховат элимиз хос фазилатлардан саналади. Бу эзгу амаллар арслар оша ота-боболаримизнинг умр йўлларини безаб, инсонлар ўртасида меҳр-оқибат ришталарининг кучайишига замин бўлган. Зеро, мазкур умуминсоний қадриятлар Ислом динининг асосий манбалари – Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда кўп бора таъкидланган. Аллоҳ таоло: «Эҳсон-яхшиликнинг мукофоти фақат эҳсон ва эзгулик бўлажак» (Роҳман сураси, 60-оят) деб ўзгаларга яхшилик қилувчиларга дунё ва охиратда улкан мукофотлар борлигини маълум қилган.

Кейинги йилларда давлатимиз Раҳбари ташаббуси билан барча соҳаларда “Инсон қадри учун” ғояси ҳаётга татбиқ этилиб, кам таъминган, ёрдамга муҳтож, ногиронлар ҳолидан хабар олиниб, уларнинг жамиятимиздаги ўрни мустаҳкамланмоқда.

Куни кеча, 25 март куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари Сирдарё вилоятига ташрифлари чоғида ёрдамга муҳтож ва бемор фуқаролар ҳолидан хабар олиб, улардан хол-аҳвол сўрадилар.
Гулистон тумани “Тажрибакор” маҳалла фуқаролар йиғинида истиқомат қилувчи Рафиқжон Қодиров ҳам ана шундай кўмакка муҳтож инсонлардан. Муфтий ҳазратлари Рафиқжон аканинг хонадонларида бўлиб, у киши билан дилдан суҳбатлашиб, ҳақларига дуолар қилдилар. Шу билан бирга у кишига энг зарур озиқ-овқат маҳсулотлари хайрия қилдилар. Бундан ташқари, маҳалладаги яна бир бемор киши ҳолидан хабар олиниб, у кишига ҳам озиқ-овқат маҳсулотлари ва электропеч ҳадя этилди.

Шунингдек, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари “Шодмонхўжа” жоме масжиди янги биносининг очилиш маросимида жоменинг келгусидаги сарф-харажатлари учун дастлабки 20 000 000 сўм ёрдам пули бериш тўғрисидаги сертификатни топширдилар. Бундан ташқари, масжид кутубхонасига юз дона Қуръони карим ҳамда эллик дона диний-маърифий китоблар ҳамда даврий нашрлар тақдим этилди.

Муфтий ҳазратлари Сирдарё вилоятига ташрифи давомида йўл-йўлакай бунёдкорлик ишларини амалга ошираётган темирйўл-муҳандис қурувчиларига дуч келдилар. У киши мазкур ишчилар билан суҳбатлашдилар, қурилиш ишлари билан танишдилар. Сўнгра уларнинг ҳақига дуо қилдилар. Қурувчилар ҳам муфтий ҳазратларининг бундай эътиборидан бағоят мамнун бўлди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Аввал хабар берганимиздек, бугун 25 март куни муфтий Нуриддин домла ҳазратлари Сирдарё вилояти Гулистон туманидa жойлашган “Шодмонхўжа” жоме масжиди янги биносининг очилиш маросимида иштирок этиб, жума намозида жамоатга шукроналик ҳақида мавъиза қилиб, жума намозини адо этиб бердилар.

Муфтий ҳазратлари йиғилганларни янги ва обод масжид билан муборакбод этар экан, унинг қиёматгача эл хизматида бўлишини сўраб дуо қилдилар.

– Бугун жаҳонда содир бўлаётган воқеаларни кўриб, кузатиб турибсизлар. Бундай неъматлар ҳар кимга ҳам берилгани йўқ. Қайси, жамиятда тинчлик, осойишталик бўлса, шу ерда ривожланиш, ободлик бўлмоқда, – деди муфтий ҳазратлари ўз маърузаларида. – Аллоҳга беҳисоб шукрлар бўлсин, юртимиз тинч, сиз билан биз мана шундай гўзал масжидларда юзма-юз мулоқот қилиб ўтирибмиз. Бунинг шукрини адо этишимиз шарт. Чунки осойишталик неъмати туфайли кейинги йилларда барча соҳаларда катта ўзгаришлар бўляпти. Ҳар кун, кунора янги масжидлар очиляпти. Куни кеча пойтахтда қайтадан бунёд этилган жоменинг очилишида иштирок этган бўлсак, бугун Гулистонда жоме мaсжид очилишида қатнашмоқдамиз. Албатта, бу ҳар бир мўмин-мусулмонни хурсанд қиладиган хабар. Рақамларга эътибор қаратадиган бўлсак, кейинги йилларда республика бўйлаб масжидлар сони 2100 тадан ошди. Сўнгги 5 йилнинг ўзида 70 тага яқин янги масжид oчилди, 200 дан зиёди қайта бунёд этилди. Бундай ишлар жадал давом этмоқда.

Муфтий ҳазратлари суҳбати давомида диний соҳада бўлаётган ўзгаришлар тўхталиб, сўнгги йилларда Қуръон ва тажвидни ўргатиш бўлими ташкил этилгани ҳамда охирги 5 йилда 3 та диний таълим муассасаси – Бухорода Мир Араб Олий мадрасаси, Самарқандда Ҳадис илми олий мактаби ва Сурхондарёда Имом Термизий мадрасаси таъсис этилгани, қабул квоталари бир неча баравар оширилганини алоҳида таъкидладилар. Шунингдек, шу кунларда умра зиёрати бўйича қилинаётган ишларни ҳам алоҳида эътироф этдилар. Куни кеча пойтахтимизда I Тошкент халқаро инвестиция форуми бўлиб ўтганини тилга олиб, бу йирик форумларни ўтказиш ва катта лойиҳаларни ҳаётга татбиқ этишдан мақсад фаровонлигимизни ошириш қаратилганлигини қўшимча қилдилар. Бундай улкан ўзгаришлар, янгиланишлар тинч, осойишта юртга ярашишини, бунинг учун Аллоҳга беҳад шукроналар айтиш кераклигини таъкидлаб, Иброҳим сурасининг: “…Агар Аллоҳнинг неъматларини санасангиз, саноғига ета олмайсизлар…” оятини шарҳлаб, унинг мазмун-моҳиятини тушунтириб бердилар.

Дарҳақиқат Аллоҳнинг биз бандаларига берган неъматларининг ҳисобига етиш мушкул. Бу неъматлар ичида биз ҳис қилган ва қилмаган, билган ва билмаган беҳисобдир.
Муфтий ҳазратлари маъруза сўнгида Аллоҳга шу кунларга етказгани учун шукроналар айтиб, юртимиз равнақи ва масжид қурилишида иштирок этган юртдошларимиз ҳақига дуолар қилдилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Бугун, 25 март куни
кечки соат ⏰ 20:50 да (Тошкент вақти билан),
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг шогирди, Тошкент ислом институти катта устози МУҲАММАД АЙЮБ ДОМЛА ҲОМИДОВ билан диний савол-жавоб дастурининг навбатдаги сони бўлиб ўтади.

Қуйидаги ижтимоий тармоқларимиз орқали савол-жавоб дастурини тўғридан-тўғри кузатинг ва бевосита иштирокчисига айланинг!

Youtube орқали томоша қилиш (https://www.youtube.com/channel/UCQGFSBrqwBCKY5SYk_6wm7A)

Facebook орқали томоша қилиш (https://www.facebook.com/muslimuzportal)

Instagram орқали томоша қилиш (https://www.instagram.com/muslimuzportali/)

Telegram voice орқали эшитиш

(https://t.me/muslimuzportal?voicechat)? ITV орқали томоша қилиш (https://itv.uz/#!/concert/34) (tas-ix)

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

Шу кунларда юртимизда Рамазонга тайёргарлик ишлари юқори кайфиятда давом этмоқда. Айниқса, юртимизда янги масжидларнинг кетма-кет очилаётгани юртдошларимиз учун Рамазонга муносиб туҳфа бўлаётир.

Куни кеча Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари пойтахтимиздаги “Кўкча Оқтепа” масжиди очилишида иштирок этган бўлсалар, бугун, 25 март куни Сирдарё вилояти Гулистон туманидa жойлашган “Шодмонхўжа” жоме масжиди янги биносининг очилиш маросимида қатнашдилар.

Муфтий ҳазратлари дастлаб йиғилганларга масжиддаги илк жума мавиъзасини қилиб бердилар. Шу пайтгача бу масжид фақат маҳалла масжиди сифатида фаолият юритаётган эди. Эндиликда у жоме масжидга айлантирилди.

Муфтий ҳазратлари сўзи аввалида масжидларимиздаги қулайлик ҳақида гапирар экан, буларнинг барчаси Аллоҳнинг бизга берган улкан неъмати эканини алоҳида қайд этиб, бу кунларга шукроналар айтиш кераклигини таъкидладилар. Шу билан бирга масжид бунёд этиш улкан ажри савобли амал эканини ҳадислар билан далиллаб, қурилиш ишларида кўмакчи бўлган барча юртдошларимиз ҳақига дуо қилдилар.

Маълумот учун қайд этиш жоизки, “Шодмонхўжа” жоме масжиди биноси яқингача яроқсиз аҳволда бўлиб, намозхонларга бир қанча ноқулайликлар туғдирар эди. Шу боисдан маҳалла аҳли ва масжид маъмурияти билан келишилган ҳолда ўтган йилнинг июнь ойида масжидни қайта қуриш ишларини бошлаб юборишди. Маҳаллий аҳолининг кўмаги ва ҳашари билан масжид биноси қисқа фурсат – тўққиз ой ичида қайтадан бунёд этилди. Мингдан зиёд намозхонни сиғдира оладиган масжид замонавий қиёфага келтирилиб, намозхонлар учун барча шароитлар яратилди.

Таҳоратхоналар, масжид маъмурияти хоналари, кутубхоналар керакли жиҳозлар билан жиҳозланди. Иссиқлик ва совутиш тизимлари, шу билан бир қаторда замонавий овоз кучайтиргичлар ўрнатилди. Масжид атрофларини кўкаламзорлаштириш учун замонавий суғориш тизимлари ташкил этилиб, арчалар экилди.

Аллоҳга беҳисоб шукрлар бўлсинки, юртимизда бу каби жоме масжидларнинг сони янада кўпайиши кутилмоқда. Аллоҳ таоло Рамазон ойида ҳам бундай хушхабарларни бардавом қилсин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати