Гоҳида бахт деб қидирган, саодат шунда деб билган ишингиз амалга ошмай қолади. Шунақа вақтда билингки, рози бўлиш, қаноат қилиш сизни энг бахтли инсон қилади. Роббингизнинг тақдиридан рози бўлишингиз Роббингизни сиздан рози қилади. Ахир Аллоҳнинг розилигиданда юқорироқ мақсад борми?!

Бир куни бахтдан сўрашибди: “Эй бахт, сен қаерда яшайсан?”.

У дебди: “Аллоҳнинг қазою қадарига рози бўлганларнинг қалбида!”.

- Нимадан озуқа оласан?

- Улардаги иймоннинг қувватидан.

- Нима сабабли уларда мудом турасан, кетиб қолмайсан?

- Уларнинг Аллоҳга чиройли гумон қилишлари туфайли.

- Сенинг шиоринг қандай?

- Ҳеч бир жонга Аллоҳ тақдир қилиб битган нарсадан бошқаси тегмайди. Фақат Аллоҳ тақдир қилган нарсагина содир бўлади.

Мўмин-мусулмон банда “Дунёдаги барча нарса Аллоҳнинг мулки. Аллоҳ хоҳлаган иш бўлади, хоҳламагани бўлмайди”, деб ишонади. Шунинг учун ҳар қандай ҳолатда: фаровонлик вақтида ҳам, бошига мусибат тушганида ҳам Аллоҳнинг ҳукмига рози бўлади.

Бўладиган ҳар бир иш тақдирда ёзиб қўйилган экан, энди банда бошига бир иш тушса, қўлидан неъмат кетса, бунинг учун ортиқча хафа бўлиш, ғамга ботиш, “Бундай қилганимда ундай бўларди”, “Бу ишни қилмаганимда шунча ташвишга қолмасдим”, деб надомат чекиш тўғри эмас. Аллоҳ банда пешонасига ёзган нарсадан қочиб-қутулиш иложи йўқ.

Шунингдек, Аллоҳ банда бирон неъматга эришишини, ютуқни қўлга киритишини тақдир қилганми, демак, бу иш ҳам аниқ бўлади. Бу – банданинг саъй-ҳаракати, жидду жаҳди билан эмас, Аллоҳнинг фазли, тақдири, ризқлантириши билан юз беради. Шунинг учун фаровонликка етишганда ҳаддидан ошиш, ўзини йўқотиб қўйиш маъқул эмас.

Бошига мусибат тушганида “Агар ундай қилганимда бундай бўларди” ёки “Ундай қилмаганимда бундай бўлмасди”, деб афсусланадиганлар ҳам бор. Бу борада мўмин банда қандай йўл тутиши кераклиги қуйидаги ривоятда айтилган.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилади: “Кучли мўмин Аллоҳ учун заиф мўминдан яхшироқ, севимлироқдир. Икковида ҳам яхшилик бор. (Шундай экан) ўзингга фойдали нарсаларга ташна бўл, Аллоҳдан ёрдам сўра, ожиз қолма! Агар сенга бирон (кор-ҳол) етса, “Агар ундай қилганимда...” дема, балки “Қодаруллоҳи ва маа шаа-а фаъал” (яъни, Аллоҳнинг тақдири экан. У Зот нимани истаса, ўшани қилади) деб айт. Зеро, “агар” (сўзи) шайтонга (янги) иш очиб беради” (Имом Муслим ривояти).

 Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг “Метин қоялар” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Шу йил 12-18 июнь кунлари Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг бир гуруҳ воиз имом-хатиблари Россия ва Қозоғистон давлатларида вақтинча яшаб турган ватандошларимиз билан бирга Қурбон ҳайитини ўтказиш ва уларга маърифий суҳбат қилиш мақсадида ушбу мамлакатларда бўлиб турибди.

Хусусан, Тошкент шаҳар Чилонзор туманидаги "Ҳасанхон қори" жоме масжиди имом-хатиби Нажмиддин домла Ҳасанов Москва шаҳридаги элчихона ва мамлакатимиздаги ташқи миграция ходимлари билан қурилиш соҳасида меҳнат қилаётган ҳамюртларимиз билан учрашув ўтказди.

Ана шундай учрашув Ўзбекистоннинг Олмаота шаҳридаги элчихонасида Тошкентдаги "Ҳофиз Кўҳакий" жоме масжиди имом-хатиби Шерали домла Тошматов ва Самарқанддаги "Ғовсул Аъзам" жоме масжиди имом-хатиби Тўлқин домла Исаев иштирокида мазкур мамлакатда вақтинча меҳнат қилаётган ҳамюртларимиз билан ҳам бўлиб ўтди.

Мазкур маърифий суҳбатларда Қурбон ҳайитини муносиб ўтказиш бўйича тавсиялар бериб, шариъй масалалардаги саволларга жавоб бермоқдалар. Шунингдек, юртимиздаги сўнгги ўзгаришларни баён этиш баробарида эътиқодда адашиб қолмаслик мақсадида динимиздаги ишончли манбаларни ўрганиш бўйича маълумот берилди. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Саидаҳмад домла Сайдаралиев,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ҳар ким уйга кириш ва чиқишда дуо ўқишни одат қилса, ўзлари кутмаган даражада улкан муваффақиятларга эришадилар. Ушбу дуоларнинг маъноси бироз тафаккур қилинса, улар фарзанд тарбияси учун нақадар катта аҳамиятга эга эканини англаймиз. Келинг, биргаликда тафаккур қилиб кўрайлик:

Уйдан чиқиш дуоси. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Киши уйидан чиқаётганда “Бисмиллаҳи, таваккалту ъалаллоҳи ва лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳи” деса, ўша пайтда унга “ҳидоят қилиндинг, кифоя қилиндинг ва сақландинг”, дейилади. Шайтон ундан четланади. Бош­қа бир шайтон: “Ҳидоят қилинган, кифоя қилинган ва сақланган одамга нима ҳам қила олар эдинг?” дейди, дедилар».

Дуонинг маъноси: “Аллоҳнинг номи ила, Ўзигагина таваккул қилиб чиқаман. Ўзгартириш ҳам, куч-қувват ҳам фақат Аллоҳ ила бўладир”.

Уйга кириш дуоси. Абу Молик Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Киши уйига кирганда “Аллоҳумма, инний асалука хойрол мавлажи ва хойрол махрожи. Бисмиллаҳи валажнаа ва бисмиллаҳи хорожнаа ва ъалаллоҳи Роббина таваккалнаа”, десин. Сўнгра аҳлига салом берсин”, дедилар.

Дуонинг маъноси: “Аллоҳим! Албатта, мен Сендан яхши кириш ва яхши чиқишни сўрайман. Аллоҳнинг исми ила кирдик. Аллоҳнинг исми ила чиқдик. Роббимиз Аллоҳга таваккул қилдик”.

Кўриб турганингиздек уйга киришда ҳам, чиқишда ҳам бу дуоларни ўқиб юрадиган бўлсангиз сиз ўзингизга эмас, балки барча ишга қодир Зот Аллоҳ таолога суянаётган бўласиз. Ташқарига чиқаётганингизда У Зотнинг Ўзигагина таваккул қилаётган, Ўзидангина муваффақият сўраётган бўласиз. Ахир олдингизда ўта муҳим ва машаққатли ишлар сизни кутиб турибди. Ахир, У Зот Ўзидан ёрдам сўраганларни ташлаб қўймайди-ку. Уйга кираётганда-чи? Нима учун уйга киришда ҳам Аллоҳга таваккул қиламиз? Уйда бизни фарзандлар тарбиясидек буюк вазифа кутади.

Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътийнинг "Меҳр ойи" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Ҳикматуллоҳ Рўзалиев таржимаси.

Cавол: Фарзандимнинг ақиқа куни Қурбон ҳайитидан 2 кун олдинга тўғри келди. Ақиқа ва ҳайитнинг қурбонлигини битта қилиб қурбонлик қилсам бўладими?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Битта қўйни ҳам қурбонликдан, ҳам ақиқадан сўйиб бўлмайди. Чунки қўйнинг ўзи фақат бир ҳиссадир. Бундай ҳолатда албатта, қурбонликни ният қилиб сўйилади.Ақиқа қилиш вожиб амаллардан эмас, балки мустаҳабдир.

Ақиқа қилмаган киши гуноҳкор бўлмайди. Аммо, қурбонлик вожиб бўлса, уни албатта бажариш лозимдир.

Шуни ҳам айтиб ўтиш керакки, қурбонликда туя ва қора молда етти кишигача шерик бўлиб сўйиш мумкин. Шу эътибордан қора мол ва туяга ўхшаш ҳайвонларда бир ҳиссаси қурбонлик икки ҳиссаси (қиз бола бўлса бир ҳиссаси) ақиқадан деб сўйиш ҳам мумкин.

“Бадоиъус саноиъ” китобида бундай дейилади: “Шунингдек, туя ва молда етти киши шерик бўлиб, улардан бири туғилган фарзандига ақиқа қилишни ирода қилиши ҳам жоиз”.

Валлоҳу аълам.

 Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази