muslim.uz

muslim.uz

Кеча, 14 февраль куни Тошкент шаҳри Яшнобод, Миробод, Бектемир, Сергели туманлари қатнашчилари учун “Холид ибн Валид” масжидида ўтказилган мусобақанинг ғолиблари билан танишинг.

Ҳифз йўналиши

18-25 ёш
1. Иноғомов Ислом
2. Саидакбаров Саидасқар
3. Миродилов Абдулазиз

26-40 ёш
1. Тўраев Муҳаммад
2. Саримсақов Оятулло
3. Нурматов Зуҳриддин

Тиловат йўналиши

18-25 ёш
1. ҳикматиллаев Аҳмадхўжа
2. Тешабоев Ҳожиакбар
3. Тўйлиев Баҳовуддин

26-40 ёш
1. Каримов Йўлдошали
1. Исмоилов Искандар
2. Мирзаҳмедов Каримулло
2. Мирзаходжаев Хасанхон
3. Усмонов Сардор

Ғолибларга диплом ва совғалар тақдим этилди.

Ўзбекистон Қуръон мусобақасининг саралаш босқичларини muslim.uz портали ҳамда унинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида кузатинг.

ЎМИ Матбуот хизмати

Кеча, 14 февраль куни Тошкент шаҳри Чилонзор ва Учтепа туманлари иштирокчилари қатнашган мусобақанинг ғолиблари билан танишинг.

Тошкент шаҳридаги "Бисёр" тўйхонасида эркаклар ўртасида бўлиб ўтган Қуръон мусобақасининг саралаш босқичи натижалари билан танишинг.

Ҳифз йўналиши

18-25 ёш
1. Аҳмедов Ҳабибуллоҳ
2. Файзмуҳаммедов Умархон
3. Мирзаев Шамсиддинхон
3. Зоҳидхонов Абдулборийхон

26-40 ёш
1. Валиев Абдулазиз
2. Шакиров Муҳаммаджон
3. Халилов Абдулфаттох

Тиловат йўналиши

18-25 ёш
1. Исмоилов Низомиддин
2. Хотамов Абдуллох
3. Анорбоев Муҳаммадюсуф

26-40 ёш
1. Ҳамидов Абдурашид
2. Исмоилов Неъматуллоҳ
3. Саидов Хайрулла

Ғолибларга диплом ва совғалар тақдим этилди.

ЎзбекистонҚуръонмусобақасининг саралаш босқичларини muslim.uz портали ҳамда унинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида кузатинг.

ЎМИ Матбуот хизмати

ONLINE:

ЎМИ Матбуот хизмати

Мамлакатимизда ўтказилаётган Қуръон мусобақасини кўриш, унга сомеъ бўлиб, файзу-раҳмат кечаларида иштирок этиш ниятида юртдошларимиз сони кундан-кунга ортиб бормоқда. Хўш, бу каби маросимларда мусулмон киши ўзини қандай тутиши лозим? Қуръонга ҳурмат, уни эшитиш одоблари нималардан иборат? Қуйидаги мақола айнан шу ҳақда: 

Қуръони Карим Аллоҳ таолонинг Ўз Пайғамбари Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га ваҳий орқали нозил қилган каломидир. Шу сабабдан ҳам Қуръон муқаддас илоҳий калом ҳисобланади. Ҳар бир мусулмон  унинг ҳайбатини қалбда ҳис қилиб, ҳурматини ўз ўрнига қўйиши лозим. Мужтаҳид уламоларимиз оят ва ҳадисларга асосланиб, Қуръон яъни, Мусҳаф ва унинг қироатига тегишли бўлган фиқҳий ҳукмларни батафсил баён қилганлар. Қуръон қироати устозлари эса, Қуръон ўқиш, тажвид қоидаларига риоя қилиш, ўрганиш, тинглаш ва унга амал қилиш фазилатлари ва одоблари ҳамда Қуръонни тўлиқ ёдлаган қорига бериладиган ажр-савоблар ҳақида етарлича сўз юритганлар. 

Биз ушбу мақолада Қуръони каримга тегишли одоблардан бири Қуръон тиловатини тинглаш одоби ҳақида тўхталиб ўтмоқчимиз. 

Аллоҳ таоло бу борада Ўзининг каломида шундай марҳамат қилган: 

 “Қуръон ўқилганда уни тинглангиз ва сукут сақлангиз! Шояд (шунда) раҳм қилингайсиз!” 

Намоз илк фарз қилинганда намоз ичида ўзаро гаплашиш жоиз бўлган. Ушбу ояти карима намозда гапиришни насх (бекор) қилиб, жим туриб Қуръонга қулоқ солишга буюрган. Яъни, хос сабаб билан нозил бўлган. Лекин уламоларимиз Лафзнинг умумийлиги эътиборга олинади, сабабнинг хослиги эмас” деган қоидага кўра, “уни тинглангиз ва сукут сақлангиз” буйруғи намоз ичи ва намоздан ташқарига баробар тегишлидир, дейишган. 

Ибн Жазвий: “Ушбу оятга кўра, Қуръонга қулоқ солувчига раҳмат ниҳоятда яқин бўлади”, деган.Мазкур қоидаларга асосан, уламоларимиз Қуръони карим тиловат қилинганда унга жим туриб, қулоқ осиш вожиблиги ҳақидаги ҳукмни чиқарганлар. Хусусан, ҳанафий мазҳаби уламолари намозда имом қироат қилганида, иқтидо қилувчилар жим қулоқ осиши лозимлигини алоҳида таъкидлаганлар. 

Ибн Обидин (раҳматуллоҳи алайҳ) айтади: “Аслида, Қуръонга қулоқ солиш фарзи кифоядир. Чунки бунда унга эътибор қилиш, зое қилмаслик бўлган ҳақни бажариш бор”. 

Ҳамавий устози, қозилар қозиси Минқорийзода исми билан машҳур бўлган Яҳё (раҳматуллоҳи алайҳ)дан “Қуръонга қулоқ солиш фарзу айндир”, деган сўзни нақл қилган. 

Дарҳақиқат, ҳанафий уламоларимиз бир инсоннинг Қуръон тинглаши ўзи қироат қилишидан афзалдир, дейишади. Чунки, тингловчи тинглаши билан фарзни адо қилади. Қуръон қироати эса, фарз эмас. Абу Суъуд: “Қуръон тинглаш қироат қилишдан савоблироқдир, чунки тинглаш фарз, қироат фарз эмас”, деган. 

Баъзи уламолар Қуръон тиловатига қулоқ солмасдан бошқа гап-сўзлар билан машғул бўлиш, шариатга нисбатан одобсизлик бўлишини айтишган. 

Шу билан бирга, жумҳур уламолар Қуръонниг барча тажвид ва қироат қоидаларига риоя қилиниб ўқилган қироатга жим қулоқ тутиш лозимлигини алоҳида таъкидлаганлар. 

Ўз ўрнида оқил мусулмон Қуръоннинг ҳурматига риоя қилган ҳолда ўзини ҳам, бошқаларни ҳам гуноҳкор қилмаслик учун одамлар иш билан машғул бўладиган ўринларда баланд овозда тиловат қилмаслиги лозим. Бирор киши инсонлар ўз ишлари билан машғул бўладиган ишхоналарда, олди-сотди қиладиган бозорларда, дарс билан машғул бўладиган дарсхоналарда, уй ишлари билан машғул бўлганда баланд овозда Қуръон ўқиса, эшитувчилар узрли саналиб, тиловат қилган одам гуноҳкор бўлади. Бундай ҳолатларда эшитувчилардан гуноҳнинг соқит бўлиши, инсонларни қийин аҳволга солиб қўймаслик учундир. Зеро, Аллоҳ бизга динда қийинчилик қилмаган. Бундай ўринларда тиловат қилган киши Қуръон ҳурматини зое қилгани учун гуноҳкор бўлади. 

Мусулмон инсон учун тажвид қоидаларига риоя қилиб, гўзал овозда қироат қиладиган қоридан тиловат қилиб беришини сўраб, уни тинглаши мустаҳабдир. Имом Нававий айтадилар: “Билгинки, кўпчилик уламолар (Аллоҳ улардан рози бўлсин) чиройли овозли қироат соҳибларидан тиловат қилиб беришларини сўрашиб, уларни тинглашар эдилар. Илмий мажлисларини Қуръон тиловати билан бошлаб, Қуръон тиловати билан ниҳоя қилар эдилар”. 

Энг муҳими бу Пайғамбаримизнинг суннати ҳамдир. Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳум айтади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) менга: “Менга қироат қилиб бергин”, дедилар. Мен: “Эй Расулуллоҳ, Қуръон сизга нозил қилинган бўлса, сизга мен қироат қилиб берайинми?”, дедим. У зот “Ҳа”, дедилар.Бошқа ривоятда “Мен Қуръонни бошқадан эшитишни хуш кўраман”, дедилар. Мен “Нисо” сурасини ўқиб, “Ҳар бир умматдан (ўз пайғамбарини) гувоҳ сифатида келтирганимизда ва сизни (эй, Муҳаммад!) уларга гувоҳ қилиб келтирганимизда, (уларнинг ҳоли) не кечур?!” оятига етганимда, “Етарли” дедилар. Қарасам икки кўзларидан ёш оқаётган экан”, дейилган. 

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг бошқадан Қуръон эшитишни хуш кўрганлари, Қуръон қироатини устоздан ўтказиб олиш суннат эканини билдириб қўйиш эҳтимолидан бўлиши мумкин. Ёки яхши тадаббур қилиш учун бўлиши ҳам мумкин, чунки қироат қилган одам унинг тажвид қоидалари ва ҳукмларига риоя қиламан, деб, эшитган одамчалик тадаббур қилиш имкони бўлмайди. 

Имом Доримий ва бошқалар Умар ибн Хаттоб (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилишган. У зот Абу Мусо Ашъарий (розияллоҳу анҳу)га: “Бизга Раббимизни эслатгин” , дер, Абу Мусо эса унинг ҳузурида Қуръон ўқир эди. 

Шунингдек Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Қуръон қироатини ўрганишни ва моҳир қорилардан пухта ўзлаштириб олишни буюрганлар. Шу сабабдан ҳам саҳобийларга: “Қуръонни тўрт кишидан олинглар: Абдуллоҳ ибн Масъуд, Солим, Муоз ва Убай ибн Каъбдан”, деб буюрганлар. У зотнинг ушбу буйруқлари умматнинг кейингиларига моҳир қориларидан Қуръонни яхши ўрганиб олишларига буйруқ бўлиб қолаверади. 

Ҳар бир мусулмон Қуръонни бевосита қоридан эшитадими ёки бирор техник воситалари орқали эшитадими, жим туриб тинглашга интилиши ва Қуръон қироати мажлиси одобларига қатъий риоя қилиши лозим. 

Фарҳод ЖЎРАЕВ

Шайхонтоҳур тумани, “Хувайдо” жоме масжиди имом ноиби 

ЎМИ Матбуот хизмати

Жаҳон  бўйлаб халқлар ўртасидаги маданиятлар қоришуви юқори чўққига чиқмоқда. Негаки, инсонларни турли хилдаги енгил-елпи турмуш тарзига тарғибот қилиш даромад топишнинг асосий йўналишларидан бирига айланиб улгурди.

Биргина мисол, ҳар йили 14 февраль куни дунё бўйича 1 миллиард донадан ортиқ «валентинка» сотилади. Ана шу откриткаларнинг 85 фоизини ҳиссиётларга берилувчан аёллар ва ёшлар сотиб олар экан. Ушбу бизнесга илк бор 1847 йилда Эстер Хаулен исмли аёл қўл уриб, инглизча намунадаги откриткалар чоп этишни йўлга қўяди ва тез орада бойиб кетади. «Валентинка» деб аталадиган откриткалар ўша вақтда Хауленлар оиласига йилига 100 минг доллар атрофида даромад келтирарди. «Форбс» журналининг ёзишича, дунёнинг откритка чоп этувчи энг йирик компанияларидан бири «Холмарк» 2007 йилда инсоний туйғуларни откриткаларга жойлаб сотиш орқали 4 миллиард 400 миллион доллар ишлаб олган. 19 асрда АҚШда «валентинка»ларнинг оммалашуви ҳар қандай байрамнинг тижорат, пул топиш асосига қурилишига туртки берди.

Шу ўринда савол туғилиши табиий. Авлиё Валентин куни қандай байрам, нима учун бу байрам бизнинг ёшларга дахл қилиши керак?

Авлиё Валентин – насроний черкови шаҳид деб тан олган авлиёнинг исмидир. Ривоятларга кўра, авлиё Валентинни милоддан аввалги 296 йилда Рим императори Клавдий II қатл этдирган. 350 йилда эса унинг хотирасига бағишлаб, қатлгоҳ ўрнида черков қурилган.

Насроний эътиқодига кўра, авлиё Валентин тинчлигу севгига даъват қилган ва шу сабабли қатл қилинган. Шундан буён ушбу мажусий байрами Севишганлар байрами деб аталган, авлиё Валентиннинг ўзи эса севишганларга ҳомийлик қилувчи авлиё деб ҳурматланган.

Насроний черкови пешволари бу анъана ёшларнинг ахлоқига салбий таъсир кўрсатиши мумкин, деб топиб, унга қарши чиққан. Хусусан, Италияда бу байрам манъ қилиб қўйилган, чунки у айнан Италияда жуда кенг нишонланган. Авлиё Валентин куни Италияда 18,19 асрларга келибгина қайта тикланган. Ўша чоқдан бошлаб ғарб мамлакатларида «Валентин китоблари» – ишқий шеърлар ёзилган китобчалар сотила бошланган. Бундай китобларда севги изҳор қилиш ҳақида маслаҳатлар ҳам бўлган. Севишганлар ишқий мактублар ёзишда шу китобдан фойдаланган.

Бундан бир неча аср олдин севги изҳорларини ошиқ ва маъшуқаларнинг ўзлари битиши урф бўлган. Бу эндигина ривожланишга юз тутган Полиграфия саноатида миллионлаб нусхада турли шакл ва ҳар хил изҳорлар битилган откриткалар чоп этилиб, ушбу соҳага истиқбол бағишлаган.

Бу байрамга исломий муносабатга келсак, бу ҳақда ал-Азҳар Университетининг фиқҳ профессори доктор Саид Иброҳим Солиҳ шундай дейди:

Ислом – Аллоҳга муҳаббат, зуҳд ва тақво дини, солиҳ ва ҳақ ишларда ҳамкорлик динидир. Биз қодир Аллоҳдан барчамизни Ўзининг мутлақ раҳмати сояси остига олишини сўраб илтижолар қиламиз. Аллоҳ таоло Ҳужурот сурасининг 10-оятида: «Албатта, мўминлар биродардирлар, бас, икки биродарингиз ўртасини ислоҳ қилинг, Аллоҳга тақво қилинг, шоядки, раҳм қилинсангиз», деган.

Шу ўринда айтиш керакки, севги-муҳаббат, оила қуриш – Аллоҳ инъом этадиган неъмат. Аммо уни сунъий ташкил қилиш мумкин эмас. Агар шундай қилинса, бу севги ҳам, муҳаббат эмас, балки нафсоний ҳирсларга берилиш, унга тобелик бўлиб қолади.

Дарҳақиқат, Ислом мўмин-мусулмонларни бошқа динларни ҳурмат қилишга тарғиб қилади. Аммо «Авлиё Валентин куни» ҳеч қандай диний асосга эга бўлмаган янгилик, яъни бидъатдир. Ислом бундай бидъатларни қоралайди. Ислом ақидасига кўра, мусулмонлар бир-бирларини ҳар доим яхши кўрмоғи лозим. Исломда бунинг учун йилнинг бирор кунини тайинлаб қўйиш деган нарса йўқ. Бинобарин, мусулмонлар «Валентин куни» каби бундай «янгиликлар» ва иримларга эргашишлари мумкин эмас. Шубҳасиз, бу «байрам» динимизга ёт бўлган урф бўлиб, у кишиларни ҳақиқий севгидан узоқ бўлган, ахлоқсизликка, ҳатто зинога яқинлаштиради.

Ғарб оламида пайдо бўлган Авлиё Валентин куни ёки “севишганлар куни” юртимизга кириб келди. Бунинг сабаби техника тараққиёти интернет майдонидаги ахборот алмашинуви дунё халқларини урф-одатларини бир-бирларига ошно қилиб қўйди. Натижада диний ва дунёвий илмлардан орқада қолган ёшлар бу каби ғарбона урф одатларга эргашмоқда.

14 февраль биз учун шоҳ ва шоир бобомиз Заҳриддин Муҳаммад Бобур таваллуд топган кун сифатида аҳамиятли. Ёшларни аждодларимиз намунасида тарбиялашда Темурбек наслидан бўлган Бобур Мирзонинг ҳаёт ва ижод йўли катта ибрат мактаби ҳисобланади. У жисмонан, маънан етук шахс, катта ишларга қодир давлат арбоби ҳамда буюк саркарда сифатида эҳтиромга сазовордир. Ушбу кун ҳар йили  мамлакатимизда кенг нишонланади.

Алҳамдулиллаҳ, истеъдодли, замонавий билимга эга ёшларимиз яхши анъанани йўлга қўйди. Яъни айни шу куни Ўзбекистон ёшлари интернет орқали Бобур туғилган кунига бағишланган мавзу — #BoburDay, минглаб изоҳлар бериш ёрдамида жаҳондаги энг муҳакама қилинадиган мавзулари, яъни "трендлери", қаторига олиб чиқмоқда.

Аслида ёт иллатлар мафкуравий бўшлиқларни тўлдиради, ғоявий жиҳатдан иммунитети мустаҳкам ерда разилликлар, енгил-елпи қарашлар илдиз ота олмайди. Сўнгги йилларда миллий қадрятларимиз, ўзлигимизга янада чуқурроқ назар соляпмиз, соф ислом дини ғояларини тарғиб қиляпмиз. Ана шу каби эзгу ишлар натижасида ёшларимиз оқ-қорани ажратиб, миллий урф-одат ва анъаналаримизга оммавий қайтмоқда.

14-февралнинг Бобур туғилган куни сифатида интернет орқали тарғиб қилиниши нафақат юртимиз ёшлари, балки қўшни давлатлар, борингки, Бобур бобомизнинг донғи етган, унинг ижод наъмуналаридан хабардор халқлар ёшлари ўртасида ҳам Авлиё Валентинмас, балки Мирзо Бобур куни сифатида оммалашса ажаб эмас.

Дин ишлари бўйича қўмита

М.Йўлдошев

Видеолавҳалар

Top