Шу йил 27-28 июнь кунлари Самарқанд шаҳрида Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ёшлар форуми бўлиб ўтмоқда. Унда турли давлат ва жамоат ташкилотлари вакиллари иштирок этмоқда.

Нуфузли тадбир доирасида Ислом ҳамкорлик ташкилоти бош котиби ўринбосари Тариқ Али Бахит, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Зайниддин домла Эшонқулов, Халқаро ислом академияси ректори Уйғун Ғофуров янги боғни очиб, унга манзарали дарахт кўчатларини ўтқаздилар.

Тадбир Қуръон тиловати ва хайрли дуолар билан бошланди.

Сўзга чиққан Зайниддин домла Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг форум иштирокчиларига йўллаган табрик ва қутловларини ўқиб эшиттириш баробарида хайрли тилакларини билдирдилар. 

Шунингдек, форумда юртимизда ёшлар таълим-тарбиясига қаратилган эътибор, уларни ҳар томонлама етук шахс қилиб камол топишлари борасида олиб борилаётган хайрли ишлар, хусусан, диний таълим муассасаларида талаба-ёшлар ўқиб-ўрганишлари учун қилинган шарт-шароитлар тўғрисида сўз юритилди.

Тадбирда юртимиз ва хорижлик мутахассислар ўзаро тажриба алмашиш баробарида ушбу йўналишдаги янгилик ва илмий тадқиқотлардан баҳраманд бўлди.

Эртага, 28 июнь куни мазкур тадбирнинг иккинчи босқичи ўтказилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

“Халқ сўзи” махсус мухбири

Абдували СОЙИБНАЗАРОВ

Саудия Арабистонининг Макка ва Мадина шаҳарларидан хабар қилади.

Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳар томонлама ҳимоя қилиш кўп миллатли Ўзбекистондаги янгиланишларнинг асосий устувор йўналишидир. Шундай ажралмас ҳуқуқлардан бири — дин эркинлиги. Мамлакатимизда эътиқод қилувчилар ибодат амалларини эмин-эркин адо этишлари учун барча шарт-шароит яратилмоқда.

Бу йил ҳам дунё мусулмонлари қатори Маккаи мукаррама ва Мадинаи мунавварага келган юртдошларимиз зиммаларидаги фарзлардан бири — ҳаж ибодатини муваффақиятли бажариб, юртимизга қайтишмоқда. Ҳожилар Мино, Арафот, Муздалифа, Маккадаги Масжидул Ҳаром каби  муқаддас жойларида ҳаж амалларини бажариб, гуноҳлардан покланиш билан бирга, мустақил юртимиз ва меҳнатсевар халқимизга ҳамда барча мўъмин-мусулмонларга Аллоҳ таолодан тинчлик, хотиржамлик, файзу барокат, яхшиликлар, фаровонлик сўраб, дуолар қилди.

Бу йил жами 15 минг нафар фуқаро ҳаж ибодатига муяссар бўлди.

— Юртдошларимиз бу йилги барча хизмат ва амалий ишлардан мамнун, — дейди ҳожи Зумрад ая Абророва. — То она Ватанимиздан жўнаб, Мадина ва Макка шаҳарларига бориб жойлашгунимизча, бутун зиёрат даврида ҳам катта ҳурмат ва иззатда бўлдик. Биз учун тикилган махсус кийимлар, “Ҳаж” қўлланмаси, шифокорлар кўриги, замонавий махсус автобуслар, барча шароитга эга меҳмонхоналар ҳамда ўзимизнинг ошпазларимиз томонидан ҳожиларимиз учун тайёрланган миллий таомларимиз, қўйинг-чи, барча-барчаси муқаддас масканларда эмин-эркин ибодатларимизни адо этишимиз учун муҳайё қилинди. Бундай имкониятларни яратиб берган Президентимиз ва шу ишларга мутасадди бўлганлардан чексиз миннатдормиз.

Бу каби эътибор ва шароитларни арабистонлик мутасаддилар ҳам юқори баҳолаб, Ўзбекистон Президентига ҳурмат ва дуоларини изҳор этишди. Айниқса, жорий йил 5 июнь куни Президентимизнинг Саудия Арабистонида бўлиб турган муфтий шайх Нуриддин Холиқназар билан ҳаж мавсуми жараёнлари, Макка ва Мадина шаҳарларида зиёратчиларга яратилган шароитлар ва ҳамюртларимиз кайфияти тўғрисида ўтказган телефон орқали суҳбати юртимиз мусулмонлари томонидан тарихий воқеа сифатида баҳоланди. Зеро, бирор мамлакат раҳбари ўз зиёратчилари ҳолидан хабар олиши камдан-кам бўлади. Бундан барча зиёратчининг боши осмонга етди. Давлатимиз раҳбари юртдошларимизнинг муқаддас ҳаж ибодатини мукаммал адо этиб, соғ-омон келишларини тилади. Ўзбекистонга қайтгач, ҳожилар жамиятдаги меҳр-оқибат муҳитини мустаҳкамлаш, жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш, ёшлар тарбияси ва оилалар тотувлигида ибрат бўлишларига умид билдирди.

Шайх Нуриддин Холиқназар Президентимизнинг юртимиз ҳожиларига билдирган эзгу тилакларини ватандошларимизга етказди. Ҳожиларимиз бундай юксак эътиборни катта хурсандчилик билан қабул қилди ва жонажон Ватанимизнинг тинчлиги, халқимиз фаровонлиги, Президентимизнинг узоқ йиллар барчамизга бош бўлиб юришларини Аллоҳ таолодан сўраб, дуо қилдилар.

Давлатимиз раҳбари томонидан кўрсатилган эътибордан руҳланган ҳожилар Шайх Нуриддин Холиқназар бошчилигида эзгу ташаббус лойиҳасини ишлаб чиқди. Унга кўра ўзбекистонлик ҳожилар юртга қайтганларидан кейин “Янги Ўзбекистон фидойиси бўлиб, маънавият тарғиботчисига айланамиз” шиори остида фаолиятни йўлга қўяди.

Ёдингизда бўлса, ўтган йилнинг 22 декабрида Президент Шавкат Мирзиёев раислигида Республика Маънавият ва маърифат кенгашининг кенгайтирилган йиғилиши бўлиб ўтган ва унда давлатимиз раҳбари Ибрат домланинг “Уламо ғайрат этканда миллат, албатта, ислоҳ топур”, деган ҳикматли сўзларини ёдга олган, зиёлилар, нуронийлар, ҳаж ва умрага бориб келган юртдошларимиз маънавият тарғиботчиси бўлиши, одамларни яхшиликка бошлаши кераклигини таъкидлаган эди.

Ҳожиларимиз ушбу эзгу ташаббус доирасида бугунги мураккаб замонда жонажон халқимизни бирлаштириб, она Ватанимиз тараққиётига холис хизмат қилиш, аҳоли орасида тинчлик-осойишталикка йўналтирилган тарғибот ишларини олиб бориш, шукроналик ҳиссини янада кучайтириш ва дахлдорлик туйғусини оширишга қаратилган тадбирларни ташкил этишни мақсад қилишди. Шунингдек, ҳожиларимиз маҳаллаларда адашганлар бўлмаслигига эришиш, жамиятда аҳил-иноқликни мустаҳкамлаш, оилалар тотувлигини таъминлаш, ёшларни Ватанимизга садоқатли қилиб тарбиялаш, жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш, муаммоли ва ажрим ёқасидаги оилаларни ислоҳ қилишга қаратилган ишларни ҳам амалга оширади.

Ташаббусдан эҳтиёжманд, ижтимоий ҳимояга муҳтож фуқароларга моддий ва маънавий кўмак бериш, хайрия, меҳр-мурувват ва ёрдам кўрсатиш ишларини кўпайтириш, ўз навбатида, турли маросимлар, тўй-маъракаларда дабдабабозлик, исрофгарчиликка йўл қўймасликка йўналтирилган тарғибот тадбирлари ҳам ўрин олган. Ҳожилар юртимизга қайтганларидан сўнг ушбу ташаббусларни қатъий амалга оширишга ўз ҳиссаларини қўшиш ниятида эканликларини билдирди.

— Муборак ҳаж зиёрати давомида мусулмон кишига суннат, фарз ва вожиб амалларни адо этиб, юртимизга омон қайтяпмиз, — дейди Ҳожимурод Атақулов. — Бизнинг галдаги вазифамиз одамларни яхшиликка чақириш, ёмонликдан қайтариш, маҳаллаларда маънавий ишлар самарадорлигига эришиш учун ҳиссамизни қўшишдан иборат бўлади.

Ҳожиларимиз тинчлик ва ҳамжиҳатлик тилаб, дуо қилганлари бежиз эмас. Юртдошларимизнинг зиёратларини бекаму кўст адо этишлари, уларга яратилаётган шароитлар ҳам тинчлик ортидан.

Меҳмонхона, кўча-кўй ва дўконларда турли миллат вакиллари билан суҳбатлашиб қоласиз. Имом Бухорий юртидан эканимизни билгач, Ўзбекистонга ҳавас қилишларини яширишмайди.

Шу ўринда эслатиб ўтиш керакки, мустақилликнинг дастлабки йилларида Маккаю Мадинада муқаддас ҳаж амалини адо этишга муяссар бўлган ватандошларимиз сони бармоқ билан саноқли бўлган эса, бугунги кунда 15 мингдан зиёд ўзбекистонлик муқаддас зиёратга борди. Кейинги етти йилда 60 мингдан зиёд юртимиз мусулмонлари ҳаж амалларини бажарди.

Бундан ташқари, қисқа муддатда Ўзбекистонда диний-маърифий соҳада малакали кадрларни тайёрлаш бўйича комплекс тизим яратилди. Олимларимизнинг бой меросини ўрганиш ва оммалаштириш мақсадида илмий тадқиқот марказлари фаолият бошлади. Бунга мисол сифатида Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Мир Араб олий мадрасаси, Ҳадис илми мактаби, Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Мотуридий халқаро илмий тадқиқот марказларини келтириш мумкин.

Имом Бухорий ёдгорлик мажмуасида кенг кўламли таъмирлаш ва ободонлаштириш ишлари олиб борилмоқда. Буюк мутафаккирларнинг асарларини аҳоли, айниқса, ёшларимиз орасида кенг ўрганиш ҳамда тарғиб қилишга эътибор кучайди. Зеро, бу асарларда исломнинг асл моҳияти, муқаддас динимизнинг инсонпарвар ғоялари мужассам. Бу, айниқса, ҳозирги таҳликали даврда, дунёда турли кучлар дин моҳиятини бузишга ва ёшларни ҳақиқий йўлдан адаштиришга уринаётган бир пайтда жуда долзарб.

Бундай ишларда халқимиз ва чет эллик меҳмонларни аждодларимизнинг бебаҳо мероси билан кенг таништиришга, маърифатли ислом ғояларини илгари суришга хизмат қиладиган Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази фаол иштирок этиши муҳим. Бугунги кунда тарихчи олим ва уламолар билан биргаликда марказ фаолиятини янги мазмун билан бойитиш ишлари олиб борилмоқда.

Дарҳақиқат, жаҳоннинг турли минтақаларидаги уруш даҳшатлари инсоният бошига беҳисоб бало-офатлару қандай кулфатлар ёғдириши мумкинлигини ўйлаб, бехосдан юрагингиз увишиб кетади. Урушлар инсоният бошига кулфатлар ёғдираётгани сир эмас. Ана шу қирғинбарот жанжаллар туфайли одамлар ҳалок бўлмоқда, гўдакларнинг чинқириқлари, мазлумларнинг дод-войлари эшитилаётир.

“Юртимиз ҳамиша ҳозиргидай фаровон, гўзал, мамлакатимизда доимо тўкин-сочинлик бўлсин! Оилаларимизни тинчлик-осойишталик ҳеч қачон тарк этмасин!” Саудияда бўлган ҳожиларимиз ана шундай дуолар билан машғул бўлди.

Таъкидлаш керакки, айнан Президентимизнинг ташаббуси ва саъй-ҳаракатлари, Саудия Арабистони раҳбарлари билан олиб борилган музокаралар натижасида ҳаж ва умра зиёратларига квоталар миқдори оширилди. Қолаверса, Саудия Арабистони билан ўрнатилган қалин дўстона муносабатлар бунга имкон бермоқда.

Давлатимиз раҳбари кейинги икки йилда Саудия Арабистонига икки марта ташриф буюрди. Шавкат Мирзиёевнинг Саудия Арабистонига ташрифлари доирасида юртимизда улуғ алломалар номи билан илмий марказлар ташкил қилинганини, ислом маданияти обидалари асраб-авайланаётганини таъкидлаб, Саудия олимларини Ўзбекистонга келиб, бу борада илмий ҳамкорликка даъват қилишлари замирида ҳам тарихий улуғ мақсад ётибди. Зеро, бугун ҳам муқаддас масжидларда ҳар куни буюк муҳаддислар Имом Бухорий, Абдулҳамид Кеший, Имом Термизий ривоят қилган ҳадислар айтилади. Бу улуғ зотларнинг номлари зикр қилинади.

Кези келганда айтиш лозимки, икки томонлама ҳамкорлик алоқалари ривожида ҳаж ва умра сафарларининг аҳамияти алоҳида. Хусусан, ўтган асрларда Туркистон мусулмонлари Макка ва Мадинага асосан Эрон ва Ироқ, Афғонистон, Ҳиндистон ва Ҳинд океани, Каспий денгизи, Озарбайжон, Грузия, Қора денгиз, Ўрта ер денгизи, Миср ва Қизил денгизи йўли орқали боришган. Туркистондан Макка ва Мадинага олиб борувчи ушбу йўллар асрлар давомида халқимизнинг Арабистон билан ижтимоий, маданий, сиёсий, иқтисодий ва илмий алоқаларида муҳим роль ўйнаб келди.

Шу нуқтаи назардан, ислом оламида азалдан юртимиз мусулмонларига нисбатан ўзига хос ва мос ҳурмат шаклланган. Маълумотларда келтирилишича, ХХ аср бошларига қадар Макка ва Мадина шаҳарларида турли ҳомийлар ҳамда маҳаллий ҳукмдорлар томонидан Туркистондан борган зиёратчилар учун қулай шароит яратиш, уларнинг ҳаж ибодатини адо қилиш давомида қолишларига мўлжалланган 27 та вақф такяси, яъни ўзига хос мусофирхоналар фаолият юритган. Макка ва Мадина шаҳарларида зиёратчилар учун “Ўзбек”, “Бухоро”, “Нақшбандий”, “Марғиноний”, “Бухорий”, “Самарқандий”, “Тошкандий”, “Андижоний”, “Хўқандий”, “Намангоний” ва бошқа номлар билан такялар ташкил этилган. Улар ўзбек халқининг миллий маданияти, урф-одатларига мос равишда қурилган ва таъмирланган. Уларда мусофирлар учун ўзбек миллий таомлари тортилган ҳамда Аҳмад Яссавий, Алишер Навоий, Бобораҳим Машраб каби ўзбек адабиёти вакилларининг шеърлари ўқилиб, ғазалхонликлар ташкил қилинган. Шу жиҳатдан, ушбу такяларни ўзига хос ўзбек миллий маданий масканлари ҳам дейиш мумкин.

Бугун ҳам Ўзбекистон ва Саудия муносабатлари юксак даражада тараққий этмоқда. Саудия Арабистони ҳам Ўзбекистон каби ижобий маънода ўзгарди, ислоҳотлар давом этяпти. Саудияда “Vision 2030” дастури амалга оширилаётган бўлса, мамлакатимизда “Ўзбекистон — 2030” стратегияси йўлга қўйилган.

“Vision 2030” — Саудия Арабистонининг йирик иқтисодий ислоҳотлар дастури. У мамлакатни анъанавий иқтисодий тизимдан ривожланган, барқарор, кучли ва халқаро миқёсда рақобатбардош иқтисодий тизимга эга давлатга айлантириш учун жорий қилинмоқда.

Кейинги йилларда мамлакат ташқи сиёсат борасида фаоллик кўрсатиб, ўзининг анъанавий ҳамкор давлатлари географиясини кенгайтиришга ҳаракат қилмоқда. Шунга кўра, Саудия Арабистони мусулмон дунёсидаги етакчилик мақомини мустаҳкамлаш, ривожланаётган мусулмон давлатларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш, шу билан бирга, истиқболли бозорларни излаб топиш мақсадида Марказий Осиё минтақасига эътибор қаратмоқда.

Сўнгги беш йилда Саудия минтақага йўналтирган сармояларининг энг катта қисмини Ўзбекистон иқтисодиётидаги турли тармоқларга, хусусан, энергетика соҳасига киритди. Шунга кўра, айтиш мумкинки, янгиланаётган Саудия Арабистонининг иқтисодий келажаги учун пойдевор вазифасини ўтаётган “Vision 2030” янгиланаётган Ўзбекистоннинг ҳам иқтисодий жиҳатдан ривожланишига таъсир кўрсатиши мумкин.

Мухтасар айтганда, янги Ўзбекистонни қуриш жараёнида ҳаётимизнинг барча соҳаси қатори диний-маърифий йўналишдаги ишларимиз ҳам янги босқичга кўтарилиб бормоқда. Қувонарли жиҳати, ҳаж зиёратига борувчилар сони бир неча баробар оширилди, умра зиёратчилари учун қўйилган квота ва чекловлар бекор қилинган. Шунингдек, табаррук қадамжолар обод этилиб, эҳтиёжманд кишилар, кам таъминланган оилаларга моддий ва маънавий ёрдам кўрсатилаётгани Ватанимизда тинчлик ва осойишталик, аҳиллик ва ҳамжиҳатликни сақлаш, халқимиз ҳаётини янада эркин, обод ва фаровон этиш гарови бўлиб хизмат қиляпти.

Бугун, 16 июнь куни эрта тонгда республикамиз бўйлаб 2074 та жоме масжидда минг-минглаб юртдошларимиз Қурбон ҳайити намозини адо этдилар.

Масжидларда Ҳайит намозига йиғилган барча мусулмонлар ушбу қутлуғ ва муқаддас байрам билан қутланиб, тинч ва осуда юртда яшаётганимиз, хотиржам ибодатлар қилаётганимиз учун Яратганга шукроналар айтдилар.

Таъкидлаш жоизки, Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Қурбони ҳайитини нишонлаш тўғрисида”ги қарорига мувофиқ Ҳайит намозини адо этиш учун йиғилган намозхонларга қулайлик яратиш мақсадида барча зарур ишлар амалга оширилди. Жумладан, масжидлар обод қилиниб, байрам шукуҳи акс этган табрикномалар илинди. Жомеларга туташ кўчалар вақтинча ёпилиб, намозхонлар учун жойлар ажратилди. Ички ишлар, соғлиқни сақлаш ва бошқа мутасадди идоралар вакиллари навбатчилиги ташкил этилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Юртимиз зиёратчиларига ҳар йили динимизнинг бешинчи рукнини мукаммал адо этишлари учун руҳий, маънавий ва тиббий хизматлар ҳам юқори даражада ташкил этилади.

Иқлими қуруқ иссиқ бўлган муборак заминга узоқ масофадан келган ҳожилар гуруҳларига тиббий хизмат кўрсатиш ниҳоятда зарур. Чунки соғлик бўлмаса, ибодатда хотиржамлик ҳам бўлмайди. Беморлик эса муқаддас диёрда ўтаётган қимматли вақтга таъсир ўтказади. Ана шундан келиб чиқиб, зиёратчиларнинг саломатлигини сақлаш орқали уларнинг ҳаж амалларини чиройли ва гўзал шаклда бажаришларига кўмак берилади.

Ҳожиларнинг соғ, тетик ва бардамликлари, аввало, уларнинг ўзлари, шунингдек, тиббиёт ходимлари масъул. Шу боис ҳукуматимиз топшириғи билан 15.000 зиёратчига уларнинг соғлиқларини доимий кузатиб бориш учун 50 нафар олий тоифали шифокор ҳамроҳлик қилади. Ҳар бир авиақатновга шифокорлар ажратилади ва она Ватанга етиб келгунча ҳожиларимизнинг соғлигидан хабар олиб туради.

Тиббиёт ходимлари ҳожиларга туну кун хизматда бўлади. Ҳар куни уларнинг сиҳатларини кўздан кечириб, керакли ёрдам, маслаҳат ва дори-дармонлар беради. Зарурат туғилганда зиёратчининг хонасига бориб ҳам ёрдам кўрсатишади.  

Шифокорлар жамоасида кардиолог, реаниматолог, травматолог, эпидемиолог, анестезиолог, стоматолог, лор, эндокринолог, хирург, уролог ва акушер-гинеколог каби мутахассислар ҳам ўрин олган. Улар орасида 5 нафари фан доктори, булардан 3 нафари профессор ва 7 нафари фан номзоди илмий даражаларига эгадир.

Ушбу тиббиёт ходимлари Макка шаҳрида зиёратчиларимиз истиқомат қиладиган 7 та меҳмонхонада хизмат қиладилар. Шулардан учтасида аёл-эркакка ажратилган алоҳида стационар, тўрттасида тиббиёт пунктлари ташкил этилган ва 4 та тез ёрдам машинаси хизмат қилмоқда. Айрим йўналишлар бўйича алоҳида хизмат кўрсатиш хоналари ва асбоб-ускуналар билан таъминланган. Масалан, стоматолог хонасида тишни даволаш, пломбалаш, синган ва кўчган тишларни елимлаш, жарроҳлик амалиётини кўрсатиш, тиш олиш учун барча шароитлар ҳозирланган. Ҳатто ҳир бир жиҳоз стирелланган, яроқлилик муддати бир ойдан уч ойгача бўлган махсус қутиларда олиб келинган.

Мазкур тиббий хизмат марказларида бир вақтнинг ўзида жами 80 нафар бемор ётиб даволаниши мумкин. Шунингдек, уларда муолажа учун керакли жиҳозлар ва шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш учун барча имкониятлар мавжуд. Айниқса, барча турдаги касалликларга биринчи ёрдам кўрсатиш учун мамлакатимиздан етарли даражада дори-дармонлар олиб борилган.

Шуни алоҳида таъкидлаш жоизки, ҳаж ибодатининг энг асосий рукнлари адо этиладиган Мино, Арафот ва Муздалифа водийларидаги чодирларда мана шундай тиббиёт марказлари хизмат кўрсатади.

Ўтган йилларда Саудия Арабистони Соғлиқни сақлаш вазирлиги ўзбекистонлик зиёратчилар учун ташкил этилган Макка ва Мадина шаҳарларидаги тиббиёт марказлари фаолиятига юқори баҳо берган ҳамда нуфузли тадбирларда Ўзбекистон тиббиёт гуруҳи муносиб тақдирланган. Бу Ўзбекистон шифокорлари жамоаси меҳнатининг юксак эътирофидир.

Шу ўринда малакали шифокорларимизнинг ҳожилар саломатлигини сақлаш борасидаги тавсияларини тақдим этамиз:

- Ҳаж сафарига тайёргарлик даврида бактерияли ва вирусли касалликларга қарши препаратлар билан эмланиш;

- юқори жисмоний ва ҳиссий зўриқишларнинг олдини олиш мақсадида ҳаж арконлари, ибодатлар, дам олиш ва уйқу тартибини мўътадил тақсимлаш;

- қизиб ёки терлаб турганда совуқ сув ичишдан тийилиш;

- истиқомат жойларида совутгичлардан тўғри фойдаланиш, хусусан, хоналарни ҳеч ким йўқлигида совутиш, совутгич ишлатганда елвизакдан сақланиш;

- ёпиқ хоналарда кўпчилик бўлиб тўпланишдан, тик тушаётган қуёш нурининг остида кўп вақт қолмаслик, соябондан фойдаланиш;

- овқатланиш тартибига риоя қилиш, суюқ овқатлар, сутли таомлар, сабзавотлардан еб туриш;

- Ҳаждан олдин даволовчи шифокор билан маслаҳатлашиш, сурункали касаликлари борлар ёзиб берилган дори-дармонларни ичиб юриш;

- гинекологик касалликлари бўлган аёллар жисмоний ва руҳий зўриқишдан сақланиш ва гинеколог билан маслаҳатлашиб туриш.

- Мино ва Муздалифада ҳаво ҳароратининг пасайиб кетиши, ҳаво ҳаддан ташқари дим ва чанг бўлгани учун тунда ёпиниш учун кўрпа ёки чойшаб тайёрлаб қўйиш.

Ҳаж мавсуми давомидаги шифокорларнинг туну кун қилаётган меҳнатлари ҳақиқий фидойилик намунасидир. Улар зиёратчилар саломатлиги йўлида бор куч ва меҳнатларини сафарбар қилиб, чинакам қаҳрамонлик билан беморлар дардига малҳам бўладилар.

Аллоҳ таоло шифокорларнинг ўз касбларига садоқат билан қилаётган мана шундай машаққатли меҳнатларига улуғ ажру мукофотлар ато этсин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Президент Шавкат Мирзиёев 31 май куни Бухоро вилоятига келди.

Ташриф хайрли амалдан - Баҳоуддин Нақшбанд мақбараси зиёратидан бошланди. Қуръон оятлари тиловат қилиниб, халқимизга тинчлик-фаровонлик тилаб дуо ўқилди.

Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан мажмуа янада обод қилиниб, тарихий аслият тикланмоқда. Зиёрат чоғида ушбу ишлар кўздан кечирилди.

Аввало, Тоқи миёна дарвозасидан борувчи тарихий йўлак тикланди. Энди зиёратчилар Баҳоуддин Нақшбанд мақбарасига суннатга мувофиқ қибла тарафдан юриб боради.

- Юз йил вайрон бўлиб ётган бу дарвозани тиклаганимиз - ўзликни англаш, тарихга ҳурматимиз ифодаси, - деди Шавкат Мирзиёев. - Энди бу ердаги ҳар бир обидага, хонлар даҳмаларига битиклар ёзиб қўйиш керак. Зиёратга келганлар қадамма-қадам тарихни ўрганиб, маънавий руҳ олиб ўтсин.

Тоқи миёна дарвозасининг икки ёни боққа айлантирилган. Музей ва таҳоратхона барпо этилган. Йўқолиб бораётган Дониёлбий мадрасаси тикланмоқда.

Олимлар билан суҳбатда Баҳоуддин Нақшбанд меросини чуқур ўрганиш ҳақида фикр алмашилди. Чет давлатлардан манбаларни олиб келиш, илмий изланишларни қўллаб-қувватлаш, музейни Имом Бухорий мажмуасидагидек мазмунан бойитиш зарурлиги таъкидланди. Шунингдек, зиёратчилар, жумладан, хорижий туристлар учун қулайликларни кенгайтириш, қишга ҳам, ёзга ҳам мос шароитлар яратиш бўйича кўрсатмалар берди.

Мутасаддиларга шуларни қамраб олган ҳолда, олимларнинг таклифлари асосида қарор ишлаб чиқиш топширилди.

манба: https://uza.uz/posts/603560