Ўзбекистон мусулмонлари идораси ташаббуси билан 2022 йилнинг 10-18 январь кунлари Нукусдаги Муҳаммад ибн Аҳмад ал-Беруний ўрта маҳсус ислом билим юрти ўқитувчи учун “Педагогик маҳорат мактаби” мавзусида қисқа муддатли малака ошириш курси ташкил этилди.

Малака ошириш курсида Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети қошидаги педагог кадрларни қайта таёрлаш ва уларнинг мутахассислигини такомиллаштириш марказининг тажрибали ўқитувчи-педагоглари томонидан “Таълимда инновацион мобиллик”, “Касбий компанентлик ва педагогик маҳорат”, “Педагогик дизайн ва замонавий ўқув контентларини яратиш технологияси”, “Креатив таълим технологиялари”, “Ўқув жараёнида ахборот технологияларидан фойдаланиш”, “Педагогик квалиметрия” сингари мавзуларда дарслар ўқитилмоқда.

Билим юрти ўқитувчилари янги ўқув услубида билим ва кўникмаларини ўрганишда фаол қатнашиб, ўз малакаларини оширмоқда.

Саламат КУДАЙБЕРГЕНОВ,
Билим юрти Ўқув ишлари бўйича мудир ўринбосари

Инсон учун киндик қони тўкилган ер қадрли бўлади, қаерда бўлмасин унга талпинаверади. Ватанни севиш, уни ардоқлаш инсон табиатидаги нозик, теран туйғу. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинага ҳижрат қилаётиб, туғилиб ўсган Ватани – Макка шаҳрига юзланиб: “Қандай яхши юртсан! Мен учун нақадар севимлисан! Агар қавмим мени сендан чиқармагинда, сендан бошқа юртда яшамас эдим”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

Ҳаётимизга маъно ва мазмун олиб кирувчи тинчлик-ҳотиржамлик каби илоҳий неъматларнинг қадрига етиш, уларга шукр қилиш, уни асраб-авайлаш барчамизнинг бурч ва вазифамиздир. Буни, айниқса, юрт ҳимоячиси деган шарафли ва масъулиятли касбни танлаган ҳарбийларимиз янада теранроқ англайди.

1992 йил 14 январь куни мустақил давлатимиз тарихида муҳим воқеа юз берди. Республикамиз Қуролли Кучлари ташкил топди. Бугун ушбу тарихий воқеага 30 йил тўлди. 1993 йилдан эътиборан 14 январь юртимизда “Ватан ҳимоячилари куни”, деб эълон қилинди. Жорий йил ана шу шонли сананинг 29 йиллигини нишонлаяпмиз.

Инсоннинг ўз халқига бўлган садоқати ва фидоийлиги она Ватанни ҳимоя қилиши, тараққий топиб, ҳар томонлама мустаҳкам ва қудратли бўлиши ҳамда халқининг тинч ва фаровон ҳаёт кечиришига имкон даражада ҳисса қўшиши билан ўлчанади.

Ушбу қутлуғ сана билан юрагида Ватан ва халқ севгиси маҳкам жой олган шижоатли ўғлонлар, юрт сарҳадларини сергаклик билан қўриқлаётган ака-укаларимиз қатори юрт тинчлиги ва осойишталиги йўлида турли соҳаларда хизмат қилаётган барча ватандошларимизни муборакбод этамиз.

Баҳриддин ХУШБОҚОВ
тайёрлади.

Пайғамбарлар ўз ватанлари ҳаққига дуо қилганлар бу ҳақида Аллоҳ таоло Қуръони Каримда Иброҳим алайҳиссалом тилларидан қуйидаги дуони келтиради:

Эсла, вақтики, Иброҳим: «Роббим, буни омонлик юрти қилгин ва аҳлидан Аллоҳга ва қиёмат кунига иймон келтирганларини мевалар ила ризқлантиргин», – деди. (У Зот:) «Ким куфр келтирса, озгина баҳраманд этаман, сўнгра олов азобига мажбур қиламан ва у қандай ҳам ёмон борар жой!» – деди. Бақара 126. 

Ушбу оятда иккинчи марта – энди Иброҳим алайҳиссалом тилларидан Байтуллоҳнинг омонлик маскани бўлишининг хабари келмоқда. Аммо одобли, сермулоҳаза пайғамбар Иброҳим алайҳиссалом аввалги дарсдан сабоқ олиб, Аллоҳнинг мукофотини бу гал ҳаммага эмас, балки мўминларгагина сўрамоқдалар.

«Роббим, буни омонлик юрти қилгин ва аҳлидан Аллоҳга ва қиёмат кунига иймон келтирганларини мевалар ила ризқлантиргин», – демоқдалар. (Бақара сураси 126-оят).

         Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам Мадина мунавварага борганларида унинг ҳаққига қуйидагича дуо қилдилар:

"اللَّهُمَّ حَبِّبْ إلَيْنَا المَدِينَةَ كَحُبِّنَا مَكَّةَ أوْ أشَدَّ، اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا في صَاعِنَا وفي مُدِّنَا..."

(رواه الإمامُ البخاري والإمام مسلم عن عائشة رضي الله عنها)

Яъни: “ЭйАллоҳ! Мадинанибизга Маккани суйганимиздек ёки унданда зиёдароқ суюкли қилгин! Ва уни тошу тарозусига – соъу муддига баракот бергин!” (ИмомБухорийваИмом Муслим ривояти).

Манапайғамбар алайҳиссаломлар яшаб турган юртларига тинчлик ва ризқ сўрадилар. Зеро бу иккинеъмат – Ватан фаровонлиги омилларидандир! У иккиси ёки бири топилмаса, бахт саодат йўқолади...

Юқоридагилардан кўриниб турибдики, инсон ўз ватани ҳаққига доимо дуода бўлиши лозим. Сабаби, бу ерда унинг аҳли оиласи, яқинлари(қариндошлари), дўстлари ҳаёт кечиради. Қолаверса, дуо қилишлик ҳам ибодат ҳисобланади.Пайғамбар алайҳиссалом бир ҳадисларида: “Дуо –ибодатнинг мағзи, лаззатидир” деганлар.

Маълумки, инсонга берилган энг бебаҳо неъматлардан бири – ўз Ватанида яшашдир. Чунки Ватан унинг киндик қони тўкилган, гўдаклик чоғи ўтган, илк қадамларини қўйган, ёшлик, кексалик  даврларини сурадиган, хотиралари муҳрланган, ота-боболарининг юрти, фарзанду набиралари улғайган заминдир! Аллоҳ таоло ҳар бир инсонга ватанни севиш ва унга муҳаббат қўйиш табиатини ато этган.

Исломда ватанга муҳаббат бу – туғилиб ўсган юртига нисбатан эъзоздан иборатдир! Демак, мусулмон киши ватанини севади! Унинг иқболи учун ҳаракат қилади, уни ҳимоя қилади, хурсанд бўлса – хурсанд, хафалик етса – қайғуради. Инсон “Ватанменганимаберди?” дебэмас, балки “мен Ватанимганимақилдим?” деганолийтуйғубиланяшамоғилозим.

Шунинг учун ҳам киши ўз юртидан узоқлашганда, уни қумсайди ва соғинади. Бу қумсаш биз умматга Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламдан меросдир. Чунки ислом тарихидан маълумки, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам Ўз ватанлари  Маккаи мукаррамада 53 ёшларигача яшадилар. Бу давр мобайнида Макка мушриклари томонидан У Зотга бир қанча зулм, душманчилик ва камситишлар бўлди. Шундай бўлса-да ватанларини тарк қилиб бошқа жойга кетмадилар. Аммо Макка мушрикларининг зулмлари ҳаддан ошиб, Расулуллоҳнинг жонларига қасд қилиш даражасига борганларидан кейин Аллоҳнинг буйруғига биноан Маккадан чиқиб кетдилар. Чиқиш вақти келганида кўзга ёш олдилар, кўнгиллари бўшаб, Маккага қараб шундай дедилар: 

"مَا أَطْيَبَكِ مِنْ بَلَدٍ، وَأَحَبَّكِ إِلَيَّ! وَلَوْلاَ أَنَّ قَوْمِي أَخْرَجُونِيْ مِنْكِ مَا سَكَنْتُ غَيْرَكِ"

(رواه الإمامُ الترمذي عَنْ عَبْدِ اللهِ بن عباسٍ رضي الله عنهما)

яъни: “(Эй Макка) сендан кўра менга севимлироқ ва суюклироқ шаҳар йўқ! Агар қавмим мени сендан чиқармаганида, асло сендан бошқа жойни макон тутмасдим”  (ИмомТермизийривояти).

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам Маккадан узоқлашганлари сари унга бўлган иштиёқлари зиёдалашиб борарди. Шунда Аллоҳ таоло Расулуллоҳнинг кўнгилларини кўтариб, Маккага қайтиб келишларини башоратини бериб, Қуръони каримдаги қуйидаги ояти каримани нозил қилди:

إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآَنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ...

яъни: “(Эй, Муҳаммад!) Албатта, Сизга (ушбу) Қуръонни фарз қилганзот, шак-шубҳасиз, Сизни қайтиш жойига (Маккага) қайтарувчидир...” (Қасоссураси 85-оят).

Шундан кейин Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам хотиржам сафарларини давом эттирдилар...

Инсоннинг ўз Ватани олдида бир неча вазифалари бўлиб, уларнинг энг муҳимлари учтадир:

1. Ватаннинг ҳаққига дуо қилиш. Чунки пайғамбарлар ўз ватанлари ҳаққига дуо қилганлар. Бу ҳақида юқорида ҳам айтиб ўтдик...
2. Ватан ободлиги учун моддий ва маънавий ҳисса қўшиш. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилди:

هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا

Яъни: “У (Аллоҳ) сизларни ердан пайдо қилиб, сизларни уни обод этувчи этди” (Ҳуд сураси 61-оят).

Демак, инсон ер юзини, хусусан яшаб турган юртини, ўз Ватанини обод қилиши – унинг бурчи ҳисобланади.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

إِنْ قَامَتِ السَّاعَةُ وَفِي يَدِ أَحَدِكُمْ فَسِيلَةٌ، فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لاَ تَقُومَ السَّاعَةُ حَتَّى يَغْرِسَهَا، فَلْيَغْرِسْها

  (رواه الإمام البخاري عَنْ أَنَسٍ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ الله عَنْهُ)

Яъни: “Қиёмат қоим бўлиб қолса-ю, бирингизнинг қўлида кўчат бўлса, у қоим бўлгунича экишга улгурса, экиб қўйсин”. 

Ҳадиси шарифда инсон ўз ҳаётининг охирги лаҳзасини ҳам ғанимат билиб, яшаб турган жойини обод қилиш, уни гуллаб-яшнатишга тарғиб қилинмоқда. Бунга тарихдан мисоллар жуда кўп. Масалан, Мадинаи Мунавварага ёв бостириб келган пайтда саҳобалар юрт, ватан, дину диёнат ҳимояси учун астойдил курашга киришдилар... албатта ҳар ким ўз имкониятидан келиб чиққан ҳолатда. Хусусан ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу ҳам. Хўш у киши ватан учун нима қилдилар?

Абдураҳмон ибн Самура розияллоҳу анҳу айтади: 

“Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам Табук ғазотининг лашкарини жангга тайёрлаётганларида Усмон минг динорни енгига солиб келтириб, у зотнинг қўйинларига тўкди. Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қўйинларидагини у ёқ-бу ёққа ағдариб туриб, икки марта “Бугундан сўнг Усмонга нима қилса ҳам зарар қилмайди” деганларини эшитдим”.

Агар ҳазрат Усмоннинг Пайғамбар алайҳиссаломга олиб келиб топширган маблағ миқдорини кўз олдимизга келтирмоқчи бўлсак, ўша пайтнинг динори тўрт граммдан ортиқроқ соф олтин бўлган. Бундан Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу ўшанда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қўйинларига тўрт килодан ортиқ соф олтинни тўкканлари маълум бўлади. Бир минг тўрт юз йил илгари тўрт килограмм соф олтин қанчалик улкан миқдордаги мулк бўлганини тасаввур қилсак, Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу қилган молиявий саховатнинг аҳамияти янада ойдинлашади.

Шунинг учун ҳам Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳазрат Усмоннинг бу ишига одатдан ташқари юқори баҳо бериб, “Бугундан сўнг Усмонга нима қилса ҳам зарар етмайди”, дедилар. Бу билан “Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу умрининг охиригача етадиган ишни қилиб қўйди, энди у бошқа хайр-эҳсон қилмаса ҳам бўлаверади, ҳатто нима иш қилса ҳам у кишига зарар етмайди” деганлари эди.

   Имом Термизийнинг ривоятида келишича, Абдураҳмон ибн Хаббоб розияллоҳу анҳу айтадилар:

 “Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам “Қийинчилик” лашкарига (Табук ғазотига) тарғиб қилганларида ўша ерда эдим. Ўшанда Усмон ўрнидан туриб, “Эй Аллоҳнинг Расули! Аллоҳнинг йўлида юзта туяни эгар-жабдуғи билан зиммамга оламан”, деди. Сўнгра у зот яна лашкарга тарғиб қилдилар. Шунда Усмон ўрнидан туриб “Эй Аллоҳнинг Расули! Аллоҳнинг йўлида икки юзта туяни эгар-жабдуғи билан зиммамга оламан”, деди. Сўнгра у зот (яна) лашкарга тарғиб қилдилар. Шунда Усмон ўрнидан туриб, “Эй Аллоҳнинг Расули! Аллоҳнинг йўлида уч юзта туяни эгар-жабдуғи билан зиммамга оламан” деди. Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг минбардан тушаётиб “Бундан сўнг Усмон нима қилса ҳам зарар бўлмайди. Бундан сўнг Усмон нима қилса ҳам зарар бўлмайди” деганларини эшитдим”.

         3.Ватанда фасод ва бузғунчилик ишлари билан машғул бўлмаслик. Бу ҳақда Қуръони каримда шундай марҳамат қилинади:

“وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ

яъни: “Ерни (Аллоҳ хайрли ишларга) яроқли қилиб қўйгандан кейин (унда) бузғунчилик қилмангиз! Унга (Аллоҳга) ҳам қўрқинч ва ҳам умид билан дуо қилингиз! Аллоҳнинг раҳмати эзгу иш қилувчиларга яқиндир” (Аъроф сураси 56-оят).

Ҳар бир шахс ўзи яшаб турган жойини ардоқлаб, уни ҳимоя қилиши – ўз жони, моли, ота-онаси ва фарзандларини ҳимоя қилиш улкан савоб ҳисобланади.

 Зайниддин домла Эшонқулов

Самарқанд вилояти бош имом-хатиби

Вилоят туризм ва спорт бош бошқармаси айни пайтда умумтаълим мактаблари, академик лецейлар, касб-ҳунар мактаблари ўқувчилари ҳамда олий таълим муассасалари талабаларининг қишки таътили жорий йилнинг 24 январига қадар узайтирилганлиги муносабати билан ана шундай ташаббус билан чиқди.

ЎзА хабарига кўра, 10 январдан 24 январга қадар талаба ва ўқувчи ёшлар вилоятдаги барча тарихий обида ва музейларга чипта харид қилмасдан киришлари мумкин.

– Мақсад – ёшларнинг таътил даврида бўш вақтини мазмунли ўтказиши, юртимиз тарихи ва маданияти билан яқиндан танишиши учун имконият яратиш, – дейди Самарқанд вилояти ҳокими ўринбосари – туризм ва спорт бош бошқармаси бошлиғи Р.Қобилов.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати