Бухоро вилоятида ҳам Президентимизнинг 2021 йил 10 майдаги “Рамазон ҳайитини нишонлаш тўғрисида”ги қарори ижроси доирасида муборак Ҳайит байрами юксак савияда нишонланмоқда.

Эрта тонгдан вилоятдаги 100 та жомеъ  масжидда Ҳайит намози ўқилди. Унда 116 минг нафардан зиёд намозхонлар қатнашди.

Намоз амаллари мавжуд карантин талаблари асосида ташкил этилди. Очиқ майдонда ўқилган намозларда аҳоли учун барча қулай шароитлар яратилди. Масжидлар атрофи ободонлаштирилди.

Барча масжидлар бинолари дизенфекция қилинди. Намозхонлар тана ҳарорати пирометр орқали ўлчанган ва антисептик воситалар билан дизенфекцияланган ҳолда тиббий ниқоб билан киришлари таъминланди. Масжидларда ижтимоий масофаланишни (1,5-2 метр) сақлаш мақсадида ибодат жойларига  махсус белгилар қўйилди.

Ҳайит байрами арафасида “Вақф” хайрия фонди, шунингдек, ташаббускор ҳомийлар томонидан 2 минг 204 нафар кам таъминланган, боқувчисини йўқотган оилалар ва ижтимоий ҳимояга муҳтож шахсларга 354 миллион сўмлик, 45 нафар Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари, меҳнат фахрийларига 10 миллион 192 минг сўмлик ёрдам кўрсатилди. “Меҳрибонлик” ва “Мурувват” уйларида 43 миллион 312 минг сўмлик хайрия тадбирлари амалга оширилди.

Шунингдек, 22 та муқаддас қадамжо ҳамда 400 дан ортиқ қабристон ободонлаштирилди.

Зариф Комилов,

Тоҳир Истатов (сурат), ЎзА

Бисмиллаҳир раҳмонир раҳим!

«Эй имон келтирганлар! Сизлардан олдинги (уммат)ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди, шояд (у сабабли) тақволи бўлсангиз. Сизлардан ким бу ойда ҳозир бўлса, унда рўза тутсин» (Бақара сураси 183-оят) деб марҳамат қилиб, муборак Рамазони шариф ойининг рўзасини сизу бизга меҳр-мурувват тариқасида фарз қилган Парвардигори оламга беҳисоб ҳамду саноларимиз бўлсин!

‎«Ким Рамазон рўзасини имон билан, савоб умидида тутса, ўтган гуноҳлари мағфират қилинади» (Имом Бухорий ривоятлари) деб марҳамат қилган ҳабибимиз, кўзимиз нури, бошимиз тожи Жаноби Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламга чексиз салавот-шарифларимиз ва саломларимиз бўлсин!

Қадрли юртдошлар!

Кечагина орзиқиб кутилган “ойлар султони” муборак Рамазони шарифни интиқиб кутиб олган эдик... Бугун эса бу қутлуғ ойни кузатиб қўймоқдамиз... Меҳрибон Парвардигоримизга беадад шукрларки, муборак Рамазони шариф рўзасини адо этишни насиб қилди. Мўмин-мусулмонларимиз субҳидамда саҳарлик дастурхони атрофида жамулжам бўлиб, қалбларидаги энг буюк орзулар, эзгу мақсадлар рўёбга чиқишини Яратгандан сўрадилар. Худди шундай файзли оқшомларда ифторлик қилиб, таровеҳ намозларига ошиқдилар, Қуръони каримни эшитиб, кўзларида ҳалқаланган ёшлар билан Оламлар Парвардигорига муножотлар қилдилар. Зеро, Муборак Рамазони шариф ойи – дуолар шак-шубҳасиз ижобат бўладиган ойдир.

Минг шукрлар бўлсинки, бу йил мамлакатимиз бўйича 2000 мингдан зиёд масжидларимизда таровеҳ намозлари ўқилди, 1400 га яқин масжидда хатми Қуръонлар бўлиб ўтди. Юртимиздаги қориларимиз йилдан-йилга кўпайиб бориши билан бирга, хориж мамлакатларида, хусусан, Америка Қўшма Штатлари, Россия Федерацияси ва Украина давлатларида хатми Қуръонга ҳам ўтдилар.

Халқимиз меҳр-оқибат, ўзаро ҳурмат ва ҳамжиҳатлик сингари ўзига хос ззгу фазилатларни асрлар давомида қадрлаб келади. Айниқса, миллий-диний қадриятларимизни асраб-авайлаш ва улуғлашдек эзгу амаллар сўнгги йилларда янада ривожланиб, тараққий этиб, янгича маъно-мазмун касб этиб бормоқда.

Муборак Рамазони шариф ойи халқимизнинг маънавий-руҳий ҳаётида алоҳида ўрин тутади. «Ўзбекистон халқига Рамазон ҳайити табрик»ларида муҳтарам Юртбошимиз ҳар биримизга қарата шундай дедилар: “...Ислом дини – аввало, тинчлик ва дўстлик, аҳиллик ва бирдамлик, билим ва маърифат динидир. Мана шу олий ҳақиқатни ҳеч қачон эсимиздан чиқармаслигимиз лозим.

Бугунги осуда ҳаётимизнинг қадрига етиш, жамиятимизда ҳукм сураётган турли миллатлар ва элатлар, диний конфессиялар ўртасидаги бағрикенгликни, фуқаролар орасидаги ўзаро ҳурмат, меҳр-оқибат муҳитини янада мустаҳкамлаш барчамизнинг асосий бурчимиздир.

Бинобарин, диний қадриятларимизни, миллий ўзлигимизни улуғлаб яшаш билан бирга, давр талаби бўлган замонавий илм-фан ютуқлари, ахборот технологияларини эгаллашга алоҳида эътибор қаратишимиз, ёш авлодимизни умуминсоний қадриятлар руҳида тарбиялашимиз керак.

Ҳурматли уламоларимиз, имом-хатибларимиз, ота-оналар, устоз-мураббийлар, муҳтарам нуронийларимиз – кенг жамоатчилик яқин ҳамкорликда бу борада янада фаол ва самарали иш олиб борадилар, деб ишонаман”.

“Мен ҳам шу халқнинг фарзандиман, шу юртнинг боласиман!” деган ҳар бир инсон учун Президент билдирган ўта катта ишонч ва жуда ҳам юксак ҳурматни оқлаш – ҳам фарзи, ҳам қарзи, ҳам бурчидир! 

Муқаддас ислом динининг устунларидан бири бўлган бу файзу баракотли ой ўзининг шукуҳ ва таровати билан кишиларни ҳидоятга чорлайди. Муборак Рамазон ҳайити юртимизда умумхалқ байрами сифатида нишонланиши юртимизда муқаддас динимизга давлатимиз, ҳукуматимиз томонидан кўрсатилаётган ғамхўрликнинг амалдаги ёрқин ифодасидир.

Муборак Рамазони шариф ойлари давомида хайрия тадбирлари доирасида кам таъминланган, боқувчисини йўқотган, эҳтиёжманд оилаларга саҳоватпеша ва савобталаб юртдошларимиз томонларидан озиқ-овқат маҳсулотлари етказиб берилди. Шунингдек, 9 май – Хотира ва қадрлаш куни муносабати билан Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари, меҳнат фахрийлари, нуронийлар ҳолидан хабар олиниб, Меҳрибонлик, Мурувват ва Саҳоват уйларига моддий ва маънавий ёрдамлар кўрсатилди.

Хайр-саҳоват, меҳр-мурувват ойи бўлмиш муборак Рамазони шарифда мўмин-мусулмонларнинг ҳиммати баланд, шижоати юксак бўлди, қариндош-уруғлар, қўни-қўшнилар, кексалар, беморлар, муҳтожлар кўнгли олиниб, Аллоҳ таоло фарз қилган закотлар адо этилиб, фитр садақа ҳамда фидялар берилди.
Муҳтарам азизлар, йил давомида мана шундай олийҳимматлик ва қўли очиқлик қилишда бардавом бўлайлик!

Муҳтарам азизлар!

Муборак Рамазон ҳайити – эзгу амаллар айёмидир! Уни ўзаро меҳр-оқибат, бағрикенглик ва саҳоват руҳида кутиб олишда фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, жамоат ташкилотлари жуда ҳам фаол иштирок этмоқдалар.

Ушбу улуғ айём миллатимиз маънавиятига хос меҳр-оқибат, аҳиллик, ўзаро ҳурмат-иззат сингари фазилатларни юртдошларимиз қалбида янада мустаҳкамлаб, ёш авлод онгига сингдириб, эртанги кунимизнинг янада чароғон бўлишини, эзгу мақсадларимиз ижобатини таъмин этиш учун қулай фурсатдир. Шу боис, энг катта бойлик – тинчликни мустаҳкамлаш, уни доимо асраш ҳар биримизнинг бурчимиздир!

Муборак Рамазон ҳайитининг халқимиз маънавий ҳаётида тутган ўрни ва аҳамиятини тарғиб этиш, ёш авлодни истиқлол ғоясига садоқат, миллий ва умуминсоний қадриятларга ҳурмат руҳида тарбиялашга қаратилган тарғибот тадбирлари ташкил этилди.

Чинакам Қуръон ва сабр ойи, ибодат ойи бўлган муборак Рамазони шарифнинг файзи, шукуҳи келаси муборак Рамазони шариф ойигача татисин. Бу ойда курраи заминга бутун борлиқдан раҳмат нурлари, мағфират нурлари ёғилади, чунки файзли Рамазон оқшомларида масжидларимиз тўлиб-тошиб, таровеҳ намозларида Қуръон тиловатлари ўқилади.

Бу ойда ер юзига баракот ёғилади. Чунки муборак Рамазони шарифнинг имтиёзларидан фойдаланиб, ажру савобларни минглаб чандон ошириб олиш ниятида закот, фитр, фидя каби молиявий ибодатлар, садақалар, хайру эҳсонлар айнан шу ойда кўпроқ адо этилади. Аллоҳ таолонинг синовида матонат кўрсатаётган муҳтожлар, кўнгли яримлар, ризқи тор одамларга меҳр-мурувват кўрсатилади, беморлар, нуроний отахон-онахонлар зиёрат қилинади, аразлашганлар яраштирилади.

Бир ойлик эртаю кеч қилинган ана шундай қизғин ибодатларга мукофот ўлароқ, гуноҳларимиз мағфират қилиниб, айбу нуқсонларимиз кечирилиб, уларнинг ўрниларига беҳисоб-беҳисоб савоблар ёзилади. Шунинг учун ҳам бу ойнинг аввали – раҳмат, ўртаси – мағфират, ниҳояси эса – дўзахдан нажотдир.

Аллоҳ таолонинг энг улуғ фариштаси Ҳазрати Жаброил алайҳиссалом айтар эканлар:

"Агар Аллоҳ таоло менга “дарё, денгиз, океанларда қанча сув борлигини ўлчаб кел”, деса, ўлчаб кела оламан.

Агар “саҳрою, чўлларда қанча тупроқ зарраси борлигини санаб кел”, деса, санаб кела оламан.

Агар дунёдаги ҳамма ўсимлик ва дарахтлардаги баргларини сонини санашни буйирса, уни ҳам уддасидан чиқаман...

Лекин Муҳаммад саллаллоҳу алайхи васалламнинг рўзадор умматларига бериладиган савобини асло санай олмадим!"

Меҳрибон Парвардигоримиз ҳаммаларимизга ҳам мана шундай улуғ ва беқиёс савобларидан ато этсин!

Барча юртдошларимизни муборак Рамазон ҳайити билан самимий қутлаймиз! Аллоҳ таоло бу улуғ ойда ўқилган Қуръон тиловатлари шарофатидан юртимизга файзу илоҳий, хайр-барака ёғдирсин!

Муҳтарам азизлар, бундай фазилатли улуғ муборак кунларни ғанимат билиб, юртимизнинг, эл-халқимизнинг, оиламизнинг, яқинларимизнинг, Ер юзидаги барча инсонларнинг ҳақларига Яратгандан яхши тилаклар сўрайлик...

Меҳрибон Парвардигоримиз оилавий ҳаёт, ўқиш, иш, деҳқончилик, касб-корларимизда кўпдан-кўп омадлар, муваффақиятлар, хайр-баракалар, бахт-саодатлар, хурсандчиликлар ато этсин!

Халқимиз бошидан коронавирус балосини тезроқ кўтарсин! Юртимизни тинч, осмонимизни мусаффо, халқимиз ҳаётини, турмушини бундан-да маъмур ва фаровон айласин! Меҳрибон Парвардигоримиз келаси муборак Рамазони шариф ойларига ҳам сиҳат-саломатликда, тинчлик-хотиржамликда, ҳузур-ҳаловатда, бағрибутунликда етишимизни насиб қилсин!

Илоҳо жаннатмакон юртимиз тинчлиги, азиз Ватанимиз равнақи, доно халқимиз саломатлиги ва фаровонлиги, муборак динимиз камолоти йўлида олиб борилаётган барча хайрли ишларда Аллоҳ таоло мададкор бўлсин!

Парвардигори олам барча беморларимизга Ўзи шифосини берсин!

Коронавирус инфекциясини тез фурсатда даф этиб, турли бало-қазо, офату кулфат, дардлардан, турли вируслардан Ўзи асрасин!

Иброҳимжон  ИНОМОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев “Озодликдан маҳрум этиш жазосини ўтаётган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган бир гуруҳ шахсларни афв этиш тўғрисида”ги Фармонни имзолади.

Фармонга мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 93-моддаси 23-бандига асосан жазо муддатини ўтаётган ҳамда қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган 100 нафар фуқаролар афв этилди.

Афв этилган шахсларнинг 3 нафари асосий жазодан тўлиқ озод этилди,43 нафари жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинди,10 нафарининг озодликдан маҳрум этиш жазоси енгилроқ жазо билан алмаштирилди. Шунингдек, 44 нафар шахсларга тайинланган озодликдан маҳрум этиш жазосининг муддатлари қисқартирилди.

Афв этилганларнинг 12 нафарини чет эл фуқаролари,4 нафарини 60 ёшдан ошган эркаклар,6 нафарини аёл ҳамда 52 нафарини тақиқланган ташкилотлар фаолиятида қатнашган шахслар ташкил этади.

Дин ишлари бўйича қўмита
Ахборот хизмати

     بسم الله الرحمن الرحيم

الحَمْدُ للهِ الَّذِي خَلَقَ الكَوْنَ فَنَظَّمَهْ، وَخَلَقَ الإِنْسَانَ وَكَرَّمَهْ، وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ الَّذِي سَنَّ الدِّينَ وَعَظَّمَهْ، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينْ، اَمَّا بَعْدُ

Ислом динида атроф-муҳитни асрашга эътибор

Муҳтарам жамоат! Табиат – Аллоҳ таолонинг улкан неъматларидан биридир. У Зот бизга атроф-муҳитни озода сақлашни, муҳофаза қилишни, ифлослантирмасликни буюрган. Аллоҳ таоло бизнинг бахтиёр, қулай яшашимиз учун тайёрлаб, жиҳозлаб берган бу сайёрани ифлослантирмаслигимиз, унда бузғунчилик қилмаслигимиз ёки унга нисбатан ёмон муомалада бўлмаслигимиз лозим. Акс ҳолда ердаги бузғунчилик, табиатни асрамаслик даҳшатли фалокатларга олиб келади. Дарҳақиқат, бугунги кунда сайёрамизда бўлаётган кўплаб фалокатларни кўриб турибмиз. Масалан, сувларнинг ифлосланиши, ҳароратнинг кўтарилиши, атмосферага турли заҳарли газларнинг кўп миқдорда чиқарилиши ва ҳоказо. Олдинлари бу каби нохуш олатлар кузатилмаган эди. Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилади:

 ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

яъни: “Одамларнинг қилмишлари туфайли қуруқлик ва денгизда бузғунчилик пайдо бўлди. Бу уларнинг (ўз қилмишларидан) қайтишлари учун қилган баъзи (ёмон) ишлари (жазоси)ни уларга тоттириш учундир” (Рум сураси 30-оят).

Яъни қаҳатчилик, қурғоқчилик, зироат ва тижоратдан бараканинг кетиши, турли касалликларнинг тарқалиши ҳамда ўт, сув балоси каби офатлар одамларнинг қилмишларига яраша жазо ҳисобланиб, шу билан бирга, уларни огоҳлантириш учундир.

Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам пайғамбар этиб юборилган давр инсоният ақлини жоҳилият тушунчалари эгаллаган эди. Одамлар ҳайвонларга қийматсиз, ҳис-туйғусиз махлуқлар деб қарашарди. Лекин Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам мўминларни ўша ҳайвонларга эътиборли бўлишга чақирдилар, шунга буюрдилар. Шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз ҳақли равишда оламларга раҳмат дея мадҳ этилганлар.

Расули акрам алаҳиссалом Ўзларининг муборак ҳадисларида шундай марҳамат қилганлар:

إِنَّ اللهَ طَيِّبٌ يُحِبُّ الطَّيِّبَ، نَظِيفٌ يُحِبُّ النَّظَافَةَ، كَرِيمٌ يُحِبُّ الْكَرَمَ، جَوَادٌ يُحِبُّ الْجُودَ

(رَوَاهُ الإِمَامُ التِّرْمِذِيُّ)

яъни: “Албатта, Аллоҳ хушҳолдир – хушҳолликни севади, покизадир – покизаликни севади, карамлидир – карамлиликни севади, ўта сахийдир – ўта сахийликни севади” (Имом Термизий ривоятлари).

Дарҳақиқат, Набий саллаллоҳу алайиҳи васаллам бизга йўлларни, кўчаларни озода тутиш, йўлдан азият берувчи нарсаларни олиб ташлашга буюриб, бу иш садақанинг бир тури эканлигини таъкидлаганлар. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: 

وَإِمَاطَةُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيْقِ صَدَقَةٌ

(رَوَاهُ الإِمَامُ البُخَارِيُّ)

яъни: “Йўлдан азият берувчи нарсанинг олиб ташлашингиз ҳам – садақадир” (Имом Бухорий ривоятлари).

Йўлларни ифлос қилмаслик, унга чиқиндилар, пўчоқлар, ичимлик суви идишлари ва шуларга ўхшаш нарсаларни ташламаслик – динимизнинг талабидир. Зотан, бизнинг динимиз таълимотида поклик иймондан экани қатъий таъкидланган. Аллоҳ таоло ер юзини ислоҳ қилишга амр этган:  

  وَلاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفاً وَطَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِيبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِينَ

яъни: “Ва ислоҳ қилингандан кейин ер юзида фасод қилманг ва Ундан қўрқиб тамаъ ила дуо қилинг. Албатта, Аллоҳнинг раҳмати яхшилик қилувчиларга яқиндир” (Аъроф сураси 56-оят).

Муҳтарам жамоат! Пайғамбаримиз саллалоҳу алайҳи васаллам бир муборак ҳадиси шарифларидан бирида: 

جُعِلَت ليَ الأرضُ مسجدًا وطَهورًا

(رَوَاهُ الإمَامُ البَزَّارُ)

яъни: “Мен учун ернинг ҳаммаси сажда қиладиган жой ва покловчи қилиб берилди” деганлар (Имом Баззор ривоятлари).

Бу ҳадиси шарифда тупроқнинг поклигига, уни муҳофаза қилиш зарурлигига ажойиб тарзда ишора қилинмоқда. Чунки мўмин-мусулмон одам тупроқ устида намоз ўқийди. Шу боис уни ифлос қилмаслик лозимдир.

Шунингдек, Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам тинчлик пайтида ҳам, уруш асносида ҳам дарахтларни кесмасликни, ўрмонларни ёқмасликни буюрганлар. Бу эса атроф муҳит муҳофазасига эътиборнинг юксак кўринишидир.

Қолаверса, Қуръони каримда барча махлуқотлар Аллоҳга тасбеҳ, ҳамд айтишининг хабари берилган. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:

  تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ

وَلَـكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيماً غَفُوراً

яъни: “Унга етти осмону ер ва улардаги кимсалар тасбеҳ айтур. Унинг ҳамди ила тасбеҳ айтмаган ҳеч бир нарса йўқ. Лекин уларнинг тасбеҳини англамассизлар. Албатта, у ҳалийм ва сермағфират зотдир” (Исро сураси 44-оят).

Араб тилида тасбеҳ айтиш “Аллоҳни поклаб ёд этиш” маъносини англатади. Ушбу ояти карима бутун борлиқ, барча мавжудот Аллоҳ таолони айбу нуқсондан поклаб тасбеҳ айтишини таъкидламоқда. Дарахтларни сабабсиз кесиш, экинларни пайхон қилиш, ер юзида ва сувда яшаётган жонзотларни қирилиб кетишига сабабчи бўлиш нафақат ер юзида бузғунчилик қилиш, қолаверса, Аллоҳ таолога тасбеҳ айтаётган махлуқотларни бехуда нобуд қилишга тенгдир.

Муҳтарам жамоат! Қуръони Каримда бундан ўн тўрт аср олдин ўсимликлар зикр қилиниб, “карамли” дея васф этилган. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилган:

 أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ  

яъни: “Улар ерга қарамайдиларми?! Биз унда гўзал навлардан қанчаларини ундириб қўйибмиз” (Шуаро сураси 7-оят).

Аллоҳ таоло бошқа бир оятда бундай деган:

 وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ

яъни: “Ва осмондан сув тушириб, у билан ун(ер юзи)да турли гўзал ва фойдали жуфтларни ўстириб қўйдик” (Луқмон сураси 10-оят).

Ушбу ояти каримада аввало, ўсимликлардаги гўзаллик ва фойдага ишора қилиняпти, қолаверса, улар жуфт бўлиши ҳам билдириб қўйилмоқда. Аллоҳнинг китобида ўн беш аср илгари зикр этилган бу ҳақиқатга замонавий илм-фан яқиндагина кашф қилди. Ҳар бир ўсимликда эркак ва урғочи хўжайралар бўлиб, улар бир-бири билан чатишгандагина мева ҳосил бўлиши энди тушуниб етилди. Ўсимликларни бундай қилиб яратишга фақат Аллоҳ таоло қодир.

Бугунги кун инсонлари сувсизликдан, қурғоқчиликдан қийналмоқда. Озгина фикрлаб кўрсак, Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам бугунги инсонлардан анча олдин сувни исроф қилмаслик ҳақида кўп таъкидлаганларини кўрамиз. У Зот алайҳиссалом таҳорат қилаётган буюк саҳобалардан бирини сувни исроф қилишдан қайтариб шундай деганлар: 

وَإِنْ كُنْتَ عَلَى نَهْرٍ جَارٍ

(رَوَاهُ الإِمَامُ البُخَارِيُّ)

яъни: “Агар оқиб турган дарё лабида бўлсангиз ҳам, сувни исроф қилма!” (Имом Аҳмад ривоятлари).

Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган бошқа бир ҳадиси шарифда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бирортангиз оқмай турадиган, кейинчалик унда ғусл қиладиган сувга зинҳор бавл қилмасин”, деганлар (Имом Бухорий ривоятлари).

Қуръони Каримда махлуқотларнинг аҳамияти таъкидланиб, улар ҳам биз каби уммат эканини эълон қилинган. Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

 وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ

яъни: “Ер юзидаги юрувчи ҳар бир жонзот ва икки қаноти ила учувчи қуш борки, ҳаммаси сиз каби умматлардир. Китобга ҳеч нарсани қўймай ёзганмиз. Сўнгра Роббиларига жамланурлар”.

Ҳар бир инсон мана шу оятда айтилганидек, ҳайвонларни алоҳида уммат эканини ҳис қилса, уларга ёмон муомала қилмайдиган, балки меҳр кўрсатадиган бўлади.

Муҳтарам жамоат! Мавъизамиз давомида фарз намозлардан кейинги зикрлар ҳақида суҳбатлашамиз. Намоздан кейин ўқиладиган Оятал Курси ва зикрлар Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг бизга қилган тавсиялари бўлиб, мустаҳаб даражасидаги амаллардир. Уларга доимий амал қилиб юриш катта савоб ва ажрларга сабаб бўлади.

Намоздан кейинги тасбеҳлар. Намоздан кейинги тасбеҳлар ҳақида Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам қуйидагича марҳамат қилганлар:

 مَنْ سَبَّحَ اللَّهَ دُبُرَ كُلِّ صَلَاةٍ ثَلَاثًا وَثَلَاثِينَ وَحَمِدَ اللَّهَ ثَلَاثًا وَثَلَاثِينَ وَكَبَّرَ اللَّهَ ثَلَاثًا وَثَلَاثِينَ فَتْلِكَ تِسْعَةٌ وَتِسْعُونَ وَقَالَ تَمَامَ الْمِائَةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ غُفِرَتْ خَطَايَاهُ وَإِنْ كَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ

(رواه الامام مسلم)

яъни: “Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта “Субҳаналлоҳ”, ўттиз уч марта “Алҳамдулиллаҳ”, ўттиз уч марта “Аллоҳу акбар” деса, бу тўқсон тўққизта бўлади, юзинчисида “Лаа илааҳа иллаллооҳу ваҳдаҳу лаа шарикалаҳу луҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ъала кулли шайъин қодир” деса, агарчи гуноҳлари денгиз кўпигича бўлса ҳам, кечирилади” (Имом Муслим ривоятлари).

Намоздан кейин "Оятал Курсий" ўқиш. Пайғамбаримиз алайҳиссалом фарз намозлардан кейин "Оятал курсий"ни ўқишнинг фазилати ҳақида шундай дейдилар:

مَنْ قَرَأَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ في دُبُرِ الصَّلاَةِ المَكْتُوبَةِ، كَانَ في ذِمَّةِ اللهِ إِلَى الصَّلاَةِ الأُخْرَى

 (رواه الامام الطبراني)

яъни: “Ким ҳар бир фарз намозидан кейин Оятал Курсини ўқиса, кейинги намозгача Аллоҳ таолонинг зиммасида бўлади” (Имом Табароний ривоятлари). Бошқа ҳадиси шарифда шундай дейилади:

مَنْ قَرَأَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ فِي دُبُرِ كُلِّ صَلَاةٍ مَكْتُوبَةٍ لَمْ يَمْنَعْهُ مِنْ دُخُولِ الْجَنَّةِ إِلَّا أَنْ يَمُوتَ 

(رواه الامام النسائي)

яъни: “Ким ҳар бир фарз намознинг ортидан Оятал Курсини ўқиса, уни жаннатга киришдан фақатгина ўлим тўсиб туради” (Имом Насоий ривоятлари).

     Демак, намоздан кейинги зикру тасбеҳлар тилга осон бўлишига қарамай, Қиёмат куни амаллар тарозусини тўлдириб, оғир босади. Бу – Аллоҳ таолонинг биз Ислом умматига берган катта имтиёзи ва марҳаматидир! Диёримизда қадимдан ушбу гўзал Набавий тавсияларга амал қилиб келинмоқда ва бунинг, баъзилар даъво қилгани каби шариатимизга зид келадиган жойи йўқ.

Ҳозирги кунда сохта салафийлар ва бемазҳаблар томонидан “Оятал Курсий”ни ва намоздан кейинги зикрларни жамоат бўлиб адо этишимизни бидъат дейиш ҳолатлари учрамоқда. Бунга жавобан шуни маълум қиламизки, уламоларимиз ҳеч қачон Исломда бидъат бўлган ишга тарғиб қилмаганлар. Балки, асли шариатда машруъ бўлган амалга буюрганлар. Қолаверса, жамоат бўлиб зикр қилиш Пайғамбаримиз алайҳиссалом давриларида ҳам бор эди. Бунга жуда кўп ҳадиси шарифлар далолат қилади. Қуйида фақат биргина ҳадис шарифни келтириш билан кифояланамиз. Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз алайҳисалом айтадилар:

مَا جَلَسَ قَوْمٌ يَذْكُرُونَ اللهَ، إلاَّ حَفَّتْهُمُ الْمَلاَئِكَةُ، وَغَشِيَتْهُمُ الرَّحْمَةُ

(أخرجه الامام الترمذي)

яъни: “Қайси бир қавм Аллоҳни зикр қилиб ўтирсалар, албатта, уларни фаришталар қуршаб олади ва уларни раҳмат ўраб олади” (Имом Термизий ривоятлари).

Аллоҳ таоло ҳолатимизни Ўзи ислоҳ қилиб, мўмин-мусулмонлар ўртасида турли ихтилофлар келтириб чиқарадиганлардан бўлиб қолишимиздан паноҳида асрасин. Омин!

Муҳтарам имом-домла! Келаси жума маърузаси “Ижтимоий тармоқлардаги фирибгарлик ва алдовлардан огоҳ бўлинг!” мавзусида бўлади, иншааллоҳ.