Мусулмон фарзанди борки, умрида бир бор бўлса-да, Аллоҳнинг уйи — Каъбатуллоҳни тавоф қилиш орзусида юради. Ўзбекистонлик зиёратчиларнинг охирги гуруҳлари Мадина зиёратини якунлаб, соғу саломат Макка шаҳрига етиб келмоқдалар. Байтуллоҳни тавоф қилиб, умра амалини бажармоқдалар.
Бу йил 12 минг нафардан зиёд ҳамюртимиз Саудия Арабистонининг икки муқаддас шаҳрида бўлиб, айни кунларда исломнинг бешинчи арконини адо этишга пухта ҳозирлик кўрмоқдалар.
Таниқли уламолар, хусусан Тошкент шаҳридаги "Ҳазрати Али" жоме масжиди имом-хатиби Салоҳиддин домла Шарипов ҳаж ибодати бошланиши олдидан самарқандлик зиёратчилар билан ҳаж маносиклари ва муборак амал фазилати тўғрисида суҳбат қилдилар.

Ҳанафий мазҳабида намозда фотиҳа сурасидан сўнг “Омин”ни махфий айтмоқ намознинг суннатларидан биридир. “Омин”ни махфий айтмоқ суннат эканлиги ҳанафий мазҳабининг барча китобларида қайд қилинган. Жумладан Бурҳониддин Абул Ҳасан Али ибн Абу Бакр Марғилоний раҳматуллоҳ алайҳ “Ҳидоя” китобининг “Намознинг сифати” бобида қуйдаги матнни келтирадилар:

وَ اذا قَالَ الامامُ: ولا َالضالِّين: قال: آمين، ويقولُها المؤتمُّ ويُخْفونَها

Яъни: “Ва агар имом “ولا َالضالِّين” деса, “Омин” дейди. “Омин”ни муқтадий ҳам айтади. Ва Улар (имом ва муқтадий) “Омин”ни махфий қилади”.

Шунингдек, Муҳаммад Алоуддин ал-Ҳаскафий раҳматуллоҳ алайҳ “Дуррул мухтор” китобида намознинг суннатларини баён қилиб, қуйдаги матнни келтиради:

وَالثَناءُ والتَعَوَّذُ وَ التَسْمِيَةُ وَ التَأمينُ وَ كَوْنهُنَّ سِرّاً

Яъни: “(Намозда) сано ўқиш, сўнг таъаввуз ва тасмия айтиш ва (“Фотиҳа” сурасидан кейин) “Омин” демоқ суннатдир. Мазкур суннатларнинг ҳаммаси махфий ҳолда бўлмоқлиги ҳам суннатдир”.

Мазкур икки матндан “Омин”ни имом ва муқтадий ҳар иккиси айтмоқлиги суннат эканлигини зикр қилгандан кейин, “Омин”ни махфий қилиш алоҳида суннат эканлиги қайд қилинаяпти. Шунингдек, ёлғиз намоз ўқувчи ҳам “Фотиҳа” сурасидан кейин “Омин” дейди ва уни махфий қилади.

“Омин”ни махфий айтишнинг далиллари:

1-далил:

عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ « إِذَا قَالَ الإِمَامُ (غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ) فَقُولُوا « آمِينَ » فَإِنَّهُ مَنْ وَافَقَ قَوْلُهُ قَوْلَ الْمَلَائِكَةِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ. رواه البخارى و مسلم.

“Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Имом “Ғойрил мағдуби ъалайҳим валаддоллийин” деганда “Омин” денглар, чунки кимнинг сўзи фаришталарнинг сўзига тўғри келса, ўтган гуноҳлари мағфират қилинади”, дедилар”.

Ушбу ҳадиси шариф “Фотиҳа” сурасидан сўнг “Омин” айтиш суннат эканлигига далил бўлиш билан бир вақтда, уни махфий айтиш суннат эканлигига далолат қилади. Чунки, ҳадиси шарифда “Имом “Ғойрил мағдуби ъалайҳим валаддоллийин” деганда “Омин” денглар” дейилди. Агар “Омин” жаҳрий айтилган бўлганда, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам уни аввало, имомнинг зиммасига юклаб, сўнгра “Имом “Омин” деганда “Омин” денглар” – деб айтган бўлар эдилар. Демак, “Омин” жаҳрий айтилмагани учун ҳадиси шарифда “Имом “Ғойрил мағдуби ъалайҳим валаддоллийин” деганда”, деб қайд қилинаяпти ва “Омин”ни махфий айтилишига далолат қилади. Бу ривоятни ҳеч бир бошқача таъвил қилиб бўлмайди.

Шу ўринда бизнинг зикр қилинган бу далилимизга “Омин”ни жаҳрий айтиш афзал дегувчилар томонидан имом Термизий ривоят қилган қуйдаги ҳадиси шарифни эътироз қилиб келтириши мумкин. 

عن أبي هريرة أن رسول الله صلى الله عليه و سلم قال :إذا أمن الإمام فأمنوا… (سنن الترمذي)

“Абу Ҳурайра розиияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Имом “Омин” деганда “Омин” денглар…”

Биз айтамизки, бу ривоятда “Омин”ни жаҳрий айтилишини қувватлайдиган очиқ-ойдин, сахиҳ гап йўқ. Бунинг маъноси шуки, “Имом “Омин” дейдиган вақтда сизлар ҳам “Омин” денглар”, деганидир. У вақт ўша “Ғойрил мағдуби ъалайҳим валаддоллийин” дегандан кейинги вақтдир. Ҳулоса шуки, биз бу ҳадиси шарифни аввалги ҳадиси шарифга мувофиқлаштирган ҳолда икки ривоятга амал қиламиз.

2-далил:

عَنْ شُعْبَةُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ كُهَيْلٍ عَنْ حُجْرٍ أَبِى الْعَنْبَسِ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ وَائِلٍ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- قَرَأَ (غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ) فَقَالَ « آمِينَ ». وَخَفَضَ بِهَا صَوْتَهُ. رواه الترمذى

“Шуъбанинг Воилдан – у эса отасидан – қилган ривоятида “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ғойрил мағдуби ъалайҳим валаддоллийин” ни ўқидилар, сўнгра “Омин”, дедилар. Ва “Омин” айтишда овозларини паст қилдилар”. Имом Термизий ривоят қилади.

Шўбаъ раҳматуллоҳ алайҳ тариқи ила нақл қилинган ушбу ҳадиси шариф “Омин”ни махфий айтишда асл деб ҳукм (қарор) қилинади.

Бу ривоятнинг муқобилида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Ғойрил мағдуби ъалайҳим валаддоллийин”ни ўқиганларидан сўнгра “Омин”ни жаҳрий қилганлиги тўғрисидаги ривоятлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Намознинг таълими учун “Омин”ни жаҳрий айтганлар” — деб таъвил қилинади. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам махфий ўқиладиган қироатни ҳам таълим учун жаҳрий қилганлар.

3-далил:

Юқорида “Омин”ни махфий қилиш тўғрисида ривоят қилинган ҳадиси шарифлар нақл қилинди ва жаҳрий қилишга далолат қиладиган ҳадисларни таъвили баён қилинди. Шундай бўлсада фаразан ривоят қилинган ҳадиси шариф матнлари бир-бирига зоҳиран таъоруз (бир бирига қарама қарши) келяпти десак, усул қоидасига кўра бундай ҳолда таъомули саҳоба (саҳобаларнинг қилган амаллари) га қаралади. Таъомули саҳоба ҳам “Омин”ни махфий қилишни қувватлайди. Имом Таҳовий бу борада қуйидагича қавлни нақл қилган:

قال: «كان عمر وعلي لا يجهران بسم الله الرحمن الرحيم ولابالتعوذ ولا بالتأمين».

Яъни: “Умар ва Али розияллоҳу анҳумолар “Бисмиллаҳир роҳманир роҳим”ни, “Таъаввуз”ни ва “Омин”ни жаҳрий қилмас эдилар”.

Ҳазрат Умардан ҳам бир асар бор экан:

أربع يخفيهن الامام: التعوذ, وبسم الله الرحمن الرحيم, وأمين, واللهم ربنا ولك الحمد.

Яъни: “Тўрт нарсани имом махфий қилади: “Таъаввуз”ни, “Бисмиллаҳир роҳманир роҳим”ни, “Омин”ни ва “Оллоҳумма роббана ва лакал ҳамд”ни”.

Имом Муҳаммаднинг ўзлари “Китобул-осор”да нақл қилганлар:

عن ابي حنيفة عن حماد عن ابراهيم: أربع يخافت بهن الإمام: سبحانك اللهم وبحمدك, والتعوذ, وبسم الله الرحمن الحيم, و آمين. وبه نأخذ وهو قول أبي حنيفة.

“Имоми Муҳаммад устозлари Абу Ҳанифадан, Абу Ҳанифа Ҳаммоддан, Ҳаммод Иброҳимдан нақл қилади: “Тўрт нарсани имом махфий қилади: “Субҳанака аллоҳумма ва биҳамдика”ни, Таъаввуз”ни, “ Бисмиллаҳир роҳманир роҳим”ни ва “Омин”ни”.

Ушбу “Китобул-осор”да ривоят қилинган “Зоҳирур – ривоядир”. Шунинг учун бизнинг матнларимизда ҳам шунга қарор қилинган. Имом Аъзамга шу қавл нисбат берилиб, мухтор фатво ҳам шунгадир.

Саҳиҳ санад билан собит бўлган ривоятга кўра, Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу ҳам “Омин”ни махфий қилишга амал қилар эдилар. Ҳазрат Умар, Али, Ибн Масъуд каби буюк фақиҳ саҳоба розияллоҳу анҳумоларнинг “Омин”ни махфий қилишга амал қилганлари собитдир. Ҳаттоки, “Омин”ни жаҳрий айтиш тўғрисида Воил ибн Ҳужрдан ривоят қилувчи Суфёни Саврий ҳам “Омин”ни махфий айтади деганлар. Буни хилофига “Омин”ни жаҳрий амал қилиш бирор бир саҳобадан нақл қилинмаган.

4-далил:

“Омин”нинг маъноси “Дуомизни ижобат қил”, “Шундай бўлсин” ва “Умидларимизни сўндирмагин” деган маъноларни ўз ичига олган дуодир. Бурҳониддин Марғиноний раҳматуллоҳ алайҳ “Ҳидоя” китобида “Омин”ни махфий қилиш суннат эканлигини қайд қилиб: “ “Омин” демоқ дуодир, дуо қилиш эса махфийлик асосига қурилгандир” — дейди”. Зеро, Аллоҳ таоло дуони махфий қилишга амр қилиб Қуръони каримда шундай дейди:

{ادعوا ربكم تضرعا وخفية} [ الأعراف : 55]

Яъни, “Роббингизга зорланиб ва хуфёна (овозсиз) дуо қилинглар!”

Албатта бу ояти карима “Омин”ни махфий айтишликка қатъий далил эмас, балки зонний далил бўлади. Чунки қатъий далил бўлганда ҳеч бир ихтилофсиз “Омин”ни махфий айтиш вожиб бўлар эди.

Ушбу мақоланинг аввалида қайд қилинганидек “Омин”ни махфий айтмоқ суннат амал, суннат Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга нисбат берилган амалдир. Ҳанафий мазҳаб имомлари ва уларга эргашган олимлар суннат амалларни баён қилишда ва бизгача етиб келишида ижтиҳод қилдилар. Аллоҳ таоло ҳаммамизни суннатни билиб, унга эргашмоқликка тавфиқ берсин!

Жалолиддин Холмўминов

“Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Шу кунларда бир гуруҳ ватандошларимиз Расул алайҳиссалом шаҳри – Мадинаи мунавварада бўлиб, Масжидул Набавий, Равзаи шариф, минглаб саҳобаи кромлар абадий қўним топган “Бақи” қабристони, Ислом тарихидаги илк масжид “Қубо”, “Қиблатайн” ва Ухуд тоғида зиёрату ибодатда бўлмоқдалар.

Ҳамюртларимиз амалларни бекаму кўст ва юқори кайфиятда бажариш баробарида ушбу сафарга юқори даражада шароит ҳозирлашда бош бўлган муҳтарам Президентимиз, диний соҳа раҳбарлари, зиёратчиларга хизмат қилаётган мутасаддилар, умуман, барча мўмин-мусулмон халқимиз ҳақига тинимсиз дуои хайрлар қилишмоқда.

Шу маънода “Ҳаж – 2022” мавсуми қандай ўтаётгани ҳақида Мадинаи мунавварада зиёратида бўлиб турган ҳамюртларимизнинг таассуротлари билан қизиқдик.
Равзада намоз ўқиш ва салом йўллаш – катта саодат

– Масжидул Набавийда ўқилган бир намознинг савоби бошқа масжидлардагига нисбатан минг марта кўп эканини ҳадиси шарифлардан ўқидик. Мадина шаҳридаги ўзбекистонликлар жойлашган меҳмонхона ушбу масжидга яқинлиги боис, беш маҳал намоз ўқиш ва Расул алайҳиссаломга кўп-кўп салом айтиш бахту саодатига мушарраф бўлиб турибмиз, – дейди пойтахтимизда яшовчи Шуҳратиллоҳ ота Абдуллаев – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким қабримни зиёрат қилса, унга шафоатим вожиб бўлади», деганлар. Имом Байҳақий келтирган ривоятда: «Ким мени савоб умидида Мадинага келиб зиёрат қилса, қиёмат кунида менинг қўшним бўлади», деганлар. Пайғамбар алайҳиссаломга салом ва саловотлар айтмоқдамиз. Ушбу хурсандчиликларнинг барчаси юртимизда давлатимиз Раҳбари бошчилигида олиб борилаётган хайрли ишлар меваси, диний соҳа мутасаддилари ташаббуси ва саъй-ҳаракатлари натижасидир.
Масжудил Набавийнинг ён томонида минглаб саҳоба дафн этилган “Бақи” қабристонида зиёратлар давомида улуғларимиз ҳақига Қуръони карим оятларидан тиловат қилиб, мўмин-мусулмон халқимизни ҳам дуоларда эсламоқдамиз.
Чиройли шароитлар ва эътибор ибодатга қувватдир

– Айни кунларда Ўзбекистондаги барча мўмин-мусулмонлар жуда хурсанд. Чунки узоқ кутилган Ҳаж мавсуми 2 йилдан кейин яна қайтадан бошланди. Бундай қувонч Тошкент халқаро аэропортига кириб келганимизда бизни, айниқса, ҳаёжонга солди, – дейди зиёратчи Ҳамро ота Юсупов. – Ҳажнинг фазилатлари ҳақида кўп эшитганмиз, китобларда ўқиганмиз, аммо ихлос қилиб, бу муқаддас манзилларга келгандан кейин руҳиятингизда шундай ўзгариш рўй бериб, қалбингизни ўзгача туйғулар чулғаб оларкан. Буни сўз билан ифодалаб бўлмайди. Бизга шундай имкониятни яратиб берган давлатимиз Раҳбарига ташаккур! Қаранг, зиёратчилар учун ҳамма шароит муҳайё қилинган. Ташкилий ишлар бундан ортиқ бўлмаса керак. Зиёратга келганлар номидан Президентимизга, Ҳаж зиёрати ташкилотчиларига, Ўзбекистон мусулмонлар идораси раиси ва бизга хизмат қилаётган мутасадди вакилларга катта раҳматлар айтаман. Бундай чиройли шароит ва эътибордан жуда мамнунмиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Олий ва ўрта махсус диний таълим муассасалари талаба-ўқувчилари ўртасида шу мавзуда ўтказилган иншолар танловининг республика босқичи ғолиблари тақдирланди.

Мазкур танлов Ўзбекистон касаба уюшмалари федерацияси, Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва Халқаро ислом академияси ҳамкорлигида ташкил этилди.

Тантанали тақдирлаш маросимида Ўзбекистон Республикаси Президенти маслаҳатчиси — Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Музаффар Комилов, Олий Мажлис Қонунчилик палатаси Спикерининг биринчи ўринбосари, академик Акмал Саидов, Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси Содиқ Тошбоев, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин Холиқназаров ҳамда масофадан туриб Ўзбекистон касаба уюшмалари федерациясининг ҳудудий кенгашлари раислари, жойлардаги диний таълим муассасалари раҳбарлари ва ёшлар иштирок этди.

Ўзбекистон касаба уюшмалари федерацияси раиси, сенатор Қудратилла Рафиқов “Ватанни севмоқ иймондандир!” мавзусида ўтказилган мазкур иншолар танловидан кўзланган мақсад улкан янгиланишлар мамлакатига айланган ва бутун дунё эътироф этаётган янги Ўзбекистонда Учинчи Ренессанс пойдеворини яратишдек улуғ ниятдаги ишларга зеб бериш, бебаҳо қадрият ва анъаналарни давом эттирадиган, Ватан тақдири, юрт манфаатлари учун жонкуяр ёшларни тарбиялашга муносиб ҳисса қўшишдан иборат эканини таъкидлади. Шунингдек, талаба-ўқувчиларда юртимиздаги ислоҳотларни теран идрок этиш ва улар тўғрисида мулоҳаза юритиш, ўз фикрини ижодкорона етказиб бериш, ижодий, танқидий, креатив фикрлаш, ёзма нутқ, нотиқлик кўникмалари, Ватанимиз тақдири, эртанги куни ва истиқболига дахлдорлик туйғусини ривожлантириш муҳим аҳамият касб этишини билдирди.

Икки босқичда ташкил этилган иншолар танловининг биринчи босқичида ўрта махсус ислом билим юртлари, Ўзбекистон халқаро ислом академияси қошидаги академик лицей ва Тошкент ислом институти, Мир Араб олий мадрасаси, Ҳадис илми мактаби ҳамда Ўзбекистон халқаро ислом академиясининг 3 мингдан ортиқ талабаси иштирок этди. Улар орасидан саралаб олинган 45 йигит-қиз танловнинг республика босқичида иштирок этиш имкониятини қўлга киритди.

Шу пайтгача умумтаълим, Темурбеклар мактаблари ўқувчилари, олий таълим муассасалари талабалари ўртасида ташкил этиб келинган бундай танлов диний таълим ўқув муассасалари талабалари ўртасида биринчи бор ўтказилаётгани билан янада аҳамиятлидир.

Буюк алломалар эътироф этганидек, Ватан тақдирини ёшлар тарбияси ҳал қилади, нажот фақат ва фақат билимдадир! Айни шу мезонлардан келиб чиққан ҳолда, мамлакатимиз бўйлаб ўтказилган “Ватанни севмоқ иймондандир!” ижодий ишлар танлови бугунги ёшлар Ватанимиз равнақи, истиқболи учун ўзини дахлдор деб билаётгани, улар ҳар соҳада илғор экани, иқтидорли йигит-қизларимиз тимсолида Учинчи Ренессанс пойдеворини қуришга қодир авлод вояга етаётганини кўрсатди. Бу жиҳатлар диний-маърифий йўналишдаги олий ва ўрта махсус билим юртларининг талаба ва ўқувчилари ёзган ижодий ишларда ҳам ўз аксини топди.

Танловнинг республика босқичи доирасида талаба-ўқувчиларнинг депутатлар ва зиёлилар, сиёсатшунослар, олимлар, ёзувчилар, илм-фан арбоблари билан учрашувлари, шунингдек, замонавий бунёдкорлик масканлари ҳамда пойтахтимизнинг диққатга сазовор жойлари билан танишувлари ташкил этилди.

Иншолар имловий саводхонлик, сўз бойлиги ва услубий маҳорат, мавзунинг тўлақонли очиб берилгани, мавзуга оид муаммолар ва уларнинг ечими бўйича таклифлар, тарих, бугун ва истиқбол ҳақидаги тасаввур кенглиги, кечаётган ислоҳотларга нисбатан шахсий муносабат ва улар бўйича хулосавий фикрлар мавжудлиги ҳамда уларни ифода этиш маҳорати каби мезонлар асосида холис баҳоланди.

Республика босқичига етиб келган барча талаба ва ўқувчиларга Президент совғаси — ноутбук топширилди.

Баҳолаш натижаларига кўра, танловнинг республика босқичи иштирокчилари орасидан ғолиблар ва қатор номинациялар бўйича совриндорлар аниқланди. Хусусан, 3-ўринга Тошкент ислом институти 1-курс талабаси Эъзозхон Йигиталиева, Қорақалпоғистондаги Муҳаммад ал-Беруний ўрта махсус ислом таълим муассасаси талабаси Азизбек Атамуратов, Андижон вилоятидаги Саййид Муҳйиддин махдум ўрта махсус ислом таълим муассасаси 1-курс талабаси Равшанбек Абдураҳимов муносиб топилди. Уларга 3-даражали диплом ва 10 мил­лион сўмдан пул мукофоти топширилди.

Иккинчи ўринни қўлга киритган Ўзбекистон халқаро ислом академияси 3-курс талабаси Муҳаммадамин Маманов ва Бухородаги Мир Араб олий мадрасаси 1-курс талабаси Асрорбек Тешабоев 2-даражали диплом ва 20 миллион сўмдан пул мукофоти билан тақдирланди.

Танловда биринчи ўринга муносиб кўрилган Қашқадарё вилоятидаги Хожа Бухорий ўрта махсус ислом таълим муассасаси 2-курс талабаси Муртазо Мусаёров 1-даражали диплом ва 30 миллион сўм пул мукофоти эгаси бўлди. Шунингдек, танлов ғолиби ва унинг ота-онасига Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан Умра зиёратига йўлланма берилди.

Танловда “Ёш ватанпарвар”, “Энг самимий дил изҳори”, “Истиқболга собит ишонч”, “Фидойилик руҳи”, “Маърифат руҳи”, “Чет тилда равон ёзилган иншо”, “Энг яхши ижодий ёндашув”, “Теран талқинлар”, “Энг яхши ватанпарварлик ғояси”, “Миллий руҳ”, “Беғубор туйғулар”, “Безовта қалб” номинациялари бўйича совриндорлар ҳам аниқланиб, диплом ва қимматбаҳо совғалар билан тақдирланди.

Бир сўз билан айтганда, мазкур иншолар танлови янги Ўзбекистон ёшларининг ўз Ватанини чин юракдан севишини намоён этиши билан бирга, бугун олаётган билим ва кўникмаларини янада мустаҳкамлаб, келгусида мамлакатимиз равнақи йўлида фидокорона хизмат қилиш уларнинг эзгу мақсади эканини кўрсатди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институти ва “Кўкалдош” ўрта махсус ислом таълим муассасаларига 2022-2023 ўқув йилидан бошлаб хорижлик фуқароларни ўқишга қабул қилиш жорий қилинди. Бу ҳақда Ўзбекистон мусулмонлари идораси Таълим ва илмий-тадқиқот бўлими маълум қилди.

Хорижлик фуқаролар диний таълим муассасалари Қабул ҳайъатига қуйидаги ҳужжатларни тақдим этади:

– Қабул ҳайъати раиси номига ариза;
– маълумоти ҳақидаги ҳужжатларнинг асл нусхаси;
– соғлиғи тўғрисидаги тиббий хулоса (белгиланган намунадаги);
– миллий паспорт (амалдаги визаси билан);
– 6 дона рангли фотосурат (3,5 х 4,5 ҳажмдаги);
– фуқаролиги бўлган мамлакатнинг муфтийси (мамлакатда муфтий лавозими мавжуд бўлмаган тақдирда дин ишлари бўйича тегишли давлат бошқаруви органи) томонидан берилган тавсиянома (ёки йўлланма).

Диний таълим муассасаларида хорижлик фуқароларнинг ҳужжатлари 2022 йил 1 июлдан 30 июлгача (шу куни ҳам соат 18:00 гача) қабул қилинади.

Хорижлик фуқаролар диний таълим муассасаларига Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан ўтказиладиган ижодий суҳбат (имтиҳон) натижаларига кўра ўқишга қабул қилинади. Хорижлик фуқароларни Диний таълим муассасаларида ўқитиш тўлов-контракт асосида амалга оширилади.

Диний таълим муассасаларида хорижлик фуқароларни ўқитиш таълим муассасаларининг дастурида назарда тутилган ўзбек, араб ва рус тилларида олиб борилади. Мазкур тиллардан бирини билмайдиган хорижлик абитуриент тил ўрганиш учун ўқишни таълим муассасасида ташкил этилган тайёрлов курсида ўзбек ва араб тиллари бўйича тўлов-контракт асосида бир ўқув йили давомида тил ўргатилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати