muslimuz

muslimuz

Бундай касалликка чалинган одам гарчи эҳтиёжига зарур барча нарсалар билан таъминланган бўлсада, бошқаларнинг олдида ўзини тиланчи қилиб кўрсатади.

 Муолажа услуби

Бу иллатдан халос бўлиш учун – инсон ўз муаммолари ҳақида одамларга шикоят қилмаслиги ва уларга муҳтожлигини кўрсатмаслиги керак, ҳатто камбағал бўлса ҳам. Зеро, инсонларнинг аксарияти кўп гапиришингизни ёқтирмайдилар. Агар уларга бирор шикоят ёки муаммоингизни арз қилсангиз “Гапни кўпайтирманг” дейишади. Лекин Роббимиз Аллоҳ таоло сиз Унга қанча кўп гапирсангиз шунча сизни кўп яхши кўради.

Севикли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам жиянлари Ибн Аббос розияллоҳу анҳуга: “Сўрасанг, фақат Аллоҳдан сўра!” деганлар. Шундай экан, ҳамиша ёлғиз Аллоҳга юзланиб: “Мен ғам ва ташвишларимдан ёлғиз Аллоҳгагина шикоят қиламан...” (Юсуф сураси, 86-оят), деб айтинг.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Махфий садақа бериш, бошига тушган қийинчиликлардан одамларга шикоят қилмаслик ва мусибатларини ҳеч ким кимга билдирмаслик жаннат хазиналаридандир”, дедилар.

Ким ғам-ташвишини одамларга шикоят қилса, ғами зиёда бўлади. Ким ғам-ташвишини Аллоҳга шикоят қилса, ғамдан фориғ бўлади.

Бобом Исмоил ибн Нужайд: “Ўтмишда тасаввуф олимлари муҳтож бўлишсада, аммо бой бўлиб кўринардилар. Ҳозир аксинча, одамларга камбағаллардек кўринишга ҳаракат қилишади”.

Бобни Абу Ҳамза ал-Бағдодий раҳимаҳуллоҳнинг ҳикматли сўзлари билан якунлайлик: “Камбағалликдан қаноатланиш катта синовдир, унга фақат сиддиқ (ростгўй)лар бардош бера оладилар”.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

Инсон нафсининг касалликларидан яна бири – қилган садақа ва хайр-эҳсонлари учун одамларнинг мақтови, миннатдорчилик билдиришларини умид қилиш саналади.

 Муолажа услуби

Бу касалликдан қутилиш учун – киши қилаётган хайр-эҳсони барча яратганларига беминнат ризқ берувчи ар-Раззоқ бўлган Аллоҳдан эканини англаб етиши лозим. Инсон фақатгина Аллоҳ таоло ва бандалар ўртасидаги бир воситачидир. Ризқни Аллоҳ таоло беради. Шунинг учун қилинган хайр-эҳсон ёки садақа учун ғурурланиш, одамлардан миннатдорчилик кутишга ҳеч қандай сабаб йўқ.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

1. “Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожийм” деб айтиш.

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:Агар Сизни шайтон томонидан васваса тутмоқчи бўлса, у ҳолда Аллоҳдан паноҳ сўранг! Зеро, У Эшитувчи ва Билувчи (зот)дир(Фуссилат сураси, 36-оят).

  1. Аллоҳдан паноҳ сўраш (“Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожийм”).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизлардан бирортангизга шайтон келиб: “Уни ким яратди?”, “Буни ким яратди?” деб савол беради, ҳатто, «Раббингни ким яратди?» дейишгача боради. Ана шунда у Аллоҳдан паноҳ сўрасин ва (фикрига) барҳам берсин», дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).

  1. “Аманна биллаҳи ва биросулиҳ” деб айтиш.

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кимнинг фикрига васваса келса “Аманна биллаҳи ва биросулиҳ”, деб уч марта айтсин. Шунда ундан васваса кетади», дедилар (Имом Ибн Сунний ривояти).

  1. Уч марта туфлаш.

Усмон ибн Абул Осий розияллоҳу анҳу айтадилар: «“Ё Расулуллоҳ, шайтон мен билан намозим ва қироатим орасида халақит қилиб, чалкаштириб юборяпти”.

Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ана шу шайтондир. У “Хинзаб”, дейилади. Агар сен уни ҳис қилсанг, Аллоҳ номи ила ундан паноҳ тила ва чап томонингга уч марта туфлаб қўй”, дедилар. Мен у зотнинг айтганларини қилган эдим, Аллоҳ таоло мендан уни кетказди» (Имом Муслим ривояти).

  1. “Ҳувал аввалу вал ахиру ваз зоҳиру вал батину ва ҳува бикулли шайъин ъалийм” деб айтиш.

Абу Зумайл розияллоҳу анҳу айтадилар: «Ибн Аббос розияллоҳу анҳуга: “Қалбимда ниманидир ҳис қиляпман”, дедим. У зот: “Нима у?” дедилар. “Аллоҳга қасамки, уни бирор кишига айтмайман”, дедим. У зот: “Бирор шак бўляптими?” деб кулдилар. Сўнг: “Бирор киши шак-шубҳадан омонда бўлмаган. Ҳатто, Аллоҳ таоло: “Агар Сизга нозил этган нарса хусусида шубҳа қилсангиз...” (Юнус сураси, 94-оят) оятини нозил қилган. Нафсингда бирор нарса топсанг: “Ҳувал аввалу вал ахиру ваз зоҳиру вал батину ва ҳува бикулли шайьин ъалийм” (У аввал ва охирдир, У зоҳир ва ботиндир. У ҳар бир нарсани билувчидир”), деб айт”, дедилар»(Имом Абу Довуд ривояти).

  1. “Лаа илаҳа иллаллоҳ” деб айтиш.

Намоз, таҳорат ва шуларга ўхшаш нарсада васвасага тушган киши: “Лаа илаҳа иллаллоҳ” калимасини айтиши мустаҳабдир. Шунда шайтон узоқлашади.

Даврон НУРМУҲАММАД

Нафснинг бу иллатига учраган инсон фақат ўзи тўғри деб ҳисоблаган тахмин ҳамда хулосалари асосида Аллоҳ таолонинг амр ва тақиқларини бажаришдан қоча бошлайди.

Муолажа услуби

Бу балодан қутилишнинг ягона йўли – илм эгаллаш. Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: Эй иймон келтирганлар! Аллоҳга итоат қилинг, Пайғамбарга ва ўзингиздан бўлган ишбошиларга итоат қилинг. Бирор нарса ҳақида тортишиб қолсангиз, агар Аллоҳ ва охират кунига иймон келтирган бўлсангиз, уни Аллоҳга ва Пайғамбарга қайтаринг. Ана шундай қилиш хайрли ва оқибати яхшидир (Нисо сураси, 59-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Илм талаб қилиш ҳар бир мусулмон зиммасига фарздир”, деганлар (Имом Аҳмад, Ибн Можа ривояти).

Бошқа ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дейдилар: “Ким илм талабида йулга чиқса, Аллоҳ таоло унга жаннат йулини осон қилади” (Имом Муслим ривояти).

Ҳазрат Али каррамаллоҳу важҳаҳу айтадилар: “Инсонларнинг энг қадри ози – илми озидир”.

Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ: “Илмдан бир бобни ўрганиб бирор мусулмонга ўргатишим мен учун бутун дунёни Аллоҳни йўлида садақа қилишимдан яхшироқдир”, деганлар.

Шунингдек, Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтади: “Кечаси бир соат илм ўқиш кечаси ибодат қилиб чиқишдан кўра Аллоҳга суюклироқдир”.

Аллоҳнинг каломи Қуръони карим – илм манбаи. Унинг номларидан бири “Уммул ъулум”дир (илмлар онаси). Қуръоннинг ҳар бир оятида яширинган ҳикматлар, сиру асрорлар то қиёматгача инсониятни ҳидоятга, илму ирфонга, маърифатга чорлайверади. Уни ўрганишдан олимлар чарчамайди, такрорлашдан маънолари эскирмайди, илҳом ва ҳайратга сабаб бўлаверади.

Қуръон оятларини эшитиш, инсу жин, бутун борлиқнинг қалбини ларзага келтиради. Жинлар илк бор Қуръони каримнинг оятларини тинглаганларида бундай дедилар: «Улар (Қуръон тиловатига) ҳозир бўлишгач, (бир-бирларига): “Жим туринглар”, дедилар. (Тиловат) тугатилгач, ўз қавмларига огоҳлантирувчи бўлиб қайтиб кетдилар. Улар: “Эй қавмимиз, ҳақиқатан, бизлар Мусодан кейин нозил қилинган, ўзидан олдинги (Илоҳий Китоб)ларни тасдиқловчи, Ҳақ (Дин)га, тўғри йўлга ҳидоят қиладиган бир Китоб – Қуръонни тингладик. Эй қавмимиз, Аллоҳга чақирувчи (Муҳаммад даъвати)ни қабул қилинглар, унга имон келтиринглар. (Шунда Аллоҳ) гуноҳларингизни мағфират қилади, сизларга аламли азобдан паноҳ беради. Ким Аллоҳга даъват этувчини қабул қилмаса, у ер юзида (бирон жойга) қочиб қутилувчи эмас. Унинг учун (Аллоҳдан) ўзга дўстлар ҳам йўқдир. Ана ўшалар очиқ залолатдадирлар» (Аҳқоф сураси, 29-32-оятлар).

Қуръонга амал қилганлар ажр-мукофотлар оладилар, унга мувофиқ қарор қилганлар хато қилмайди, унга чақирувчилар энг тўғри йўлга чорлайдилар.

Зуннун ал-Мисрий раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Аллоҳ таоло Ислом динини илм билан зийнатлади”.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

mardi, 31 octobre 2023 00:00

Текинхўрлик - 53 қисм

Яна бир нафс касаллиги бу – инсоннинг бошқаларга ўзини Аллоҳга таваккул қилувчи қилиб кўрсатиши саналади. Бу дардга мубтало бўлган банда ризқнинг келиш сабабларини қилмайди, фақат ризқининг келишини кутиб ўтиради. Келмаса сабрсизлик ва норозилик кўрсатади.

Муолажа услуби

Ёлғон таваккулдан халос бўлиш учун инсон ризқи учун ҳаракат қилиши ва сабабларини ушлаши керак. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳеч ким қўл меҳнати билан топган таомидан кўра яхшироқ нарса еган эмас. Аллоҳнинг набийси Довуд алайҳиссалом қўл меҳнати билан кун кўрар эди, деганлар (Имом Бухорий ривояти).

Бундан келиб чиқадики, банда меҳнат қилиб пул топиши, ҳалолдан ризқини излаши, албатта, айни пайтда у Аллоҳ таолога таяниши ва Унинг раҳматидан умидвор бўлиши ҳам керак. Чунки касб қилиш – баданнинг иши, таваккул эса қалб амали.

Мавлоно раҳимаҳуллоҳ айтдилар: “Ризқни талаб қилишни унутиб, фақат ибодат билан машғул бўлишдан сақланинг! Агар мева истеъмол қилишни истайсангиз аввал кўчат экинг!”.

Ҳадиси шарифларда Аллоҳ таоло соғлом бўла туриб, ишламайдиган кишиларни ёмон кўриши айтилган. Бундай киши на дунёси учун ва на охирати учун ҳаракат қилади.

Исо алайҳиссалом бир одамни учратиб, ундан:

“Нима иш қиласан?” деб сўрадилар.

У киши: “Ибодат қиламан”, деди.

“Қайдан қилиб таомланасан?” дедилар.

“Биродарим таом тайёрлаб беради”, деди.

Исо алайҳиссалом: “Сенга таом бериб турадиган биродаринг сендан обидроқ экан”, дедилар.

Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу айтадилар: “Аллоҳ таоло ризқ беради, деб, касб қилишдан қўлларингизни тортманглар, Аллоҳ таоло тилла тангаларни осмондан ёғдирмайди”.

Муҳаммад ибн ал-Кассор раҳимаҳуллоҳ: “Меҳнат қилишни хоҳламаслик одамни тиланчилик қилишга мажбур қилади”, деган.

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

Top