muslim.uz

muslim.uz

Айни кунларда АҚШда бўлиб турган Фарғона вилояти Тошлоқ тумани бош имоми Шукруллоҳ домла Эгамбердиев ва Самарқанд шаҳар “Намозгоҳ” масжиди имом-хатиби Қамариддин қори Баҳриевлар мазкур мамлакатнинг турли штат ва шаҳарларида бўлиб ватандошлар билан учрашиб, кундалик намоз вақтларида уларга суҳбат қилиб беришмоқда.

Ана шундай учрашувлар Орландо штатидаги Ал-Бухори маркази, Чикаго шаҳридаги Ал-Бухори ислом марказларида бўлиб ўтди.

Мазкур учрашувларда уламоларимиз юртимизда сўнгги йилларда диний соҳада амалга оширилаётган ишлар, фуқароларимиз диний эркинларини таъминлаш йўлида ташкил этилаётган кўплаб янгилик ва имкониятлар ҳақида сўзлаб беришди.

Суҳбат давомида Ислом динининг афзалликлари, фарзанд тарбиясида диннинг ўрни, масхаблар, ақидалар ҳақида умумий тушунчалар берилди.

Шунингдек, имом-домлалар ватандошларга Ислом динининг эзгу таълимотлари, ота-онага ҳурмат, силаи раҳм, Ватанга муҳаббат ҳақида панду насиҳатлар қилиб, уларни қизиқтирган шаръий саволларига жавоб бердилар.

Сафар жараёнларини ижтимоий тармоқларимизда кузатиб боринг.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Париждаги Лувр музейида Ўзбекистоннинг икки минг йиллик – исломгача бўлган даврдан темурийлар давригача бўлган даврни ўз ичига олган маданий меросига бағишланган кенг кўламли кўргазма очилади. У бугунги Ўзбекистоннинг жанубий ҳудудидан ўтган Буюк Ипак йўли тарихи ҳақида сўзлаб беради, монументал ва дастгоҳ санъати буюмлари, девор расмлари, саройларнинг ўйилган деталлари, бадиий ҳунармандчилик буюмларини тақдим этади.

Ипак йўли туташган ҳудудда турли маданиятлар ва турмуш тарзини ифодаловчи жуда кўп цивилизация ва этник гуруҳларнинг излари ва хазиналари мавжуд. Сўнгги бир неча йил ичида кўплаб археологик кашфиётлар, шунингдек, муҳим реставрация ишлари амалга оширилди. Демак, экспозициянинг бир қисми илк бор оммага намойиш этилади.

Кўргазмадан 168 та музей экспонати, хусусан, Ўзбекистон Республикасининг 13 та музейидан 137 та, шунингдек, дунёнинг етакчи музейларидан 31 та экспонат ўрин олган. Айниқса, кўргазма учун ўзбек ва француз мутахассислари томонидан 70 та буюм реставрация қилинди. Қайта тиклаш ишлари 2017 йилда бошланган. Бундан ташқари, Лувр мутахассислари билан биргаликда Ўзбекистондан Францияга энг қимматбаҳо буюмларни ташиш тизими йўлга қўйилди ва пухта ташкил этилди.

Кўргазма Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси, Лувр музейи билан ҳамкорликда ташкил этилди.

«Дарё» мухбири музейдаги ушбу кўргазмадан фоторепортаж тайёрлади.

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фото: «Дарё» / Мадина Нурман

Фарғона водийсининг асосий ҳаво дарвозаси саналган – Наманган халқаро аэропорти томонидан юртдошларимизга сифатли хизмат кўрсатиш, хорижий мамлакатларга, айниқса, туризм ва зиёрат учун қулай бўлган давлатларга янги авиарейсларни йўлга қўйиш борасида изчил саъй-ҳаракатлар қилинмоқда.
Давлатимиз байроғи қабул қилинганлигининг 31 йиллиги муносабати билан пойхатимиздан кейин Республика вилоятлари ичида Наманган шаҳрида илк бор Уммон давлати пойтахти Маскат шаҳрига тўғридан-тўғри авиақатновлар амалга оширилди.
ЎзА Хабарига кўра, "Salam Air" авиакомпаниясига қарашли “А-320” русумли ҳаво кемасида юртимизга келиб қўнган хорижий меҳмонлар миллий меҳмондўстлик қадриятларимизга асосан тантанали кутиб олинди. Авиакомпания самолёти юртимиздан илк рейсда 184 нафар йўловчини Уммонга олиб кетди.
Бундан аввал Наманган халқаро аэропортига икки араб диёри – Бирлашган Араб Амирликларининг Дубай ҳамда Кувайт давлатининг Ал-Кувайт шаҳрига мунтазам қатновлар йўлга қўйилган эди. Аэропорт раҳбариятининг ЎзА мухбирига маълум қилишича, араб давлатларига авиайўналишларни кўпайиши Фарғона водийси вилоятларидан Ҳаж, Умра зиёрати, туризм ва тадбиркорлик юзасидан сафар қилувчилар сони ортиб бораётгани билан боғлиқдир.
– Юртимиизда инсон қадри юксак улуғланаётганининг амалдаги ифодасини йўловчиларга кўрсатилаётган транспорт хизматининг кўлами ва сифати ошиб бораётганлигида яққол кўриш мумкин, – дейди Наманган шаҳридаги “Ravza travel” туристик фирмаси раҳбари Адҳамжон Аҳадов. – Бугун араб мамлакатларидаги муқаддас қадамжоларни зиёрат қилиш истагини билдирган қирқдан ортиқ юртдошларимиз ҳаво кемасига йўлга отланди. Бундай имкониятларни очиғи, олти йил олдин тасаввуримизга ҳам сиғдирмаганмиз. Кўрсатилаётган ушбу ғамхўрликлар фуқароларнинг виждон ва эътиқод эркинлигини тўлақонли таъминланишида ҳам муҳим аҳамиятга эга.
Эслатиб ўтамиз, Наманган халқаро аэропортидан учаётган 17-хорижий рейс ҳисобланган Маскат-Наманган-Маскат йўналишидаги авиақатновлар ҳафтанинг ҳар жума куни амалга оширилиши режалаштирилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Таъкидлаш жоизки, диний таълимот ўта нозик ва ҳассос бўлгани туфайли диний қадриятлар ва туйғуларга ҳурмат билан муносабатда бўлиш лозим. Уларга нисбатан кўр-кўрона муносабатда бўлишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Шунингдек, Ўзбекистон фуқароси, ким бўлишидан қатъи назар, Конституция ва қонунларга риоя этиши, бошқа кишиларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари, шаъни ва қадриятларини ҳурмат қилишга мажбурдир.
Ижтимоий тармоқларда айрим диний илмдан узоқ бўлган шахсларнинг шаръий масалаларда ўзбошимчалик билан сўз юритиб, одамларнинг фикрларини чалғитаётганлари кишиларни қаттиқ ранжитмоқда, мўмин-мусулмонларнинг ҳақли эътирозларига сабаб бўлмоқда.
Афсуски, бу ишга қўл ураётганлар, қилаётган ишларининг оқибатини ўйлаётганлари йўқ. Улар мен ҳамма нарсани биламан деб ўйлайди-ю, аммо ўзларини ҳам, бошқаларни ҳам залолат ботқоғига тортаётганларини билмайди. Диний илмсиз одамнинг шариатга оид мавзуда ҳақни айтяпман дейиши ҳудди туғма кўрнинг: «Карвонга ўзим йўл кўрсатаман!» – дейишига ўхшайди.
Қуръони карим ва ҳадиси шарифдан ҳукм олиш, шаръий масалаларда фатво бериш учун мужтаҳид ёки уламо мақомига етиш шарт. Айниқса, ҳадиси шариф маъноларининг таржимасини ўқиб, илмсиз равишда ундан ҳукм чиқариб, «Сен шу ҳадисда айтилаётган кишисан» деб жар солишга ҳеч кимнинг мутлақо ҳаққи йўқ!
Илмсиз равишда фатво берувчиларни осмонлару ер фаришталари лаънатлаши, қолаверса, фатвога журъатлилар дўзахга журъатлилар экани ҳадисда очиқ айтилган. Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам «Фатвога журъатлироғингиз, дўзахга журъатлироғингиздир», дея қатъий огоҳлантирганлар (Имом Доримий ривояти).Ҳалил ибн Аҳмад роҳматуллоҳи алайҳи илм борасида инсонлар ҳақида шундай дейдилар: «Улар тўрт тоифа бўладилар: «Бир киши билади ва у ўзи билишини ҳам билади. У киши олим бўлиб ундан илм олинглар. Бир киши билади ва у ўзи билишини билмайди. У эсдан чиқарувчи бўлиб, унга эслатинглар. Бир киши билмайди ва у билмаслигини билади. У толиби илм бўлиб, унга таълим беринглар. Бир киши билмайди ва у билмаслигини ҳам билмайди. У аҳмоқ бўлиб, ундан қочинглар».
Шу ўринда Ўзбекистон мусулмонлари идораси республикамиздаги расмий фаолият олиб бораётган Ислом дини йўналишидаги ташкилотларнинг марказий бошқарув идораси ҳисобланишини таъкидлаш жоиздир. Идора ўз ваколати асосида шариатга оид масалалар юзасидан барча шаклдаги мурожаатларга халқимиз учун анъанавий бўлган ҳанафийлик мазҳаби асосида фатво ва хулосалар бериб келмоқда.
Айтиш жоизки, ислом таълимотида ҳадиси шарифни тўғри англаш ва ҳукм олиш учун қуйидагилар шарт қилинган:
Араб тилини яхши билиш.
Ҳадисларни Қуръон таълимотлари асосида англаш.
Бир мавзудаги ҳадисларни жамлаб солиштириб кўриш.
Ҳадиснинг айтилиш сабаби ва мақсадларини яхши тушуниш.
Ҳадиснинг собит мақсади ва унга етиш воситаларини ажратиш.
Ҳадисни тушуниш учун мажоз билан ҳақиқатни ажрата билиш.
Ғойибдаги ва ҳозирдаги нарсаларни ажрата билиш ва бошқалар.
Ислом шариати ўзгарувчан тизим эмас. Шариат дунёдаги барча соҳаларга диннинг ҳукмини, чегарасини ва ўлчовини билдиради. Бошқа соҳа вакиллари шариатни ўз қаричлари билан ўлчаб, талқин қилишларига асло изн берилмайди!
Яна бир муҳим жиҳатни эслатиб ўтиш ўринли. Қонун устувор бўлган давлатда ҳар бир фуқародан қонун ҳужжатларида белгиланган ҳуқуқ ва эркинликларини суиистеъмол қилмаслик талаб этилади. Ҳар бир шахс ўзининг диний нуқтаи назари ва динга муносабати билан боғлиқ хатти-ҳаракатларини Ўзбекистон Республикасининг диний фаолиятни тартибга солувчи қонун ҳужжатларида белгилаб қўйилганидан ўзгача ҳолатда амалга ошириши ноқонуний диний фаолият ҳисобланади.
Айниқса, халқимизнинг тўқсон фоиздан ортиғини мусулмонлар ташкил этишини ҳисобга олсак, Ислом динига оид масалаларга янада жиддий ёндашиш лозимлиги аён бўлади.

ТИИ Модуль таълим тизими талабаси,

Тўрақўрғон туман

“Исҳоқхон тўра” жоме масжиди имом-хатиби

Суфиев Жаъфархон

 

Шайх Салоҳ Абулҳож ҳафизаҳуллоҳ

Top