"Саййид Муҳйиддин махдум " ўрта махсус ислом билим юрти.

4-курс талабаси Абдувосиев Хожиали

Малайзияга амалий сафар билан борган Бухоро вилояти ҳокимлиги делегацияси Ўзбекистон зиёрат туризми элчиси, Перлис штати муфтийси Моҳд Асри Бин Зайнул Обидин ва Ислом санъати музей раҳбарияти билан учрашувлар ўтказди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири.

Моҳд Обидин Ўзбекистонда бағрикенглик маданиятини ривожлантириш ва ислом динининг инсонпарварлик моҳиятини тарғиб қилиш, зиёрат туризмини янада ривожлантириш, шунингдек, мамлакатимизнинг тарихий шаҳарларида сайёҳлик инфратузилмасини модернизация қилиш борасида амалга оширилаётган саъй-ҳаракатларга юксак баҳо берди.

Ўзбекистон ва Марказий Осиё мутафаккирларининг ислом цивилизацияси ривожига қўшган беқиёс ҳиссаси алоҳида қайд этилди. Моҳд Обидиннинг айтишича, Имом Бухорий ва Имом Термизий мероси мусулмон оламида шубҳасиз юқори обрўга эга. Шу нуқтаи назардан, Ўзбекистон малайзиялик сайёҳлар учун энг яхши йўналишлардан бирига айланиши мумкин.

Суҳбатдош Ўзбекистон Президентининг республика имом-хатиблари делегациясини Куала-Лумпурдаги марказий масжидларда маъруза ўқишга юбориш борасидаги ташаббусини юксак баҳолади ва бу мамлакатимизни Малайзия мусулмонлари орасида зиёратгоҳ сифатида танитишда самарали бўлди. Ушбу йўналишдаги ҳамкорликни изчил давом эттиришга тайёрлигини билдирган муфтий ўзбекистонлик бир гуруҳ имомларни Перлис штатида маъруза қилишга таклиф этди.
Музокаралар натижасида зиёрат туризми элчиси Моҳд Обиддиннинг «Зиёрат туризми ҳафталиги»да иштирок этиш учун Ўзбекистонга сафарини ташкил этиш бўйича келишувга эришилди.

Малайзия Ислом санъати музейида бўлиб ўтган учрашувда ҳам Малайзия томони Ўзбекистон раҳбариятининг мамлакатимиздаги бой маданий ва маънавий меросни тадқиқ этиш ва оммалаштириш борасидаги ташаббусларини юқори баҳолади.
Томонлар ўртасидаги ўзаро ҳамкорлик даражасидан мамнуният изҳор этилар экан, қўшма тадбирлар муваффақиятли ўтказилаётгани, хусусан, яқинда музей делегациясининг республикага сафари ҳамда Малайзия Ислом санъати музейида «Ўзбекистон маданий мероси тўпламларда» китоб-альбомининг тақдимоти ташкил этилгани алоҳида таъкидланди.

Мулоқот чоғида моддий-маданий обектларининг қўшма кўргазмаларини ташкил этиш орқали ислом оламининг илмий ва маданий меросини тарғиб қилиш бўйича қўшма лойиҳаларни амалга ошириш режалари ҳам муҳокама қилинди.

Музокаралар якунида Туризм ва маданий мерос вазирлиги ҳамда Бухоро вилоят ҳокимлиги билан ҳамкорликда Куала-Лумпур шаҳридаги Ислом санъати музейида «Ўзбекистон – ислом маданияти маркази» мавзусида экспозиция ташкил этиш ва Бухоро вилоятидаги музейларнинг Шарқ миниатюра ва артефактлари кўргазмалари концепцияларини ишлаб чиқиш бўйича келишувга эришилди.

Бундан ташқари, Малайзия томони 2023-2024 ўқув йили учун Ўзбекистондаги кам таъминланган оилалардан бўлган иқтидорли талабаларга Ал-Бухорий халқаро университетининг бакалавриат йўналишида таҳсил олишлари учун грантлар ажратиш, шунингдек, музей бошқаруви мутахассислари иштирокида малака ошириш бўйича семинар ва тренинглар ташкил этишга тайёр экалигини ҳам маълум қилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Қуръони каримда муташобиҳ оятлар ҳам бўлиб унинг асл маъноси бандасига маълум эмас. Масалан, бундай оятлардан бири “Тоҳо” сурасининг 5-оятида: "Раҳмон аталмиш Зот Арш узра муставий бўлди", – дейилади. Бу ердаги "муставий бўлди" иборасини “тик турди”, “тўғри бўлди”, “ўрнашди”, “эгаллади” каби мазмунда таржима қилиш мумкин бўлсада, булардан қайси бири тўғри экани ёки бошқа маъноси борлиги фақат Аллоҳнинг ўзига маълум. Бу каби оятларга фақат имон келтириб, Аллоҳдан эканлигини тасдиқлаб қўйишнинг Ўзи кифоядир.
Бу ҳақда Қуръони каримда шундай дейилади: “У Сизга Китобни (Қуръонни) нозил қилган зотдир. Унда муҳкам – ойдин оятлар ҳам бор ва улар китобнинг аслидир ва яна муташобиҳ (маъноси Ўзидан бошқага номаълум) оятлар ҳам бор. Аммо дилларида оғиш бор кимсалар одамларни фитнага солиш ва ўз талқинига мувофиқ маънолар бериш учун унинг (Қуръоннинг) муташобиҳ оятларига эргашадилар. Ҳолбуки, ундай оятлар таъвилини (асл маъносини) фақат Аллоҳнинг Ўзигина билур. Илмда мустаҳкам (ҳаққоний олим)лар эса, дейдилар: «Унга имон келтирдик. Ҳамма (оятлари) Раббимиз ҳузуридандир». (Бундан) фақат ақл эгаларигина эслатма олурлар” (Оли Имрон сураси 7-оят).
Имом Абу Жаъфар ат-Таҳовий “Ақидатут-Таҳовий” китобида бундай деганлар: “Ким ўрганиш ман қилинган нарсага киришса, васвасага тушган, адашган ва шакка тушган ҳолатда бўлади”.
“Ўрганиш ман қилинган нарса” деганда, муташобиҳ оятлар тушунилади. У оятлардан нима ирода қилинганини фақат Аллоҳнинг Ўзи билади. Имом Таҳовий муташобиҳ оятларни таъвил қилмаслик (тафсирига киришмаслик) йўлини танлаганлар.
Ҳозирги кундаги сохта салафийлар бу оятларнинг зоҳирига маҳкам ёпишиб олиб, Аллоҳ таоло Аршга ўтирган, Арш эса осмонда, демак, Аллоҳ ҳам осмонда, деган нотўғри хулосага келишмоқда. Ваҳоланки, муташобиҳ оятларни тасдиқлаш ва улардаги ҳақиқий маъно қасд қилинмаганига эътиқод қилиш олдинги уламоларимиз йўли эди. Аҳли сунна уламолари Аллоҳ таолога макон нисбат бермайдилар, улардан ҳеч бирлари бу гапни айтган эмаслар. Аксинча, баъзи уламолар Аллоҳ таолога макон нисбат бериш куфр эканини айтишади, чунки Аллоҳ таолога макон тайин қилиш У Зотни бандаларига ўхшатишдир.
Кейинги замонларда муташобиҳ оятлар ҳақида саволлар кўпайиб кетгач, Аҳли сунна мутааххир уламолари у оятларни Аллоҳ таолонинг азаматига мос келадиган маъноларга таъвил қилишни жоиз кўрганлар. Айнан “истиво” калимасини “истило”, яъни “ўзига мулк қилиб эгаллаш ва ҳукмини ўтказиш” маъносидаги – деб таъвил қилганлар. Тавфиқ Аллоҳдандир.

Наманган вилояти вакиллиги
Чуст туман вакили Б. Шарипов

Шу йил 26 октябрь куни Тошкент шаҳридаги “Шайх Зайниддин” жоме масжидида нутқ ва эшитиш қобилияти чекланган ҳамюртлар иштирокида “Пайғамбаримиз алайҳиссалом суннатларига эргашайлик!” мавзусида суҳбат бўлиб ўтди.

Учрашувда Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассиси Мунира Абубакирова, Шайҳонтохур тумани отинойиси Матлуба Ирчиева, сурдо таржимонлари ва 60 дан зиёд нутқ ва эшитиш қобилияти чекланган ҳамюртлар иштирок этишди.

Маърифий тадбирда Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг кундалик суннатлари: уйқудан уйғонганда, таҳорат, таомланиш, ичимлик ичиш, рўза тутиш, силаи-раҳм, қўшничилик ришталарини жонлантириш борасида савол-жавоблар бўлиб ўтди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати