muslim.uz
Жаҳаннамда Булсон номли зиндонга тушадиганларни биласизми?
Ибн Аббос розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қиладилар: “Ҳар бир одамнинг бошида бир занжир бўлиб, бир учи еттинчи осмонда ва иккинчи учи ернинг еттинчи қаватидадир. Қачон банда тавозеъ қилса, Аллоҳ таоло фармони билан занжир осмонга тортилади, банда кибрланганда занжирнинг иккинчи учи ернинг еттинчи қавати томон тортилар экан”.
Умар ибн Шуайб розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан бундай ривоят қиладилар. “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Қиёмат куни мутакаббирлар чумолидек кичрайиб кетадилар. Ниҳоятда хору зор аҳволга тушадилар. Жаҳаннамда Булсон номли зиндон бўлиб, унинг олови дўзахникига қараганда анча иссиқроқдир. Мутакаббирлар жойи ўша ерда экан. Улар емиши жаҳаннам аҳлидан оқиб чиққан қон ва фасоддан бўлади”.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ҳазрат Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қиладилар: “Қиёмат куни Аллоҳ таоло уч гуруҳ одамга раҳмат назари билан қарамайди: Биринчиси – зинокор шайх, иккинчиси – ёлғончи подшоҳ, учинчиси – гердайган камбағал. Қалбида заррача такаббурлиги бор одам жаннатга кирмайди”.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: “Камтар банданинг бир неча аломатлари бор бўлиб, уларга амал қилганлар кибр – ҳаводан узоқда бўлади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Маккаи Муаззамадан ҳижрат қилиб, Мадинаи Мунавварага етканларида, Мадинанинг бойлари ва аёнлари ул ҳазратнинг истиқболларига чиқдилар. Ҳар бири туянинг арқонини тутиб, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни ўз уйига олиб боришни орзу қиларди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Туянинг ихтиёри ўзида у қаерга борса, менинг манзилим ўша ерда бўлади”, дедилар. Туя бораётганда ҳар ким ўзича хурсанд бўлиб, туя меникига борса керак, деб ўйларди. Улар орасидаги Абу Айюб Ансорий розияллоҳу анҳу ниҳоятда камбағал бўлиб, ҳеч нарсаси йўқ эди. “Шунча бой ва машҳур одамлар турганда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг уйимга борармидилар?”, деб ўйларди. Жаброил алайҳиссалом шу вақтда ҳозир бўлиб дедилар: “Ё, Расулуллоҳ Абу Айюб манзилини муборак қадамингиз нури билан мунаввар қилинг, чунки Аллоҳ таоло камтарлиги ва мутавозелиги учун унинг манзилини сизга қароргоҳ этди”.
Амирул мўминин Умар розияллоҳу анҳу ўз ҳалифалик замонларида Шоми шарифга сафар қилган эканлар. Хизматкорлар ва амирнинг ўрталарида бир туя бўлиб, уни навбати билан бир фарсах миниб, бошқалари етаклаб боришар экан. Шом шаҳрига яқинлашганларида туяни етаклаш навбати Амирул мўмининга етди. Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу туянинг арқонидан ушлаганча юриб, шаҳар дарвозасига яқинлашганларида, Шом шаҳрининг ўша замондаги ҳокими Абу Убайда Жарроҳ розияллоҳу анҳу ҳазрат Умар розияллоҳу анҳунинг пешвозларига чиқдилар ва халифанинг туяни пиёда етаклаб келаётганларини кўриб, Умар розияллоҳу анҳунинг олдиларига келиб: “Ё, амирул мўминин шаҳар аҳолиси сизнинг истиқболингизга чиқди, сизни бундай аҳволда кўрсалар яхши бўлмас. Сиз туяга минишингиз, хизматкор эса, етаклаши лозим”, дедилар. Амирал мўминин Умар розияллоҳу анҳу: “Ё, Абу Убайда, Аллоҳ таоло ҳурматимни Исломда баланд қилган, одамлар нима дейишининг ҳеч қандай аҳамияти йўқ”, дедилар. Амирал мўминин туяни етаклаганча Шом шаҳрига кириб бордилар .
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Ким бирор одамни афв этса, Аллоҳ уни бошлиқ қилади. Ким Аллоҳ учун тавозеъ кўрсатса, Аллоҳ унинг даражасини юксалтиради”.
Исо алайҳиссалом: “Нақадар бахтлидирлар дунёда намоз ўқиганлар, чунки улар қиёмат куни юксак мақом эгаси бўладилар. Нақадар бахтлидирлар дунёда инсонлар орасини ислоҳ қилганлар, қиёмат куни Фирдавс жаннатининг ворислари бўладилар. Нақадар бахтлидирлар дунёда қалбларини ёмон феъл атворлардан поклаганлар, чунки улар охиратда Аллоҳнинг жамолига назар ташлайдилар”, деганлар.
Абдуллоҳ ПАРПИЕВ,
Халқаро алоқалар бўлими ходими
Қайтар дунё
Бир куни хизмат тақозоси билан Навоий шахрига борадиган бўлдик. Мени хизматга олиб кетаётган йигит:
– Домла, ота-онамиз шаҳарда яшаяпти. Онамиз бетоблар. Ўқиб дам солиб қўйсангиз, зора, шифо етиб, яхши бўлиб, соғайиб кетсалар! – деди.
Эрталаб жума тонги уларнинг хонадонига кириб бордик, ҳол-аҳвол сўрашиб, бомдод намозини адо қилиб дастурхон атрофида ўтирдик. Шу вақт кекса отахон гап бошлади:
– Домла, сизнинг шарофатингиз билан ўғлим, мана 4 йил бўлди, энди келиб турибди. Шу вақтгача ҳеч ҳолимизни сўрамаганди. Бундан 4 йил олдин бир кун ичиб келиб, мени отасини ҳақоратлаб сўкканида ўзимни зўрға босдим, қарғамадим, дуоибад қилмадим, бунинг укаси ҳам вақтида жонимдан ўтказиб юборганди, қарғагандим, оқ қилиб, дуоибад қилгандим, лекин буни қарғамадим”, деб турса ўғли зарда билан: “Эй ота! Шу гап ҳозир керакмиди, нима қиласиз ўтган гапларни қўзғаб”, дея столни муштлаб чиқиб кетиб қолди. Ота эса: “Домла, кўрдингизми, ўғлимиз гап кўтара олмайдиган бўлиб қолган, ўзи катта бўлиб қолган-да бу ноқобил бола-я” деди.
“Фарзандингиздан хафа бўлманг. Фарзандларингиз ҳақига дуо қилинг, Аллоҳдан инсоф-тавфиқ сўранг. Ота-она дуоси ижобат дуолардан. Аллоҳ инсоф берса, кўнглига солса, ҳеч гапмас, сизни, ота-онасини ҳурмат қиладиган бўлади”, деб юпатган бўлдиг-у, сўнгра онахонни ҳолларини сўраб, Аллоҳдан шифо тилаб, ўқиб қўйдик, бу хонадон кексаларига ота-оналарига, фарзандларига яхшилик, мехру оқибат, аҳиллик сўраб дуо қилиб, кўнгилларини хушнуд қилиб, ортимизга қайтдик.
Йўлда келар эканмиз, ҳалиги ўғлига: “Яхши қилмадингиз, фарзанд ота-онага итоатли бўлиши, хизматларида холис бўлиши лозим, ҳузурида бош эгиб туриши, дуоларини олиш учун ҳаракат қилиши керак. Сизни ҳам фарзандларингиз бор, бир кун сиз ҳам отангиздек кексайганингизда фарзандларингиз ҳам шундай ноқобиллик қилса, қандай аҳволга тушасиз, ахир бу дунёни қайтар дунё дейдилар. Ҳеч бир иш жавобсиз қолмайди”, деб насиҳат этган бўлдик.
Шунда ҳалиги киши шундай деди: “Ўшанда ёш бола эдим. Бобом ва бувимни тарбиясини олдим. Отам фарзандларига кўп зулм қиларди. Ҳатто кекса бобомга ичиб келган чоғларида: “Сан ўлмадинг, мен қутулмадим”, дея дағдаға қиларди. Ўсмирлик ёшимда онам бетоб бўлганида буйрагини Тошкентга олиб бориб операция қилиш учун отам бир куни кечқурун поездга чиқишга тайёрланиб турганда, бобом ҳожатхонага борар йўлда тўсатдан йиқилиб оғзи-бурнидан қон кетиб қолди. Шу ҳолатда олиб келиб, қонни тўхтатиб, ўринларига ётқиздик, бир оз ўзига келганида, отам:
“Болам, бобонгни ўзинг шифохонага оборақол”, деб онамни олиб Тошкентга кетиб қолди, бобом аранг бошини кўтариб: “Хотинчасини мендан афзал кўрди-я”, деди-да оғир хўрсиниб қўйди.
Бобом шу ҳолатда дунёдан ўтиб кетди, лекин бу воқеа ҳеч ёдимдан чиқмайди.
Ота-онанг жаннатинг ё дўзахингдир. Кимки ота-она розилигини топса, унга жаннат вожиб, ким ота-она кўнглини ранжитган бўлса унга дўзахдан бошқа насиба йўқ. Ҳадисда келади: “Аллоҳнинг розилиги ота-она розилигида, Аллоҳнинг ғазаби ота-она ғазабидадир”.
Бу қайтар дунёда биз учун ота-она хизматида бўлиш ғанимат. Уларнинг розилиги, дуолари йўлида холис бўлмоқлигимизни Аллоҳ барчамизга насиб айласин!
Ҳ.ЖАҲОНОВ,
“Қизибиби” жоме масжиди имом-хатиби
http://hazratnavoi.uz
Умримиздан сўраламиз
Ўткинчи дунё бу. Барчамиз меҳмонмиз, охиратда умримизни қандай ўтказганимиздан сўраламиз. Аллоҳ таоло Такосур сурасида марҳамат қилиб айтганидек, «Сўнгра, албатта, Ул кунда (охиратда) неъматлар ҳақида сўралурсиз!»
Инсонга ато этилган неъматларнинг улуғи – вақт ва умр неъматидир. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилиб дедилар: «Банда қиёмат куни тўрт нарсадан сўралмагунча, бир қадам ҳам олдинга силжий олмайди. Бу саволлардан биринчиси, умрини нима билан ўтказгани; иккинчиси, ёшлик даврида нима билан машғул бўлгани; учинчиси, мол-дунёни қай йўсинда топгани ва нималарга сарфлагани; тўртинчиси, ўрганган илмига қандай амал қилганидир» (Баззор ва Табароний ривоят қилган).
Мол-давлатини беҳад авайлайдиган инсон аслида бебаҳо вақтига бундан-да эътиборлироқ бўлмоғи, уни фақат хайрли ўринларда, эзгу мақсадларга ишлатмоғи лозим.
Салафи солиҳлар вақтга жуда харис эдилар. Чунки у зотлар вақт қадрини яхши англардилар. Улуғ имомлар ҳар бир вақтни фойдали илм, яхши амал, нафсга қарши кураш ёки бошқаларга фойда етказиш билан ўтказиб охират ғамини ердилар.
Ҳасан Басрий раҳматуллоҳу алайҳ айтади: «Шундай зотлар бор эдики, сизлар дирҳам-динорларингизга ҳарис бўлганингиздек, улар вақтларига шундай ҳарис эдилар».
Оилада болаларга вақфтни тўғри тақсимлаб беришда ота-онанинг муҳим ўрни бор, албатта, агарда болаларни вақтдан унумли фойдалантирсак уларнинг илмини зиёда қилиб, келажакда элу юрт корига ярайдиган авлод қилиб улғайтирамиз, ишоаллоҳ.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилиб, айтадилар:«Беш нарсадан олдин беш нарсани ғанимат бил: кексаликдан олдин ёшликни, бетобликдан олдин саломатликни, фақирликдан олдин бойликни, бандликдан олдин бўш вақтингни, ўлимингдан олдин тирикликни».
Айтадиларки, «бўш вақтини ғанимат билмайдиган, ундан унумли фойдалана олмайдиган одам иш вақтини ҳам ғанимат билмайди».
Муҳтарам азизлар, буш вақтни ғанимат билиб, китоб ўқиб, оилада фарзандлар тарбиясига мустаҳкам бўлсак, иншоаллоҳ, вақтни ғанимат билган бўламиз.
А.ҲАБИБУЛЛАЕВ,
Шўрчи туман бош имом-хатиби
Сўрасангиз, Аллоҳдан сўранг
«Инсонга зарар етганида, ётган ҳолда ё ўтириб ёки тик туриб ҳам Бизга илтижо қилади. Ундан зарарини кетказганимизда эса, гўё етган зараридан Бизга дуо қилмагандек кетаверади. Мана шу тарзда исрофчи (тажовузкор)ларга қилмишлари зийнатли (чиройли) қилиб қўйилди» (Юнус, 12).
Инсон (имони заиф экан) бошига қийинчилик тушса, дардга чалинса, бетоқат бўлади. Халос бўлиш йўлларини ахтаради, ҳеч бир чора фойда бермагач, қийинчиликни кетказишни ёки дарддан халос қилишни сўраб Яратганга илтижо қила бошлайди. Аллоҳ таоло қалбдан қилинган илтижоларни қабул қилувчи Зот. Дуолари қабул бўлиб, қийинчилик ё дарддан халос бўлгач эса, баъзилар гўё етган зараридан Аллоҳ таолога илтижо қилмагандай кетаверади. Яъни, Яратганни унутади ва такаббурлик қилади. Чунки, «...Мана шу тарзда исрофчи (тажовузкор)ларга қилмишлари зийнатли (чиройли) қилиб қўйилди» (Юнус, 12).
Зумар сураси 49-оятида бундай дейилган: «Инсонга бирор зиён етса, Бизга илтижо қилади. Сўнгра Биз ҳузуримиздан унга бирор неъмат ато этсак, у, “шубҳасиз, бу (неъмат) мендаги илм сабабли берилди”, дер. Йўқ, у синовдир. Лекин уларнинг аксарияти (бунинг синов эканини) билмаслар».
Имом Табарий бу оятни бундай тафсир қилган: Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Агар инсонга зарар етса, Аллоҳ таолога ёлвориб илтижо қилади. Зарари ўрнига фойда, касаллиги ўрнига саломатлик бериб ҳолатини енгиллатса, Аллоҳ таоло фойда ва саломатликни “амалимдан рози бўлгани, мени уларга муносиблигимни билгани учун берди”, дейди. Аслида, унга зарардан кейин берилган фойда, касалликдан сўнг қайтарилган саломатлик синовдир. Лекин кўплар жоҳиллиги ва фикрларининг хатолиги учун буни билмайди.
Аммо Аллоҳ таоло кимга ҳидоят, тўғрилик, тавфиқ ва онг берган бўлса, улар мазкур ҳолда сабабларни ахтариш билан бир вақтда Аллоҳ таолога илтижо қиладилар. «...айнан ўшаларга мағфират ва катта мукофот бордир» (Ҳуд, 11). Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Мўмин кишининг ҳолига хурсанд бўласан. Аллоҳ таоло унга нима қазо қилса, яхшилик бўлади. Агар унга ғам етса сабр қилади, бу унга яхшилик бўлади, агар унга хурсандчилик етса шукр қилади, бу ҳам унга яхшилик бўлади”.
Демак, инсон доимо Аллоҳ талодан яҳшиликларга эриштиришини, ёмонликлардан паноҳ беришини сўраши керак.
Ибн Касир, Табарий тафсирлари асосида
Бадриддин РАҲИМОВ
тайёрлади.
Сабрни эримдан ўргандим
Олти ака-ука орасида ўсганим учунми, феълим сал қаттиқроқ. Шу боис умр йўлдошим бир сўзли, бошқалар ундан ҳайиқадиган одам бўлишини истардим. Тақдирни қарангки, эрим жуда ювош чиқди. Баъзан онамга: “Шунақа ҳам бўшанг бўладими, бақириб-чақирса ҳам, айтганини қилдирса майли эди...” дердим. Онам эса: “Ўтни ўт ўчирмайди, болам. Бир яхшилиги бор, Худойим шу тақдирни раво кўрган...” дерди.
Аслида эримнинг рўзғор тебратиши, эҳтиёжларимни таъминлашидан шикоятим йўқ. Фақат унда шиддат, журъат етишмаётгандек туюларди. Асабийлашсам, босиқлик билан: “Арзимас нарса учун бунчалик ғазабланишинг яхшимас”, деб қўярди. Оғир-вазминлигидан баттар аччиғим келарди. Бир қизли бўлдик. Кунларнинг бирида яна йўқ нарсадан жанжал чиқардим ва бу сафар эримнинг жаҳлини чиқаришга эришдим. Шунда ҳам бақирмади, бир оз овозини кўтариб: “Айтганим-айтган, деганим-деган бўлиши мумкин. Аммо бу ишим билан бировга зулм қилиб қўйишдан қўрқаман”, деди. Кейин менга гапирмай қўйди. Бир кун ўтди, икки кун... эримдан сас-садо йўқ. Ўзим гапириб кетаверай десам, ғурур йўл қўймасди, бунинг устига ҳайиқиб қолган эдим. Юрагим сиқилди. Таскин ахтариб, эрим ўқиб юрадиган китобларни бир-бир варақлашга тушдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва оилалари ҳақидаги ибратли китобни ўқий бошладим. Китобда баён этилган воқеада эр-хотин бир-бирининг феълида заифлик кўрса, қандай йўл тутиши зарурлиги кўрсатилган, кишининг имон-эътиқоди, тақвоси муҳим, баъзи камчиликларига эса Аллоҳ учун сабр қилиниши айтилган эди.
Бетдан-бетга ўтарканман, ёмон феълим бор бўйи билан намоён бўларди. Демак, мен энди ўқиётганларни эрим олдиндан билган экан... Мен-чи?.. У менинг хархашаларимга сабр қилиши учун тақво, имон-эътиқодга эгамидим? Эрим кўнглимни меҳр-муҳаббат билан юмшатишга ҳаракат қиларди. Мен эримнинг босиқлигини, ҳалимлигини бўш-баёвликка йўйибман. Кўз ёшларим юзимни ювди. “Аллоҳ қалбингни очсин, кўнглингга солсин...” Эрим менга кўп бор шундай дерди. Бу дуонинг ҳикматини ўша лаҳзаларда тушундим. Неча кундан бери ичимни кемираётган “Энди кечирмайди”, деган қўрқув тарқади. Чунки бир неча бетнигина ўқиганимда, кўнглимни юмшатган бундай китоблар эримнинг неча йиллик йўлдошларидир...
Ўша кунги иқрорим эримни жуда хурсанд қилди. Шу зайлда у кишидан кенгфеълликни, сабр қилишни ўргандим. Биз учун кимда ёки нимада яхшилик борлигини Аллоҳ таоло билади.
АНБАРХОН
ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ
КОНЦЕПЦИЯ
Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.
Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.
Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.
Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.
Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.
Ушбу рукнда:
- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;
- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;
- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;
- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.
Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.