muslim.uz

muslim.uz

Киши ҳар бир қилган нафақасига ажр олади. Саид ибн Мусаййиб (р.а) шундай деганлар: “Ҳақ йўлга сарфлаш ҳамда одамлар олдида обрўсини сақлаш яъни тиланчилик қилмаслик учун ҳалол мол жамғаришни хоҳламайдиган кишида яхшилик йўқдир”.

Юқоридаги далиллардан маълум бўладики, агар банда нима учун бойлик берилганини ёддан чиқармаса, мол-дунёни яхши кўриш аслида қораланган амал эмас. Зеро, мол-дунё инсонга Аллоҳ таолога яқин бўлиш учун ато этилади.

Аллоҳ таоло ҳадиси қудсийда шундай таълим беради: Биз мол-дунёни намозни адо этишингиз ва закотини беришингиз учун ато этганмиз. Молу дунё ҳаромдан тўпланган бўлса, ёки ўз жойига ишлатилмаса, Аллоҳга гуноҳкор бўладиган ҳолатда сарфланса, инсон молу дунё топишга батамом берилиб кетиб, бу нарса унинг қалбини ҳам эгаллаб Парвардигорини эсдан чиқарса, Ундан узоқлаштирса, ана шундай молу дунё қоралангандир. Расули Акрам (с.а.в) : Дунё мафтункор гўзал, кимки, ҳаққини адо этиб уни қўлга киритса, Аллоҳ таоло унга барака беради. Агар бирор кимса Аллоҳ ва Унинг Расулининг измидан чиқиб мол-дунё тўплашга берилиб кетса, Қиёматда унинг жойи дўзах бўлади-дедилар. Яна бошқа бир ҳадиси шарифда: Ҳар бир уммат фитнага гирифтор бўлди, умматимнинг фитнаси эса мол-дунё-дедилар. Мол-дунёдан фойдаланиш уч кўринишда ҳосил бўлади. Золим уни лаззатланиш учун олади, мўмин уни ўзига заҳира қилиб олади, муқарраб банда эса Аллоҳга яқин бўлиш учун эҳтиёжи баробарида ундан олади.

Хулоса ўрнида шуни айтишимиз мумкинки биз ҳам иложи борича ёшларни аввало пухта билимга, қолаверса бирор касб-ҳунарга йўллашимиз мақсадга мувофиқ бўлар экан. Чунки, мустақил касб-ҳунари бор киши аввало топганига сабрли ва шукрли бўлади. Пул топишнинг осон эмаслигини билганидан кейин ноўрин жойларга сарф қилмайди. Аниқ мақсади бўлади, беҳуда ишлар билан қимматли вақтини бекорга кеткизмайди. Ва энг зарурийси, бугунги кундаги асримиз иллатларидан бўлган гиёҳвандлик, ичкиликбозлик каби йўллар учун ўз касби орқали топган ҳалол пулини сарф қилмайди. Ва яна ўзларини турли баландпарвоз номлар билан номлаган, турли кўринишдаги динни ниқоб қилиб олган оқимларга ҳам аралашмайди, ёки миссионерларнинг тузоғига ҳам илинмайди. Бир сўз билан айтганда, тадбиркорлик ва ҳалол касб-ҳунар билан дунё ва охират саодатини топади.

ЎМИ Матбуот хизмати

 First of all, Shavkat Mirziyoyev started his speech with the information about high level meetings: 21 high level meetings, 60 state level and international organization heads meetings.

More than 400 investment agreements valued at 60 bln US dollars, 40 “road map” execution plans have been developed. After currency liberalization the buy-sell operations has increased 1,5 times in avarege making up 1,3 bln US dollars, state gold-currency reserves made up 1,1 bln US dollars.

This year 12 free economic zones, 45 industrial zones have been established. 50 more new industrial zones are being organized. 

As a result of constructing new industrial zones more than 336 thousand new vacancies have been filled. It was significant contribution for the solution of employment issues.

Later President Shavkat Mirziyoyev explained why economic houses are being built in rural areas. “The houses we previously built were expensive and they were not available to common citizens. As a result only rich people bought those houses. We decided to build houses for ordinary citizens like teachers and doctors” noted the leader of the country. Particularly, more than 24 thousand new economic houses have been built in rural areas. 187 multi-storey residential buildings were raised where approximately 8 thousand families moved to thouse houses.    

Talking about international loans and credits President noted that a country which mismanages foreign money will encounter serious problems falling into debts. For this reason Shavkat Mirziyoyev noted to pay great attention to this sphere and avoid any mistakes. As an example he analyzed the activity of gas-chemical complex in Ustyurt, Karakalpakstan which is not giving efficient results. Another sphere is credits allocated for drinking water supplies: for the last 10 years 17 projects valued at 618 mln US dollars, unfortunately most of the projecs have not been finished until the end. 

Notable results have been observed in the relationships with China, South Korea and Turkey. It is worth noting that embassies are working with new principles.

According to IMF Uzbekistan is on the 134th place among 187 states by GDP per capita. Unfortunately, for the country with rich resources it is not appropriate place.

In conclusion, it should be noted that the speech of our President has become historical which analyzed all spheres of life with practical suggestions for improvement. 

 

Press Service,

Muslim Board of Uzbekistan

 

Ассалому алайкум, онажон! Яхшимисиз? Мен яхшиман, туғилишимга жудаям оз вақт қолди. Сизга айтишим керак бўлган бир гапим бор: мен баъзи нуқсонлар билан, ёруғ дунё­дагилар тили билан айтганда ногирон бўлиб туғиламан. Аммо бунинг учун ҳеч кимнинг олдида бошим эгик бўлмайди, биргина сиздан ташқари…

Сиздан узр сўрайман…

Кутганларингизнинг ҳаммасига жавоб беролмаслигим учун…

Қўшнилар болаларини мен билан бирга ўйнатишни хоҳлашмаган пайтларда чекадиган изтиробларингиз учун…

Мен сабабли эшитган, қулоғингиз остидан кетмай қалбингизни поралайдиган “Боламас, бутун умрга етадиган ташвиш туғдинг”, каби гаплар учун…

Дўконма-дўкон юриб, велосипед қидиришнинг ширин завқларини ҳис этиш ўрнига, ногиронлар аравачаси ахтаришнинг азобига рўбарў қилганим учун…

Сиз чақирилмай қолиб кетадиган тўй-маърака, тадбирлар учун…

Ёки чақирилсангиз ҳам, мени ташлаб боролмайдиган йиғинлар учун узр сўрайман, Онажон!

Сиздан бир илтимосим ҳам бор: мендан воз кечманг! Ва эсингиздан чиқарманг:

Қувватсиз оёқларим билан зинапоялардан чиқишим машаққатга айланса ҳам, мени кўтариб чиқаришга уринманг. Майли, тўсиқларни биргаликда енгайлик, аммо қўлларимдан тутманг. Ёрдам беришни истасангиз, юқорига чиқинг ва “Кел!” денг. Балки уддалашга қийналиб, аламимдан йиғларман. Аммо шунда ҳам пастга тушманг, аксига, мени олға чорланг. Шундай қилмасангиз, ҳеч қачон кучли бўлолмайман.

Қулоқларим яхши эшитмагани учун гапиришга ўрганишимга анча муддат керак бўлар, балки… Бироқ, онажон, умидингизни узманг, мен билан кўпроқ гаплашинг, жим бўлиб олманг. Қўшиқлар куйланг, китоблар ўқиб беринг, шундай қилмасангиз… ҳеч қачон гапира олмаслигим ҳам мумкин…

Ҳамиша эътиборда бўлишим кераклигини имтиёз билиб, инжиқлик, қайсарлик қилсам, менга “Йўқ!” дея олинг. Раҳм-шафқатингиз ҳамма истаганларимни бажаришга ундамасин. Мени қувонтирганингиздек, йиғлата билинг. Йиғласам ҳам, мени оёқда туришга мажбур қилингки, келажакда биргаликда йиғламайлик.

Балки… дунёга келганимда бошқалардан юзу кўзим, аъзоларим бошқача бўлар, чиройли кўринмасман… Лекин сиз менга доим муҳаббат билан қаранг. Шундай қилингки, ойнага қараганимда ҳамманики сингари нуқсонсиз чеҳрани кўра олай…

Балки бошқа болалардек бир нарсани тезда тушунолмасман, англолмасман. Бироқ сиз тушунтиришдан эринманг, Онажон, юз марталаб такрорланг. Бўлмаса шундайимча ўтиб кетишим ҳам мумкин.

Яна бир гап, бу сатрларни ўқиётганда, кўзёш тўкманг, хўпми? Чунки мен буларни ёзаётиб асло йиғламадим. Ахир, сиз менинг онамсиз, Онажонимсиз, шундай эмасми?!

 

Ирфон тақвимидан

Улуғ ҳикмат соҳиби Аллоҳ таоло «Жосия» сурасининг 3-ояти каримасида марҳамат қиладики:

« Албатта, осмонлару ерда мўъминлар учун оят(белги)лар бордир».

Ушбу ояти каримага мувофиқ, табиатдаги тирик организмларнинг ҳаёт кечиришига тафаккур назаримиз билан қарасак, қуйидаги боғланишни кўришимиз мумкин:

бир жойда яшайдиган организмлар бир-бирига ҳеч қандай таъсир кўрсатмайди;

бир жойда яшайдиган организмларнинг биттаси ёки иккаласи ҳам салбий таъсир остида бўлади; (паразитлик, йиртқичлик).

бир жойда яшайдиган организмларнинг биттаси ёки иккаласи ҳам фойда олади.

Учинчи ҳолат бўйича фикр юритсак. Бир жойда яшаш иккала организм учун ҳам фойдали бўлиш ҳолати «мутуализм» (лотинча «мutus» – ўзаро) дейилади.

Масалан, микориза замбуруғлари ўсимликларнинг илдизларига яшай туриб, уларнинг илдизларига фосфор ва минерал моддаларни етказиб беради. Ўз навбатида замбуруғлар ҳам, илдизлардан углерод ва бошқа органик моддаларни олади. Ўрмонларда ёғоч қипиқлари билан озиқланиб яшайдиган чумолиларнинг (термит) айримларининг ичида бир ҳужайрали хивчинли содда ҳайвонлар яшайди. Ушбу чумолилар организмида ўша ёғоч қипиқларини парчаловчи ферментлар  йўқлиги сабабли, бу вазифани бир ҳужайрали хивчинлилар бажаради. Яъни ёғоч қипиқларини парчаловчи ферментларни хивчинлилар ажратади. Чумолиларнинг хивчинлиларсиз яшай олмаслиги-ю, хивчинлиларнинг ҳам, фақат ўша чумолиларнинг ичагида яшашга «маҳкумлиги» ҳақида нима дейишимиз мумкин? Бундай ҳолатни Улуғ ва ҳикматли Яратгувчининг хоҳиши ва изни иродасисиз юзага келиши, мутлақо мумкин эмаслигини ҳар қандай инсофли одам яхши англайди.

Беда илдизида истиқомат қиладиган махсус бактериялар озиқланиши натижасида,  боғланмаган азот ўғитга айланади. Демак, бактерияларнинг ўз “нафсини қондириши” яшил ўсимликларнинг яшашига, яшнашига энг муҳим омил ҳисобланади.

Инсонни тафаккурга чорлайдиган аломатлардан бири – чучук сувда кун кечирадиган айрим балиқлар тухумларини икки паллали юмшоқ танли-тишсизнинг мантия бўшлиғига қўяр экан. Балиқ тухумлари чиғаноқ ҳимоясида бўлиб, унга ҳеч қандай зарар келтирмайди. Улар бу юмшоқ танлидан фақат яшаш жой сифатида фойдаланади. Ажабо! Бу балиқларга бундай антиқа усулда тухумларини “ижарага” қўйишни ким ўргатди экан?

Акулалар ҳам тишларини антиқа усулда тозалашар экан, улар ўлжаларини еб бўлгандан сўнг сув юзасига чиқиб, оғизларини очиб туришар экан. Бунинг ҳикмати шундай эканки, тишларидаги овқат қолдиқларини лойхўраклар «иштаҳа билан» тозалаб қуйишар экан.

Ажабо! Бундай услубдаги овқатланишни лойхўраклар кимдан ўргана қолибди?

Ва яна аксинча, бегемотлар ҳам  озиқланиб бўлишгач, йирик сув ҳавзаларига тушиб олади. Улар баҳайбат оғизларини очганда, балиқлар галаси ҳеч сесканмасдан бегемот тишлари орасидаги озуқа қолдиқларини иштаҳа билан баҳам кўради. Ақлли бегемотлар балиқлар ўз ишларини якунлаганларидан сўнгина оҳисталик билан оғизларини ёпади.

Ёки мана бу ҳолатга диққат қилинг. Аниқланишича, бутун Африкада иккита бир хил жирафани топиш мумкин эмас. Бир қараганда, бу ҳайвонлар бир-биридан деярли фарқланмайди.

Лекин Кениядаги қўриқхона ходимлари томонидан турли мамлакатларда ўтказилган кўплаб тадқиқотлар натижасида равшан бўлдики, ҳар бир жирафанинг бўйнида фақат ўзига хос бўлган доғлар мавжуд бўлиб, уларнинг нақши бошқасида такрорланмас экан. Жирафага хос бўлган  бу мўъжизавий ҳолни, олимлар ҳали изоҳлаб беролмаган ҳодиса – одамларнинг бир-бирига мутлақо ўхшамайдиган бармоқ изларига ҳам ўхшатса бўлади. Зеро, Аллоҳ таоло “Раъд” сурасининг 4-ояти каримаси охирида:

         «...Бунда, албатта, ақл ишлатувчи қавмлар учун оят-белгилар бордир», деб марҳамат қилмоқда. Аммо биз қачон тафаккур юритамиз-у, қачон бу аломатларни англаб етамиз?! Бу аломатларни англаб олмоғимиз учун эса, диний фанлар билан бир қаторда, албатта, дунёвий фанларни ҳам пухта ўрганмоғимиз лозим бўлади. Аслида, Ислом динида илмни диний ва дунёвий деб ажратилмайди.

Энди какку қушнинг қуйидаги айёрона ишларига қаранг: Руминиядаги Орадия шаҳрида жаҳоннинг 78 мамлакатидан келтирилган 750 қуш турининг 10 мингдан зиёд тухумини ўзида мужассам этган антиқа музей мавжуд. Ушбу коллекцияда каккунинг тахминан 150 га яқин хилма-хил тухуми бор. Ажабо, биргина қуш турли-туман тухум қўйиши мумкинми?   Ниҳоят зоологик ҳақиқат аниқланди: Энг муҳими шундаки, какку тухум қўйишдан олдин, қораялоқ, жиблажибон, малиновка, сойка ва шулар сингари қушларнинг инларидаги тухумларни кўриб, айнан  уларнинг тухумларига ўхшаш тухумини бемалол ташлаб кетаверар экан-ки, бу тухумларни ўгай ота-оналар парваришлаб, вояга етказар экан.

 

 

Демак, мўъмин кишигина, тафаккур қиладиган қавмгина ерда ҳам, осмонда ҳам, ҳатто ўзида ҳам Аллоҳнинг буюк, қудратли яратувчи зот эканига далолат қилувчи аломатларни кўриши мумкин. Аллоҳнинг ҳидоятидан маҳрум, ғафлатда юрган кишилар учун эса бу мўъжизаларнинг ҳаммаси бўлиши мумкин бўлган оддий оддий бир ҳолдир. Худди шундай бўлиши лозимдек. Улар ўзларича мўъжиза кутади, мўъжиза талаб қилади. Аслида табиатнинг ўзи, борлиқдаги барча мавжудотлар, уларнинг яшаши, ҳаракати, аниқ бир қонуният асосида бошқарилиши мўъжиза эмасми?  

 Қутб оқ айиғи ҳеч қачон саҳрога яшашга интиқ бўлмаганидек, жазирама чўлнинг камтаргина хизматчиси бўлмиш туя ҳам, қаҳратон муз қояларига бориб яшашга орзуманд бўлмайди.

Ҳайвонот оламида кишиларни лол қолдирадиган аломатлар фақат бугина эмас. Қимматли вақтингизни олган ҳолда, айримлари ҳақида тўхталиб ўтмоқчиман. Аксарият ҳолларда, ҳайвонлар, паррандалар ёки ҳашоратларнинг ташқи ранги, шакли ўзи яшаётган муҳитга ўхшаш бўлади. Бешиктерватар, ниначи, яшил чигиртка ва шунга ўхшаш ҳашоратлар яшил япроқлар орасида яшаганидек, бошқа жониворларнинг ҳам, ўз ранглари ёки кўринишларига мос жой топганликлари уларнинг фаросатларига далолатми ёки Яратувчининг ҳикматигами? Куропаткин деган қушнинг ёз фаслида бошқа, қишда бошқача “либос” кийиши унинг кийимлари кўплигидан эмас, ҳарҳолда.  

Балиқларнинг увилдириқ ташлаш жойига миграцияси ҳам, эволюциянинг тасодифий ҳодисаси эмас, Яратгувчининг бетакрор мўъжизасидир.

Шу ўринда “Ёшлар” телеканали орқали намойиш этилаётган илмий-маърифий кўрсатувнинг бир сонида, пингвинларнинг урғочиси тухумларини эркакларига  ишониб топшириб, бир қанча вақт озиқланиб, куч-қувватга тўлишлари учун сафарга чиқишлари ҳақида маълумот берилди. Бу вақтда ота пингвинлар тухумларини оёқлари орасида, совуқдан сақлаб турадилар. Бу жонивордан ибрат олишимиз лозим бўлган жиҳатлари ҳам борки, кучли қор-бўронли  совуқларда ҳам, йиртқич қушлар ҳужум қилганда ҳам, тухумларини ташлаб кетишни хаёлига келтирмайди. (ҳаётда ўз фарзандини кўча-куйда ташлаб кетаётган кимсаларнинг шу пингвинчалик фаросати йўқми? шу ҳайвондан ибрат олса бўлмайдими?). Улар совуқда жон сақлаш учун тўдалашиб, бир-бирига жипслашиб олади. Тўданинг ташқарисидагилар  билан ичкарисидагилар вақти-вақти билан ўрин алмашади. Иссиққина жойини бировга бериш ҳатто ҳазрати инсонга ҳам малол келса-да, лекин бу ҳайвонлар бундай олийжанобликни бажонудил қилишади.

Ўрмонда яшаётган маймунлар турли-туман дарахтларнинг аччиқ баргларини истеъмол қилиши натижасида, ошқозонлари оғриб қолганида, одамлар тайёрлаб, ғамлаб қўйган ёғоч кўмирни ўғирлаб қочар экан. Табобатдан бехабар бу маймунлар, ана шу ёғоч кўмир, ошқозон оғриғи учун даво эканини билганини қаранг.

Касал бўлиб қолган қарғалар, печканинг мўрисидан чиқаётган тутунга ўзларини урганининг боиси шу эканки, улар бир муддат шу тутун ичида бўлса, касалликларидан асорат ҳам қолмас экан. Яна ўша ўрмон қарғалари, чумолиларнинг уясига туриб, уларнинг ғашига тегади. Жаҳли чиққан чумолилар қарғага ёпирилиб, унга ўзларидан чумоли кислотасини сепади. Бу фурсатда қарға ҳузур билан ҳатто қанотларини ҳам ёйиб юборади. Чумоли кислотаси қарғадаги турли паразит ва бактерияларни қириб ташлайди. Ажабо! Биз онгсиз деб ҳисоблаган бу қушлар, қайси табобат билим юртида таҳсил олишган экан?

Ҳайвонларнинг, қушларнинг турли-туман шаклдаги уя, ин қуриб олишлари ҳам, турмуш тарзи ҳам, табиатнинг тасодифий ҳодисаси бўлмай, Яратгувчининг иродасидир.

П. РАСУЛОВ,

“Хожа Бухорий” ўрта махсус

 ислом билим юрти ўқитувчиси                                         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кеча, 25 декабрь куни Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида маданият ва санъат соҳасидаги долзарб масалалар муҳокамасига бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Президентининг расмий веб-сайтида маълум қилинди.

 

Маълумки, мамлакатимизда барча тармоқлар қатори маданият ва санъат соҳаларини ривожлантиришга ҳам катта эътибор қаратилиб, бу борада кенг қамровли ишлар амалга оширилмоқда.

 

Айниқса, 2017 йил 3 август куни Президент Шавкат Мирзиёевнинг юртимиз ижодкор зиёлилари вакиллари билан ўтказган учрашуви соҳа ривожида янги тарихий даврни бошлаб берди. Ана шу учрашувда миллий маданиятимиз, адабиётимиз ва санъатимизни ривожлантириш билан боғлиқ долзарб масалалар танқидий таҳлил қилиниб, уларни ҳал этиш йўллари, ижодий уюшмалар ва давлат ташкилотлари олдида турган муҳим вазифалар кўрсатиб берилган эди.

 

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 22 декабрда Олий Мажлисга тақдим этилган Мурожаатномасида ҳам мазкур соҳа ривожига алоҳида урғу берилиб, халқимиз, жамиятимизнинг маънавий юксалишида маданият ва санъат аҳли олдида турган вазифалар аниқ баён қилинди.

 

Бўлиб ўтган мажлисда ана шу вазифаларни бажариш бўйича Маданият вазирлиги, Бадиий академия ва ижодий ташкилотлар раҳбарларининг ҳисоботлари тингланди. Уларнинг фаолиятига танқидий баҳо берилиб, бу борадаги ишларни фаоллаштириш ва янги босқичга кўтариш бўйича аниқ топшириқ ва кўрсатмалар берилди.

 

Давлатимиз раҳбарининг “Ўзбекистон Бадиий академияси фаолиятини ривожлантириш ва янада такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори ижросини таъминлаш бўйича жадал иш олиб борилмоқда. Шунга қарамай, мажлисда Бадиий академия фаолиятида бир қатор камчилик ва муаммолар учраётгани, уларни тезлик билан бартараф этиш лозимлигига эътибор қаратилди.

 

Тегишли мутасадди раҳбарларга П.Беньков номидаги Республика рассомлик коллежида 400 ўринли, Республика дизайн коллежида 200 ўринли ўқувчилар турар-жойини қуриш бўйича қарор лойиҳасини тайёрлаш юзасидан топшириқ берилди.

 

Мажлисда маданият ва санъат соҳаларида сидқидилдан хизмат қилаётган ижодий ва техник ходимларни моддий ва маънавий қўллаб-қувватлаш, жумладан, уларнинг уй-жой, ижтимоий ва тиббий шароитларини яхшилаш, гонорарлар миқдорини ошириш, ёш истеъдод эгаларининг салоҳиятини юзага чиқариш бўйича олиб борилаётган ишларни изчил давом эттириш ғоят муҳим вазифалардан бири экани алоҳида қайд этилди.

 

Бир ҳақиқатни ҳеч қачон эсимиздан чиқармаслигимиз керак: мамлакатимизда маданият ва санъат тараққий этмаса, жамият ривожланмайди, деди Президентимиз. Халқимизнинг ривожланиш даражаси аввало миллий маданиятимизга қараб баҳоланади. Шу маънода, маданият – бу халқимиз, жамиятимиз қиёфасидир. Биз Ўзбекистоннинг янги қиёфасини яратишга киришган эканмиз, буни аввало миллий маданиятимизни ривожлантиришимиздан бошлашимиз лозим.

Top