Сийрат ва ислом тарихи

Муҳаммад (с.а.в) нинг 201 исм ва сифатлари

1. محمد Муҳаммад – мақталган.
2. أحمدАҳмад – Аллоҳга ҳамд айтувчи.
3. حامدҲамид – Аллоҳга ҳамд айтувчи.
4. محمودМаҳмуд – мақталган.
5. أحيدАҳяд – фазилатлар бобида ягона.
6. وحيد Ваҳийд – етим.
7. واحدВоҳид – ахлоқ- одобда ягона.
8. حاشرҲошир – ўз умматларини қиёмат куни маҳшаргоҳга еғувчи.
9. عاقبОқиб – пайғамбарларнинг охиргиси.
10. طهТоҳо – бу сўзнинг маъноси Аллоҳгагина маълум.
11. يسЁсин – бу сўзнинг маъноси ҳам Аллоҳгагина маълум.
12. طاهرТоҳир – тоза, пок.
13. مطهرМутаҳҳар – покланган.
14. طيبТаййиб – пок, хуштабиат.
15. سيدСаййид – Хожа.
16. رسولРасул – элчи, пайғамбар.
17. نبيНабий – пайғамбар.
18. رحمة Раҳмат – марҳаматли.
19. بشرى Бушро – хушхабар берувчи.
20. غوث Ғовс – ёрдам берувчи.
21. غيث Ғойс – яхшиликларнинг тушишига сабабчи.
22. غياث Ғиёс – ундан ёрдам сўраладиган.
23. نعمة الله Неъматуллоҳ – Аллоҳнинг неъмати.
24. هدية الله Ҳадийятуллоҳ – Аллоҳнинг ҳадийяси.
25. عروة وثقى Уърватул вусқо – Мустаҳкам тутқич.
26. صراط الله Сиротуллооҳ – Аллоҳнинг кескир қиличи.
27. صراط مستقيم Сиротуммустақим – тўғри йўлда юрувчи.
28. ذكرالله Зикруллоҳ – Аллоҳни зикр қилувчи.
29. سيف الله Сайфуллоҳ – Аллоҳнинг қиличи.
30. رسول الرحمةРасулур-роҳма- раҳмат пайғамбари.
31. قيمҚаййим – тўғри йўлдан борувчи.
32. جامعЖомиъ – барча яхши фазилатларни ўзида мужассам этувчи.
33. مقتفيМуқтафий – эргашувчи (ҳақ йўлга).
34. مقفيМуқаффий – эргаштирувчи (ўзига).
35. رسوا الملاحمРасулул – малоҳим – жангу жаҳон пайғамбари.
36. رسول الراحةРасулур – роҳа – роҳат пайғамбари.
37. كاملКомил – етук.
38. إكليلИклил – тож.
39. مدثرМуддассир – қўрқувдан матоҳга ўраниб олган.
40. مزملМуззаммил – муддассир.
41. عبد اللهАбдуллоҳ – Аллоҳнинг бандаси.
42. حبيب اللهҲабибуллоҳ – Аллоҳнинг суюклиси.
43. صفي اللهСафийюллоҳ – Аллоҳнинг танлагани.
44. نجي اللهНажийюллоҳ – Аллоҳнинг сирдош дўсти.
45. كليم اللهКалимуллоҳ – Аллоҳ билан сўзлашувчи.
46. خاتم الأنبياءХотамул – анбиё – набийлар охири, уларнинг хотимаси.
47. خاتم الرسلХотамур – русул - Расуллар хотимаси.
48. مقييМуқйий – динни тургизгувчи (ривожлантиргувчи).
49. منجيМунжий – халоскор.
50. محي Муҳйи– Гунохларни кетказувчи
51. مذكرМузаккир – эслатувчи (Аллоҳни ва охиратни).
52. ناصرНосир – ёрдам этувчи.
53. منصورМансур – ёрдам берилган, душманлари устидан зафар топган.
54. نبي الرحمةНабийюр – роҳма – раҳмат пайғамбари.
55. نبي التوبةНабийют – тавба – тавбага тарғиб этувчи пайғамбар.
56. حريص عليكمҲарисун алайкум – (саодатга етишишингизга) ташна, умматларига меҳрибон.
57. معلومМаълум – ҳаммага маълум.
58. شهيرШаҳир – ҳаммага машҳур.
59. شاهدШоҳид – гувоҳ.
60. شهيدШаҳид – гувоҳ.
61. مشهودМашҳуд – гувоҳлик берилган.
62. بشيرБашир – хушхабар берувчи.
63. مبشرМубашшир – хушхабар берувчи.
64. نذيرНазир – азоблардан огоҳлантиргувчи.
65. منذرМунзир – охират азобларидан огоҳлантиргувчи.
66. نورНур – нур.
67. سراجСирож – чироқ, қуёш.
68. مصباحМисбоҳ – чироқ.
69. هديҲудо – ҳидоят қилгувчи.
70. مهدي Маҳдий – ҳидоят қилинган.
71. منير Мунир – нур таратувчи.
72. داعي Доъий – динга даъват қилувчи.
73. مدعو Мадъув – меҳмон.
74. مجيب Мужиб – умматларини нидосига жавоб берувчи.
75. مجاب Мужаб – дуоси ижобат бўлган.
76. خفي Хофий – порлаган.
77. عفو Аъфув – ўта кечирувчи.
78. ولي Валий – Аллоҳнинг дўсти.
79. قوي Қовий – душманлари устидан қудратли.
80. أمين Амин – ишончли.
81. مأمون Маьмун – омонатдор.
82. كريم Карим – карамли, сахий.
83. مكرم Мукарром –юксак эҳтиромли.
84. مكين Макин – қувватли, Ҳақ йўлида собит.
85. متين Матин – мартабаси олий.
86. مبين Мубин – аниқ, равшан.
87. مؤمل Муаммил –интизор бўлинган, муштоқ бўлинган.
88. وصول Васул – унга ваҳий келган.
89. ذو قوة Зу қувваҳ – иродали.
90. ذو حرمة Зу ҳурмаҳ – меҳр-оқибатли.
91. ذو مكانة Зу маканаҳ – ўз ўрнига эга.
92. ذو عز Зу Иъзз – улуғвор.
93. ذو فضل Зу фазл– фазилатлар ила сифатланган.
94. مطاع Мутоъ – итоат қилинган, бўйин сунилган.
95. مطيع Мутиъ – Аллоҳга итоаткор.
96. قدم صدق Қодаму сидқ – собит қадам.
97. مختارМухтор – танлаб олинган.
98. اجيرАжир – динга хизмат қилгувчи.
99. جبارЖаббор – айбларни ёпгувчи.
100. ابو القاسمАбул – Қосим – Қосимнинг отаси.
101. ابو الطاهرАбул – Тоҳир – Тоҳирнинг отаси.
102. ابو الطيبАбут – Таййиб – Таййибнинг отаси.
103. ابو ابراهيمАбу Иброҳим – Иброҳимнинг отаси.
104. مشفعМушаффаъ – шафоат ҳуқуқи берилган.
105. شفيعШафиъ – шафоат этувчи (қиёмат куни гуноҳкор умматларнинг кечирилишини Аллоҳдан сўровчи).
106. صالحСолиҳ – яхши ишларни қилувчи, Аллоҳнинг буйруқларини адо этувчи.
107. مصلحМуслиҳ – ислоҳ этувчи, тузатувчи (ўртани).
108. مهيمنМуҳаймин – умматлари ишини кузатиб турувчи.
109. صادقСодиқ – ростгўй.
110. مصدقМусаддиқ – тасдиқ этувчи.
111. صديقСиддиқ – ростгўй.
112. سيد المرسلينСаййидул – мурсалин – пайғамбарлар ҳожаси.
113. امام المتقينИмомул – муттақин – тақводорлар пешвоси.
114. قائد الغرالمحجلينҚоидул – ғуррил – муҳажжалин – қиёмат куни сажда қилган аъзоларидан нурлар чиқиб турувчи ибодатли умматларини жаннатга элтувчи.
115. خليل الرحمان Халилур – Раҳмон – Раҳмоннинг дўсти.
116. برБарр – хайрли, солиҳ амаллар қилувчи.
117. مبرМабарр – ҳамма яхшиликлар манбаи.
118. وجيهВажиҳ – гўзал юзли.
119. نصيحНасиҳ – насиҳатгўй.
120. ناصحНосиҳ – насиҳатчи.
121. وكيلВакил – вакил, ишонч эгаси, кафил.
122. متوكلМутаваккил – таваккал этувчи.
123. كفيلКафил – кафил, кафолатига олувчи.
124. شفيقШафиқ – шафқатли, меҳрибон.
125. مقيم السنةМуқимус – сунна – суннатни тикловчи.
126. مقدسМуқаддас – улуғланувчи, гуноҳлардан пок.
127. روح القدسРуҳул – Қудус – муқаддас руҳ.
128. روح الحقРуҳул –Ҳақ – ҳаққоний руҳ.
129. روح القسطРуҳул – Қист – адолатли руҳ.
130. كافيКофий – кифоя қилувчи (диний эҳтиёжларга).
131. مقتفيМуктафий – кифояланувчи (Аллоҳнинг амрлари билан).
132. بالغБолиғ – олий даражаларга етган.
133. مبلغМубаллиғ – Аллоҳ томонидан келган барча диний аҳкомларни умматларига тўла етказувчи.
134. شافيШофий – шифокор (қалб касалликларига ва маънавий иллатларга нисбатан).
135. واصلВосил – етишувчи (Аллоҳнинг розилиги ва дийдорига).
136. موصولМавсул – етишилувчи (яъни он ҳазратнинг шафоатларига ва дийдорларига умматлари етишурлар, иншооллоҳ).
137. سابقСобиқ – барча фазилат ва шарафда олдинда борувчи.
138. سائقСоиқ – умматларини бу дунёда иймон ва амал сари, охиратда эса, дўзахдан жаннат сари ҳайдовчи.
139. هاديҲодий – тўғри йўдга бошловчи.
140. مهديМуҳдий – ҳадия, эҳсон соҳиби.
141. حزب الله Ҳизбуллоҳ – Аллоҳнинг тарафдори.
142. النجم الثاقب Нажмуссоқиб – нур сочиб турувчи юлдуз.
143. مصطفى Мустафо – танлаб олинган.
144. مجتبى Мужтабо – мужтабо.
145. منتقى Мунтақо – танлаб олинган.
146. أمي Уммий – таълим олмаган.
147. مقدم Муқаддам – биринчи яратилган нур.
148. عزيز Азиз – азиз.
149. فاضل Фозил – фазилатли.
150. مفضل Муфаззал – афзал қилиб юборилган.
151. فاتح Фотиҳ – фатҳ қилувчи.
152. مفتاح الرحمة Мифтаҳур роҳмаҳ – раҳмат калити.
153. علم الإيمان Аъламул иймон – иймоннинг байроғи, белгиси, рукни.
154. علم اليقين Аъламул яқин – ишончли байроғ, белги, рукн.
155. دليل الخيرات Далилул хойрот – яхшиликларга йўлловчи.
156. مصحح الحسنات Мусоҳҳиҳул ҳасанот – яхшиликларни мукаммал қилиб тўғирловчи.
157. مقيل العثرات Муқилул аъсарот – чатрларни айтиб тўғирловчи.
158. صفوح عن الزلات Софуҳун аъниз заллат – кқмчиликларни кечирувчи, мурувватли.
159. صاحب الشفاعة Соҳибуш шафаъ – шафоат соҳиби.
160. صاحب المقام Соҳибул мақом – мақом соҳиби.
161. صاحب القدم Соҳибул қадам – мустаҳкам қадам соҳиби.
162. مخصوص بالعز Махсус бил иъзз – азизлик учун танлаб олинган.
163. مخصوص بالمجد Махсус бил мажд – улуғлик учун танлаб олинган.
164. مخصوص بالشرف Махсус биш шараф – шараф танлаб олинган.
165. صاحب الوسيلة Соҳибул василаҳ – васила соҳиби.
166. صاحب السيف Соҳибус сайф – қилич соҳиби.
167. صاحب الفضيلة Соҳибул фазилаҳ – фазилат соҳиби.
168. صاحب الإزار Соҳибул иьзор – изор соҳиби.
169. صاحب الحجة Соҳибул ҳужжаҳ – ҳужжат соҳиби.
170. صاحب السلطان Соҳибус султон – охири замон уматининг султони.
171. صاحب الرداء Соҳибур ридо – ридо соҳиби.
172. صاحب التاج Соҳибут тож – тож соҳиби.
173. صاحب الدرجة الرفيعة Соҳибуд даражатир рофиаъ – олий мартаба соҳиби.
174. صاحب المغفر Соҳибул миғфар – ҳимоя қилувчига эга.
175. صاحب اللواء Соҳибул ливо – Байроқ соҳиби.
176. صاحب المعراج Соҳибул Меърож – меърож соҳиби.
177. صاحب القضيب Соҳибул қозиб – шоҳ, новда, хипчин, калтак, таёқ соҳиби.
178. صاحب البراق Соҳибул Буроқ – буроқ соҳиби.
179. صاحب الخاتم Соҳибул хотам – узук соҳиби.
180. صاحب العلامة Соҳибул аъламаҳ – белги соҳиби.
181. صاحب البرهان Соҳибул бурҳан – далилга эга.
182. صاحب البيان Соҳибул баён – баёнга эга.
183. فصيح اللسان Фасиҳул лисан – фасоҳатли.
184. مطهر الجنان Мутоҳҳирул жанан – қалбларни покловчи.
185. رؤوف Роууф – шафқатли, раҳмдил.
186. رحيم Роҳим – ўзига хос меҳрибон.
187. أذن خير Узуну хойр – яхшиликларга қулоқ тутувчи.
188. صحيح الإسلام Соҳиҳул ислам – исломни турли айб ва шаклардан халос қилувчи.
189. سيد الكونين Саййидул кавнайн – икки олам саййиди.
190. عين النعيم Аъйнун наъим – бахт-саодат булоғи.
191. عين الغر Аъйнул ғур – улуғворлик, гўзаллик булоғи.
192. سعد الله Саъдуллоҳ – Аллоҳнинг баракаси.
193. سعد الخلق Саъдул холқ – махлуқотнинг баракаси.
194. خطيب الأمم Хотибул умам – умматлар хатиби.
195. علم الهدى Аъламул ҳуда – ҳидоят байроғи.
196. كاشف الكرب Кашифул куроб – ғам-қайғуларни кетгазувчи.
197. رافع الترب Рофиъут туроб – Рофиъут туроб.
198. عز العرب Иъззул араб – арабларнинг ( ва ажамларнинг) азизи.
199. صاحب الفرج Соҳибул фараж – ғам-андуҳларни кетгазувчи.
200. مفتاح Мифтоҳ – (барча яхшиликнинг) калити.
201. مفتاح الجنة Мифтоҳул жаннаҳ – жаннатнинг калити.

Тожиддинов Абдуссомад Абдулбосит ўғли

Read 52777 times
Top