Аллоҳ таоло розилиги учун ва Унинг беҳисоб неъматларига шукроналик ҳиссининг рамзи ўлароқ қурбонлик қилиш буюк амаллардан саналади. Бу – қалбдаги тақводан, иймон нуридан далолатдир. Аллоҳ таоло “Ҳаж” сурасининг 34-оятида бундай марҳамат қилади: “Ҳар бир умматга, уларга чорва ҳайвонларини ризқ қилиб берган Аллоҳнинг исмини эслашлари учун, қурбонлик қилишни жорий этганмиз”.

Қурбонлик Иброҳим алайҳиссаломнинг суннатидир. Қурбонликнинг ҳар бир туки миқдорида савоб бор. Албатта, қурбонлик куни ейиладиган, ичиладиган ва Аллоҳ азза ва жалла зикр қилинадиган кундир. Одам фарзандларининг қурбонлик куни қиладиган амалларининг ичида Аллоҳ таолога энг яхшиси – қурбонлик учун сўйиладиган ҳайвоннинг қонини оққизишдир.

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Аллоҳга (қурбонлик) гўштлари ҳам, қонлари ҳам етмас. Лекин у Зотга сизлардан тақво етар. Аллоҳ сизларни ҳидоят қилгани сабабли уларни сизларга бўйсиндириб қўйди. Эзгу иш қилувчиларга хушхабар беринг” (Ҳаж сураси, 37-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам. “Қурбонликларингизни каттароқ қилинглар, чунки улар Сирот кўпригида сизларга улов бўлади! “Эй Фотима, қурбонлигингга гувоҳ бўл. Биринчи тўкилган қон билан сенинг қилган гуноҳларинг кечирилади”,  дедилар.

Ким ихлос билан қурбонлик қилса, қурбонлиги унинг учун дўзахдан парда бўлади. Қурбонлик қилганда иложи борича энг қиммат ва яхшисини қурбонлик қилиш керак.

Қурбонлик қилиш балоғат ёшига етган, оқил, муқим ва закот нисобига эга бўлган мусулмон шахсга вожибдир. Ҳанафий мазҳабида мусофир кишига  қурбонлик қилиш вожиб бўлмайди.

Ким ҳайит намоздан олдин қурбонлик қилса, у ўзи учун шунчаки жонлиқ сўйгандек бўлади. Ким намоздан кейин жонлиқ сўйса, қурбонликни тўлиқ бажарган ва суннатга эргашган бўлади.

Агар қурбонлика аталган ҳайвон қочиб кетиб, ўрнига бошқаси олинган бўлса, кейин аввалгиси топилса, иккиси ҳам сўйилади.

Қурбонлик қилинадиган ҳайвонлар: мол, туя, кўй ва эчкидан иборат. Бу ҳайвонларнинг эркаги ҳам, урғочиси ҳам, бичилгани ҳам қурбонлик қилиниши жоиз.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қулоғи кесилган ва шохи синиқларни қурбонлик қилишдан қайтардилар. Қурбонлик ҳам хайру эҳсоннинг бир кўринишидир. Албатта, хайру эҳсонлар Аллоҳ томонидан берилган неъматга шукрона тарзида адо қилинади. Шукр қилиш эса неъматнинг бардавом бўлишидаги асосий омиллардан биридир.

Қурбонлик амалий шукрнинг яққол намунаси сифатида ҳаётимизнинг мазмунли ўтишига сабаб бўлувчи омиллардан бўлишини Аллоҳ насиб этсин.

Тожиддинов Абдусамад Абдулбосит ўғли

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти

ўқитувчиси

Динимиз Қурбон ҳайити кунида биз мусулмонларга баъзи вожиб ва суннат амалларни килишга буюради. Жумладан, арафа кунининг бомдод намозидан бошлаб ҳайитнинг тўртинчи куни аср намозигача, яъни 23 вақт намоз мобайнида ҳар бир фарз намозидан кейин такбири ташриқ айтмоқлигимиз вожиб амаллардан ҳисобланади. Абдуллоҳ ибн Масъуд ва Умар ибн Хаттоб розияллоху анхумолардан ворид бўлган такбири ташриқ ибораси қуйидагича: "Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, Ла илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар, Аллоҳу акбар ва лиллахил хамд".

Ушбу такбирни ҳоҳ жамоат билан, ҳоҳ ёлғиз ўкилган ҳар бир фарз намоздан кейин айтамиз. Бундан ташқари, юрган ва ўтирганда ҳам айтиш мустаҳаб амалдир.

Арафа куни кечаси, яъни, ҳайит кунига ўтар кечасини зикру тасбеҳ ва дуои истиғфор билан бедор ўтказиш мустаҳаб амаллардандир. Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи ва саллам: “Кимки Рамазон ва Қурбон ҳайитларининг кечасини бедор ўтказса, қалблар ўладиган кунда унинг қалби ўлмайди”, деганлар.

Ҳайит  кунининг тонгидан ғусл килиб, хушбуй атирлар сепиб ва энг гўзал, янги ёки тоза кийимларимизни кийиб, ҳайит намози ўкилгунча ҳеч нарса емай намозгоҳга бормоғимиз суннат амалдир.

Набий алайҳиссалом: “Рамазон ҳайити куни бирор нарса емай намозгоҳга бормас ва Қурбон ҳайити куни токи ҳайит намозидан қайтгунларича бирор нарса емас эдилар”.

Қурбон ва Рамазон ҳайитлари Аллохнинг бандаларига фарз қилган улуғ ибодатлари: Рамазон рўзаси ва хаж ибодати адо этиб бўлинган куннинг эртасига нишонланади. Аллоҳ таоло бандаларини мана шундай улуғ ибодатларни адо қилишга муяссар қилгани учун ҳам унинг шукронасига икки ракат ҳайит намозини ўкишни вожиб килди. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Бас, Роббингиз учун намоз ўқинг ва (туя) суйиб қурбонлик килинг” (Кавсар сураси, 2-оят).

Намозни ўқиб бўлганимиздан сўнг, қодир бўлганларимиз қурбонликларимизни сўямиз ёки қассоб ёллаб сўйдирамиз. Ушбу ўринда шуни айтиш лозимки, аввалроқдан қурбонликка атаб олиб қўйилган қўйнинг жунини олиш жоиз эмас, шунингдек, ёлланган қассобга хизмати учун териси ёки гўштидан хам бериш дуруст эмас. Сўйилган қурбонликни терисини сотиб, пулини шахсий манфаатлар учун ишлатиш хам жоиз эмас, балки муҳтожларга садақа қилиш лозим.

Қурбон ҳайити кунларида барча мусулмонлар бир-бирларини муборакбод этиб, табаррук отахон, мунис онахонларга имон, ёшларга тавфиқу ҳидоят тилашлари лозим. Қариндош -уруғларни бориб кўриш, ёру биродарларни зиёрат қилиш, бева--бечоралар ҳолидан хабар олиш каби ишлар ушбу кунда савоби улуғ амаллардан хисобланади. Бирор сабабга кўра аразлашган, гина-қудратли таниш-билишлар ҳам худди шу муборак улуғ кунларда бир-бирларига қучок очсалар, ўзаро узр сўрашсалар максадга мувофик бўлади. Чунки кечиримли ва меҳр-шафкатли бўлиш ҳар бир мусулмон учун хам қарз, хам фарздир.

Кириб келаётган Қурбон ҳайити байрами билан барча юрдошларимизни муборакбод этамиз. Ватанимиз равнаки бунданда зиёда, осмонимиз ҳамиша мусаффо бўлсин.

Муҳаммадюсуф ТЎРАҚУЛОВ                                   

Андижон “Саййид Муҳйиддин махдум” ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Ҳожиларимиз Мино водийсида кеча кун мобайнида зикр, тасбеҳ ва дуолар билан машғул бўлдилар. Бугун эрта тонгдан ҳажнинг асосий арконларидан бири ҳисобланган Арафот манзили томон йўл олмоқдалар. Юртдошларимиз учун махсус автобуслар шай қилиб қўйилган. Улар учун айни дамда Арафот майдонида ҳам барча шароитлар ҳозирлаб қўйилган: таҳорат учун иссиқ-совуқ сувлар, тиббиёт бўлими, иссиқ овқат ва чой тарқатиш бурчаги, кун давомида, дуо, зикр, гўзал мавъизалардан баҳраманд бўлишлари учун овоз кучайтиргичлар ва бошқа қулайликлар шулар жумласидандир.
Маълумки, Арафот дуолар қабул ва ниятлар ижобат бўладиган маскандир. Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳам ҳадиси шарифларидан бирида: «Ҳаж арафадир», дея марҳамат қилганлар. Дилларида эзгу мақсадларни ният қилган юртдошларимиз ушбу мўътабар масканда кун ботгунга қадар ибодат ва дуода бўладилар.

ЎМИ матбуот хизмати

Мино водийсидан фотолавҳа:

ЎМИ матбуот хизмати