muslim.uz
Самарқанд вилояти бош имом-хатиби Каттақўрғон шаҳридаги масжидларда олиб борилаётган ишлар билан танишди
Кеча, 23 декабр куни Самарқанд вилоят бош имом-хатиби Зайниддин домла Эшонқулов Каттақўрғон шаҳрига ташриф буюрдилар.
Ташриф ушбу шаҳарда жойлашган “Муҳаммад Нақиббек” жоме масжидидаги шарт-шароитлар билан танишишдан бошланди. Маълумот ўрнида айтиш жоизки, яқинда мазкур масжид таҳоратхонасининг янги биноси фойдаланишга топширилган эди. Зайниддин домла Эшонқулов мазкур таҳоратхонадаги қулай шарт-шароитлар билан танишди.
Ташриф мазкур шаҳар ҳудудида жойлашган “Қориравот” жоме масжидида олиб борилаётган қурилиш-таъмирлаш ишларини кўздан кечириш билан давом этди. Ҳозирда мазкур масжид биносида пардозлаш ишлари олиб борилмоқда. Вилоят бош имом-хатиби ушбу қурилиш ишларига ҳамда бундай хайрли ишларга ўз ҳиссасини қўшаётган саховатпеша инсонлар ҳаққига хайрли дуолар қилдилар.
Шундан сўнг, Зайниддин домла Эшонқулов “Тегирмонбоши” жоме масжидида Пешин намозини адо этдилар. Намоз сўнгида мазкур масжиднинг шу даражага етиб келиши ва намозхонлар учун енгилликлар қилиш йўлида беминнат хизмат қилаётган саховатпеша инсонлар ҳаққига дуои хайрлар қилдилар.
Ташрифнинг иккинчи ярми мазкур шаҳар бош имом-хатиби фаолият олиб бораётган “Қори Муҳаммадрасул” жоме масжидини кўздан кечириш билан давом этди. Айтиш жоизки, ҳозирда ушбу масжид таҳоратхонасининг янги, замонавий биносида қурилиш ишлари олиб борилмоқда. Шунингдек, мазкур масжид ҳудудида фаолият олиб бораётган китоб дўкон билан танишдилар.
Ташриф сўнгида Каттақўрғон шаҳар бош имом-хатиби Хайруллоҳ домла Дўстмуродовга шаҳарда жойлашган масжидлар фаолиятини янада такомиллаштириш, қулай шарт-шароитларни тақдим этиш бўйича керакли тавсиялар берди ҳамда бу йўлда имом-хатибларимизга, саховатпеша инсонларга ва барча масжид ходимларига Аллоҳ таолодан куч-қувват сўраб дуолар қилди.
ЎМИ Самарқанд вилоят вакиллиги матбуот хизмати
Бир савол сўрасам: Эр ҳаром пул топса, аҳли аёли ҳам гуноҳкор бўлади-ми?
— Эр ҳаром йўл билан уйга нарса олиб кириб, болалари ва хотинига eдирса, бунинг гуноҳи эрнинг бўйнидами? Ёки истеъмол қилмаслик керакми? Иккиланиб қолдик.
— Эр ҳалол йўлдан ризқ топишга ҳаракат қилиши шарт. Аҳлига ҳаром луқма едиришдан узоқ ва эҳтиёт бўлиши лозим. Агар эркак киши оиласига ҳаром луқма едирса, гуноҳкор бўлади. Аҳлига эса ҳеч қандай чораси бўлмаса, ўлмай қоладиган даражада ейишга рухсат бор.
Қолаверса, ҳаром таом еган одамнинг неча кунлаб дуоси қабул бўлмайди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй, Анас! Луқмангизни ҳалол қилинг, киши ҳаром луқма еса, қирқ кун дуоси ижобат бўлмайди”, деганлар (Имом Байҳақий ривояти).
Демак, ҳар бир имонли киши тановул қилаётган луқмасига қаттиқ эътибор қилиши ва уни фақат ҳалол йўл билан топиши лозим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким мол-дунёни қаердан топаётганига парво қилмаса, Аллоҳ таоло ҳам у кишини дўзахнинг қайси эшигидан киритишига парво қилмайди” (Имом Дайламий ривояти).
Шу боис, илгари оналаримиз оталаримизни ишга кузатаётиб: “Биз бу дунёнинг очлигига сабр қила оламиз, лекин дўзахнинг ўтига сабр қилолмаймиз. Аллоҳдан қўрқинг, ризқимизни ҳалолдан топинг”, деб эслатиб туришарди.
Муҳаммад Айюб ҲОМИДОВ
Имом Мотуридий халқаро маркази ва IСESCO ўртасида меморандум имзоланди
Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузуридаги Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази томонидан «Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази: истиқболдаги режалар» мавзусида халқаро онлайн-анжуман ташкил этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Дин ишлар бўйича қўмита маълумотига кўра, тадбирда ўзбекистонлик ҳамда хорижлик таниқли олимлар, давлат ва жамоат арбоблари, халқаро ташкилотлар вакиллари иштирок этди. Жумладан, Таълим, фан ва маданият масалалари бўйича Ислом ташкилоти (IСESCO) бош директори Салим ал-Малик, Ал-Азҳар ислом тадқиқотлари академияси бош котиби Назир Муҳаммад Айяд, Ислом тараққиёт банкининг фан, технология ва инновациялар бўйича маслаҳатчиси Ҳайат Синди каби таниқли олим, мутахассис ва жамоат арбоблари нутқ сўзлади.
Анжуманда сўзга чиққанлар Имом Мотуридий илмий меросини ўрганиш ва халқаро жамоатчиликка тарғиб қилиш шарафли ва масъулиятли вазифа эканини қайд этиб, бу борада Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев томонидан олиб борилаётган саъй-ҳаракатлар юксак баҳоланди.
Иштирокчилар глобаллашув жараёнида намоён бўлаётган мафкуравий таҳдидларга қарши кураш жараёнида ўзаро ҳамкорликни мустаҳкамлаш зарурлигини таъкидлаб, келгусида амалга ошириладиган ишлар режаси ҳам муҳокама қилинди.
— Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази дунёнинг етук мотуридийшунос олимлари, тадқиқотчиларини бирлаштирадиган, қизғин фикрлар муҳокама қилинадиган платформа бўлиб хизмат қилади, — деди Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси раиси Абдуғофур Аҳмедов. — Ўз навбатида, ушбу маскан маърифий ислом ғояларини тараннум этадиган ва бунга замин яратадиган маърифа марказига айланади.
Анжуман якунида Таълим, фан ва маданият масалалари бўйича Ислом ташкилоти (IСESCO) билан Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази ўртасида ўзаро ҳамкорликни йўлга қўйиш бўйтча англашув меморондуми имзоланди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Ҳанафий Ислом ҳуқуқи сабоқлари: Фиқҳий ихтилофлар (аудио)
Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси
Тожиддинов Абдусамад
Музаккир – эслатувчининг одоби ҳақида
Фақиҳ Абу Лайс Самарқандий раҳимаҳуллоҳ айтадилар: Музаккир яъни даъватчида бўлиши шарт бўлган энг биринчи хислат бу солиҳликдир, чунки солиҳ бўлмаса, ақлли кишилар ундан қочиб, фақат нодонлар эргашади. Натижада олам фасод бўлади. Солиҳ бўлмаса, сўзи қалбларга фойда бермайди.
Музаккир яна тақводор бўлиши, саҳиҳ бўлмаган ҳадисни ривоят қилмаслиги керак. Чунки Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилган ҳадисда айтиладики: “Ким бир ҳадисни ривоят қилса ва уни ёлғон деб ўйласа, у ёлғончиларнинг биттасидир”.
Шунингдек, даъватчи мажлисни чўзиб юбормаслиги лозим. Агар чўзиб юборса, инсонлар малолланиб қолади ва бу ҳол илмнинг баракасини кетказади. Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу айтадилар: “Қалбларда фаоллик ва юзланиш, уларнинг келиши ва қайтиб кетиши бор. Қавм сендан илмни қабул қилиш учун юзланганида гапир”.
Зуҳрий ривоят қиладилар: “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қалбларга бир соат-бир соат дам беринглар”, деб айтдилар”.
Зайд ибн Аслам отасидан ривоят қилади: “Бани Исроилдаги бир қози қавмига узун-узун мавъиза қилар эди. Бас, уларни малоллантириб қўйди, натижада ўзи ҳам лаънатланди, улар ҳам лаънатландилар”. Музаккир (эслатувчи, даъватчи) мулойим, тавозеъли бўлиши, мутакаббир, дағал, қўпол бўлмаслиги лозим. Чунки тавозеъ ва мулойимлик Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ахлоқларидир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “(Эй Муҳаммад), Аллоҳ томонидан бўлган бир марҳамат сабабли уларга юмшоқ сўзли бўлдингиз. Агар қўпол, қаттиқ дил бўлганингизда эди, албатта, улар атрофингиздан тарқалиб кетган бўлар эдилар” (Оли Имрон, 159), деб айтган.
Агар у инсонларга намоз, рўза, садақанинг фазилатларидан бирор нарсани хабар бермоқчи бўлса, аввал ўзи айтаётганига амал қилиши лозим. Токи қуйидаги оят аҳлидан бўлиб қолмасин: “Одамларни яхшиликка чорлаб, ўзларингизни унутасизларми? Ҳолбуки, ўзларингиз китоб тиловат қиласизлар. Ақлингизни юргизмайсизларми?” (Бақара, 44).
Иброҳим Нахаъий айтадилар: “Мен учта оят сабабли қисса айтишни ёмон кўрдим”. Дарҳақиқат, у оятларни юқорида зикр қилиб ўтдик.
Музаккир Қуръон тафсирларини, хабар-ҳадисларни, фуқаҳоларнинг сўзларини ўрганган бўлиши керак. Али ибн Абу Толиб инсонларга ҳикоя айтаётган кишини кўриб: “Носих ва мансухни биласанми?” деб сўрадилар. У: “Йўқ”, деди. Шунда Али унга: “Ҳалок бўлибсан ва ҳалок қилибсан”, дедилар. Музаккир гапираётганида бир кишига эмас, оммага юзланиши лозим. Ҳабиб ибн Абу Собит айтадиларки: “Гапираётганда фақат бир кишига юзланмасдан, бутун жамоага қараб гапириш суннатдир”. Музаккирнинг тамаъгир бўлиши асло мумкин эмас. Чунки тама инсоннинг обрўсини туширади, юзининг ва илмининг қадрини кетказади. Аммо, бир инсон масала сўрамасдан олдин унга ҳадя берса, унинг ҳадясини қабул қилишининг зиёни йўқ.
Музаккирнинг мажлисида хавф ва ражо бўлиши лозим. Мажлиснинг ҳаммасини бутунлай хавф ёки фақат ражо қилмайди. Чунки бундан қайтарилгандир. Агар музаккир мажлисни узун қилишни хоҳласа, унга мажлиснинг орасида инсонларга ёқадиган ва табассум қилинадиган сўзларни қўшиши мустаҳаб. Чунки бу иш эшитишга қизиқиш ва иқболни зиёда қилади. Умар розияллоҳу анҳу ҳақларида ривоят қилинишича, агар у киши мажлисга ўтирсалар, инсонларни охиратга рағбатлантирар ва дунёга берилиб кетишдан қайтарар эдилар. Агар инсонларнинг дангасалик қилаётганини кўрсалар, дарахт экиш, бино тиклаш, деворлар қуриш ҳақида гапирар эдилар. Агар инсонларни ғайратли, шижоатли ҳолатда кўрсалар, охират зикрига қайтарардилар.
“Бўстонул Орифийн” китобидан