muslim.uz

muslim.uz

بسم الله الرحمن الرحيم

САХОВАТ – ЖАННАТГА ЕТАКЛОВЧИ ФАЗИЛАТ

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَثَّ عِبَادَهُ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى السَّخَاءِ وَالْكَرَمْ، وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى رَسُولِهِ الَّذِي كَانَ مِنْ خُلُقِهِ الْجُودُ وَالْكَرَمْ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِيْنَ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ اَمَّا بَعْدُ

Ҳурматли жамоат! Динимиз таълимотларида дунё ҳаёти имтиҳон, синов майдони ҳисобланади. Шунинг учун дунёда ҳамма мўмин ёки ҳамма бой эмас, ёки умр фақат яхши кунлардан иборат эмас. Бу Аллоҳ таолонинг иродаси ва адолати. Бу адолатнинг сирини англашдан банда ожиз. Аллоҳ таоло бандаларига унинг тақдири ва тақсимига рози бўлиш, имон келтириб, солиҳ амаллар қилишни буюради.

Дунёдаги имтиҳондан яхши ўтиш учун борига шукр қилиш, ҳалолдан топиб, эзгуликка сарфлаш, сахий бўлишни буюради. Уни бахилликдан, ҳаддан ошиб кетишдан қайтаради. Камбағалликда тушкунликка тушмаслик, Аллоҳнинг раҳматидан умид узмаслик, сабр-тоқатли бўлиш, ҳалол касб-кор билан аҳволини ўнглашни буюради.

Саховат – бу икки тоифа ўртасини боғловчи, уларни улфат қилувчи ва ҳар иккисини дунё имтиҳонидан яхши ўтишига ёрдам берувчи амаллардан биридир. Қуръони каримнинг 70 дан ортиқ оятларида одамларга инфоқ-эҳсон қилиш, яъни саховат ҳақида гап кетади. Исроф ва бахиллик қилмасдан эҳсон қилинса, албатта Аллоҳ таоло унинг ўрнини тўлдиради. Бу ҳақда ояти каримада шундай дейилади:

قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

яъни: “Айтинг: “Албатта, Раббим бандаларидан Ўзи хоҳлаганига ризқни кенг қилур ва (Ўзи хоҳлаганига ризқни) танг қилур. Бирор нарсани (муҳтожларга холис) эҳсон қилсангиз, бас, (Аллоҳ) унинг ўрнини тўлдирур. У ризқлантирувчиларнинг яхшисидир” (Сабаъ сураси, 39-оят).

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қиладилар:

"مَا مِنْ يَوْمٍ يُصْبِحُ الْعِبَادُ فِيهِ إِلاَّ مَلَكَانِ يَنْزِلانِ، فَيَقُولُ أَحَدُهُمَا: اللَّهُمَّ أَعْطِ مُنْفِقًا خَلَفًا، وَيَقُولُ الآخَرُ: اللَّهُمَّ أَعْطِ مُمْسِكًا تَلَفًا" (متفق عليه عن أبي هريرة رضي الله عنه(

яъни:Бандалар тонгга етадиган ҳар бир кунда икки фаришта тушади. Улардан бири: “Эй, Аллоҳ! Инфоқ-эҳсон қилувчининг молига халаф (ўрнини тўлдирувчи) бергин”, - деса, бошқаси: “Эй, Аллоҳ! Бахилнинг молига талофат бергин” – дейди(Муттафақун алайҳ). Дарқиқат, Аллоҳ таоло фаришталар томонидан сахий ва бахил ҳақида қилинган дуони ижобат қилади. Чунки фаришталарнинг дуоси қабул.

Яна бир ҳадиси қудсийда Пайғамбаримиз алайҳиссалом шундай дейдилар:

"قَالَ الله تَعَالَى: أنفِق يَا ابْنَ آدَمَ يُنْفَقْ عَلَيْكَ" (متفقٌ عَلَيْهِ عن أبي هريرة رضي الله عنه)

яъни: “Аллоҳ таоло айтди: “Эй, Одам боласи! Инфоқ қил, сенга ҳам инфоқ қилинади”.” (Муттафақун алайҳ). Албатта, Аллоҳ таоло ваъдасига хилоф қилмайди, инфоқ қилганга ўзининг фазли билан ризқ етказади.

Саховатдаги яна бир асосий қоидалардан бири эҳсондан кейин миннат ва азиятнинг бўлмаслигидир. Мана шундай гўзал яхшиликнинг мукофотини Аллоҳ таоло ўз зиммасига олади:

الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا يُتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ

وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ  

яъни: “Молларини Аллоҳ йўлида сарфлаб, кейинчалик берган нарсалари кетидан миннат ва озор етказмайдиган кишилар учун Парвардигорларидан мукофот бордир. Уларга хавф ҳам бўлмас ва улар ташвиш ҳам чекмаслар” (Бақара сураси, 262-оят).

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам эҳсондан кейинги миннат ва азият ёмонлигидан огоҳлантириб шундай дейдилар:

ثَلَاثَةٌ لَا يُكَلِّمُهُمْ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ الْمَنَّانُ بِمَا أَعْطَى وَالْمُسْبِلُ إِزَارَهُ وَالْمُنَفِّقُ سِلْعَتَهُ بِالْحَلِفِ الْكَاذِبِ (رواه الامام احمد في مسنده  عَنْ أَبِي ذَرّ رضي الله عنه)

яъни: “Уч киши борки, Аллоҳ таоло уларга Қиёмат куни гапирмайди ҳам, қарамайди ҳам, уларни (гуноҳлардан) покламайди ҳам ва уларга аламли азоб бўлади. Улар – берганини миннат қилувчи, изорини (кийимини кибр билан) судраб юрувчи ва молини ёлғон қасам билан ўтказувчи кишилардир” (Имом Аҳмад “Муснад” китобида ривоят қилган).

Динимизда мақталган олижаноб хислатлардан яна бири ўзи яхши кўрган нарсадан ўзгага ҳам эҳсон қилишдир. Яхшиликнинг мукофоти жаннатдир. Унга етиш учун сахийликнинг мана шу довонидан ўтиш керак бўлади. Анас разияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: “Абу Талҳа Ансорийлар ичида хурмо боғлари кўп киши эди. Унинг энг севимли боғи Байроҳа эди. Боғ масжид (набавия)нинг рўпарасида бўлиб, унга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кирар ва ширин сувларидан ичар эдилар. “Суйган нарсаларингиздан эҳсон қилмагунингизгача сира яхшиликка (жаннатга) эриша  олмайсизлар... (Оли Имрон сураси, 92-оят)” ояти тушганда Абу Талҳа Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурига бориб: “Эй, Аллоҳнинг Расули! Аллоҳ таоло сизга, “Суйган нарсаларингиздан эҳсон қилмагунингизгача сира яхшиликка (жаннатга) эриша  олмайсизлар”, оятини туширди. Менинг энг севимли молим эса Байроҳа боғидир. У Аллоҳ йўлига садақа бўлсин! Унинг савоби ва (охиратга) захира бўлишини Аллоҳдан умид қиламан! Боғни Аллоҳ сизга билдирган жойга сарфланг!” – деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бай-бай, жуда фойдали мол, жуда фойдали мол! Гапингни эшитдим, боғни қариндошларингга бўлиб беришингни маъқул кўраман”- дедилар. Абу Талҳа: “Шундай қиламан, эй Аллоҳнинг Расули!” – дедиларда боғни қариндошлари ва амакисининг ўғилларига бўлиб бердилар” (Муттафақун алайҳ). 

Саховатнинг энг юқори даражаси ўзи муҳтож бўлиб туриб эҳсон қилишдир. Бу ишни “ийсор” (луғавий маъноси, “устун қўйиш”) дейилади. Сахийликнинг зидди – бахилликдир. Ким бахилликдан сақланса, у нажот топувчилардан бўлади.

Ўзида бор нарсаларни ўзгалар билан баҳам кўриш ҳақида бизга Пайғамбаримиз алайҳиссалом гўзал ишора берадилар:

طَعَامُ الاثْنَيْنِ كَافِي الثَّلاَثَةِ ، وَطَعَامُ الثَّلاَثَةِ كَافِي الأربَعَةِ  )متفقٌ عَلَيْهِ عن أبي هريرة رضي الله عنه) .

яъни: “Икки кишининг таоми уч кишига, уч кишининг таоми эса тўрт кишига етади” (Муттафақун алайҳ).

Демак, ҳеч қачон ота-она, яқинлар ва қўни-қўшниларимизга саховатни унутмаслигимиз керак. Айниқса, шу кунлардаги карантин ҳолатида қийналиб қолганлар ва муҳтожларга ёрдам бериш янада савобли ишдир. Аксинча, нарх-навони сунъий равишда ошириш, айрим маҳсулотларни ҳаддан ошиқ кўп ғамлаб қўйиш – қийинчиликда фақат ўзини ўйлаш ва худбинликдир.

Саҳиҳ ривоятларда Усмон разияллоҳу анҳунинг бир карвон озиқ-овқатни қийинчилик кунида муҳтожларга эҳсон сифатида тақатганлари ривоят қилинган. Саховатлик бойларимиз хусусан карантин кунларида мана шундай жаннатий зотлардан ўрнак олишса айни муддао бўлар эди. Чунки бу билан ҳам ўзимиз учун охиратга захира тайёрлаймиз, ҳам муҳтожларнинг кўнглини овлаймиз.

Коронавирус юқумли касаллиги  шиддат билан тарқалаётган пайтда мусулмон киши Аллоҳ таолонинг тақдир қилгани юзага чиқишига қаттиқ ишонган ҳолда, касалликдан сақланиш чора тадбирларини кўриши лозим. Вабо ва шу каби тез тарқаладиган касалликлар чиққан жойга кирилмайди ва қаттиқ зарурат бўлмаса, у ердан чиқиб кетилмайди. Тиббий соҳа вакиллари кўрсатмаларига тўла амал қилинади.

Пайғамбаримиз алайҳиссалом касаллик тарқаган вазиятда сабабларни ушлаш, киши саломатлиги учун зарур чораларни кўриш лозимлигини таъкидлаб шундай марҳамат қилганлар:

إِنَّ هَذَا الْوَبَاءَ رِجْزٌ أَهْلَكَ اللَّهُ بِهِ الْأُمَمَ قَبْلَكُمْ وَقَدْ بَقِيَ مِنْهُ فِي الْأَرْضِ شَيْءٌ يَجِيءُ أَحْيَانًا وَيَذْهَبُ أَحْيَانًا فَإِذَا وَقَعَ بِأَرْضٍ فَلَا تَخْرُجُوا مِنْهَا وَإِذَا سَمِعْتُمْ بِهِ فِي أَرْضٍ فَلَا تَأْتُوهَ" (رواه الامام احمد عَنْ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ رضي الله عنه)

яъни: “Албатта, бу вабо – Аллоҳ у билан сиздан аввалги қавмларни ҳалок қилган азобдир. Ер юзида ундан бир ози қолган. Гоҳида келади, гоҳида кетади. Агар бир ерда вабо пайдо бўлса, у ердан чиқиб кетманглар. Агар бир ерда вабо борлигини эшитсангиз, у ерга борманглар” (Имом Аҳмад ривоятлари).

Муҳтарам азизлар! Айни пайтда соғлиқни сақлаш мутахассислари  фуқароларимиздан карантин қоидаларига, жумладан, имкон қадар уйдан чиқмаслик, жамоат жойларида тўпланмаслик, шахсий гигиена каби қоидаларга қатъий амал қилишларини сўрашмоқда. Ушбу кўрсатмаларга амал қилиш ҳар биримиз учун жуда муҳимдир.

Динимизда ҳам касаллик тарқалиш хавфи бўлганда ҳар ким уйида ўтириши, дуо-тазарруни уйида, оиласи билан қилиши, кўчага заруратсиз чиқмаслиги тавсия этилади. Албатта, барча нарса Аллоҳнинг тақдири билан бўлишига имон келтирган ҳолда, ишларни Аллоҳга топширилади, сабабларни ушланади. Ҳадиси шарифларда ҳам юқимли кесаллик урчиган пайтларда уйдан чиқмасликка чақирилган. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар:

فَلَيْسَ مِنْ رَجُلٍ يَقَعُ الطَّاعُونُ فَيَمْكُثُ فِي بَيْتِهِ صَابِرًا مُحْتَسِبًا يَعْلَمُ أَنَّهُ لَا يُصِيبُهُ إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَهُ

إِلَّا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الشَّهِيدِ

"Ким тоъун (пандемия) тарқалганда уйида сабр қилиб, савоб умидида ўтирса, ҳамда ўзига Аллоҳ ёзганидан бошқа нарса етмаслигини билса, унга шаҳиднинг ажричалик савоб бўлади" (Имом Аҳмад ривоятлари).

Жобир ибн Абдуллоҳдан ривоят қилинган бошқа бир ривоятда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам вабо ҳақида шундай деганлар:

الْفَارُّ مِنْهُ كَالْفَارِّ يَوْمَ الزَّحْفِ وَمَنْ صَبَرَ فِيهِ كَانَ لَهُ أَجْرُ شَهِيدٍ

яъни: “Вабодан қочган киши ҳудди уришдан қочган киши кабидир. Ким вабо пайтида сабр қилса унга шаҳиднинг ажри бўлади” (Имом Аҳмад ривоятлари).

Ибн Ҳажар Асқалоний айтадилар: "Ҳадиснинг мазмуни шуни тақозо қиладики, ким мазкур сифатлар билан тавсифланса, гарчи вабодан вафот этмаса ҳам, унга шаҳиднинг ажри ҳосил бўлади" (“Фатҳул Борий” китоби).

Демак, касаллик тарқаган шу кунларда Аллоҳ таолога суянган ҳолда, ундан савоб умид қилиб, сабр қилиб уйда ўтирган, ваҳима қўзғамаган, касалликнинг тарқамаслигига ўз ҳиссасини қўшганларга Аллоҳ таоло катта манфаатлар хазинаси очар экан.

Муҳтарам азизлар! Касаллик бу – синовдир. У шундай синовки, у нафақат кишиларни, балки бутун халқни синайди. Мана шундай кунларда ҳар биримиз сабр-матонатли бўлмоғимиз, бўш вақтларимизни иложи борича фойдали ишларга сарфлашимиз даркор. Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай дейди:

اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ  (البقرة الاية:45)

яъни: “(Аллоҳдан) сабр ва намоз ила ёрдам сўрангиз” (Бақара сураси 45-оят).

Айниқса, бу борада Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг йўлларига эргашсак мақсадга мувофиқ бўлади. Набий алайҳиссаломнинг мусибатли ва оғир кунларда қандай йўл тутишлари ҳақида Хузайфа разияллоҳу анҳу шундай дейдилар:

كان النبي صلى الله عليه وسلم إذا حزبه أمر صلى

яъни: “Бирор қайғули иш бўлса одатда Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам (нафл) намоз ўқир эдилар” (Имом Абу Довуд ривояти).

Шунингдек, муҳтожларга ҳожатманднинг ҳожатини чиқариш, қарздорнинг қарзидан қутулишига ёрдам бериш, етимлар ҳолидан хабар олиш  ҳам ҳар бир инсоннинг, ҳар бир мусулмоннинг муҳим вазифасидир.

Муҳтарам азизлар! Банда зикр ва истиғфорни кўп айтиши унинг турли бало қазолардан омонда бўлишига сабаб бўлади. Аллоҳ таоло “Анфол” сурасида шундай марҳамат қилган:

وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ

яъни: “Модомики, улар истиғфор айтар эканлар, Аллоҳ уларни азобловчимас”.

Бугунги кунда гуноҳларимизга сидқидилдан тавба қилсак, фақир-муҳтожларга садақа улашсак, Қуръони каримни хатм қилиб Аллоҳга ёлборсак, иншааллоҳ бу бало бошимиздан арийди.

Аллоҳ таоло барчамизга тавфиқ бериб, саховатли бандаларидан бўлишимизни насиб айласин, юртимизга келган бу синовларни аритсин, барча беморларга Ўзи шифо берсин! Омин!

Аллоҳга шукрки, шу йил 17 август куни бомдод намозидан бошлаб, юртимиздаги барча 2070 та жоме масжид ўз эшиклари яна мўмин-мусулмонларга очади. Ҳақиқатан, барча мўмин-мусулмонларимиз жомеларда намоз ўқишни жуда ҳам соғинишди. Масжидлар очилиши хабари, ҳеч шубҳа йўқки, кўнгилларни шод қилган мужда бўлди.
Таъкидлаймизки, айрим сайт ва ижтимоий тармоқларда масжидлар ҳафтада тўрт кун ишлайди, жума, шанба ва якшанба кунлари эса фаолият кўрсатмаслиги ҳақидаги ҳабарлар англашилмовчилик оқибатидир.
Масжидлар ҳафтада ҳар куни ўз иш фаолиятини олиб боради, фақат жума намози эпидемиологик вазият барқарорлашгунга қадар вақтинча адо этилмай туради. Дуою-тазарруларда бардавом бўлиб турсак, бу файзли ибодатга ҳам Аллоҳ таоло насиб этади.
Барча намозхонларимизга масжидларда жорий этилган санитария-эпидемиологик қоидаларни яна бир бор ёдга соламиз:
- масжидларнинг кириш жойини дезинфекцион “тўшак”лар билан жиҳозлаш, бирламчи дезинфекциялаш воситалари, пирометрлар (контактсиз ҳарорат ўлчагич) билан таъминлаш;
- ҳар бир фуқаро масжид ичида тиббий ниқобда бўлиши, ҳудудга киришда қўлларини дезинфекциялаш воситасидан фойдаланиши;
- масжидга ташриф буюрган ҳар бир шахснинг касаллик аломатларини текшириш (ҳарорат ўлчаш ва ташқи аломатлар), тана ҳарорати 37ºС ва ундан юқори бўлган ҳолатда фуқароларни алоҳидалаш ва 103 телефон рақами орқали тез тиббий ёрдамга хабар бериш;
- ибодат вақтида ижтимоий масофаланишни сақлаш, фуқаролар орасидаги масофани 1,5 метр этиб белгилаш (махсус чизиқлар ёрдамида катакларга ажратган ҳолда);
- ҳар бир масжиднинг кириш қисмига касалликдан сақланиш, ҳудудда карантин талабларига қатъий амал қилиш, хусусан, 65 ёшдан катта фуқароларни масжидларга вақтинча ташриф буюрмай туришлари тавсия этилиши тўғрисидаги ахборот лавҳаларини ўрнатиш;
- масжид маъмурияти томонида иш фаолиятни карантин даврида ташкил этиш бўйича тегишли буйруқ ва ички тартибларни ишлаб чиқиш (бунда ёши 65 ёшдан улуғ фуқароларни вақтинча ташриф буюрмай туришларини тавсия этиш);
- масжидларда жума намозини вақтинча адо этмаслик;
- ҳудудий Санитария-эпидемиология хизмати ходимлари томонидан масжидларнинг барча ходимлари билан тушунтириш ишларини ташкил этиш;
- ушбу хизмат томонидан белгиланган муддатда (ҳар 3 кунда ёки ҳафтада бир маротаба) масжидлардаги санитария-эпидемиологик ҳолатни ўрганиш ва тавсиялар бериш;
- масжидлар бинолари ва ҳудудини ҳар куни дезинфекция қилиш, хоналарни шамоллатиш;
- масжидга кириш ва чиқиш жойларида аҳолининг тўпланишига қатъий йўл қўймаслик;
- таҳоратхонадан фақат зарур шароитлар яратилган (бир марталик сочиқ-салфетка, антисептик воситалар, суюқ совунлар билан таъминлаш, қисқа муддатларда дезинфекция қилиш), ижтимоий масофаланишни сақлаган ҳолда фойдаланиш каби тартиб-интизомлар алоҳида таъкидланади.
Ҳақ таоло ўзининг уйида қилинган ибодатлар ва дуою тазаррулар сабабидан бутун инсоният бошига келган касалликни даф этсин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Республика махсус комиссиясининг қарори билан шу йил 17 август, душанба кунидан эътиборан юртимиздаги барча диний ташкилотлар ўз фаолиятини давом эттиради. Бунда карантин талаблари ва санитария-гигиена қоидаларига қатъий амал қилиш талаб этилади. Бу ҳақида Республика махсус комиссиясининг қарорида шундай дейилади: «Махсус комиссия қарори билан 17 августдан бошлаб диний ташкилотлар фаолиятига (ҳар куни дезинфекция ишларини амалга ошириш ҳамда қатъий ижтимоий масофани сақлаш чекловларига риоя этилишини таъминлаган ҳолда) рухсат берилади».
Шунингдек, қуйидаги муҳим тавсия ва талабларга сўзсиз амал қилиш, масжидлар фаолиятининг давомли бўлишига асосий омил бўлади, жумладан:
- масжидларнинг кириш жойини дезинфекцион “тўшак”лар билан жиҳозлаш, бирламчи дезинфекциялаш воситалари, пирометрлар (контактсиз ҳарорат ўлчагич) билан таъминлаш;
- ҳар бир фуқаро масжид ичида тиббий ниқобда бўлиши, ҳудудга киришда қўлларини дезинфекциялаш воситасидан фойдаланиши;
- масжидга ташриф буюрган ҳар бир шахснинг касаллик аломатларини текшириш (ҳарорат ўлчаш ва ташқи аломатлар), тана ҳарорати 37ºС ва ундан юқори бўлган ҳолатда фуқароларни алоҳидалаш ва 103 телефон рақами орқали тез тиббий ёрдамга хабар бериш;
- ибодат вақтида ижтимоий масофаланишни сақлаш, фуқаролар орасидаги масофани 1,5 метр этиб белгилаш (махсус чизиқлар ёрдамида катакларга ажратган ҳолда);
- ҳар бир масжиднинг кириш қисмига касалликдан сақланиш, ҳудудда карантин талабларига қатъий амал қилиш, хусусан, 65 ёшдан катта фуқароларни масжидларга вақтинча ташриф буюрмай туришлари тавсия этилиши тўғрисидаги ахборот лавҳаларини ўрнатиш;
- масжид маъмурияти томонида иш фаолиятни карантин даврида ташкил этиш бўйича тегишли буйруқ ва ички тартибларни ишлаб чиқиш (бунда ёши 65 ёшдан улуғ фуқароларни вақтинча ташриф буюрмай туришларини тавсия этиш);
- масжидларда жума намозини вақтинча адо этмаслик;
- ҳудудий Санитария-эпидемиология хизмати ходимлари томонидан масжидларнинг барча ходимлари билан тушунтириш ишларини ташкил этиш;
- ушбу хизмат томонидан белгиланган муддатда (ҳар 3 кунда ёки ҳафтада бир маротаба) масжидлардаги санитария-эпидемиологик ҳолатни ўрганиш ва тавсиялар бериш;
- масжидлар бинолари ва ҳудудини ҳар куни дезинфекция қилиш, хоналарни шамоллатиш;
- масжидга кириш ва чиқиш жойларида аҳолининг тўпланишига қатъий йўл қўймаслик;
- таҳоратхонадан фақат зарур шароитлар яратилган (бир марталик сочиқ-салфетка, антисептик воситалар, суюқ совунлар билан таъминлаш, қисқа муддатларда дезинфекция қилиш), ижтимоий масофаланишни сақлаган ҳолда фойдаланиш каби тартиб-интизомлар алоҳида таъкидланади.
Муҳтарам юртдошлар, мазкур белгиланган карантин тартиб-қоидаларига амал қилайлик. Синовли кунларда ўзимиз, яқинларимиз, халқимиз саломатлигини асраб-авайлайлик.
Коронавирус хасталигини жиловлаш йўлида олиб борилаётган саъй-ҳаракатларга ўзаро ҳамжиҳат бўлайлик!


Дин ишлари бўйича қўмита
ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизматлари

Аллоҳ азза ва жалла айтади: “Эй, иймон келтирганлар! Ўз уйларингиздан бошқа уйларга то изн сўрамагунингизча ва уларнинг аҳлига салом бермагунингизча кирманг. Ана шундай қилмоғингиз сиз учун яхшидир, шоядки, эсласангиз”.  (Нур сураси, 27-оят).

Росули Акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Ким бир қавмнинг ҳовлисига уларнинг изнисиз қараса, бас, улар унинг кўзини ўйиб олсалар, хун тўламайдилар”-деганлар. (Имом Абу Довуд ривояти)

Хулоса:

  1. Бу хитоб айнан мўминларгадир. Яъни, сизга ва менга. Роббимиз бизга хитоб қилмоқда. Бир киши айтади: “Қуръони каримнинг қаерида “Эй иймон келтирганлар...” деган хитобни ўқисам ёки эшитсам Аллоҳ таоло худди менга гапиргандек қабул қиламан..”.
  2. Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирган ҳар қандай киши уз уйидан бошқа уйга киши рухсат сўраши шарт. Рухсат берилса киради, бўлмаса йўқ.
  3. Ўзгалар уйига киришда уй эгаларига салом бериш ҳам Аллоҳ таолонинг буйруғидир.
  4. Рухсат сўрашлик, салом беришлик, агар рухсат берилмаган тақдирда ортга қайтиб кетишлик мўмин киши учун энг яхши йўлдир.
  5. Инсоннинг юзига уришдан қайтарган дин бегона кишининг ҳовлисига берухсат қараган кишининг кўзи ўйиб олинса эвазига хун тўланмайди демоқда. Демак, бу шундай жирканч ва хатарли гуноҳдир.

Аллоҳ таоло бу дунёда  назарларимизни фақатгина Ўзи рози бўладиган нарсаларга туширсин. Охиратда эса жаннат неъматлари ва Ўзининг жамолини кўриш билан қувонтирсин!

 

Олмазор туманидаги “Мевазор” масжиди

имом ноиби: Ёрбек Исломов

 

Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм

“Фитна қотилликдан ҳам қаттиқроқдир”, дея огоҳлантирган Аллоҳ таолога ҳамду санолар, “Уламолар пайғамбарларнинг меросхўрларидир”, дея уламоларни шарафлаган Пайғамбаримизга салом ва салавотлар, у зотга яхшилик билан эргашган барча мусулмонларга Аллоҳнинг раҳмати ва мағфирати бўлсин!

Бир неча кун олдин ўзимга шахсан таниш бўлган, улуғ сафарда ҳамсафар бўлиб, ҳожилар хизматида кўп ёрдам берган, бундан ташқари ёрдамга муҳтож кишиларга кўмак бериш ишида фаол бўлган бир ҳожи акамизнинг “Менинг каллам ишламай қолди” номли мақоласини ўқиб бошим қотди.

Мақолада бир қатор важлар қаторида “эшон бува” яъни, муфтий ҳазратларига муносиб бўлмаган сўзлар, куракда турмайдиган гаплар ва кимларнидир қош-қовоғига қараб иш тутиш каби ҳақоратли иборалар келтирилган. Шунингдек, қилинган ишларни атайин кўрмасликка олиш ёки билиб туриб, тан олмаслик ҳолатлари ҳам ифода этилган.

Бундай тарзда раддия бериш менинг услубим эмас. Менинг тутган йўлим марҳум устозимиз Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳнинг “Ҳар ким ўз ишини билиб қилсин” услубидир.

Ўрни келганда айтиб ўтай, оқибатини уйламасдан айтилган сўзлар, диний ислоҳотлар секинлашиши ва диний ходимларига нисбатан ёмон фикрлар тарқалишига сабаб бўлмоқда.

Яна бир масала, депутат чиқиб закотни гапирса, қўшиқчи чиқиб фатво берса, киракаш чиқиб даъват қилса, ҳеч бир мантиққа тўғри келмайди. Ҳожи ака мен сизни ҳурмат қиламан. Улар билан бир сафга қўймайман. Лекин, муфтий ҳазрат тимсолида Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимида меҳнат қилаётган аҳли илмларга лой отдингиз, лойингиз тегмадику, лекин қўлингиз лой бўлгани қолди, холос.

Дин хизматидагиларга нисбатан ёмон сўз айтишдан олдин бир ўйлаб кўрдингизми? Халқимизни бир дона диний маросимини шариатга мувофиқ ўтказиб бера оласизми? Бу ерда сўз сизга айтилсада, аслида шу каби ғайрли қарашдаги барчага қаратилган. Фаразан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизими бир ой таътилга чиқди, дейлик. Ўрнига эса, ҳеч кимни “қовоғига” қарамайдиган сиз каби фидоийлар таклиф қилинса ва сиздан бир жума намозини ўқиб бериш илтимос қилинса, нима қилардингиз? Жумани ўқиб бера оласизми? Албатта, йўқ!

Имом Шофеъий раҳматуллоҳи алайҳ барчамиз учун фойдали бўлган сўзлар бор:

إذا ﻧصحتني ﻋلى انفراد فقد ﻧصحتني

وإذا ﻧصحتني أمام اﻟﻧاس فقد فضحتني

“Агар сен менга алоҳида насиҳат қилсанг, демак сен менга насиҳат қилибсан. Агар сен менга жамоат ичида насиҳат қилсанг, демак сен мени шарманда қилибсан”, деганлар.

Сиз интернет тармоғида фикрларингизни билдирганингиз учун, мен ҳам жавобан шундай қилишга мажбур бўлдим. Чунки, баъзан “понани, пона билан чиқарилади”, сўзига ҳам амал қилишга тўғри келар экан.

Шу ўринда, мен сизга бир савол билан мурожаат қилмоқчиман. Билишимча, сиз гўёки халқпарвар ва фидоий инсонсиз. Муфтий ҳазратлари сизнинг наздингизда ўзингиз таърифлаган инсон экан. Бирор марта дуо ёки бошқа халқни корига ярайдиган таклиф билан Диний идорага мурожаат қилдингизми?

Бу ишларни муфтийнинг ўзлари қилиш керак, деган савол беришингиз мумкин. Интернетдаги мухлисларингиз бу саволингиз учун олқишлашини ҳам сезиб турибман. Аммо, бир ҳақиқат бор: “Кўр одам қуёшни кўрмаслиги, қуёшни йўқлигини билдирмайди”.

Қуйида маълумотлардан бехабар бўлсангиз, бу билан, сизнинг таъбирингиз билан айтганда “эшон бува” айбдор бўлиб қолмаса керак? Унда ўқинг, муфтий ҳазратлари бошчилигида пандемия даврида мақола муаллифи Сиз муҳтарам ҳожи ака талабига мувофиқ келадиган ишларнинг мухтасар баёни:

  • 2020 йил 16 мартда коронавирус инфекцияси тарқалишининг олдини олиш бўйича фатво эълон қилинди. Унда асосан мамлакатда эпидемиологик вазият барқарорлашгунгача жума намозлари ўрнига уйда пешин намозини ва беш вақт намозларини ҳам уйда адо этиш тавсия этилди. Бу амалиёт кейинчалик кўплаб хориж мамлакатларида ҳам жорий этилди;
  • 2020 йил 23 мартда Уламолар Кенгашининг карантин талабларига қатъий риоя этиш бўйича мамлакат мусулмонларига мурожаати йўлланди;
  • Хусусан, пандемия даврида етук уламолар, нотиқ имом-хатиблар томонидан карантин мезонларига амал қилиш, заруратсиз уйдан чиқмаслик, ушбу синовли кунларда ваҳимага берилмаслик, ёрдамга муҳтож шахсларга ғамхўрлик қилиш ва шу каби йўналишларда чиқишлар қилинди, жумладан:
  • 1281 та телевидениеда;
  • 766 та радиода;
  • 13.685 та интернет тармоғида чиқишлар қилинди. Айни кунларда мазкур ишлар жадал давом эттирилмоқда.
  • Шунингдек, ижтимоий тармоқлар орқали имом-хатибларнинг жума маърузалари онлайн тарзда бериб борилмоқда.
  • Рамазон ойида Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва унинг жойлардаги вакиллари интернет сайтларида 70 та қори томонидан онлайн хатми Қуръонлар қилинди. Уларнинг якуни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари иштирокида амалга оширилди. Мазкур тадбир телевидения ва ижтимоий тармоқлар орқали тўғридан-тўғри жонли эфирда намойиш этилди.
  • Ўзбекистон мусулмонлари идораси ташаббуси билан Рамазон ойида мўмин-мусулмонларнинг телефон орқали йўлланган шаръий масалаларига туну кун жавоб бериш тизими – Кол-марказ йўлга қўйилди. Шунингдек, савол-жавобга ихтисослашган “Телеграм” мессенжерида бот ҳам ишлади. Бир кунда жами 3 мингдан зиёд савол-жавол қилинди.
  • Ўзбекистон мусулмонлари идораси ташаббуси билан каронавирус хасталигини инсоният бошидан аритиш мақсадида динимиз кўрсатмаларига мувофиқ, бир қатор дуою тазаррулар ҳам амалга оширилди. Диний соҳа ходимлари бир неча минг ракат нажот сўраш намозини адо этдилар, икки миллиондан зиёд “Солатун ножия”, “Солатун нория”, “Ҳасбуналлоҳу ва ниъмал вакил” каби саловоти шариф ва дуолар ўқилди.
  • Шунингдек, хатми Қуръонлар файзу баракасидан бутун дунёга, хусусан, юртимизга қут-барака ёғилиши, балою офатлар даф этиш ниятида 25.000 та хатми Қуръонлар қилинди.
  • Дастлабки хатми Қуръонлар, салавотлар ва хайрия ишларининг якуний дуолари муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари бошчиликларида Тошкент шаҳридаги “Сузук ота” мажмуасида, кейингиси “Олтинтепа” жоме масжидида бошқа ҳудудларда ҳам мўътабар масканларда юртимиздаги энг табаррук уламолар томонидан амалга оширилди.
  • “Ҳаж” ва “Умра” сафарлари бўйича Саудия Арабистонидаги ҳамкор “ал-Ҳидоя” ширкати вакиллари томонидан Маккаи мукаррамадаги Ҳарами шарифда инсоният бошига келган бу хасталикни даф бўлишини сўраб, Ҳақ таолога ёлвориб дуо ўқиганлари таҳсинга лойиқ иш бўлди ва ҳоказо.

Ҳожи ака, сиз бу ишларни билармидингиз? Агар ўша дуоларда қатнашмаган бўлсангиз, балки муфтий ҳазратлари узр сўрашлари керакдир? Агар узр сўраш керак бўлса, у киши албатта узр сўрайди. Нега ишонч билан айтаяпман? Чунки у киши ҳеч қачон ёмонликни ёмонлик билан даф қилмаганлар. Мен у кишига шогирд тушганимда 6-синф эдим. Шундан биламанки, у киши айбсиз бўлса-да узр сўрашга журъати етадиган инсон. 

Биз юқорида муфтий ҳазратлари вазифасини бажариб турган инсон ҳақида гаплашдик. Энди эса у киши муфтий бўлишларидан олдин бўлиб ўтган бир воқеани баён этсак. Зора шундан сўнг интернетга берган мақолангиз янглиш эканига ва кимга ноўрин лой отганингизга ишонч ҳосил қилсангиз.

“Адашмасам 1990-1991 йиллар. Янги мустақил бўлганмиз. Динга озгина бўлсада эркинлик берилган. Устоз Усмонхон домла “Имом Бухорий” масжидида имом. Қурилиш ишлари бошланиб кетган. Ўша вақтда биринчи галдаги масала эски таҳоратхонани бузиб, ўрнига янгисини қуриш. Материал танқис бўлса керак, биз талабалар баъзимиз қўпорилган кафилларни орқасидан ёпишган сувоқларни ажратаяпмиз, бошқаларимиз эса ғишт ташиш ва бошқа юмушлар билан банд. 

Шу вақтда Хайруллоҳ ака деган киши билан бирга юзининг барча жойи оқ рўмолча билан ўралган бир киши қўлида кетмон билан келиб қолди. Бир аҳволда. Таҳоратхона канализациясини оёғи билан кечиб, қўлидаги кетмони билан тозалаб келаётган экан. Биз талабалар ҳам ҳатто у одамдан узоқроқ бўлишга ҳаракат қилдик. Яқин келгач юзидаги рўмолча олинди. Не кўз билан кўрайликки, бизга Қуръон ва унинг тафсирдан дарс берган устозимиз Усмонхон домла экан.” 

Сизнинг мақолангизни ўқигач ўйланиб қолдим. Ўша вақтларда ҳожи акам қайси тош кўчаларда юрган экан-а?!

Ўша вақтдан токи ҳозиргача устоз Усмонхон домла масжидлар ва мадрасалар қурилишини қилдилар. Қурилиш қилган имомларимиз, ҳомийларни топиш, уларни кўнглини эҳсонга моил қилиш ва ундан сўнг яна ва яна, қайта-қайта ишни битириш учун илтимослар қилиш нима эканини яхши биладилар.

Менинг ҳам ҳожи акамга ўхшаб каллам қотиб қолди. Баъзан, баъзи бир инсонларни, олайлик киракашлар ҳам, диний соҳа вакилларини айблаганларига гувоҳ бўлганман. Ўша дин ғамидаги “фидоий” киракаш, лоақал  бир дона йўловчини манзилига бепул олиб кетганида, бугунлик кунда кўплаб хайрияларни амалга оширган дин пешвоси, уламолар ва аҳли илмларга лой отармиди?!

Қурбон ҳайитини ўтказганимизга мана энди ўн кун бўлди. Афсуски, шу қисқа вақт ичида иккита фитнанинг гувоҳи бўлдик. Биринчиси Фозилхўжа исмлик йигитни муфтий ҳазратларини истеъфо бериши ҳақидаги видео мурожаати ва иккинчиси Файзиддин номли шахсни, қандайдир муфтий сайлаш ҳайъати ўндан зиёд номзодлар билан танишиб чиқиб, охири устоз Мубашшир Аҳмад номзодини маъқуллаган хабари бўлди.

Мен бу икки шахсга узундан узоқ раддия бермоқчи эмасман. Чунки уларга айтмоқчи бўлган сўзларимизни бошқа аҳли илм устозлар ва биродарлар айтиб бўлишди. Мен уларга иккита савол билан мурожаат қилмоқчиман.

Биринчиси: Фозилхўжа! Сиз фикр эркинлиги дея қилган мурожаатингизга қай даражада аҳлсиз. Сиз бу соҳани қайси бўғинида фаолият кўрсатасиз ёки соҳани қай даражада биласизки, унинг раҳбари истеъфосини талаб қилсангиз? Зеро, Ибн Можа Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан қилган саҳиҳ ривоятда, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

لا يقُصُّ على النَّاسِ إلَّا أميرٌ أو مأمورٌ أو مُرَاءٍ.

“Инсонларга Амир (бошлиқ), маъмур (шу ишга буюрилган киши) ёки риёкор (иккиюзламачи) сўзлайди”. Бошқа ривоятда эса “мутакаббир” лафзи билан келган. Бу ҳадиси шарифда инсонларга насиҳат қилиш, уларни яхшиликка чорлаш ёки ёмонликдан қайтариш, ўша ишни эгаси ва аҳли бўлган кишиларга эканини тушунсак бўлади. Энди айтингчи, сизнинг ўзингиз кимсиз? Бу ишга яъни, диний масала ва диний ходимлар масаласига қанчалар аҳлсиз?

Сизга тавсиям, Аллоҳдан қўрқинг! Фитна чиқаришга ҳаракат қилманг. Агар бу соҳада очиқ қолган саволларингиз бўлса, шу соҳада ишлаб турган, бу соҳани машаққати ва меҳнатини кўрган хоҳлаган кишингиздан сўраб кўринг. Бу соҳа йиллар давомида шу даражага эришди. Буни четдан туриб, бузишга ҳеч ким қараб турмайди. Эшитишимча, сиз мебелчи экансиз. Сифатли мебелларни ишлаб чиқаринг, халқимизга фойдангиз тегсин! Шу ишингиз ўзингизга дунё ва охиратда манфаатли бўлади, инша Аллоҳ!    

Иккинчиси: Файзиддин! Сиз муфтий сайлайдиган Уламолар Кенгаши аъзосимисиз ёхуд ёлғончимисиз? Юқоридаги биринчисига тўғри келмадингиз. Демак сиз, тарқатган хабарингиз билан ёлғончисиз. Қолаверса фитначисиз. Шу воқеадан кейин, устоз Мубашшир Аҳмадга нисбатан ҳам салбий фикрлар айтилишига сабаб бўлдингиз. Ваҳоланки, устоз Мубашшир Аҳмад ўша ондаёқ сизга раддия бергани маълум.

Файзиддин! Сизга ҳам тавсиям, Аллоҳдан қўрқинг ва қуйидаги оятни тафаккур қилиб кўринг:

إِنَّمَا يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِآَيَاتِ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْكَاذِبُونَ

“Ёлғон сўзларни фақат Аллоҳ оятларига имон келтирмайдиганларгина тўқийдилар. Айнан ўшаларнинг ўзлари ёлғончилардир” (Нахл сураси 105-оят).

Аллоҳ барчамизни ислоҳ қилсин! Ислом хизматида бўлган, мухлис фидоий инсонларимизни Ўзи паноҳида асрасин. Ўзи билиб-билмай дин номидан гапириб қўйишдан ва билмасдан диний ходимларга тош отиб қўйишдан Аллоҳнинг Ўзи асрасин!

Олимхон Исахон ўғли ЮСУПОВ

Top