muslim.uz

muslim.uz

Ота-она худди икки кўз кабидир: бири ўнг, иккинчиси чап. Агар уларнинг биридан жудо бўлсанг, кўришинг хиралашади. Иккисини ҳам йўқотсанг, кўр бўлиб қоласан. Уларни икки кўзингни сақлаганингдек авайла!

وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا

Икковларига меҳрибонлик ила хокисорлик қанотингни паслат ва «Роббим, алар мени кичикликда тарбия қилганларидек, уларга раҳм қилгин», деб айт. (Исро сураси, 24-оят).
Фарзанд ота-онанинг ҳузурида ўзини қанчалик хокисор тутса, шунчалик яхши. У ўз раҳматини хокисорлик ила ота-онасига пастлатиб, пояндоз қилса ҳам оз. Шу билан бирга, доимо уларга Аллоҳ таолодан раҳм-шафқат тилаб дуо қилиб туриши лозим.
Ота-онани ҳурматлаш, эъзозлаш масаласида ҳеч бир тузум ёки тарбия воситаси Исломга тенг ҳам, яқин ҳам кела олмайди. Ота-онанинг ҳурмати, фарзанд устидаги ҳаққи тўғрисидаги оятлар, ҳадислар, исломий ҳикматлар, мусулмонлар ҳаётидаги тажрибалар, дунё тарихида бу борада мисли кўрилмаган олиймақом нарсалар эканлиги маълум ва машҳурдир.

Ҳофиз Абу Бакр ал-Баззор Бурдайдадан, у киши ўз оталаридан қилган ривоятда қуйидагилар келтирилади: «Бир одам зиёратда онасини кўтариб юриб тавоф қилдираётган экан. У Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламдан:
«Онамнинг ҳаққини адо қилдимми?», деб сўрабди. Шунда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Йўқ, бир оҳ тортишининг ҳаққини ҳам адо қилганинг йўқ», деган эканлар.

Демак, биз доимо ўз ота-онамизга яхшилик қилишимиз керак. Агар бизга бирор ваъз қилсалар, уларга доимо қулоқ тутишимиз керак. Сабаби, албатта, ота-онамиз бу ҳаётда биздан кўп ҳаёт кечирганлар, биздан кўп тажрибага эгалар. Биз фарзандлар ота –онамизни доимо айтганларини қилиб, уларни эъзозлашимиз, авайлаб – асрашимиз лозим. Чунки ота –онамиз биз учун бу ҳаётнинг маъносидирлар.

Ота-онамиз бизларнинг энг яқин инсонларимиздир. Бизни улар тушунгани каби ҳеч ким тушуна олмайди. Улар бизнинг бу ҳаётдаги кенг ёйилган қанотларимиздир. Улар доим ёнимизда бўлсалар биз кўкларга парвоз қиламиз. Ота- оналар эса доимо ўз фарзандини камолини, иқболини ва бахтини кўришни орзу қилиб ҳаёт кечирадилар.

Улар ўзларини эмас, доимо фарзандларини ўйлайдилар. Шу сабаб биз фарзандлар бир нарсани аниқ билиб қўйишимиз лозим: Биз учун бу ҳаётда ўз ота-онамиз каби фидойи инсонлар бўлмайди. Ҳеч ким улар каби биз учун қайғурмайди. Агар ҳар бир ота-онамизга айтаётган гапимиз олдидан мана шу ҳақида бир фикр қилсак, менимча, ота-онамиз ва биз-фарзандлар орасида ҳеч қандай зиддиятлар кузатилмайди, ҳамда ота-онамизни ранжитиб ҳам қўймаймиз.

Ота-онани ранжитиш муқаддас ислом динимизда гуноҳи кабиралардан ҳисобланади. Ота-онанини ёки улардан бирини ранжитиш фақатгина гуноҳи кабилардан биригина бўлиб қолмай, бундай ишдан сўнг ота-онани ранжитган уларни норози қилган фарзанд ҳеч қачон бахтли, гўзал иқболли бўлмайди. Сабаби, у ўз ота-онасига шу каби муомала қилгани учун унга Аллоҳнинг раҳмати тушмай қўяди.

Демак биз фарзандлар доимо ўз ота-онамизга қулоқ тутишимиз лозим. Улар бизни койисалар фақат: ,,Ҳўп бўлади онажон ёки ҳўп бўлади отажон!” деб айтишимиз лозим. Шундагина биз келажакда яхши инсон бўла оламиз. Ҳаттоки бизнинг фарзандларимиз ҳам, албатта, биз каби бўладилар. Чунки биз ўз ота- онамизга қандай гўзал муносабатда, қанчалик меҳрибон бўлсак , бизнинг фарзандларимиз ҳам бизга худди шундай бўладилар. Ахир бу дунё – қайтар дунёдир.

Хадичаи Кубро аёл-қизлар
ўрта махсус ислом билим юрти
Ахборот- ресурс маркази раҳбари М. Саиджалолова

ЎМИ Матбуот хизмати

манба

Озарбайжон Республикасининг пойтахти бўлган Баку шаҳрида шу кунларда Баку ислом университети ўз фаолиятини тўхтатди. Бу ҳақда islam.az нашри хабар берди.

Кавказ мусулмонлари идораси Матбуот хизмати раҳбари Раҳим Дадашевнинг айтишича, бу қарорга келинишига сабаб сифатида Илоҳиётшунослик институтининг очилиши билан боғлиқ. Кавказ мусулмонлари идорасига қарашли Баку ислом университетининг юқори босқич талабалари ўқишни якунлайдилар, бироқ янги талабалар Илоҳиётшунослик институтига қабул қилинади.

ЎМИ Матбуот хизмати

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Ҳиндистонга бўлажак давлат ташрифи икки мамлакат ўртасидаги азалий дўстлик ришталарига асосланган муносабатларда янги даврни бошлаши кутилмоқда.

 

ЎзА мухбири ташриф арафасида Ҳиндистон Республикасининг мамлакатимиздаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Винод КУМАР билан икки томонлама ҳамкорликнинг бугунги ҳолати ва янги имкониятлари ҳақида суҳбатлашди. 

Жаноб элчи, Ўзбекистон билан Ҳиндистоннинг тарихий-маданий алоқалари минг йилларга тенг. Унинг истиқболлари ҳақида қандай фикрдасиз?

– Ўзбекистон билан Ҳиндистонни кўп асрлик тарихий, маданий-маънавий алоқалар боғлаб туради. Минг йиллар давомида икки халқ маданияти бир-бирига уйғун тарзда шаклланган ва ривожланган. Айниқса, меъморлик анъаналари, адабий мерос ва халқ оғзаки ижодида уйғун жиҳатлар кўп. Алишер Навоий, Мирзо Ғолиб каби буюк алломаларимиз халқларимиз учун бирдай машҳур ва ардоқли. 

2015 йилда Ҳиндистон Бош вазири Нарендра Модининг Ўзбекистонга расмий ташрифи мамлакатларимиз ҳаётида йирик воқеа сифатида тарихга муҳрланиб, унинг доирасида кўплаб ҳужжатлар қатори халқларимиз маданий алоқаларини янада ривожлантиришга қаратилган Маданий ҳамкорлик дастури ва туризм бўйича ҳамкорлик битими имзоланди. 

Тошкент шаҳрида Лаъл Баҳодур Шастри номидаги Ҳиндистон маданият маркази фаолият юритмоқда. Ушбу марказ ҳинд тили, маданияти, урф-одатлари билан яқиндан танишиш истагида бўлганлар учун доимо очиқ. Бундан ташқари, марказ Ўзбекистоннинг бошқа ҳудудларида ҳам халқларимиз маънавий алоқаларини янада ривожлантиришга қаратилган кўплаб маданий-маърифий тадбирлар ташкил этиб келмоқда. Ҳар ойнинг сўнгги жумасида марказ томонидан ўтказиладиган “ҳинди-манч” тадбири улардан бири. Ушбу тадбир марказга келувчиларнинг Ҳиндистон маданияти билан яқиндан танишиш, ҳинд тилида мулоқот қилиши учун ўзига хос майдонга айланган. 

Ўзбекистон билан Ҳиндистон маданий алоқаларида яхши бир анъана шаклланган. Мамлакатларимизда байрамлар, нуфузли фестивалларда икки халқ вакиллари фаол иштирок этиб келмоқда. Яқинда Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Шаҳрисабз шаҳрида илк бор ўтказилган Халқаро мақом санъати анжуманида ҳам ҳиндистонлик санъаткорлар қатнашиб, ўзбек мақом санъатининг сеҳрли ва хуш оҳангларидан баҳраманд бўлиш баробарида, маҳаллий халқ урф-одатлари, ҳунармандлик намуналари билан яқиндан танишди. Шунингдек, ҳар йили юртингизда ўтказилаётган “Ҳиндистон – Марказий Осиё” мулоқоти давлатларимиз ўртасидаги ҳамкорликни кучайтириш, турли соҳалар бўйича муносабатларни изчил йўлга қўйишга хизмат қилмоқда. 

Ишонч билан айтиш мумкинки, икки мамлакатнинг кўп асрлик дўстона ҳамкорликка асосланган юксак даражадаги сиёсий ва дипломатик алоқалари янада юқори босқичга кўтарилади. 

Мамлакатларимиз ўртасидаги ўзаро ҳамкорликнинг қайси йўналишларини устувор, деб ҳисоблайсиз?

– Ҳиндистон Ўзбекистон билан икки томонлама ҳамкорликни барча соҳаларда ривожлантириш тарафдори. Савдо-иқтисодий ҳамкорликни кенгайтириш бўйича мамлакатларимиз фаол иш олиб бормоқда. Ўзаро ишонч ва дўстона муносабатларга асосланган стратегик шериклик қишлоқ хўжалиги, пахта ва тўқимачилик саноати, соғлиқни сақлаш, фармацевтика, ахборот технологиялари, фан-техника, космонавтика, муқобил энергия соҳалари бўйича ҳамкорликни кенгайтириш имконини беради. 

Ўзбекистонда фармацевтика тармоғини ривожлантириш мақсадида махсус эркин иқтисодий зоналар ташкил этилди. Ушбу соҳада рўёбга чиқарилаётган лойиҳаларга ҳам тўхталсангиз?

– Ҳиндистон Ўзбекистон билан соғлиқни сақлаш ва фармацевтика соҳаларида фаол ҳамкорлик қилмоқда. Шу йил февраль ойида Ҳиндистон кимё саноати ва ўғитлар давлат вазири Мансуҳ Мандавия бошчилигидаги делегация мамлакатингизга ташрифи доирасида Ўзбекистон ва Ҳиндистон ишбилармон доираларининг бизнес-анжумани бўлиб ўтди. Ташриф доирасида томонлар фармацевтика бўйича ҳамкорликни яна кенгайтириш имкониятларини ўрганди. Ҳозирги кунда Ўзбекистонда битта Ҳиндистон фармацевтика компанияси фаолият юритмокда. Яна иккита шундай корхона барпо этиш режалаштирилган. 

Айни вақтда Андижонда Ўзбекистон – Ҳиндистон эркин фармацевтик зонасини ташкил этиш бўйича икки томонлама иш олиб борилмоқда. Умид қиламизки, бошланган тадбирлар яқин орада ўз самарасини бериб, мамлакатингиз фармацевтика соҳаси ривожланишига ўз ҳиссасини қўша бошлайди. 

Ўзбекистон Президентининг Ҳиндистонга давлат ташрифи мамлакатларимиз ҳамкорлигида қандай саҳифа очади?

– Президент Шавкат Мирзиёевнинг Ҳиндистонга кутилаётган давлат ташрифи икки томонлама муносабатларни янги даражага кўтариб, тарихий воқеа бўлиб қолади. 

Ишонаманки, бу ташриф мамлакатларимизнинг 2011 йилда асос солинган стратегик шериклигига янги мазмун бағишлаб, ўзаро ҳамкорлигимизда янги саҳифа очади. 

Бош вазир Нарендра Модининг 2015 йилда Ўзбекистонга ташрифи мамлакатларимиз муносабатларига янги туртки берган эди. Икки давлат раҳбарлари 2017-2018 йилларда Шанхай ҳамкорлик ташкилоти доирасида ҳам учрашиб, ўзаро ҳамкорликнинг истиқболли масалаларини муҳокама қилдилар. Жорий йилда Ҳиндистон ташқи ишлар вазири Сушма Свараж ва савдо-саноат ва фуқаро авиация вазири Суреш Прабхунинг мамлакатингизга амалга оширган ташрифлари ҳам самарали бўлди. 

Жорий йилдан Ҳиндистон ШҲТда тўлақонли аъзо сифатида минтақада хавфсизлик ва барқарорликни таъминлашда ҳамкорлик қилмоқда. Мамлакатларимизнинг ташкилот доирасидаги муносабатлари ҳақида ҳам фикр билдирсангиз? 

– Ҳиндистоннинг ШҲТга аъзо бўлишини қўллаб-қувватлагани учун Ўзбекистон раҳбариятига миннатдорлик билдирамиз. ШҲТга қабул қилингандан сўнг мамлакатимиз ташкилотнинг барча аъзо давлатлари билан ҳамкорлик ишларини бошлади. Деҳли шаҳрида ШҲТ экспертлар йиғилиши ўтказилди. Халқлар фаровонлиги йўлида бошқа аъзо давлатлар билан ҳам ҳамкорликни кенгайтирмокдамиз. Жумладан, терроризмга қарши курашиш, ўзаро алоқаларни ривожлантириш ва бошқа турли соҳалардаги масалаларни муҳокама қилмоқдамиз. 

Фурсатдан фойдаланиб, Ўзбекистон халқини яқинда нишонланган мустақилликнинг 27 йиллик байрами билан табриклайман. Ўзбек халқи ўз мамлакатини янада юқори даражага кўтаришига чин дилдан тилакдошман.

 

ЎзА мухбири Малоҳат Ҳусанова суҳбатлашди.

Ҳар йили Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимида фаолият олиб бораётган имом-хатиблар ўртасида “Йил имоми” кўрик танлови ўтказилар эди. Бу йилдан танлов “Энг маърифатли имом” номи билан Низом асосида ташкил этилмоқда. Танловнинг мақсади бугунги кун талабларига жавоб берадиган, кучли илмий салоҳиятга эга, ташаббускор, илғор фикрли, замонавий ахборот технологияларидан етарлича фойдалана оладиган ва кенг халқ оммасига ўз фикрини етказиш қобилиятига эга бўлган энг иқтидорли, фаол имом-хатибларни аниқлаш ва қўллаб-қувватлашдир.

Танловда масжидларда камида уч йиллик иш тажрибасига эга бўлган имом-хатиблар, имом ноиблари иштирок этишлари мумкин.

Танлов уч босқичда ўтказилади: туман-шаҳар, вилоят ва Республика босқичлари.

Танлов шартларига кўра иштирокчилар тўрт йўналиш бўйича ҳакамлар ҳайъати томонидан баҳоланадилар.

  • Қуръони каримнинг учта жойидан тиловат қилиш, унинг тафсири ва нозил бўлиш сабабларини сўзлаб бериш. Шунингдек, Қуръони каримнинг ҳайъат томонидан кўрсатилган ўқиш ва ундаги тажвид қоидаларини баён қилиш.
  • Ақоид бўйича “Фиқҳул Акбар” китобидан ўқиб, таржима қилиб, изоҳлаб бериш.
  • Фиқҳ бўйича “Мухтасар” китобининг саккиз боби – таҳорат, намоз, рўза, закот, ҳаж, никоҳ, талоқ ва савдо бўйича берилган саволларга жавоб бериш ва ҳайъат томонидан берилган матнни ўқиб шарҳлаш.
  • Имомнинг ОАВ ларидаги фаоллиги.

20 сентябр куни танловнинг Тошкент шаҳар туманлари босқичлари бошланди. Ҳар бир туманларда энг юқори натижа қайд этган уч нафар иштирокчи эсдалик совғалари билан тақдирланадилар. Биринчи ўринни қўлга киритган иштирокчилар эса танловнинг шаҳар босқичида иштирок этиш ҳуқуқини қўлга киритадилар.

 

ЎМИ матбуот хизмати

манба

Италиянинг Флоренция шаҳридаги қатор меҳмонхоналар мусулмон мижозларнинг эҳтиёжлари учун мослаша бошлади. Бу ҳақда IslamNews'га таяниб Azon интернет нашри хабар берди.

Жумладан, «muslim-friendly», яъни мусулмонлар учун дўстона муҳит яратилган хоналарнинг совуткичларида спиртли ичимликлар йўқ, озиқ-овқатлар эса ҳалол. Шунингдек, хоналарга жойнамоз ва Маккани кўрсатадиган компас ҳам қўйилди.

Бундай ўзгаришлардан мақсад Флорерцияга мусулмон сайёҳларни яна кўпроқ жалб этишдир. Маълум бўлишича, сўнгги пайтда Венеция, Рим ва Милан билан бир қаторда Флоренцияга ҳам мусулмон сайёҳлар оқими ортган.

ЎМИ Матбуот хизмати

Top