ЎМИ фатво бўлими ходими

Сайдаралиев Саидаҳмад

Сал кам 50 йилдан буён беш маҳал намозини Масжидун Набавийда адо қилиб келган Муҳйиддин Ҳафизуллоҳ 107 ёшида вафот этди ва Мадинада жаноза намози ўқилди.

Бақиъ қабристонига дафн қилинган Ҳафизуллоҳ бир хайрсевар киши томонидан ҳадия қилинган уйда ёлғиз яшарди.
Қайси мамлакатдансиз, деб сўраганларга: «Имом Бухорийнинг юртиданман» дер эканлар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Давоми... 

2. Дунёвий таълим муассасаларидаги динга оид академик таълим

  Дунёвий таълим муассасаларидаги динга оид таълим йўналиши бўйича қуйидагиларни айтиб ўтиш лозим. Ўзбекистонда лицей-коллеж ва олий таълим муассасаларида “Диншунослик” фани доирасида бир қанча динлар ва улардаги ибодатлар ҳақида батафсил маълумот берилади.

Шунингдек, бир қатор фанларда ҳар бир шахсда инсонийлик, ватанпарварлик, ота-онага ҳурмат, инсонлар ўртасида ўзаро меҳр-мурувват туйғуларини камол топтиришга хизмат қилувчи диний матнлар, ҳадиси шариф ва турли диний мазмундаги ривоятлардан намуналар келтирилган мавзулар киритилган.

Республикамиз қонунчилиги бўйича таълим тизимининг ўқув дастурларига диний фанлар киритилишига йўл қўйилмаслиги, лекин дин ҳақида маълумот берувчи фанлар бундан мустасно экани белгиланган. Бунинг сабаби дин ҳақида маълумот берувчи ўқув предметларида бирор динга устунлик бермаган ҳолда кўпчилик эътиқод қилувчи дунё ва миллий динлар, улардаги ибодат ва расм-русмлар ҳақида маълумотлар энциклопедик тарзда баён этилади. Шунингдек, бундай фанларда динийлик руҳи бўлмайди. Бундан шундай хулоса қилиш мумкинки, Ўзбекистон дунёвий таълим муассасаларида дин ҳақидаги билимлар илоҳиёт нуқтаи назардан эмас, академик ёндашув асосида берилади.

Кўпчилик ота-оналар хоҳлаётган таълим-тарбия, одоб-ахлоқ ва умуминсоний тамойилларни ўргатадиган масалаларни ўз ичига қамраб олган “Тарбия” фани 2020 йилдан эътиборан умумий ўрта таълим муассасалари ўқув дастурига киритилди.

Дунёвий таълим муассасаларидаги динга оид таълим бўйича ҳолат ҳақидаги қуйидаги хулосаларни кўрсатиб ўтиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади:

- Ўзбекистон дунёвий таълим муассасаларида дин ҳақидаги билимлар академик ёндашув асосида берилади;

- умумий ўрта таълим муассасалари 1-11 синф ўқувчилари учун умуминсоний ва диний қадриятлар, юксак маънавиятни ўзида мужассам этган “Тарбия” деб аталган янги фан жорий этилди. Бу фан дин билан боғлиқ одоб-аҳлоқ ва тарбияга тегишли маълумотларни ҳам тақдим этади;

- дунёвий олий таълим муассасалари ўқув режаларига “Диншунослик” фани киритилган. Ушбу фан доирасида жаҳон ва дунё динлари, миллий динлар ҳақида бирор бир динга устунлик бермаган ва камситмаган ҳолда таълим берилади. Шу ўринда алоҳида қайд этиш лозимки, барча диний таълим муассасаларида ҳам диний фанлар қаторида дунёвий фанлардан таълим берилади.

Ўзбекистонда диний таълимдан фарқли ўлароқ академик диншунослик-исломшунослик таълими ҳам йўлга қўйилган. Ўзбекистон халқаро ислом академияси бу йўналишда малакали мутахассис-кадрларни тайёрлашга ихтисослашган етакчи таълим ва илмий тадқиқот муассасаси ҳисобланади. Мазкур ўқув юртида исломшунослик ва диншунослик йўналишлари доирасида Қуръон илмлари, ҳадис, ислом ҳуқуқи (фиқҳ), ақида, тасаввуф каби таълим мутахассисликларига фан сифатида академик ёндашув асосида ушбу соҳа учун илмий ходимлар, олимлар тайёрланади (диний ташкилотларнинг профессионал хизматчилари бўлган имом-хатиб, ноиб-имом, мутавалли, муаззин эмас). 

  Давоми бор...

  Дин ишлари бўйича қўмита

Бандаларига молиявий муомалаларни ҳалол йўллар билан амалга оширишни ва ҳаром йўллардан четланишни амр қилган Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин!

Умматларига молиявий муомалаларни батафсил тушунтириб, уларни қандай амалга оширишни кўрсатиб берган маҳбуб Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавотлар ва дурудлар бўлсин!

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: "Эй одамлар! Ер юзидаги нарсалардан ҳалол-покларини енглар. Ва шайтон изидан эргашманглар, чунки у сизларга очиқ душмандир" (Бақара, 168).

Ушбу ояти каримада Аллоҳ таоло фақат мўминларни эмас, балки барча одамларни ҳалол нарсаларни ейишга даъват қилмоқда. Аллоҳ таоло ер юзидаги ноз-неъматларни бандалари учун яратган, уларнинг ҳалолларидан ейишга буюрди.

Аллоҳ таоло: "Бас, намоз тугагандан сўнг ер юзи бўйлаб тарқалинг ва Аллоҳнинг фазлидан талаб қилинг ва Аллоҳни кўп эсланг, шоядки, ютуққа эришсангиз", деб марҳамат қилган (Жума, 10).

Жума сурасидаги ушбу оятда Аллоҳ таоло мўмин-мусулмонларни ер юзига тарқалиб ҳалол йўл билан ризқ топишларига тарғиб қилмоқда ва бу ишни Аллоҳ таолонинг фазлидан талаб қилиш, деб номламоқда.

Ҳазрат Алишер Навоий бундай дейдилар: “Тонгги уйқуни тарк этганнинг ризқу рўзи фаровон бўлади. Ғафлат босиб, тонгни уйқуда ўтказган кимса бу неъматларни фақат тушида кўради”.

Албатта, ризқ талаб қилишда турли ҳолатлар вужудга келиши мумкин. Мисол учун, кўпроқ ризққа эришиш мақсадида ҳаром-ҳаришга қўл уруш эҳтимоли ҳам бор. Шунинг учун Аллоҳ таоло ризқ талаб қилишга амр қилганидан сўнг бевосита: “...ва Аллоҳни кўп зикр қилинг”, демоқда.

Аллоҳ таолони кўп зикр қилиш эса, ризқ топиш ишида ҳаромни четлашга омил бўлади.

Нўмон ибн Башир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, ҳалол очиқ-ойдиндир. Албатта, ҳаром очиқ-ойдиндир. Ва икковлари орасида шубҳали нарсалар бордир. У (шубҳали) нарсаларни одамларнинг кўплари билмаслар. Бас, ким шубҳалардан сақланса, дини ва обрўси учун покланган бўлади. Ким шубҳаларга тушса, ҳаромга тушади. Бу худди қўриқхона атрофида (ҳайвон) боққан чўпонга ўхшайди. Ундан ўтлаб қўйиши осон. Огоҳ бўлингким! Албатта, ҳар бир подшоҳнинг ўз қўриқхонаси бордир. Огоҳ бўлингким! Албатта, Аллоҳнинг қўриқхонаси Унинг ҳаром қилган нарсаларидир. Огоҳ бўлингким! Албатта, жасадда бир парча гўшт бордир. Қачон у солиҳ бўлса, жасаднинг ҳаммаси солиҳ бўлур. Қачон у бузуқ бўлса, жасаднинг ҳаммаси бузуқ бузилади. Огоҳ бўлингким! Ўша нарса қалбдир», дедилар.

Ҳалоллик – шариатимизда энг асосий масалалардан бири ҳисобланади. Зеро, ҳар бир мусулмон бажарган солиҳ амалларининг Аллоҳнинг даргоҳида қабул бўлиши, фарзандларининг салоҳияти, оиласининг фаровонлиги ва ҳадисда келганидек қалби қорайиб қотиб қолмаслиги ҳам, айнан ейдиган луқмасининг ҳалол, касби-корининг шариат кўрсатмаларига мувофиқ бўлишига боғлиқдир.

Инсон нафси олдида, дунёда ҳалол билан ҳаромни ажратиб, ҳалолини топиб нафақа қилиши бир мунча қийин туюлади, чунки нафс, енгилликни хоҳлайди.

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу: “Ҳалол касб қилиш тоғни кўчиришдан оғирдир”, деганлар.

Ҳаётда инсонлар турли касблар билан шуғулланишади. Жамиятда шундай тоифа одамлар ҳам борки, улар Аллоҳ ҳаром қилган ишларни ўзларига касб қилиб олганлар. “Беҳунарнинг ҳунари-ялқовлик”, деганларидек, бундай одамларнинг кўпчилиги аввало нафс билан қалбни фарқлай олмаганликлари, ёшликда илм, ёки ҳунар эгалламаганликлари учун кейинчалик ўзгаларнинг ризқига шерик бўлишни касб қилиб олишади. Масалан; тиланчилик, ўғрилик, зўровонлик, фоҳишалик, қиморбозлик, фирибгарлик, фолбинлик каби Аллоҳ қайтарган ишлар уларнинг касбига айланиб қолади. Бундай иллатларнинг энг ёмони, ҳаром саналган ишлар билан онгли одамларнинг шуғулланишидир.

Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, ҳалол касбни маҳкам тутиб, ўзгани ҳаққидан қўрқсак, ризқимиз мўл бўлади, ҳаётимиз фаровон бўлади, охиратимиз гўзал бўлади, авлоду зурриётларимиз ҳам, икки дунёда бахтли, саодатли, солиҳ кишилардан бўлади, иншаа Аллоҳ.

А.Маллаев,

Шаҳрисабз шаҳар «Кундузак» жоме масжиди имом-хатиби

Бугун, 24 июнь куни Қозоғистоннинг Туркистон вилояти Сариоғоч тумани Сариоғоч мадрасасида марҳум Абдусаттор ва Абдуғаффор Самановлар хотирасига бағишланган “Дин руҳониятининг атоқли устозлари” номли халқаро илмий-амалий конференция юқори кайфиятда ўтди.
Мазкур анжуманда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари, раис ўринбосари Иброҳим домла Иномов, Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институти катта устози Муҳаммад Аюбхон домла Ҳомидов, бўлим мудири Муҳаммад Акмалхон домла Шокиров, Тошкент шаҳридаги “Убай ибн Каъб” жоме масжиди имом-хатиби Абдуҳаким қори Матқулов ва Иш бошқарувчи Рустам Жамилов иштирок этди.
Шунингдек, Қозоғистон мусулмонлари идораси раиси, бош муфтий Наврўзбай ҳожи Тағанули бошчилигидаги бир гуруҳ қозоғистонлик уламолар, Қирғизистон мусулмонлари идораси вакиллари ҳам қатнашди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати