Миллий матбуот марказида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказининг 2022 йилдаги фаолият якунлари ва 2023 йилдаги истиқболли режаларига бағишланган матбуот анжумани ўтказилди.

Марказ томонидан буюк алломаларимиз меросини ўрганиш, кенг тарғиб этиш, нуфузли халқаро марказлар билан ҳамкорликни йўлга қўйиш бўйича тизимли ишлар амалга оширилмоқда. Жумладан, 2022 йил мобайнида Имом Бухорий номидаги халқаро стипендияси танловининг хорижий тадқиқотчилардан иборат 6 нафар ғолиби марказда илмий стажировка ўтади.  

Марказ Малайзия Ислом илмий университети ва Туркиянинг Памуккале университети билан Англашув меморандумларини имзолади.  

Малайзия миллий университети ҳузуридаги Ислом цивилизацияси институти, Ислом ҳамкорлик ташкилотининг Ислом тарихи, санъати ва маданиятини тадқиқ қилиш маркази, Ислом оламининг таълим, фан ва маданият ташкилоти, Туркиянинг Мармара, АҚШнинг Мичиган ва Мисрнинг Ал-Азҳар университетлари ҳамкорлигида турли мавзуларда 8 та халқаро илмий-амалий анжуман ташкил этилди.  

Марказ ташаббуси билан Швейцариянинг Базель университети, Туркия илмий-тадқиқот марказлари, Италия ва Бирлашган Араб Амирликларида “Имом Бухорий асарлари мисолида ислом санъати кўргазмаси”, “Ислом хаттотлиги”, “Ўзбекистон фондларида сақланаётган Қуръони каримнинг қадимий нусхалари” каби мавзуларда жами 6 та халқаро кўргазма ҳамда  “Мовароуннаҳрда китобат маданияти” мавзусида ислом амалий санъати турлари бўйича фестиваль ва савдо ярмаркаси ташкил этилди.  

Буюк Британиянинг Лондон ислом маданияти марказида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази томонидан нашр қилинган китоблар тақдимоти, “Ал-Фурқон” Ислом мероси фондида “Қўлёзмаларни тадқиқ этиш ва каталоглаштиришнинг аҳамияти мавзусида” давра суҳбати ташкил қилинди.  

Германиянинг Фрайбург университетида Имом Мотуридийнинг “Таъвилот ал-Қуръон” асарининг Имом Бухорий ва Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказлари томонидан ўзбек тилига таржима қилинган 29 ва 30-жузлари, “Саҳиҳул Бухорий шарҳи” китобларининг тақдимотлари ўтказилди.  

Юртимизда китоб фондларида сақланаётган ислом таълимоти, тарихи ва маданиятига оид қўлёзма асарларни долзарблиги бўйича таснифлаш ва уларни ўрганиш, Ўрта Осиёдан етишиб чиққан мутафаккир ва алломаларнинг мамлакатимиз ва хорижий давлатларда сақланаётган асарларини жамлаш ва тадқиқ этиш йўналишида аҳолидан  2 та қўлёзма ва 7 та тошбосма асарлар ҳадя сифатида қабул қилиб олинди.  

Марказда жисмоний ва юридик шахсларда сақланаётган ислом динига оид қадимий, ноёб қўлёзма асарларни харид қилиш бўйича ишлар йўлга қўйилган бўлиб, жорий йилда жисмоний шахслардан ислом динига оид 44 та қўлёзма китоб сотиб олинди.  

Имом Бухорийнинг “Жомиъ ас-саҳиҳ” асарининг хорижий давлатлар қўлёзма фондларида сақланаётган 220 та қўлёзма нусхалари рўйхати шакллантирилди. Имом Бухорийнинг маҳаллий ва хорижий қўлёзма фондларида сақланаётган 2 минг 838 та асарлари реестри тузилди.  

Имом Бухорий асарларининг дунё кутубхона фондларида сақланаётган қўлёзма нусхалари реестрини тузиш ишлари учун кутубхоналарнинг 30 та электрон каталоги тўпланди. Марказ қўлёзмалар фондида сақланаётган 116 та қўлёзма асар аннотацияси марказ сайтига жойлаштирилди.  

Марказ қўлёзмалар фондида сақланаётган 69 та китобнинг электрон нусхаси тайёрланди. “Ўзбекистон маданий мероси дунё тўпламларида” туркумидаги 35 жилддан иборат китоб-альбом олиб келинди. Манбалар хазинасида сақланаётган 600 та қўлёзма ва 750 та тошбосма китоблар муҳрланди ва инвентарь китобларга киритилди. “Саҳиҳул Бухорий” асарининг 188 та қўлёзма нусхалари аннотацияси тайёрланди.  

Шунингдек, Имом Бухорий, Абу Исо Термизий, Имом Мотуридий, Муҳаммад Хоразмий, Аҳмад Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Абу Али ибн Сино, Баҳоуддин Нақшбанд, Мирзо Улуғбек, Алишер Навоий каби аллома ва мутафаккирлар ҳаёти ва илмий меросига бағишланган ҳақиқат ва 10 та халқчил рисолалар чоп этилди.  

“Саҳиҳул Бухорий шарҳи” 2 жилди, Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг “Муснад Шоший” асаридан сайланма, Нажмиддин Кубро, Маҳмуд Замахшарий, Имом

Доримий, Абу Лайс Самарқандий, Абу Баракот Насафий, Исо Термизий, Абдухолиқ Ғиждувоний, Бурхониддин Марғиноний, Юсуф Хос Ҳожиб, Заҳириддин Муҳаммад Бобур каби китоб ва рисолалар тайёрланди. 237 та илмий мақола чоп этилди.  

Тадбирда  Марказнинг 2023 йилдаги режалари хусусида хам батафсил маълумот берилди.  

Н.Усмонова, УзА

Муборак Рамазон кунларида кам таъминланган юртдошларимиздан хабар олиниб, уларга хайр-эҳсонлар улашилмоқда ва ифторлик дастурхонлари ёзилмоқда.
Бундай хайрли ишлар ҳудудларда фаолият юритаётган имом-хатиблар иштирокида кенг кўламда ташкил этилмоқда.
Хусусан, шу кунларда Қашқадарё вилояти Кўкдала туманида ҳам эҳтиёжманд кишилар қалбларига қувонч улашилди. Туманнинг “Хушали” ва “Бахт” МФЙ ҳудудида яшовчи кам таъминланган 160 дан ортиқ фуқаролар учун ифторлик дастурхони ёзилиб, уларга турли ноз-у неъматлар тортилди. Шунингдек, туманнинг "Шоввоз ота" зиёратгоҳида эҳтиёжманд оилаларга эҳсон қилиш мақсадида жонлиқ сўйилиб, аҳолига тарқатилган бўлса, кўкдалалик саховатпеша Даминов Нурмамат ҳомийлигида 16 та эҳтиёжманд оилага зарур озиқ-овқат маҳсулотлари етказилди.
Бундай эҳсон тадбирлари Самарқанд вилоятининг барча туману маҳаллаларида ҳам кенг миқёсда ташкил этилди. Жумладан, Оқдарё туман бош имом хатиби Н. Исламов ташаббуси билан “Бозоржой” МФЙда яшовчи фуқаро Ўлмас Бекмуродов ҳомийлигида моддий ёрдамга муҳтож кишилардан 100 нафар фуқароларга ифторлик қилиб берилди. Мана шундай саховатли инсонлар томонидан ташкил этилган ифторлик дастурхонлари вилоятнинг Каттақўрғон, Иштихон, Жомбой, Тайлоқ каби туманларининг кўплаб маҳаллаларида ҳам ташкил этилди.

ЎМИ Матбуот хизмати

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Аллоҳга шукрлар бўлсинки, ўн икки ойнинг султони, раҳмат ва мағфират ойи бўлган Рамазонни дилларда шодумонлик билан ўтказмоқдамиз. Аллоҳ таоло бу ойни яхшилик ва тақво ойи қилди. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом ҳам бу ойда барчани фаол бўлишга, унинг ҳар бир куни, соатини ғанимат билишга чақириб, бу ойни тоату ибодат, кўнгил сўраш, бошқаларга ёрдам қўлини чўзиш ва раҳм-шафқат ойи эканини баён қилганлар.

Рамазон – бу рўза ойи! Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилган: “Эй, имон келтирганлар! Сизлардан олдинги (уммат)ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди, шояд (у сабабли) тақволи бўлсангиз” (Бақара сураси, 183-оят). Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ойини интиқлик билан кутар, унинг яқинлашганини кишиларга эслатиб турар ва саҳобаи киромларни у билан табриклаб, муносиб тайёргарлик кўришга чорлар ҳамда “Сизларга Рамазон кириб келди, муборак ой. Аллоҳ сизларга унинг рўзасини фарз қилди”, дердилар. Рамазон рўзаси мусулмон одамга, ақлли инсонга, балоғатга етганга, соғлом ва муқим одамга, ҳайзу нифосдан пок аёлга фарздир. Мусулмон бўлмаган, ақлидан зойил бўлган мажнунга, балоғатга етмаган ёш болага рўза фарз эмас.

Бемор соғайганидан сўнг қазо рўза тутиб беради. Шунингдек, мусофир юртига келганидан кейин, узрли аёллар ҳайзу нифосдан тозалангандан сўнг тутмаган рўзанинг қазосини тутиб берадилар. Ҳомиладор ёки эмизикли аёллар ўзларига ва болаларига зиён етмайдиган бўлганда, рўза тутадилар, ўтказиб юборган рўзаларининг эса қазосини тутадилар. Шайхи фоний, улуғ ёшдаги кексалар рўза тутишга қийналадиган бўлсалар, рўза тутмай қўя қоладилар. Унинг ўрнига фидя берадилар. Қийналмайдиган бўлсалар, рўзаларини (ёки қазосини) тутадилар. Шунингдек, тузалмайдиган беморлар фидя берадилар.

Рамазон – тарбия ойи! Бу ой ҳурматидан жаҳаннам эшиклари ёпилади. Инсонларга Аллоҳнинг чексиз раҳмати ёғилиб, уларга яхши имкониятлар яратилади. Улардан оқилона фойдаланиб, рамазон ойини ибодатда ўтказган ҳар бир банда дўзаҳдан озод қилинади. Салмон Форсий розияллоҳу анҳу жаноб Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан ривоят қилган ҳадиси шарифда шундай дейилган: “Эй инсонлар, буюк ва муборак ой сизларга яқин келди. Бу ойда минг ойдан яхши бир кеча бор. Аллоҳ таоло бу ой рўзасини фарз, тунлардаги ибодатларни суннат қилди. Бу ойда ким Аллоҳга яқинлаштирадиган эзгулик қилса, ундан бошқа ойда адо этган бир фарз даражасини топади ва бу ойда бир фарзни адо этган киши бошқа ойда етмиш фарзни адо этган каби бўлади. Бу ой сабр ойидир. Сабрнинг жавоби жаннатдир. Бу кўмак ва ёрдам ойидир. Бу ойда мўминнинг ризқи кўпайтирилади. Бу ойда ким бир рўзадорга ифторлик берса, гуноҳларига мағфират бўлади, дўзах ўтидан ўзини қутқаради ва рўзадорнинг ажридек ажрга эга бўлади. Рўзадорнинг ажридан эса ҳеч нарса камаймайди».

Рамазон тинчлик элчиси, гўзал ахлоқ ва яхши одоб фурсатидир. Биров билан тортишиш, жанжаллашиш асли яхши иш эмас. Рамазонда бундай амаллардан янада узоқроқ бўлиш, ҳатто биров сўкса ҳам, ҳақорат қилса ҳам, унга рўзадорлигини айтишдан бошқа жавоб қайтарилмайди.

Рамазон – саховат ойи! Динимизда бошқа ойларга нисбатан Рамазон ойида хайр-саховатга алоҳида эътибор беришга тарғиб қилинади. Сабаби бу ойда қилинган амалга жуда кўп ажру мукофотлар берилади. Ибн Аббос разияллоҳу анҳу Пайғамбаримизнинг саховатларини мадҳ этиб шундай деганлар: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам одамларнинг энг сахийроғи эдилар. Айниқса, Рамазон ойида янада сахий бўлиб кетар эдилар. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам яхшиликда ёмғирли шамолдан ҳам сахийроқ бўлардилар (яъни, ёмғирли шамол барчага баробар фойда келтиргани каби, У Зотнинг саховатларидан ҳам барча баҳраманд бўлар эди” (Муттафақун алайҳ).

Бу ойдаги ҳар бир кунимиз эзгу амалларга, хайр-саховатга бой бўлмоқда. Масжидларимизда таровеҳ намозлари ўқилмоқда. Илоҳо, бу ойда тутаётган рўзаларимиз, қилаётган тоату ибодатларимиз, хайру саховатларимиз ҳамда дуо-ю илтижоларимизни Аллоҳ қабул қилсин! Жонажон ватанимизни тинч-осойишта, халқимизни фаровон айласин!

Убайдуллоҳ АБДУЛЛАЕВ,

Фарғона вилояти бош имом-хатиби

ЎзА

Шу йил 25 март куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари Жиззах вилояти Зомин туманидаги "Маърифатли" жоме масжидида таровеҳ намозини жамоат билан адо этиш учун ташриф буюрдилар.
Таровеҳ намозида Муфтий ҳазратлари йиғилган жамоатни Рамазон ойи билан қутлаб, бу ойнинг фазилатлари ҳақида гўзал мавъиза қилдилар. Маъруза сўнггида бу ойнинг ҳар бир фурсатини ғанимат билиб, тоат-ибодатларга зўр бериш, Аллоҳ таолодан бўладиган мукофотни қўлга киритишга, ҳар бир ибодатимиз асносида саҳву хатоларимиз, гуноҳларимиз учун Аллоҳ таолога астойдил тавба қилиб, сидқидилдан дуолар қилиш лозимлигини таъкидладилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати