muslim.uz

muslim.uz

الخميس, 30 تشرين2/نوفمبر 2017 00:00

Салавотнинг вақти, жойи ва тартиби

Савол: Салавот  қачон ва қандай айтилади?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Алҳамдулиллаҳи Роббил ъаламийн! Вассолату вассаламу ъала ашрофил мурсалийн!

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишга Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло амр қилган. Бу ҳақда Аҳзоб сурасининг 56-оятида қуйидагича марҳамат қилинган:  

 إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا

 «Албатта, Аллоҳ ва Унинг фаришталари Пайғамбарга салавот айтурлар. Эй иймон келтирганлар! Сиз ҳам унга салавот айтинг ва салом юборинг».

Аллоҳнинг амри бандалар учун фарз-вожиб ҳисобланади. Шунинг учун ҳам уламоларимиз ҳар бир киши умри давомида бир марта Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиши фарздир, дейдилар.

Шофеъий мазҳабида намознинг сўнгида (ташаҳҳудда) салавот айтмоқлик вожиб амал ҳисобланади. Имом Шофеъий раҳматуллоҳи алайҳи: «Ташаҳҳудда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтилмаса, намоз намоз бўлмайди» деганлар. Ҳанафий мазҳабида эса, бу амал суннат ҳисобланади.

Намоздан ташқарида барча вақтларда салавот айтиш мустаҳабдир. Лекин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг исмлари, кунялари [1] (Абул Қосим) ёки Расулуллоҳ, Пайғамбаримиз, Набий каби лафзлар билан у зот алайҳиссалом зикр қилинсалар, салавот айтиш лозим бўлади. Бир мажлисда исмлари бир неча марта тилга олинса, бошида бир марта саловот айтмоқлик вожибдир, қолганлари эса суннат. Баъзи уламолар ҳар сафар салавот айтмоқ вожиб деганлар. Салавот айтиш «Солаллоҳу алайҳи васаллам», «алайҳиссалом» ёки бошқа лафзлар билан бўлади.

«Соллаллоҳу  алайҳи  васаллам»   дегани «Унга Аллоҳнинг салавоти ва саломи бўлсин!» деганидир.

Араб тилида «Салавот» сўзи «салот»нинг жаъми бўлиб, «дуо» маъносини англатади. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳматуллоҳи алайҳи «Салот» Аллоҳ таоло томонидан бўлганда «дуо» маъносини йўқотади. Аллоҳ таолонинг Пайғамбаримиз солаллоҳу алайҳи ва салламга салавот айтиши у зот солаллоҳу алайҳи ва салламга Ўз раҳматини юбориши, улуғлаши, мақомларини кўтариши ва фаришталар ҳузурида шаънларига мақтовлар айтишини англатади, деганлар.

Сийрат илми бўйича мутахассис бўлган Абдул Азим Зиёуддин домла «Сиз Пайғамбарни кўрганмисиз?» деган китобида қуйидагиларни келтиради: Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз алайҳиссаломга салавот айтиши ҳақида уламоларимиз бир қанча таъриф берганлар. Ўша таърифларнинг  энг  яхшиси  ва кенг қамровлиси  улуғ  тобеъин  Абул  Олия  айтган мазкур таърифдир: «Соллаллоҳу  алайҳи  васаллам» дегани «Аллоҳ Ўз  Пайғамбарини фаришталари ҳузурида мақтасин ва салом юборсин», деганидир. Аллоҳ таолонинг Пайғамбаримизга айтадиган салавотини «Унинг  раҳматидир» деб, тафсир қилиш заифдир. Зеро, Аллоҳнинг раҳмати ҳар бир мўминга бўлиши мумкин. Шунинг учун ҳам уламоларимиз: «Фалончига  Аллоҳнинг  раҳмати  бўлсин»,  дейишнинг  жоиз  эканига  иттифоқ қилган. Аммо «фалончига Аллоҳнинг салавоти бўлсин», дейиш ҳақида ихтилоф қилган. Бу эса салавот бошқа, раҳмат бошқа нарса эканини билдиради.

Расулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васалламнинг исмлари зикр қилинганда салавотни ичда айтиш жоиз. Лекин овоз чиқариб айтган афзалдир. Албатта, сўзловчи Расулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак исмларини одамларга эштиладиган қилиб зикр қилса, уларга эшитиладиган тарзда салавот айтади. Ўзи эшитадиган даражада зикр қилса, салавот ҳам шундай айтилади.

Уламолар барча анбиёларга салавот айтиш жоизлигини таъкидлаганлар. Бир Пайғамбарнинг исми зикр қилинганда «алайҳиссалом» (Унга салом бўлсин) дейилса, бир неча пайғамбарларнинг исмларини кетма-кет зикр қилиб, алайҳумуссалом (Уларга салом бўлсин) дейиш ҳам мумкин.

Шу ўринда бир эслатма: Муҳаммад, Иброҳим, Исо ва бошқа пайғамбарларнинг исмлари ила исмланган оддий инсонларнинг исми тилга олинганда салом ва салавотлар айтилмайди. Чунки бу исмни айтиш билан пайғамбар алайҳумуссаломлар эмас оддий инсонлар қасд қилинган бўлади. Шунингдек, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг исмлари зикр қилинган оятларни намозда ўқилганда ҳам салавот айтилмайди, соқит бўлади.

Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг муборак исмлари Маданий суралардан бўлмиш 5 та сурада зикр қилинган:

  • Оли Имрон сураси, 114-оят.
  • Аҳзоб сураси, 40-оят.
  • Муҳаммад сураси, 2-оят.
  • Фатҳ сураси, 29-оят.
  • Соф сураси, 6-оят.

Юқоридагиларнинг дастлабки тўрттасида Муҳаммад исмлари зикр қилинган бўлса, бешинчисида Аҳмад исмлари зикр қилинган.

Расулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишнинг фойдаси ва самаралари:

  • Аллоҳнинг амрига бўйсуниш.
  • Аллоҳ таолонинг салавотига мувофиқ иш қилиш.
  • Фаришталарнинг салавотига мувофиқ иш қилиш.
  • Бир салавот учун Аллоҳдан ўн салавот олиш.
  • Бир салавот учун ўн даража кўтарилиш.
  • Бир салавот учун ўн ҳасана[2]ёзилиши.
  • Бир салавот учун ўн гуноҳнинг ўчирилиши.
  • Дуонинг қабул бўлиши.
  • Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шафоатларига мушарраф бўлиш.
  • Гуноҳларнинг мағфират[3]қилишиниши.
  • Ғам-ғуссадан фориғ бўлиш.
  • Қиёмат куни Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга яқин бўлиш.
  • Салавот камбағал учун садақа ўрнига ўтиши.
  • Ҳожатларнинг раво бўлиши.
  • Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтган одамга Аллоҳ таоло ва Унинг малоикалари салавот айтадилар.
  • Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтувчи покланади.
  • Салавот айтиш бандага жаннатнинг башоратини беради.
  • Қиёмат кунининг даҳшатларидан нажот беради.
  • Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам салавот айтувчига жавоб берадилар.
  • Бандага унутган нарсасини эслатади.
  • Мажлисни поклашга сабаб бўлади.
  • Салавот фақирликни кетказади.
  • Салавот бандадан бахиллик сифатини кетказади.
  • Салавот дуои баддан қутилишга сабаб бўлади.
  • Салавот ўз эгасини жаннат йўлига элтади.
  • У ўз эгасини мажлис нохушлигидан сақлайди.
  • Ҳамду сано билан бошланган дуони тамомлайди.
  • Банданинг сиротдаги нурини тўлиқ қилади.
  • Банда у билан жафодан чиқади.
  • Салавот баракага сабаб бўлади.
  • У бандани Аллоҳ таолонинг раҳматига эриштиради.
  • Салавот Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббатнинг бардавомлиги сабабчисидир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиладиган ҳол ва жойлар:

  • Намознинг биринчи ташаҳҳудида[4].
  • Намознинг охирги ташаҳҳудида.
  • Жаноза намозининг иккинчи такбиридан кейин.
  • Ийд, жума намозлари хутбасида ва бошқа хутбаларда.
  • Муаззиннинг азонига жавоб бераётганда.
  • Иқомага жавоб бераётганда.
  • Дуо пайтида.
  • Масжидга кираётганда ва чиқаётганда.
  • Сафо ва Марвада.
  • Одамлар тўпланган ва тарқалганда.
  • Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак исмлари зикр қилинганда.
  • Лаббайка тамомланганда.
  • Ҳажарул Асвадни истилом – қўл билан ушлаб ёки узоқдан ишора қилиб ўпганда.
  • Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қабрлари ёнида.
  • Бозорга ёки бирор жойга чиққанда.
  • Кечасидаги уйқудан турганда.
  • Қуръони Каримни хатм қилгандан кейин.
  • Жума куни.
  • Мажлисдан турганда.
  • Масжидларни кўрганда ва уларнинг олдидан ўтганда.
  • Ғам-ғусса босганда.
  • Бошига мушкул иш тушганда.
  • Мағфират сўралганда.
  • Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг номлари ёзилганда.
  • Одамларга илм етказилганда.
  • Наҳорнинг аввали ва охирида.
  • Гуноҳдан кейин каффорот исталганда.
  • Фақирлик ва ҳожатмандликка тушганда ёки уларнинг хавфи бўлганда.
  • Совчилик қилинганда.
  • Акса урганда.
  • Таҳорат қилиб бўлганда.
  • Манзилга кираётганда.
  • Аллоҳнинг зикрига жамланган жойларда.
  • Унутган нарсасини эсламоқчи бўлганда.
  • Ҳожатмандлик ориз бўлганда.
  • Қулоқ шанғиллаганда.
  • Намозлардан кейин.
  • Сўйиш бошланганда.
  • Садақага моли йўқ одам салавот айтса, садақа бўлади.
  • Уйқудан олдин.
  • Аҳамиятли гапни бошлашдан олдин.
  • Ийд намози жараёнида.
  • Таяммум ва ғуслдан кейин.
  • Тонг отгандан ва кун ботгандан кейин.
  • Тонгги намозга турганда.
  • Таҳажжуд намозини ўқиб бўлганда.
  • Мактуб ёзганда ва бошқаларда.

Ғиёсиддин Муҳаммад Юсуф тайёрлади

 

[1] Куня деб отага фарзандининг исмига «Абу» қўшиб айтилиши, «Абу Фалончи» дегани «Фалончининг отаси» дегани. Онага фарзандининг исмига «Умму» қўшиб айтилиши. «Умму Фалончи» дегани «Фалончининг онаси» дегани. Куня фақат бош фарзанднинг исми билан бўлиши шарт эмас, шунингдек, ўзини фарзанди йўқ киши яқин кишисиининг боласи билан ҳам куняланиши мумкин. Оиша онамиз жиянларининг исми билан «Умму Абдуллоҳ» деб куняланганлар.

[2] Ҳасана – яхшилик.

[3] Мағфират авфдан кўра анча юқори нарсадир. Мағфират қилиш гуноҳдан кечиб савоб бериш бўлгани учун ҳам фақат Аллоҳга хос ҳисобланади.

[4] «Ат-таҳийяту»даги «Ассаламу алайка айюҳан набийю...»  жумласи.

الخميس, 30 تشرين2/نوفمبر 2017 00:00

“Сени энди танидим”

Бир мўмин тушида Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламни кўрди. Расулуллоҳ унга ҳеч эътибор бермадилар. Шунда у одам изтиробга тушиб: “Ё Аллоҳнинг Расули! Мендан хафамисиз?” деб сўради.

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Йўқ”, дедилар. “Унда нега менга қарамаяпсиз?” деб сўради ҳалиги одам. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Чунки сени танимайман!” деб жавоб бердилар. “Нега танимайсиз? Мен сизнинг умматингизман. Ҳолбуки, олимларнинг айтишича, сиз ҳар бир умматингизни она ўз фарзандини танигандан ҳам яхшироқ танир экансиз”, деди одам.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Уламолар тўғри айтган. Лекин мен сенда менинг ахлоқимдан бирон аломат кўрмаяпман ва сенинг менга ҳеч салавоту саломинг келмади. Менинг умматимдан бирини танишим ахлоқимнинг унда қай даражада борлигига боғлиқ”, дедилар.

Одам уйғонганда тушини ўйлади ва шу онданоқ Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг гўзал хулқларини ўз ҳаётига татбиқ этишга киришди. Бир муддат ўтгач, такроран Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни тушида кўрди. Пайғамбаримиз Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Энди танидим”, дедилар.

Севикли Пайғамбаримиз Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашиш, у зотни чин дилдан севиш, таълимотларига амал қилиб, дунё ва охират саодатини топиш йўлида ҳаракат қилишимиз, қиёмат кунида шафоатларидан умидвор бўлишимиз лозим. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда: «Айтинг (эй, Муҳаммад!): “Агар Аллоҳни севсангиз, менга эргашингиз. Шунда Аллоҳ сизларни севади ва гуноҳларингизни мағфират этади. Аллоҳ кечирувчи ва раҳмлидир» (Оли Имрон сураси, 31-оят) деб таъкидлайди.

Демак, Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни чин дилдан севиш, у зотга ҳақиқий уммат бўлишга ҳаракат қилиш Аллоҳ таоло муҳаббатига, гуноҳларни мағфират қилинишига олиб келар экан. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларини инсонларга таълим бериб, уларнинг ёйилишига хизмат қилиш, у Зотга бўлган муҳаббат ва эҳтиромнинг юксак намунаси ҳисобланади.

АЛЛОҲУММА СОЛЛИ ВА САЛЛИМ ЪАЛА МУҲАММАДИН ВА ЪАЛА ОЛИ МУҲАММАД.

Убай ибн Каъб  розияллоҳу анҳу улуғ саҳобий бўлиш билан бирга умматнинг энг энг сара қориларидан ҳам эдилар. Қуръони каримни  Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ўрганиб, уни ўқишга қаттиқ бел боғлаганди.

Ибн Аббос, Абу Ҳурайра, Абдуллоҳ ибн Соиб, Абдуллоҳ ибн Айёш ибн Робиаъ, Абу Абдураҳмон Суламий каби улуғ саҳобийлар ва улуғ тобеинлардан кўплари у зотдан Қуръони каримни ўрганган.

Сувайд ибн Ғофала, Абдураҳмон ибн Абзо, Абу Муҳаллаб, Абу Аълия Риёҳий, Зирр ибн Ҳубайш, Утайя Саъдийлар эса Убай ибн Каъбдан ҳадис ривоят қилган.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қатнашган барча ғазотларда ҳозир бўлган.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу ҳақида бир нечта ҳадислар ривоят қилинган. Улардан баъзиларини қуйида зикр қиламиз.

Абу Саид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу умматнинг энг раҳм-шафқатлиси Абу Бакр (бўлса), энг қориси Убай ибн Каъбдир”, дедилар”.

Унинг даражаси Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло наздида ҳам улуғ бўлган. Бунга қуйидаги ҳадис далолат қилади.

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳуга:

– Аллоҳ таоло менга сен учун Қуръон ўқиб беришимни буюрди, – дедилар.

Шунда Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу:

Аллоҳ таоло сизга мени номимни зикр қилдими? – деб сўради.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

– Ҳа, – деб жавоб бердилар.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу:

– Оламларнинг Раббисининг ҳузурида зикр қилиндимми? – деди.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

– Ҳа, – деб жавоб бердилар. Шу чоқ Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг кўзлари ёшга тўлди (Муттафақун алайҳ).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга қуръоний таълимни имтиҳон шаклида бериб қўярдилар. Буни ўзларидан ривоят қилинган қуйидаги ҳадисда кўришимиз мумкин.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Абу Мунзир, сенинг наздингда Аллоҳ таолонинг китобидаги энг улуғ оят қайси?” дедилар. “Аллоҳ ва Расули билувчироқ”, деб айтдим. Яна сўрадилар: “Эй Абу Мунзир, сенинг наздингда Аллоҳ таолонинг китобидаги энг улуғ оят қайси?” деб сўрадилар.

(Бу сафар) «Оят ал курси”, деб жавоб бердим. Шунда мамнунлик ила елкамга қоқиб: “Эй Абу Мунзир, Аллоҳ сенга илмни осон қилсин”, дедилар» (Муслим ривояти).

Абу Мунзир – Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг кунялари бўлган.

Убай ибн Каъбнинг саҳобийлар ичида ҳам ҳурматлари баланд бўлган.

Ибн Абу Малик бундай дейди:

“Ибн Аббос розияллоҳу анҳунинг: “Қозиликка энг ҳақли кишимиз – Али, Қуръонни энг кўп билувчимиз – Убайдир” ,  деганини эшитганман”.

Набий соллоллоҳу алайҳи васаллам:  

“Қуръонни тўрт кишидан ўрганинглар: Абдуллоҳ ибн Масъуддан, Абу Ҳузайфанинг мавлуси Солимдан, Муоз ибн Жабалдан ва Убай ибн Каъбдан», дедилар.

Юқоридаги ҳадислар шу кунимизгача етиб келган қорилар силсиласининг энг улуғ қориларидан бири бўлмиш Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг даражалари нақадар юксак эканини  кўрсатиб турибди. Ҳаттоки Ибн Аббос розияллоҳу анҳудек муфассир саҳобий ҳам Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳудан таълим олган экан. Бу эса Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг қорилар султони эканига далолат қилади.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг вафоти тўғрисида уламолар ўртасида ихтилофлар бор. Уларнинг энг саҳиҳи Абу Нуаймнинг гапидир. У зот: “Убай ибн Каъб Усмон розияллоҳу анҳунинг халифалик йилларида ҳижрий 30-йилда ўлган”, дейди ва бу гапига Зирр ибн Ҳабийш Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу билан Усмон розияллоҳу анҳунинг ҳалифалик даврида учрашганини далил қилиб келтиради. 

Убай ибн Каъбдан бошқа қори саҳобийлар ҳам кўп бўлган.Уларнинг барчаси Қуръони каримни ёдлаш билан бир қаторда Қуръонга қандай амал қилиш кераклигини ҳам кўрсатиб берган. Бугунги кунда биз мусулмонларнинг вазифамиз бу муборак зотларнинг умр йўлларини ўрганиш ва баҳоли қудрат ўз ҳаётимизга татбиқ қилишдир. Зероки, улар ўз ҳаёти билан ҳақиқий ислом қандай бўлишини келажак умматларга кўрсатиб, ўргатиб кетган муаллим зотлардир.

Аллоҳ таоло ҳаммамизни саҳоба розияллоҳу анҳумлардек Қуръонга муҳаббатли, Қуръонга амал қиладиган солиҳ бандалардан қилсин!

Хушвақтов Абдулҳай,

Кўкалдош ўрта махсус ислом билим юрти

3-курс талабаси  

الخميس, 30 تشرين2/نوفمبر 2017 00:00

Ҳазрат Умарнинг келин танлаш услублари

Пайғамбар алайҳиссалом ва у зотнинг асҳоблари, уларнинг ҳаётлари барча мўминларга ибрат мактабини ўтайди. Қуйида Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суюкли саҳобийларидан ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг келин танлашдаги услубларига оид ривоятни келтирамиз:

“Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу тунларнинг бирида, одатларига кўра, халқнинг ҳолидан хабар олиш учун Мадина кўчаларини айланиб юрган эдилар. Бир уйнинг олдидан ўтиб қолдилар. Ичкаридан она билан ва қизининг ўзаро суҳбати қулоқларига чалинди. Она қизига: “Бугун сотишга сутимиз оз экан. Озроқ сув қўшиб сотамиз”, деди. Қиз: “Онажон, бундай қилишни амирул мўминин  ман қилган-ку,уни устига жарчилар бутун Мадинага эълон қилганликларини эшитдингиз, асло ундай қила олмаймиз”, деган эди, она: “Намунча қўрқмасанг, ҳеч ким билмайди, биров кўрармиди, халифа ҳам ухлаб ётган бўлса, қаердан билади”, деди. Шунда қиз: “Онажон, майли, халифа кўрмасалар ҳам, улардан улуғроқ Зот Аллоҳ кўриб, билиб турибдику”, деди. Қизнинг бу сўзларини эшитган Умар розияллоҳу анҳу унинг Аллоҳдан қўрқуви, ихлосини кўриб қувондилар. Ёнларидаги ҳамроҳларига: “Бу уйни эслаб қол”, деб, у ердан кетдилар. Эртаси куни хизматкорларига “Кечаги оила ҳақида билиб кел”, деб топшириқ бердилар. Қул у ерга бориб келди ва ҳазрати Умарга: “Ҳалиги аёл бева, қизи эса ҳали турмушга чиқмаган экан, турмуш машаққатлари уларни анча қийнаб қўйган экан”, деди. Шунда, Умар розияллоҳу анҳу шундай муслима, Аллоҳдан қўрқадиган муслима қизни топганларидан хурсанд бўлиб, ўғилларини тўпладилар ва уларга қарата: “Қай бирингизни уйлантириб қўяй?”, дедилар. Ўғиллари: “Кимга, отажон?”, дедилар. “Бир сутчининг қизига”, дедилар. Ўғилларидан бири рози бўлди. Шундай қилиб, Умар розияллоҳу анҳу ўша қизни келин қилдилар. Мана шу никоҳдан улуғ халифа, олимлар имоми, тақвода пешқадам Умар ибн Абдулазиз раҳматуллоҳи алайҳ дунёга келдилар.

Хулоса қилиб айтганда, Умар розияллоҳу анҳу доимо, куну-тун мўмин-мусулмонларнинг ғамида бўлган эканлар, бутун мусулмон оламига халифа бўлишларига қарамасдан, оддий сутчи аёл билан қуда бўлиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Келин танлашда диндорини танлаглар”, деган ҳадисларига амал қилган эканлар.

“Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти талабаси

Муҳаммад Зоҳид МУБАШШИРОВ

                                                                                                

 

  

Оламлар сарвари, хотимул анбиё, пайғамбарларнинг саййиди, Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам таваллуд топган Робиул аввал ойида Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг muslim.uz портали ижодкорлари юртимиздаги таниқли уламолар билан  “Жоним фидо Сизга, ё Расулуллоҳ!” мавзуида суҳбат ўтказмоқдалар. Ушбу суҳбатда Пайғамбар алайҳиссаломнинг ахлоқлари, сийратлари, суратлари ҳақида янгидан янги маълумотлар берилмоқдаки, уни томоша қилган одам анча нарсани ўрганиб олиш баробарида, иймони ҳам зиёда бўлади ҳамда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга дуруду салавотлар айтиб катта ажру савобларга эришади.

Марҳамат, азизлар томоша қилинг, файз олинг.

ЎМИ матбуот хизмати

 

ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ

КОНЦЕПЦИЯ

Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.

Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.

Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.

Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.

Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.

Ушбу рукнда:

- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;

- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;

- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;

- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.

Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.

 

Top