“Кимни жаннат аҳлидан бўлган бир кишига қараш хурсанд қилса, Абдуллоҳ ибн Саломга қарасин”.
Ҳусайн ибн Салом Ясриб яҳудийларининг олимларидан эди. Мадина аҳли дини ва миллати бошқалигига қарамай, уни улуғлаб ҳурмат қилар эди. У тақводорлиги ва инсонлар орасини ислоҳ этиши билан танилган, тўғрилик ва ростгўйлик билан сифатланган эди.
Ҳусайн осуда умр ўтказар, ҳаёти мазмунли ва фойдали эди. У ўз вақтини уч қисмга тақсимлаган эди:
канисада ваъз ўқир ва ибодат қилар;
боғидаги хурмо дарахтларини парвариш қилар;
Таврот ўқир эди.
Ҳар сафар Тавротни ўқиганда Маккада зоҳир бўладиган сўнгги пайғамбар башорати берилган хабарни узоқ мушоҳада этиб қолар эди.
Келиши яқин бўлган бу пайғамбарнинг сифатлари ва аломатларини пухта ўрганар ва севинчдан қаттиқ таъсирланар эди. Чунки Тавротда ёзилган башоратларга қараганда, янги пайғамбар ўз шаҳридан кўчиб Ясрибга ҳижрат қиларди.
Ҳар қачон бу хабарларни ўқиганда ёки хаёлидан ўтказганда, пайғамбарнинг чиқишига гувоҳ бўлгунгача умрини узайтиришини ва у билан учрашиб бахтли бўлишини, унга имон келтирганларнинг аввалгиси бўлишини Аллоҳдан сўрар эди.
Аллоҳ таоло Ҳусайн ибн Саломнинг дуосини қабул қилди. Ҳидоят ва раҳмат пайғамбари юборилгунга қадар умрини узун қилди. Пайғамбар билан учрашиш, суҳбатлашиб роҳатланиш ва Пайғамбарга нозил қилинган ҳаққа имон келтириш насиб этди. Исломга кириш қиссасини Ҳусайн розияллоҳу анҳунинг ўзларидан эшитамиз.
“Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам зоҳир бўлганини эшитганимда исми, насаби, сифати, вақти ва маскани ҳақида суриштира бошладим. Пайғамбарнинг васфлари билан бизнинг китобларимиздаги пайғамбар васфларини солиштирдим, токи, муваффақиятга ишониб, даъватининг ростлигини билгунимча. Сўнг бу ишларни яҳудийлардан бекитдим ва тилимни у ҳақда гапиришдан тийдим. Токи, Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам Маккадан Мадинага чиққан кунгача. Ясрибга келиб Қубога тушганларида олдимизга бир киши келиб у зотнинг инсонлар орасида келганликларини овоза қила бошлади. Мен ана шу соатда боғимдаги хурмонинг устида эдим. Аммам Холида бинти Ҳорис қуйида эди. Хабарни эшитган заҳоти: “Аллоҳ буюкдир” “Аллоҳ буюкдир” деб қичқирдим. Менинг такбиримни эшитган аммам; “Аллоҳ умидингни пучга чиқармасин, Аллоҳга қасам, агар Мусо ибн Имроннинг келганини эшитганингда бундан ортиқ ҳеч нима қилмаган бўлар эдинг”, деди. Мен унга айтдим: “Эй амма, у, албатта, Имрон ўғли Мусонинг биродаридир ва унинг динидадир. Дарҳақиқат Мусо юборган нарса билан юборилгандир. Аммам сукут қилиб туриб: Албатта, у ўзидан аввалги нарсани тасдиқловчи ва Роббининг рисолатини етказувчи деб сизлар хабар берган пайғамбарми?” деб сўради. Мен: “Ҳа, худди шундай”, дедим.
У киши: «Ундай бўлса у ўша экан», деди. Сўнг мен Расулуллоҳнинг олдиларига югуриб бордим. Инсонларни у зотнинг эшиклари олдида тўпланган ҳолда кўрдим. Мен ҳам издиҳомга қўшилдим, ҳатто олдиларига бориб қолдим, У кишидан эшитган нарсаларимнинг аввалгиси ушбу сўзлардир: “Эй инсонлар, саломни ошкора қилинг, очларни таомлантиринг, тунда инсонлар уйқудалигида намоз ўқинг – шунда жаннатга саломат кирасиз”.
Мен у зотни диққат билан кузатдим ва доимо бирга бўлдим, албатта, юзларидан ёлғончи эмасликларига ишондим. Сўнгра яқинлашиб бордим-да: «Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам Аллоҳнинг элчисидир», деб гувоҳлик бердим. Сўнг мен томонга қараб: «Исминг нима?» дедилар: “Мен Ҳусайн ибн Салом” дедим. Балки «Абдуллоҳ ибн Салом», дедилар. Сўнг ҳузурларидан уйимга келиб аҳлим ва болаларимни исломга чақирдим. Уларнинг барчаси исломга кирди. Қари бўлишига қарамай, аммам Холида ҳам исломга кирди.
«Токи, изн бермагунимча менинг ва ўзингизнинг исломга кирганингизни яширинглар», дедим. Улар «хўп», дейишди, Сўнг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг олдиларига бориб у зотга: «Яҳудий қавми бўҳтончи ва ёлғончи қавмдир. Яҳудийларнинг бошлиқларини чақириб мени бир хонага яширишингизни, исломга кирганимни билишларидан аввал уларнинг орасидаги мавқеим ҳақида сўрашингизни ва уларни исломга чақиришингизни хоҳлардим. Шубҳасиз, улар исломга кирганимни билишса, мени айблашади, мени ҳар хил камчиликлар билан ҳақоратлашади ва менга туҳмат қилишади», дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мени бир хонага киритдилар. Сўнг уларни чақирдилар-да исломга ва иймонга даъват эта бошладилар. Ўзларининг китобларидаги хабарларни билдирдилар. Улар Расулуллоҳ билан ҳақ тўғрисида тортиша бошлади. Мен эшитиб турган эдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уларнинг иймонга келишларидан ноумид бўлганларидан сўнг улардан: Ҳусайн ибн Саломнинг орангизда мавқеи қандай?» деб сўрадилар. Улар: “У бизнинг саййидимиз ва бошлиғимизнинг ўғли ва бизнинг олимимиз ва олимимизнинг ўғли”, дедилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «У исломга кирса сиз ҳам исломга кирасизми?» деб сўрадилар. Улар: “Аллоҳ асрасин, исломга кириши мумкин эмас, Аллоҳ уни исломга киришидан сақлаган” дейишди. Уларга чиқиб айтдим; «Эй яҳудийлар жамоаси. Аллоҳдан қўрқинг, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам сизларга олиб келган динни қабул қилинг. Аллоҳга қасамки, у Аллоҳнинг Расули эканини биласиз, исми ва сифатлари ёзилган манбани топгансиз. Мен гувоҳлик бераман, албатта, у Аллоҳнинг Расулидир ва унга имон келтираман. Уни тасдиқ этаман, уни эътироф этаман”. Улар: “Ёлғон гапирдинг. Аллоҳга қасам, албатта, сен бизнинг энг ёмонимизсан ва ёмонимизнинг ўғлисан ва жоҳилимизсан ва жоҳилимизнинг ўғлисан” дейишди. Мени айбламаган бирор айб қолмади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга айтдим: “Сизга айтмаганмидим, яҳудийлар бўҳтончи ва ёлғончи қавмдир, албатта. улар алдовчи ва бузуқлик аҳлидир”.
Абдуллоҳ ибн Салом исломни чанқоқ киши сув ичганидек қабул қилди. У Қуръонга қаттиқ берилган эди. Тиловатдан тўхтамасди. Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга эрта-ю кеч эргашиб юрарди. Ўзини жаннат учун амал қилишликка бошлади. Ҳатто Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобалар орасида хушхабарни айтдилар. Хушхабарни Қайс ибн Аббод ва бошқалар ривоят қилган. Ровий айтди: “Мадинада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидларидаги илм халқаларини бирида ўтирган эдим. Халқада инсонларни тўлқинлантирадиган қалбларни роҳатлантирадиган шахс бор эди. Инсонларга ёқадиган таъсирли ҳадислар айтарди.
У ўрнидан туриб кетганидан сўнг қавм айтди: “Кимни жаннат аҳлидан бир кишига қараши хурсанд қилса бу кишига қарасин”. Мен: «Ким бу одам?» дедим. Қавм: “Абдуллоҳ ибн Салом”, дедилар. Мен ўзимга “Аллоҳга қасамки, унга эргашаман”, дедим ва ортидан кетдим. У шаҳар четигача борди ва манзилиги кирди. Мен киришга изн сўрадим. Рухсат берди. Кириб ўтирганимдан сўнг:
– Эй жияним, нима ҳожатинг бор, – деб сўради.
– Масжиддан чиқаётганингизда одамлар сиз ҳақингизда “Кимни жаннат аҳлидан бўлган бир кишига қараш хурсанд қилса, мана бу кишига қарасин” деётганларини эшитдим. Сиз ҳақингизда билишни ва сизни жаннат аҳлидан эканингизни қандай билганларини билиш учун сизга эргашдим, – дедим.
Абдуллоҳ ибн Салом:
– Жаннат аҳлини Аллоҳ билувчидир, эй болам, – дедилар.
Мен:
– Тўғри, лекин улар бекорга бундай дейишмаётгандир, – дедим.
Абдуллоҳ ибн Салом:
– Унинг сабабини сенга айтиб бераман, – деди.
– Мен айтинг, Аллоҳ сизни мукофотласин! – дедим.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлик кезларида бир кеча ухлаётган эдим, олдимга бир киши келиб: “Тур”, деди. Мен турдим, қўлимдан тутди, чап томонимда йўл бор эди, мен ундан юришни хоҳладим. Киши менга: “У ёқдан юрма, у сен учун эмас”, деди. Шу пайт ўнг томонимда ёруғ йўлни кўрдим. Киши:”Ундан юр”, деди. Гўзал, ям-яшил кенг-мўл боққа боргунча юрдим. Унинг ўртасида темирдан бўлган устун бор эди. Илдизи ерда учи осмонда эди. Уни энг ниҳоясида тилладан бўлган ҳалқа бор эди. Менга: “Унга кўтарил”, деди. Мен: “уддалай олмайман”, дедим. Олдимга хизматчи келиб мени кўтарди, бас, устун олдига етгунимча кўтарилдим. Икки қўлим билан ҳалқани ушладим. Тонг отгунча унга осилган ҳолимда қолдим. Тонг отгач, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг олдиларига бориб у кишига кўрган тушимни айтиб бердим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Сен чап томонингни кўрган йўлинг дўзах аҳлидан бўлган чап томон эгаларининг йўлидир. Ўнг томонингда кўрган йўлинг жаннат аҳлидан бўлган ўнг томон эгаларининг йўлидир. Яшиллиги ва порлоқлиги билан сени завқлантирган боғ исломдир. Устун – дин, ҳалқа – мустаҳкам дастакдир, то вафот этгунимга қадар уни маҳкам ушлашда бардавом бўласан”, дедилар. Ана шу дастакни, ислом аҳкомларини маҳкам тутиб яшаш умримнинг мазмунидир, – деди.
Боқижон Раҳимов,
«Ҳидоя» ўрта махсус ислом билим юрти тарбиячиси