muslim.uz

muslim.uz

الأربعاء, 10 كانون2/يناير 2018 00:00

Махфий зикр

Аллоҳни зикр қилиш нафсга энг қийин, лекин ажри энг улуғ бўлган амал ҳисобланади. У қалбни сайқаллаштиради, мўминни куфр ва нифоқдан ажратиб туради. Зикр ибодатнинг илиги ва нажот калитидир. Зикрнинг суннатларидан бири махфийликдир. Зеро, махфий зикрнинг фазли жаҳрийсига қараганда етмиш марта кўп бўлади. Бу қуйидаги далилларда ўз исботини топган:

Биринчидан, махфий зикрнинг афзаллигига оятда ишора бор: “Роббингизга тазарру ва махфийлик билан дуо қилинг”.

Иккинчидан, ҳадисларда махфий зикр мақталган: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Зикрнинг энг яхшиси махфийсидир”, деганлар. Абу Мусо Ашъарий раҳматуллоҳу алайҳ шундай ривоят қилади: “Хайбар ғазотидан қайтаётиб, бир водийда тўхтадик. Шунда одамлар овозларини баланд кўтариб такбир айта бошлашди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй инсонлар, ўзингизга эрк берманглар, албатта, сизлар кар ва ғойиб зотга дуо қилмаяпсизлар. Сизлар ўта эшитувчи ва ўта яқин Зотга дуо қиляпсизлар”, дедилар.

Учинчидан, саҳобийлар ҳам махфий зикрни афзал кўришган. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу масжидга кирса одамлар баланд овозда таҳлил айтаётган экан. Шунда Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу: “Сизлар бидъатчиларнинг ишини қилмоқдасизлар”, деб, уларни масжиддан чиқариб юборди.

Тўртинчидан, махфий зикр риёдан узоқ ва холи бўлиб, унинг самараси ва фойдаси жаҳрий зикрникидан кўра кўпроқ ва тезроқ ҳосил бўлади. Махфий зикр Аллоҳ билан бандаси орасидаги сир бўлиб, унинг ажрини Аллоҳнинг ўзи беради. Жаҳрий зикрда эса риёнинг хавфи кучлироқ бўлади.

Бешинчидан, махфий зикр ўзидан ҳушбўй ҳид ёки нур таратади. Зеро, махфий зикр қилган одамнинг нафаси тавҳид билан чиқади ва хушбўй мушк бўлиб таралади. Манбаларнинг гувоҳлик беришича, аксарият тасаввуф пирлари қаерга борсалар, ўша ерда мушкнинг ҳиди анқиб кетар экан. Ҳатто шундай кароматлар ҳам кўрсатишганки, тариқат пирларининг олган нафаслари нур бўлиб кўриниб турган. Бу махфий зикрнинг самарасидир. Фаришталар ҳам махфий зикрни номаи амолга ушбу хушбўй ҳид ёки нурнинг таралишига қараб ёзиб боришади. Жаҳрий зикрнинг ҳар бир ҳарфига яхшилик ёзилса, махфий зикрнинг нури ёки ҳушбйў ҳидининг ҳар бир заррасига савоб ёзилади.

Олтинчидан, махфий зикр касб билан шуғулланишга ҳам халал бермайди. Чунки у қалбда кечадиган жараён бўлиб, бошқа аъзоларнинг ҳаракатига нуқсон етказмайди. Аллоҳ таоло Жумъа сурасида шундай марҳамат қилади: “Бас, агар намоз тугаса, (намозни ўқиб бўлгач) ер юзига тарқалинглар ва Аллоҳнинг фазлидан (ризқу рўз) истанглар  ҳамда Аллоҳни кўп зикр қилинглар! Шояд нажот топурсизлар!” Оятда касб билан шуғулланиш асносида Аллоҳни ҳам зикр қилишга тарғиб қилинмоқда. Яъни, бир сўз билан айтганда, Нақшбандия тариқатининг “Даст ба кору дил ба Ёр” (“Қўл иш билан, дил Ёр – Аллоҳ билан машғул”) таълимоти айнан шу оятнинг самарасидир. Жаҳрий зикрнинг бу борада имкониятлари нисбатан камроқ. Чунки жаҳрий зикрлар орасида шундайлари борки, вазиятга, атрофдаги одамларга ва бошқа шу каби омилларга қараб бажарилади ёки тарк қилинади. Масалан, ухлаб ётган ёки бирор иш билан машғул бўлиб турган одамнинг олдида Қуръон тиловатини жаҳрий қилиш аксар фақиҳларимизнинг фикрича макруҳ ҳисобланади. Лекин бу ўринларда махфий тиловат қилишга рухсат берилган.

Юқоридаги мулоҳазалардан жаҳрий зикр мутлақо мумкин эмас, деган хулосага келиш ноўрин. Шундай вазиятлар борки, махфий зикрдан кўра жаҳрийси афзал бўлиб қолади. Масалан, зикрни қалбга мустаҳкам жойлаштириш, атрофдагиларни ҳам савобга дохил қилиш, тариқат устози шогирдининг ҳолатини ҳисобга олиб вазифа бериши, қиёматда ўзининг фойдасига гувоҳларни кўпайтиришда ва бошқа шу каби ҳолатларда ният холис бўлиши ва риёдан йироқ бўлиш шарти билан жаҳрий зикр махфийсидан афзал бўлади. Аллоҳу аълам бис соваб.

А.МАЛЛАБОЕВ,

Манбалар хазинаси ходими

2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини “Фаол тадбиркорлик, инновацион ғоялар ва технологияларни қўллаб-қувватлаш йили”да амалга оширишга оид давлат дастури лойиҳаси ишлаб чиқилгани ҳақида маълум қилган эдик. 

Дастур 5-15 январь кунлари жамоатчилик муҳокамаси учун 2018.strategy.uz сайтига жойлаштирилди. 

Дастурининг 230-бандида Ислом оламининг жаҳон фани ва цивилизациясига қўшган беқиёс меросини тарғиб қилиш борасида мусулмон давлатлари билан ўзаро мулоқотни янада фаоллаштириш кўзда тутилган. Ушбу мақсадда Ўзбекистон Республикаси Президенти қарорлари лойиҳаларини тайёрлаш режалаштирилган. 

- Унда Ислом ҳамкорлиги ташкилоти (ИҲТ) билан биргаликда Ёш олимлар Халқаро Ислом маркази ва Ўзбекистонда ИҲТнинг юқори самарали компьютер марказини ташкил этиш;

 - Ўзбекистонда ИҲТ билан ҳамкорликда замонавий телескоп ўрнатиш; 

- Ал-Хоразмий хотирасига бағишланган ёш математиклар ўртасидаги халқаро олимпиадани ўтказиш назарда тутилган.

ЎМИ матбуот хизмати

2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини “Фаол тадбиркорлик, инновацион ғоялар ва технологияларни қўллаб-қувватлаш йили”да амалга оширишга оид давлат дастури лойиҳаси ишлаб чиқилди. 

Дастур лойиҳаси 237 та банддан иборат бўлиб, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йилнинг 22-декабр куни Олий Мажлисга тадқим этган мурожаатномасида кўрсатилган асосий ғоя ва таклифлари ҳамда 2017–2021-йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясида белгиланган асосий вазифаларни инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилган. 

Жамоатчилик муҳокамаси Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 28 декабрдаги фармойишига кўра 2018 йилнинг 15 январига қадар ўтказилиши режалаштирилган. 

Ҳаракатлар стратегиясини амалга оширишга оид Давлат дастури лойиҳасининг бешинчи йўналиши “Хавфсизлик, миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш ҳамда чуқур ўйланган, ўзаро манфаатли ва амалий ташқи сиёсатни амалга ошириш соҳасидаги устувор йўналишлар” деб номланиб унда диний-маърифий соҳага оид бўлган қуйидаги бандлар киритилган. 

211-банд. Экстремизм таҳдидларини олдини олиш, унга қарши курашиш ва бартараф этишга қаратилган “Экстремизмга қарши курашиш тўғрисида”ги қонун лойиҳасини ишлаб чиқиш. Муддат 2018 йил 30 август этиб белгиланган. 

Лойиҳада экстремизм тушунчасининг таърифи, унга қарши курашиш, олдини олиш ва бартараф этиш механизмлари, тамойиллари, усуллари, масъул органларнинг ваколатлари ҳамда халқаро ҳамкорликни амалга ошириш масалалари белгиланади. 

213-банд. Экстремизм ғоялари таъсирига адашиб тушиб қолган фуқароларни ижтимоий реабилитация қилиш, уларни соғлом ҳаётга қайтариш тизимини янада такомиллаштириш.

Муддат 2018 йил 30 июнь этиб белгиланган. 

Ўзбекистон Республикаси Президенти қарори лойиҳаси тайёрланиши ва унда: 

- терроризм ва диний экстремизмга алоқадор фуқароларни, айниқса, ёшларни кечириш ва соғлом ҳаётга қайтариш, аҳоли ўртасида зарарли диний ғоялар таъсирига тушиш ҳолатларининг олдини олиш бўйича ишларни жадаллаштириш; 

- мазкур ишларда маҳалла фуқаролар йиғинлари, Ўзбекистон ёшлар иттифоқи, Хотин-қизлар қўмиталари ва бошқа идоралар томонидан кафилликка олиш институтининг ташкилий-ҳуқуқий асослари ва амалиётда қўллаш механизмларини ишлаб чиқиш; 

- ушбу тоифадаги шахсларнинг бандлиги, таълим олиши, ижтимоий ҳимоясини таъминлаш масалалари назарда тутилади. 

218-банд. Диний таълимот соҳасида тадқиқотлар ўтказиш тизимини ривожлантириш. Муддати 2018 йил 20 июнь этиб белгиланган. 

Лойиҳада диний соҳада фундаментал тадқиқотлар ўтказиш, буюк аждодларимизнинг маънавий-интеллектуал меросини оммалаштириш ҳамда халқаро ва хорижий диний ташкилотлар билан яқин ҳамкорликни йўлга қўйиш масалалари назарда тутилади. 

219-банд. Қуръон тиловати бўйича I халқаро фестивални ташкил этиш. Муддати 2018 йил 10 июль этиб белгиланган бўлиб, фестивални Бухоро вилоятида ўтказиш кўзда тутилган. 

Ташкилий чора-тадбирлар: 

- ислом динининг асл моҳиятини жаҳон ҳамжамиятида тарғибот қилиш; 

- иқтидорли Қуръон тиловат қилувчиларни турли номинациялар бўйича рағбатлантириш; 

- жамоатчилик ҳамда ёшларнинг маънавий-маърифий етукликка эришишига кўмаклашиш; 

- Ўзбекистоннинг бой тарихий, диний мероси ва обидаларини хорижий сайёҳларга тарғиб этиш назарда тутилади 

230-банд. Ислом оламининг жаҳон фани ва цивилизациясига қўшган беқиёс меросини тарғиб қилиш борасида мусулмон давлатлари билан ўзаро мулоқотни янада фаоллаштириш. Бунда Ўзбекистон Республикаси Президенти қарорлари лойиҳаларини тайёрлаш кўзда тутилган.

ЎМИ матбуот хизмати

الأربعاء, 10 كانون2/يناير 2018 00:00

Халқаро аэропортидаги намозхонадан сурат

Аввалроқ, Тошкент халқаро аэропортида намозхона очилгани ҳақида хабар берган эдик. 

Ижтимоий тармоқ фойдаланувчиси томонидан аэропортдаги намозхонанинг ички қисми сурати эълон қилинди. Сурат муаллифи изоҳларда намозхонада эркак ва аёллар учун алоҳида жой ажратилгани, жойнамозда ибодат қилишни истовчилар учун жойнамозлар мавжудлигини айтиб ўтган. 

Фойдаланувчи сурат остига “Ўзгаришларга сабаб бўлаётган барчага, хусусан Тошкент аэропортидагиларга раҳмат. Барча жараёнлар ҳар галгидан тез ва қулайдек туюлди. Барчаларига бунданда хайрли ишларни Ўзи насиб қилсин”, дея изоҳ қолдирган. 

Бундан ташқари, намозхонада рейслар вақтини кўрсатиб турувчи мониторлар ҳам ўрнатилган. 

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази, Ўзбекистон мусулмонлари идораси, “Ўзбекистон ҳаво йўллари” миллий авиакомпанияси, Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси билан ҳамкорликда “Зиёрат туризми ассоциацияси”ни ташкил этиш бўйича ҳаракатлар бошланиб, туризм йўналишидаги стандартлар ишлаб чиқилган эди.

ЎМИ матбуот хизмати

الأربعاء, 10 كانون2/يناير 2018 00:00

Азоннинг фазилати

Азон чақириш ҳижратнинг биринчи йили, Мадинада воқе бўлган. Динимизда азон чақириш суннат бўлиб, ислом аломатларидандир. Азон барчага билдириш, муайян арабча калималарни навбати билан ўқиш демак. Маъноси тушунилса-да, бошқа тилдаги таржимаси ўқилмайди.

Азон масжид ташқарисида ёки минорада чақирилади. Эшитган кимса жунуб бўлса, Қуръон ўқиётган эса-да, азон калималарини такрорлаши суннатдир. Азон калималари ва уларнинг маъноси қуйидагича:

Аллоҳу акбар Аллоҳ таоло буюкдир. У Зот ҳеч нарсага муҳтож эмас. Бандаларининг ибодатлари ўзлари учун, Аллоҳ таолога фойдаси йўқдир.

Ашҳаду ан лаа илаҳа иллаллоҳ Кибриёси, буюклиги ва ҳеч кимнинг ибодатига муҳтож бўлмагани ҳолда ибодат қилишга лойиқ Зот Унинг Ўзи эканига гувоҳлик бераман. У Зотнинг ўхшаши, тенги йўқдир.

Ашҳаду анна Муҳаммадур Расулуллоҳ Муҳаммад солаллоҳу алайҳи васалламнинг Аллоҳ таоло юборган пайғамбар, Аллоҳ таоло истаган ибодатлар йўлининг билдирувчиси ва Аллоҳ таолога фақат у зот ўргатган ибодатларнинг ярашиқли эканига гувоҳлик бераман.

Ҳаййа алассолаҳ, Ҳаййа алал фалаҳ – Мўминларни намозга, нажотга чорлайдиган бу икки калимага бомдод намозида “Ас солату хойрун минан-навм” (Намоз уйқудан хайрлидир) сўзи илова қилинади.

Аллоҳу акбарАллоҳ буюкдир, У Зотга лойиқ ибодатни ҳеч ким қилолмайди.

Лаа илаҳа иллаллоҳ Ибодатга, сўралишга ҳақли Зот фақат Аллоҳ таолодир. Ундан бошқа кимсанинг ибодат қилинишга ҳаққи йўқ.

Ҳадиси шарифларда марҳамат қилинади: “Азон овозини эшитганингизда муаззиннинг айтаётганларини такрорланг” “Ҳар ким янги туғилган чақалоқнинг ўнг қулоғига азон, чап қулоғига иқомат ўқиса, Умму Сибён деган жин унга зиён етказолмайди”.

ЎМИ Матбуот хизмати

Top