Эътибор берсангиз, жамиятимизда ёлғон гапиришни унчалик ҳам айб санамайдиганлар тоифаси кўпайиб қолган. Бошқаларни боплаб алдагани билан мақтанадиган кимсалар ҳар қадамда учрайди. Ҳатто бола отасини, ота боласини, эр хотинини, хотин эрини, яқин дўстлар бир-бирини алдаши янгилик бўлмай қолди. Наҳотки ҳаётда роль ўйнаш, бошқа қиёфага кириб одамларни ишонтириш кўпчилик учун фахрга айланган бўлса?!
Бир куни таксида кетарканмиз, ёнимда ўтирган ёш йигитнинг телефондаги суҳбати диққатимни тортди. Афтидан, у ўртоғи билан гаплашар, унга ҳозир ўзини вилоятда экани, агар пойтахтда бўлганида шу заҳоти ёнига етиб борган бўлишини сохта афсус билан айтарди. Ёлғонимни атрофдагилар эшитяпти деб ийманмасди ҳам. Хўш, алдов, ёлғон шунчалик енгил гуноҳми, бундай қилмишга индамай кўз юмиб юбораверса бўладими?
Ислом динида ёлғоннинг ҳукми оғирлигини кўпчилик билмайди.
Аллоҳ таоло Наҳл сурасида: «Ёлғонни фақат Аллоҳнинг оятларига имон келтирмайдиганларгина тўқирлар. Ана ўшалар – ўзлари ёлғончилардир», деган (105-оят).
Ушбу ояти каримадан маълум бўладики, Аллоҳга имон келтирмаганларда савоб, гуноҳ деган тушунча йўқлиги, ёлғон гапирса, гуноҳ бўлиши, у дунёда азобланишига ишонмагани учун ҳам улар ўйламасдан ёлғон тўқийверадилар. Мўминлар эса ёлғонни катта гуноҳ деб биладилар. Ёлғон гапириш туфайли охиратда азобга дучор бўлишларидан қўрқадилар.
Юқоридаги ҳолатларни эслайдиган бўлсак, ёлғончилик одати билан мусулмонлар куфрга яқинлашиб қолаётгани маълум бўлади. Бунга қуйидаги ҳадис ҳам далолат бўла олади. Имом Молик ривоят қилган ҳадиси шарифда Сафвон ибн Сулайм розийаллоҳу анҳу айтадилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан: “Мўмин қўрқоқ бўладими?” деб сўралди. “Ҳа”, дедилар. “Мўмин бахил бўладими?” деб сўралди. “Ҳа”, дедилар. “Мўмин ёлғончи бўладими?” деб сўралди. “Йўқ”, дедилар».
Ўтган йили танишлар даврасида бир дўстимиз телеграм канали очиб, уни оммалаштириш хусусида маслаҳат сўраб қолди. Маслаҳат берувчилар орасида ҳозирги кунда одамларнинг эътиборини тортиш осон эмаслиги, шунинг учун таъсирчан “пиар”лардан фойдаланиш, керак бўлса, ёлғон хабарлар тарқатиш орқали обуначиларини кўпайтириш лозимлигини айтганлар бўлди. Уқтиришларича, айни вазиятда кўпчилик ўзини турли қиёфаларга солиб, омма ичида танилаётганмиш. Ушбу фикрнинг исботи ўлароқ фалон-фалон машҳур телеграм каналларининг “пиар” усулларини мисол келтиришди.
Ҳа, ҳозир телеграм каналлари очиб, даромад топиш урфга айланди. Кузатишимизча, бу соҳада алдов, сохталик билан одамларни ишонтиришга уриниш авж олган. Улар мақтаётган маҳсулотлар ҳар қандай дардга даво, ҳар қандай мушкулотга чора эмиш. Шу йўл билан гўл одамларнинг пулини шилиб юраверишади. Албатта, нафсни устун қўйиш, дунё зийнатларига ортиқча берилиш кишини ёлғон ва бошқа гуноҳ ишлардан қайтмайдиган қилиб қўяди.
Исломда ёлғоннинг қаттиқ қораланишининг сабаби шуки, бу иллат нафақат ёлғончининг ўзига, балки бошқаларга ҳам зарар келтиради, жамиятда илдиз отиб, барча соҳани издан чиқаради.

Давоми бор...

"Ислом нури" газетасидан

Дангасаликнинг яна бир номи ишёқмасликдир. Яъни, ишламасдан ейиш ва кўпроқ ўз нафсига ором бериш. Табобат аҳлининг ёзишларича, бу ҳолат тана фаолияти­нинг бузилишини ва аъзоларининг вазифасини бажаришда мушкулликни юзага келтиради. Асаб тизимининг заифла­шиши, мушакларнинг бўшашуви, тана ҳаракати аъзоларининг сустлашиши ва қувватнинг кескин паса­йишига сабаб бўлади. Бунинг оқибатида зеҳннинг пасайиши, яхши фикрлай ол­маслик пайдо бўла бошлайди. Совуқ тез таъсир қилади, чунки аъзолар ҳаракати заифлигидан қон айланиши пасайиб, баданнинг ҳарорати пасаяди. Аъзоларнинг ҳаракатланиш жараёни қоннинг бутун тана бўйлаб ҳаракатидаги фаол­лашув ёки пасайиш қувватига боғлиқ бўлади. Чунки айни ҳаракат қуввати кислородни икки қон томирдан организмнинг барча қисмига етказиб беради ва зарур озуқа билан таъминлаб туради; тўқималардан аъзоларга барча кераксиз зарарли моддаларни кўчириб беради ва бу аъзолар уларни танадан аж­ратиб чиқаради. Дангасалик, яъни камҳаракатлилик бу каби муҳим фаолият жараёни сустлашувга омил бўлади. Бу муҳим жараённинг фаоллашуви аъзоларнинг ҳаётий жа­раёнда бажариши лозим бўлган ҳаракатларини юқори даражага олиб чиқади. Юқорида айтиб ўтилганидек, аъзолар ҳарака­тининг заифлиги кишининг ҳаётдаги ўрни заифлашувига олиб боради. Энг муҳими, нафас олиш ҳаракати ҳам суса­йиб, нам ҳаводан тортиб олинадиган модда миқдори ка­маяди. Булардан асосан қуйидаги салбий оқибатлар келиб чиқади:

Биринчидан, аъзолар ҳаракатининг сустлиги натижасида қон­дан келадиган уйғотувчи қувват пасаяди, бадан ҳарорати тушади ва умумий озиқланиш фаолияти бузилиши келиб чи­қади. Бу ҳолат қоннинг совиши ва ҳаётий қувват пасайишига сабаб бўлади.

Иккинчидан, қоннинг нотоза бўлиши оқибатида қизил қон таначалари карбонат ангидрид гази билан бузила­ди. Чунки нафас олиш ҳаракатининг қуввати заиф бўлиши боис, бу газ миқдори қонда кўпаяди ва қизил қон таначалари унга ёпишади. Шу тахлит қоннинг кислород сўриши сусаяди ва шунинг сабабидан қоннинг ҳаётий хусусиятлари заифлашади.

Учинчидан, аъзоларнинг суст ҳаракати сабабидан ва мушак тўқималарида қизиш камлигидан ортиқча нарсалар бадандан чи­қиб кетолмай, тўсилиб қолади. Чунки қонда кислороднинг етарли миқдорда бўлмаслиги мушак тўқималарини уйғотувчи қувватни заиф қилади. Танадаги барча мушак тўқималарида етарли ҳарорат ҳосил бўлмаслиги натижасида жамики аъзолар ҳаракати сустлашиб қолади.

Тўртинчидан, қоннинг заиф ҳаракати боис карбонат ангидрид гази қизил қон таначаларига қўшилиб кетади ва асаб, мушак толаларида заифлик ҳосил бўлади. Бундан юрак уриши суса­йиб, қоннинг оқиши сустлашади. Мия сезги органлари ва доимий ҳаракатланувчи асаб тизимида оғирлик кузатилади.

Бу салбий ҳолатлар сабаб барча аъзолар фаолияти пасайиб, натижада жисмоний ва ақлий қувват бутунлай сустлашади.

Саудия Aрабистони Ислом ишлари, даъват ва иршод вазирлиги Черногория Ислом ишлари бўйича бошқармасига Қуръони карим оятлари маъноларининг босния ва албан тилларига изоҳли таржималари билан бирга 50 000 нусхадаги Қуръон китобини совға қилди. Бу ҳақда “IQNA” сайти хабар қилди.

Қуръони карим маъноларининг босния ва албан тилларига таржималари Черногория ислом ишлари бошқармаси бошлиғи Рафат Весичга тақдим этилди.
Маросимда Саудия Aрабистонининг Черногориядаги элчиси ва Саудия Aрабистонининг Босния ва Герцеговинадаги элчихонасининг диний атташеси ҳам иштирок этди.

Саудия Aрабистонининг Черногориядаги норезидент элчиси Файсал Ҳефзий ўз нутқида ушбу хайрли ишни Саудия Aрабистони Подшоҳлигининг Ислом ва Қуръонга хизмат қилиш мажбуриятининг рамзи, дея баҳолади.

Мазкур хайрли иш Қуръоннинг турли хил нусхаларини турли мамлакатларда тарқатиш бўйича амалга оширган дастурнинг бир қисмидир. Унинг доирасида дунё бўйлаб миллионлаб Қуръони карим нусхаларини тарқатади ва унинг маъноларини 77 дан ортиқ халқаро тилга таржима қилиш бўйича фаолият олиб боради.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Бугунги кунда террорчилик, экстремизм, радикализм бутун дунёга хавф солаётган, инсониятнинг тинч ва осуда яшаши учун тўсқинлик қилаётган жиддий муаммолардан биридир. Қўпорувчиликни касб қилиб олган бундай разил кимсалар тинчлик ва омонлик дини бўлган Исломни ниқоб қилиб олгани ғайридинлар ўртасида исломофобиянинг урчишига сабаб бўляпти.

Ана шундай ёвуз кучлар ва бузғунчи фирқалардан бири 1953 йили Яқин Шарқда асос солинган “Ҳизбут таҳрир” оқими бўлиб, унинг тарафдорлари ҳар қандай бошқача фикрлашни инкор этади, ўзининг мафкуравий ва диний қарашларини қўпол равишда мажбурлаб қабул эттиришга ҳаракат қилади. Улар ўз тарафдорларидан уларнинг ҳар бир буйруқларини сўзсиз бажаришни, уларга кўр-кўрона ишонишни талаб этадилар.

Бу оқим аъзолари Ислом дини ҳақида етарлича маълумотга эга бўлмаган кишилар, хусусан, ёшлар онгига халифаликни тиклаш ғоясини сингдириб, уларни ушалмас орзу-умидлар йўлида ўз моллари, куч-қувватлари, ҳатто жонларини ҳам қурбон қилишга тарғиб этадилар ва буни “шаҳидлик” деб баҳолайдилар.

Ваҳоланки, халифалик ўттиз йил давом этишини Пайғамбаримиз башорат қилиб, бундай деганлар: “Халифалик мендан сўнг ўттиз йилдир, кейин подшоҳлик бўлади”1.

Яқин Шарқда пайдо бўлганига етмиш йилдан ошган бўлса-да, ҳеч ким қабул қилмаган бу оқимни айрим илмсиз кишилар, Ислом динининг ҳақиқатидан бехабар айрим ёшлар қабул қилгани, оқибатда минг пушаймон бўлгани айни ҳақиқатдир.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда барча мусулмонларни жуда зарур иш – иттифоқликка, ҳамжиҳатликка буюриб, бундай марҳамат қилади: «Ҳаммангиз Аллоҳнинг “арқони”ни (Қуръонини) маҳкам тутинг ва фирқаларга бўлинманг ҳамда ўзаро адоватда бўлган пайтларингизда дилларингизни (туташтириб) ошно қилиб қўйган Аллоҳнинг неъматини ёдда тутинг...»2 (Оли Имрон сураси, 103-оят).

Ушбу оятда Аллоҳ таоло бизни, аввало, Қуръон кўрсатмасига амал қилган ҳолда бирликда, ҳамжиҳатликда яшашимизга, иккинчидан, фирқаларга бўлинмасликка буюради. Оятдаги “бўлинманглар” деган буйруқни Ислом номини ниқоб қилиб олган бирорта гуруҳ ёки оқимга кирманглар, аралашманглар, ақидангизга содиқ қолинг, деб тушунишимиз керак3.

“Ҳизбут таҳрир” оқими аъзолари мусулмонларнинг ораларини бузиб, ўзларича: “Биз алоҳида ҳизбмиз, алоҳида бир гуруҳмиз”, дейдилар. Уларнинг ҳар бири Аллоҳ таолонинг “фирқага бўлинманглар”, деган буйруғига қарши чиқиш орқали Ислом таълимотига тескари иш тутадилар.

“Ҳизбут таҳрир” тарафдорлари йўллари тўғри эканини исботлаш мақсадида Оли Имрон сурасининг 104-оятини бузиб талқин қиладилар. Оятдаги “Сизлардан бир уммат бўлсин...” буйруғининг маъносини ўзгартириб, “Аллоҳ таоло сизлардан ҳизб бўлсин” демоқда, дейишади.

Муфассирларимиз оятдаги “уммат”дан мурод уламолар жамоаси эканини таъкидлашган4. “Имом” деган сўз “уммат” сўзидан келиб чиққан бўлиб, унинг вазифаси ўз қавмини Қуръон таълимотига чақириш, яхшиликка буюриш, ёмонликдан қайтаришдир.

Ҳизбчилар ўзларича “Ҳизбут таҳрир” бир жамоатдир, у Тақийюддин Набахонийнинг ижтиҳодидир. Унга хоҳлаган одам кириши мумкин, деб даъво қиладилар. Лекин ҳизб аъзоларидан бирортаси адашганини тушуниб қолиб, ҳизбдан чиқса, аҳдини, қасамёдини бузгани учун маломатга қолади, дейдилар. Ваҳоланки, адашганини Ислом таълимоти асосида англаб етган кишининг ҳақиқатни топиб, нотўғри йўлдан қайтиши катта саодатдир.

Хулоса сифатида машойихларимизнинг қуйидаги сўзларини келтиришни лозим топдик: “Кишилар тўрт хил бўлади: 1) ҳамма нарсани билади ва билишини ўзи ҳам билади. У киши олимдир, унга эргашиш зарур; 2) билади, лекин билишини ўзи билмайди. У гўё уйқуда, уни уйғотиш керак; 3) ҳеч нарсани билмайди ва билмаслигини ўзи ҳам билади. У жоҳилдир, унга ўргатиш лозим; 4) ҳеч нарсани билмайди ва ҳеч нарсани билмаслигини ўзи ҳам билмайди. У аҳмоқдир, ундан узоқ бўлиш керак”.

“Ҳизбут таҳрир” машойихларимиз айтган тўртинчи тоифанинг айнан ўзгинасидир. Уларни тўғри йўлга солиш учун қанчалик ҳаракат қилинмасин, барибир ўз билганларидан қолмайди. Уларнинг бу қайсарликлари Исо алайҳиссаломнинг машҳур гапини эсга солади: “Мен Аллоҳнинг изни билан қанчадан-қанча беморларни даволадим, кўрларнинг кўзини очдим, ўликларни тирилтирдим. Аммо аҳмоқларни йўлга сола олмадим” (“Тарихи Кабир”).

 Ғолиб НУРИДДИНОВ