muslim.uz
Дунё роҳати бойликда эмас
Аллоҳ таоло инсон қалбида кечадиган ният-мақсадларидан огоҳ бўлиб, яхшисига савоб беради. Умр ва вақт эгизак. Ҳар қандай умр вақт олдида жавоб беради. Ожиз банда бугун бор, эртага нима бўлишини билмайди. Демак, бизлар берилган умрни мазмунли ўтказишимиз, инсон деган буюк номга гард юқтирмаслигимиз керак. Унутмаслик керакки, одамдаги чирой, гўзаллик, феъл-атворининг яхшилигида, ширин сўз ва мулойимликда кўринади. Бахтли ёки бахтсиз бўлиб қолишга ҳам кўпинча кишининг феъл-атвори сабаб бўлади.
Улуғлар хунардан яхши, илмдан улуғ, одоб-ҳаёдан яхшироқ зийнат йўқ деганлар. Бу фазилатлар меҳнатда камол топади. Дунё роҳати бойликда эмас. Шариатимиз бизларни ризқу-насибамизни ҳалол-пок йўл билан топишга буюради. Бахтли турмушнинг асосий шартларидан бири, рўзғорга кирадиган ҳамма нарса ҳалол меҳнатдан топилган бўлиши керак экан. Масаланинг иккинчи жиҳати шундаки, ҳар бир оиланинг иккита қўрғони бўлади: Бири ҳалол, бири харом. Ҳалол ризқ топиб, оила тебратиш фарздир. Оиладаги яхши ёмонлик ана шу икки ҳолатга боғлиқ. Ҳалоллик оилага барака, эзгу ишларга бахт-омад олиб келади. Ҳалолдан ризқланган болалар имонли, виждонли, раҳм-шафқатли бўлишади. Харом эса бунинг аксидир.
Одамзод эзгулик рангини ўйлаб юқтиради. Аммо иллат ва қусурлар рангини мулоҳазасиз дархол юқтиради — қўяди. Аниқроқ қилиб айтганда, ёмонликни қилиш тез ва осон амалга ошади. Фойдали меҳнат билан шуғулланмаётган одам бир амаллаб кун ўтказишни, пул топишни ўйлайди. Орамизда ёлғончи, иғвогар каби ёмон сифатлари билан одамийлик шаънига доғ тушираётганлар йўқ эмас. Бу тоифадагилар ҳаммадан ўзини азиз тутиб, ўз ҳузурини ўйлайди холос.
Ҳаётда яхши ном қолдирган одамни боғбонга қиёсловчилар ҳақдирлар. Гап шундаки, ҳалол меҳнат нонини топган, ўзига ҳам, ўзгаларга ҳам фақат яхшиликни раво кўрган инсон асло кам бўлмайди.
ЎМИ Матбуот хизмати
Шавкат Мирзиёев келажак учун ўта муҳим қарорни имзолади
Ислом инсон соғлигига жиддий аҳамият қаратадиган ҳамда сиҳат-саломатликни сақлашнинг барча кўринишларини мукаммал баён этган ва бу борада керакли тавсия ва кўрсатмалар берган диндир. Унда соғликка зарар берадиган ишлардан қайтариб: “Исломда ўзига ва бировга зарар бериш йўқ!” каби сўзларнинг буюк ишорага айланиши, соғликка зарар етказадиган ҳар қандай нарсанинг ҳаром қилиниши ва бошқа кўплаб соғлиқни сақлаш борасида беқиёс аҳамиятга эга бўлган ҳадису оятлар сўзимизнинг ёрқин далилидир.
Фарзандининг ҳам жисман, ҳам ақлан соғлом бўлиб вояга етиши ҳарқандай ота-онанинг кўзини қувнатиб, кўнглига чексиз сурур бағишлаши табиий. Лекин, бу нарса унинг тарбияси ва парваришидан масъул бўлган шахслар устига бироз машаққат, эътибор ва давомли меҳнат юклайди. Зеро, бу доимий равишда фарзанд соғлигидан хабардор бўлиш, уни касалга чалинишдан, шикастланишдан муҳофаза қилиш, бордию хасталаниб қолса, дарҳол керакли чора-тадбирларни кўриш каби ишларни тақозо қилади.
Юрт фарзандларининг саломатлигини таъминлаш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев кеча, 25 декабрь куни “2018-2022 йиллар даврида болаларда туғма ва ирсий касалликларни барвақт аниқлаш Давлат дастури тўғрисида”ги қарорни имзолади.
Республикада соғлом болалар туғилиши, ҳомиладор аёллар ва чақалоқларда патологияни барвақт аниқлаш учун зарур шарт-шароитларни таъминлайдиган замонавий перинатал марказлар ҳамда “Она ва бола скрининг” марказлари тармоғи яратилди, туғруққа ёрдам берувчи ва педиатрия муассасаларининг моддий-техника базаси ва кадрлар салоҳияти мустаҳкамланди, туғма ва ирсий касалликларга ташхис қўйиш, даволаш ҳамда улар профилактикасининг замонавий усуллари жорий этилди.
Амалга оширилаётган тадбирлар натижасида 1,1 миллиондан ортиқ ҳомиладор аёл текширувдан ўтказилди, бу 21 минг нафардан ортиқ ривожланишида туғма нуқсонлар бўлган бола туғилишининг олдини олиш имконини берди. 1,7 миллиондан ортиқ чақалоқ туғма ва ирсий касалликлар юзасидан текширилди, 2,7 минг нафар болага ривожланишнинг туғма нуқсонларини бартараф этиш юзасидан малакали тиббий ёрдам кўрсатилди.
Шу билан бирга, туғма ва ирсий касалликларнинг олдини олиш бўйича профилактик ва даволаш-ташхис қўйиш тадбирларини, айниқса, қишлоқ жойларда бўлажак оналар ва болаларнинг соғлиғи ҳолати устидан патронаж тизимини янада такомиллаштириш, шунингдек, жаҳон амалиётига мувофиқ туғруққа ёрдам берувчи муассасаларнинг ва “Она ва бола скрининг” марказларининг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш талаб этилади.
Қарорнинг тўлиқ матни билан ушбу ҳавола орқали танишишингиз мумкин.
ЎМИ Матбуот хизмати
Сўз кумуш бўлса, сукут олтиндир
Тил - Аллоҳнинг улуғ неъмати, ажибу латиф санъатидир. Гарчи у жисман кичик бўлса ҳам итоати туфайли топадиган савоби ёки итоатсизлиги туфайли содир этадиган гуноҳи жуда катта. Чунки, куфр ҳам, иймон ҳам фақат тил гувоҳлигида аён бўлади. Куфр ва иймон эса тоат ва исённинг бошланиш ҳудудларидир. Кимки тилнинг жиловини бўш қўйиб юборса, шайтон уни йўлдан оздиради, жар ёқасига ҳайдаб, ҳалокатга судрайди. Фақат шариат билан жиловланган тилгина бу офатдан нажот топади.
Бас, шундай экан, тил дунё ва охиратга фойдаси бор нарсани гапириши, ҳозир ё келажакда зарари тегадиган нарсани гапиришдан тийилишлиги керак бўлади. Шунинг учун шариатимиз кўп гапиришдан қайтаради, жим юришни мақтайди ва жимликка ундайди. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом айтган эдилар: «Жим юрган киши нажот топди» (Термизий ривояти).
Инсонлар ортиқча сўзлашдан, беҳуда ва фисқ сўзларни айтишдан қайтарилган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам:
«Ким Аллоҳга ва охират кунига имон келтирган бўлса, яхши сўз айтсин ёки жим турсин» деганлар (Имом Бухорий).
Абу Ҳурайра айтади: «Гапнинг ортиқчасида яхшилик йўқ».
Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу: «Кимнинг гапи кўпайса, хатоси ҳам кўпаяди», деган.
Ҳакимларнинг биридан: «Сени бунчалик ҳикматга нима етказди?» деб сўралганда, «Билган нарсамни сўрамайман, кераксиз нарсани гапирмайман», деб жавоб берган экан.
Сафвон ибн Салимдан ривоят қилинади: «Пайғамбар алайҳиссалом шундай дедилар: «Ибодатнинг энг осон ва бадан учун энг енгилини айтайми? Бу жим юриш ва гўзал хулқ!» (муттафақун алайҳ).
Бир аъробий Пайғамбар алайҳиссалом ҳузурларига келиб деди:
- Мени жаннатга киритадиган амални айтинг.
- Очларни тўйдир, ташналарни қондир, яхшиликка буюриб, ёмонликдан
қайтар. Агар буларга қодир бўлмасанг, фақат хайрни гапир, йўқса, тилингнитий, дедилар Расули акрам (Ибн Абу Дунё ривояти).
Авзоъий айтади: «Жим юрган киши ўзида иккита фазилатни жамлайди: динда саломатлик ва дўстни тушиниш».
Ҳасан айтади: «Муовия раҳимаҳуллоҳ ҳузурида кўпчилик гапирди, Ахнаф
ибн Қайс эса жим эди. Шунда Муовия: - Эй Абу Баҳр! Нега гапирмаяпсан? деди унга.
- Гапим ёлғон бўлса Аллоҳдан, рост бўлса сендан қўрқаяпман, деди Ахнаф».
Жим юришнинг фазилати улкан. Албатта, жим юриш қуруқ сукутдан иборат феъл эмас. Унда охират ғами, давомли вазминлик, тафаккур учун имкон, зикр, ибодат жамланади. Жим юрган инсон бу дунёда сўзлар чарчоғидан, охиратда у сўзлар учун ҳисоб беришдан халос бўлади. Аллоҳ таоло дейди: «У бирор сўзни талаффуз қилса, албатта, унинг олдида ҳозиру нозир бўлган бир кузатувчи (сўзни ёзиб олувчи фаришта) бордир» (Қоф, 18).
Сулаймон ибн Довуд алайҳимуссалом айтди: «Сўз кумуш бўлса, сукут олтиндир»
Аллоҳ таоло барчаларимизни кумуш(сўз)дан унумли фойдаланиб, Олтин (сукут) ни лозим тутишлигимизни ва ёлғон, ғийбат каби тил офатларидан тийилишлигимизни, кам сўзлайдиган, кўп тафаккур қиладиган, сўзининг маъносига эътибор бериб, одамларга озор етказмайдиган солиҳ инсонлардан бўлишимизни насиб айласин, омин!
Манбалар асосида
Толибжон ҒОФУРОВ
тайёрлади
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари (12-қисм): Таҳоратдан сўнг
Умар ибн Хаттоб (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): Ким таҳорат қилиб бўлиб
«Ашҳаду алла илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу ла шарийка лаҳу ва ашҳаду анна Муҳаммадан абдуҳу ва Расулуҳу», деса, унга жаннатнинг саккизта эшиги очилиб, хоҳлаганидан кираверади, дедилар.
Расулуллоҳ сирларини билувчи саҳобани биласизми?
Ҳузайфа ибн Ямон (розийаллоҳу анҳу) Расулуллоҳни (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кўрмай туриб мусулмон бўлганлардан эди. Оталари Ямон асли Макканинг Бани Абс уруғидан. Ясрибга кўчиб, ўрнашиб қолгач, Бани Абдулашҳал уруғи билан дўстлашди. Кейинчалик уларга куёв бўлди ва бу никоҳдан Ҳузайфа туғилди.
Ёш Ҳузайфа мусулмон оилада улғайди, ота-онаси қатори Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) саҳобаларидан бирига айланди. Ота шаҳри Макка, она юрти Ясриб бўлган Ҳузайфага Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) муҳожирлик ёки ансорликдан бирини танлаш имкониятини бердилар. Ҳузайфа ибн Ямон (розийаллоҳу анҳу) айтади: “Расуллуллоҳни (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кўришга муштоқ эдим. У зот ҳақида билганлардан сўраб турардим, билганим сари муҳаббатим ошар эди. Маккага келиб у зотга йўлиққанимда: “Мен муҳожирманми ёки ансорийманми?” деб сўрадим. “Хоҳласанг, муҳожир, хоҳласанг, ансорий бўл, ёқтирганингни танла”, – деганларида, “У ҳолда мен ансорий бўлишни танлайман”, – дедим”.
Ҳузайфани (розийаллоҳу анҳу) “Расулуллоҳ сирларини билувчи” деб ҳам аташарди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Мадинага келганларида ўзини мусулмон қилиб кўрсатадиган, аслида у зотга душманлик қиладиган мунофиқлар бор эди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) улар ҳақида ҳамма нарсани билардилар, аммо номларини Ҳузайфадан бошқа ҳеч кимга айтмаганлар. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ҳузайфага буни ҳеч кимга гапирмасликни ҳам буюрган эдилар.
Ҳузайфа ибн Ямон умрининг оxиригача Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) сирларини ҳеч кимга очмади. Мунофиқларни аниқлаш учун саҳобалар ҳам гоҳ-гоҳ унга мурожаат қилишарди. Умар ибн Xаттоб (розийаллоҳу анҳу) мусулмонлардан бирортаси вафот этса, жанозага келганлар орасида Ҳузайфани (розийаллоҳу анҳу) қидирар, у кeлган бўлса, жанозани ўзи ўқир, акс ҳолда, бошқага буюрар эди.
Бир куни Ҳазрати Умар Ҳузайфа ибн Ямондан атрофидаги одамлар орасида Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) эслаганлар бор-йўқлигини сўраб қолади. Ҳузайфа (розийаллоҳу анҳу) эса шунақа бир одам борлигини айтади. Лекин Ҳазрати Умар ҳар қанча қистамасин, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) билдирган сирни ошкор қилмайди. Шундай бўлса-да, Умар ибн Хаттобнинг (розийаллоҳу анҳу) ўткир фаросати унинг кимлигини сeзади, тeз кунда ўша одамни ишдан бўшатади.
Ҳузайфа ибн Ямон (розийаллоҳу анҳу) ажойиб фазилатлар эгаси бўлиб қолмай, Aллоҳ таолодан қаттиқ қўрқувчи, тақволи зот эди. Оғир касалга чалиниб, умрининг сўнгги лаҳзаларини кeчираётган тунлардан бирида саҳобалар уни кўргани кeлишди. Вақтни сўраганида, саҳобалар бомдод намозига яқин қолганини айтишди. Шунда Ҳузайфа саҳобаларга бундай васият қилди: “Илтимос, мени кафанлаганларингда қимматбаҳо мато ишлатманглар. Раббим ҳузурида мeн учун яxшилик бўлса, матолар ўша жойда бeрилади. Aгар ёмонлик бўлса, оддий кафандан ҳам маҳрум бўламан. Aллоҳ, Ўзингга маълум, мeн фақирликни бойликдан, камтарликни иззатдан ортиқ кўрганман.”
ЎМИ Матбуот хизмати