Абу Саъид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилдилар: «Қоқилмагунча ҳалийм бўлмас. Тажриба кўрмагунча ҳакийм бўлмас»
Яна бир ҳадиси шариф мазмунига кўра, “ҳикматли сўз мўмин йўқотган инжу, бинобарин, уни излашга, қаердан топса – олишга ҳақли. Чунки у ўз ганжи ҳисобланади”. Салафлардан қолган пурмаъно сўзларни, донишмандларнинг ўгит-насиҳатларини одамийлик сабоқлари, ахлоқий тарбия бобида муҳим дастурил амал десак, янглишмаймиз. Қуйидаги ҳикматлар донолар бисотидан сараланган намуналардир.
- Турли-туман тарбиявий ҳикоятлар ва ҳикматли сўзларни тўплаш тенгсиз давлат, уларга амал қилиш эса чексиз бойликдир (Шарқ мутаффаккирлари).
- Инсоннинг маънавий қиёфаси ҳақида ҳукм чиқарганда унинг айрим жонбозликларини эмас, кундалик ҳаётини ҳисобга олиш даркор (Б.Паскаль).
- Одамлар ҳеч қачон мислсиз яхши ёки ҳаддан ташқари ёмон бўлмайдилар (Ларошфуко)
- Ўзи ҳақида ҳукм чиқаришга ўрганмаган одам бошқалар ҳақида ҳукм чиқаролмайди (Гёте).
- Аввалбош одам яшашни ўрганиб олмоғи, кейингина ўзгаларни айбламоғи керак! (Ф.Достоевский)
- Ўзингни бахтли ва ҳурсанд қилишнинг энг яхши йўли – кимнингдир кўнглини кўтариш ва уларга бахт улашишдир (А.Навоий).
- Шундай одамлар борки, уларга одамдай муомала қилсанг, махлуққа айланиб кетадилар (Ключевский).
- Кунлари бир хил ўтаётган инсон бахтсиздир (ҳадисдан).
- Эрталаб ўрнингдан туриб ўзингдан: “Нима иш қилишим керак?”, кечқурун ётишингдан олдин эса: “Нима иш қилдим ?” – дея сўра (уламолар бисотидан).
- Ҳеч қандай ишга дабдаба билан киришмаслик керак: тантанаворлик иш тугаганда ярашади (Гёте).
- Кимки майда ишни эплолмаса, каттаси ҳам қўлидан келмайди (Ломоносов).
- Инсонларга фойда берадиган севимли ишинг борми? Демак сен энг бахтли одамсан (Саййид Аброр).
- Жиддий одамнинг ғоялари кўп бўлмайди. Ғояси кўп одам ҳеч қачон жиддий бўлолмайди.
- Шундай одамлар борки, улар сувга тушган хасдек ҳеч бир мақсадсиз дунёдан ўтиб кетадилар; улар сузишмайди, оқим уларни олиб юради (Сенека).
- Гуноҳ ва маъсиятни кўра туриб жим туриш ўша гуноҳни қилиш билан баробардир (Уламолар бисотидан).
- Лоқайд одам жазонинг энг оғирига ҳақлидир.
- Доно одамнинг хислати уч нарсада намоён бўлади:
- Бошқаларга берган маслаҳатига ўзи ҳам амал қилади;
- Ҳеч қачон ҳақиқатга қарши бормайди;
- Ўз атрофидаги одамларнинг нуқсонларига сабр-тоқат билан чидайди.
Лев Толстой
- Оддий нарсада мўъжизавий сифатни кўра олиш лаёқати, шаксиз, донолик аломатидир
- Мақтаниб гапириш – заифликнинг биринчи аломати, кимки зўр ишларга лаёқатли экан, у тилини тийган бўлади (Цицерон).
- Ожизликдан келиб чиқадиган камтарлик фазилат эмас (Уламолар бисотидан).
- Гўзал одоб ёрдамида истеъдод ва ҳатто, куч билан эришиш мумкин бўлмаган ғалабага эришиш мумкин.
- Куч ва қудрат сўкиниш ва ҳақорат қилишга муҳтож эмас.
- Шовқин-сурон учун майда одамларни – ноғорачиларни танлайдилар (Лихтенберг).
- Кўрнамакка илтифот кўрсатиш – у қадар бахтсизлик эмас, аммо қабиҳ одамдан ёрдам сўраш катта бахтсизликдир (Ларошфуко).
- Нафратимизга учраган кишиларнинг ёрдамига муҳтож бўлиш оғир мусибатдир (Қобус).
Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади
