Тўлиқ исми Ибн Ҳажар ал-Асқалоний – Абу Фазл Аҳмад ибн Али ибн Муҳаммад ал-Киноний аш-Шафиъийдир. У ҳадис илмининг етук олими, оқил мураббий, адолатли қози, Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)нинг Суннатларига амал қилувчилардан бўлган. У ҳижрий 773 йил шаъбон ойида Мисрда таваллуд топган.
Унинг болалик даври туғилиб ўсган ерда Қуръони каримни, “Хави” ва Ибн ал-Хожибнинг “Мухтасар” ва бошқа шу каби ақидавий асарларни тўлиқ ёд олиш билан ўтди. Кейинроқ васийлардан бирининг қарамоғида Маккага йўл олди, у ерда таниқли Ислом олимларидан дарс олди. Кўп ўтмай Аллоҳ Аҳмаднинг кўнглига ҳадисларга меҳр солиб қўйди, шунда у бор кучини ҳадис илмига, изланишга сарфлади. Бу йўлда у Ҳижозга, Шомга ва Мисрга борди. Унинг ҳаётида аз-Зайн ал-Ироқийнинг олдида ўтказган 10 йил муҳим аҳамият касб этган.
Унга Ал-Балқоний, Ибн ал-Мулаққин ва бошқа кўпгина имомлар устозлик қилишган. У Қуръон ва ҳадисдан Ал-Иъзз ибн Жамаъадан, араб тилидан Ал-Амаридан, тил стилистикасидан ал-Мажид ал-Фейрузободдан, адабиёт ва шеъриятдан эса ал-Бадр ал-Муштакидан дарс олган. Машаққатли илм олиш ва изланишлардан сўнг ибн Ҳажарнинг илмини тан олишди ва унга Қуръон, ҳадисдан дарс беришга ҳамда китоб ёзиб ҳаттоки фатво чиқаришга рухсат беришди.
Ибн Ҳажар Қуръон тафсири, фиқҳ, нотиқлик санъати каби йўналишларда бер нечта мадрасада дарс берган. У ўқитган ўқувчилар ичидан кўпгина таниқли Ислом олимлари чиққан. У Ал-Азҳарда маъруза ўқир эди, Аъмр ибн ал-Аъсо жоме масжидида воизхонлик қилар эди. Ибн Ҳажар 21 йилдан ортиқ муддат фиқҳ билан шуғулланган. Олдинига у Мисрда қозилик қилди, кейнчалик эса Шомда. Узоқ йиллар давомида у олий (юқори) қози лавозимидан бош тортди, аммо ҳижрий 827 йилнинг 12 муҳаррамида бу лавозимни қабул қилишига тўғри келди. Бир мунча вақт ўтгач у истеъфога чиққан бўлса-да, бу лавозимда яна 7 маротаба бўлишига тўғри келган. Охирги маротаба у ҳижрий 852 йили истеъфога чиққан.
Ибн Ҳажар Ислом илмининг барча жабҳаси бўйича 150дан зиёд асар ёзган. Унинг барча меҳнатлари у вафот этишидан аввал тан олинган, баҳоланган ва машҳурликка эришган. Улардан баъзилари раҳбарлар ва ёрдамчилари томонидан фойдаланилган. Ибн Ҳажарнинг энг машҳур асар “Фатҳ ал-Бари шарҳ Саҳиҳ ал-Бухари”дир. Бу машҳур муҳаддис Имом Бухорийнинг “ал-жомеъ ас-саҳиҳ” асарига ёзилган шарҳлардир. Ушбу муқаддима ва асосий қисмга бўлинган 13 та жилддан иборат ўлган китобни суннат амаллар қомуси деса ҳам бўлади. Ибн Ҳожар ҳижрий 813 йили бу китобнинг муқаддимасини ёзган. Орадан 4 йил вақт ўтгачгина китоб устида иш бошлаган ва ҳижрий 842 йил ражаб ойида батамом ёзиб тугатган. Шу муносабат билан катта зиёфат уюштирган, ушбу базмга кўпгина таниқли Ислом олами олимлари, таниқли кишилари ташриф буюрганлар. Кейинроқ бир мусулмон раҳбар ушбу китобни 300 динорга сотиб олмоқчи бўлди. Айтиб ўтиш жоизки, ўша уюштирилган биргина зиёфатга ибн Ҳажар 500 динор сарф қилганлар.
Ибн Ҳожар замондошлари уни нафақат Ислом оламининг буюк олими сифатида, балки ажойиб инсон, вафодор дўст, сабр ва камтарликда тенги йўқлиги, мулоҳазалилиги, дунё ҳаётидан узилганлиги ва қаноатлилиги, фидокорлиги ва саҳийлиги каби хислатларини эслашар эди. У жазирама иссиқ кунларда рўза тутишни ва тунлари ибодатда қойим бўлишни хуш кўрар эди. Шундай бўлса-да у ҳизиллашишни ва қизиқ воқеаларни тинглашни яхши кўрар эди. У ўзининг ёқимли ва қизиқ суҳбатига барчани жалб эта оларди, хоҳ у қари диндор ёки ёш талаба бўлсин. У бир мулоқот қилсак инсон ҳар сафар унинг ажойиб аҳлоқи ва одоб эгаси эканига шоҳид бўлган. Буюк Ислом олими ибн Ҳажар ал-Асқалони ҳижрий 852 йил 18 зулҳижжа ойи, шанба куни ҳуфтон намозидан сўнг бу дунёни тарк этган.
