Тез ўқиш дегани нима ва нега бизга бу керак? Тез ўқиш шунчаки тез ўқиш ҳақида эмас. Шунингдек, сиз ўқишни тугатганингизда қанча маълумотни эслаб қолишингиз мумкин. Жаҳон чемпионатининг тезкор ўқитиш мусобақасида айтилишича, унинг энг яхши рақобатчилари бир дақиқада ўртача 1000-2000 сўз орасида. Аммо улар мусобақада қатнашиш учун бунинг камида 50 фоизини эсга олишлари керак. Бу хозирги вақтда одамлар катта ҳажмдаги маълумотни ўзлаштиришлари керак бўлган ҳар қандай шароитда тез ўқиш муҳим маҳоратга айланди. Касбий ишчилар ҳар куни кўплаб ҳужжатларни топширишга ёрдам бериш учун ўқиш қобилиятига муҳтож, талабалар эса топшириқларни бажара олмаётганликлари сабабли ҳар доим кўпроқ ўқиш ва тезроқ ўқиш кераклигини ҳис қилишлари мумкин. Ўқиш тезлигини оширишнинг турли хил усуллари мавжуд бўлса-да, ҳийла биринчи навбатда қандай маълумотни олишни ҳал қилади. Масалан, агар сиз фақатгина муаммонинг қўпол кўринишини хоҳласангиз, унда материални тезда кесиб ташлаб, асосий далилларни чиқариб олишингиз мумкин. Аммо, агар ҳужжатдаги ҳар бир тафсилотни тушунишингиз керак бўлса, унда буни тушуниш учун уни аста-секин ўқиб чиқишингиз керак. Агар аҳамиятсиз тафсилотларни эътиборсиз қолдиришни билсангиз ҳам, ўқиш тезлигини оширадиган яна бир қанча яхшиланишлар мавжуд. Масалан, кўпчилик жимгина ўқиса, тезроқ ўқий олади. Ҳар бир сўзни овоз чиқариб ўқиш, талаффуз қилинмасдан олдин миянгизда тўлиқ айланиш учун вақт талаб этади. Баъзи тадқиқотчилар, биринчи ва охирги ҳарфлар мавжуд бўлганда, мия тартибни тушуниши мумкин деб ҳисоблашади мантиқий равишда ҳар бир бўлакни жойига қўйганлиги учун, бу сўздаги бошқа ҳарфлар. яна бир муҳим усул. Аксарият одамлар ҳарфларни хат орқали ёки сўзма-сўз ўқишни ўрганадилар. Яхшиланганингиз сайин бу ўзгаради. Эҳтимол сиз бир нечта сўзларга эътиборингизни қаратаётганингизни, кейин кўзларингизни кейинги сўзлар блокига йўналтирганингизни билиб оласиз. Сиз бирма-бир эмас, балки бирма-бир сўзларни ўқияпсиз. Сиз ҳар доим битта блокдан бошқасига ўтмаслигингизни пайқашингиз мумкин: баъзида бирон бир нарсада ишончингиз комил бўлмаса, олдинги блокка қайтишингиз мумкин. Тажрибали ўқувчи ҳар бир блокда жуда кўп сўзларни ўқийди. У ёки у ҳар бир блокни бир зумда кўриб чиқади ва кейин ҳаракат қилади. Фақат камдан-кам ҳолларда ўқувчининг кўзлари аввалги сўзлар тўпламига қайтади. Бу ўқувчининг кўзига тўғри келадиган иш ҳажмини камайтиради. Бундан ташқари, маълум вақт ичида олиниши мумкин бўлган маълумотлар ҳажмини оширади. Бошқа томондан, секин ўқувчи кичик сўзларни ўқиш учун кўп вақт сарфлайди. У тез-тез орқага қайтиб, матннинг тузилиши ва тузилишини йўқотиб, мавзу ҳақида умумий тушунчани бузади. Кўзнинг бундай тартибсиз ҳаракати тезда чарчатади. Ўқиш тезлигини оширишга қодир бўлган энг яхши маслаҳат бу машқ қилишдир. Буни самарали бажариш учун одам материал билан шуғулланиши ва кўпроқ нарсани билишни исташи керак. Агар сиз доимий равишда битта хат бошини қайта-қайта ўқиб туришга дуч келсангиз, диққат эътиборингизни жалб қиладиган ўқиш материалига ўтишингиз мумкин. Агар ўқиётган нарсаларингиз сизга ёқса, тезроқ ривожланасиз .
Имом Бухорий номли Тошкент Ислом Институти Инглиз тили ўқитувчиси Қодиров Ф
