Денгизда сузиб бораётган бир кема тўлқинга бас келолмай ғарқ бўлибди. Фақат тўрт кишигина омон қолибди. Тўлқинлар уларни кимсасиз оролга олиб бориб қўйибди.
Уч кун ўтгач улардан бири осмондан олтин ҳам, кумуш ҳам ёғмаслигини тушуниб етгач тўлқинларни енгиб ўтишга ярайдиган кичкина қайиқ ясашга киришибди.
Унинг таклифи иккинчи одамга ҳам ёқибди ва қайиқ ясашга ёрдамлашибди.
Учинчи киши эса ясалган қайиқ тўлқинлар орасига кириб олдинги кема каби тўнтарилиб кетишидан қўрқиб жойида ўтираверибди, қутқарув верталётлари келгунига қадар кутишни маъқул кўрибди.
Тўртинчи киши эса бу олий интилишни мазаҳ қилибди, менсимабди. Бундай ҳаракатлар фикрлашига таъсир қилмаслиги учун улардан узоққа кетиб қолибди.
Икки кун ўтиб биринчи ва иккинчи одам тўлқинлардан кечи ўтиб, қирғоққа етиб боришибди.
Яна икки кун ўтиб қутқарув верталётлари оролга етиб бориб, учинчи одамни қутқаришибди.
Орадан бир ой ўтар-ўтмас жаҳон миқёсидаги ширкатлардан бири биринчи кишининг қарашларини маъқуллаб уни ишга таклиф қилишибди ва катта одам бўлиб кетибди
Ҳалиги оролда қайиқ ясашда ёрдамлашган иккинчи кишини ҳам эсдан чиқармабди, уни ўзига шерик қилибди. Икковлари ҳам муваффақиятли кишиларга айланишибди.
Учинчи киши эса ҳаётини оддий суратда ўтказибди.
Ижтимоий тармоқларда бу хабарни эшитган бир донишманд одам воқеага қуйидаги тўртта гап билан комментария ёзибди:
“Буюклар имкониятларни юзага келтирадилар. Муваффақиятлилар унинг қимматини кўтарадилар, баланд баҳолайдилар. Оддий одамлар уни қилишдан қўрқадилар. Муваффақиятсизлар эса унинг устидан куладилар!”.
Кунлар ўтиб биринчи одам тарихга кирибди, иккинчиси муваффақиятли ҳаёт кечирибди, учинчиси кунларини худди қуёш чиқиб-ботиши каби оддий ўтказибди, тўртинчиси эса ҳали ҳануз қидирилмоқда экан!
Энди савол: сиз булардан қайси бирисиз?
Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.