Мақолалар

Жума куни байрамми?

Ториқ ибн Шиҳоб айтади:

“Бир яҳудий Умар розияллоҳу анҳуга:

- Сизлар бир оятни ўқийсизлар. Ўша оят бизларга нозил бўлганда эди, биз уни байрам қилардик, деди.

Умар розияллоҳу анҳу айтдилар:

- Мен яхши биламан, ўша оят қачон нозил бўлган, қаерда нозил бўлган ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўша пайтда қаерда эдилар. Арафа куни, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Арафотда турган пайтларида нозил бўлган”.

Қубайсадан Харашанинг ўғли Абу Жаъфар Исҳақ ривоят қилади:

“Каъб:

- Агар бу умматдан бошқасига мана бу оят нозил бўлса эди, бу нозил бўлган кунга назар қилур ва у кунни ўзлари жам бўлишадиган хайит куни қилиб олишур эдилар, - деди. Умар розияллоҳу анҳу сўрадилар:

- Қайси оят, эй Каъб?

У айтди:

“Бу кунда сизларнинг динингизни мукаммал қилдим” (Моида, 3).

- Мен билганман, нозил бўлган кунни ва нозил бўлган маконни, - деди Умар розияллоҳу анҳу. Жума куни, арафа куни нозил бўлган. Иккала кун ҳам, Аллоҳга ҳамдлар бўлсинки, бизлар учун байрамдир!”.

Бани Ҳошимнинг мавлоси Аммор айтади:

“Ибн Аббос ушбу оятни ўқиди:

“Бу кунда сизларга динингизни мукаммал қилиб бердим, сизларга неъматимни тўлиқ қилдим ва сизга Исломни дин деб рози бўлдим” (Моида, 3).

Шунда бир яҳудий айтиб қолди:

- Агар шу оят бизларга нозил бўлганда эди, ўша кунни бизлар байрам қилиб олардик.

- Шундоқ ҳам бу оят икки байрам кунида нозил бўлган – хайит ва жума куни, жавоб берди ибн Аббос розияллоҳу анҳумо.

Бу мавзудаги ривоятлар жуда ҳам кўп.

Жумладан Исо ибн Ҳориса ансорий айтади:

“Девонда ўтирган эдик. Бизга бир насроний айтиб қолди:

- Ҳой мусулмонлар! Сизларга бир оят нозил бўлган. Агар ўша оят бизларга нозил бўлганда эди, бизлардан икки нафаримиз қолса ҳам ўш кун ва ўша соатни байрам қилиб олур эдик: “Бу кунда сизларга динингизни мукаммал қилиб бердим”.

Бирортамиз ҳам жавоб бера олмадик. Кейин Муҳаммад Қуразийга йўлиқиб қолдим. Ундан шу ҳақда сўрадим. У айтди:

- Унинг сўзларини рад қила олмадингларми? Умар ибн Хаттоб айтган: “Бу оят Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга арафа куни тоғ устида турганларида нозил бўлган. Токи мусулмонлардан лоақал биргина киши қолар экан, бу кун байрам қилинишидан тўхтамагай”.

(Барчасини Ибн Жарир ўзининг “Табарий” тафсирида ривоят қилган. Айримлари ибн Касирнинг “Тафсирул Қуръонил ъазийм”, Найсобурийнинг “Ғароибул Қуръон”, Қуртубийнинг “Жомеъул аҳком” тафсирларида ҳам келган).

Улуғбек қори ЙЎЛДОШЕВ,

Асака туманидаги “Муҳаммадсолиҳ” жоме масжиди ходими.

Read 493 times

Мақолалар

Top