muslim.uz
Карантин шароитида талабаларнинг бўш вақтлари мазмунли ўтказилмоқда
Бугунги кунда коронавирус пандемияси бутун дунё бўйлаб хусусан, юртимизда коронавирус касаллигининг тарқалиши ҳамда унинг олини олишга қаратилган чоралар амалга оширилмоқда. Хусусан, мамлакатимиз ҳудудига коронавирусни тарқалишининг олдини олиш, қулай санитария-эпидемиологик муҳитни таъминлаш ва аҳоли саломатлигини муҳофаза қилиш мақсадида бир қатор чекловлар жорий қилинди.
Жумладан, давлат олий таълим муассасаларида, умумий ўрта, ўрта махсус, мактабдан ташқари ва мактабгача таълим муассасаларида ҳамда барча нодавлат таълим ташкилотларида таълим жараёнлари вақтинча тўхтатилиб, дарс машғулотлари онлайн шаклда давом ўтказилмоқда.
Карантин даврида вақтдан унумли фойдаланиш, кўпроқ китоб ўқиш, уйдан чиқмаслик касаллик тарқалишининг олдини олишда энг муҳим омиллардан саналади.
Коронавирус пандемияси шароитида Ўзбекистондаги диний-маърифий таълим муассасаси талабалари ўртасида таътил кунлари давомида масофавий дарслардан бўш вақтларини янада мазмунли ташкил этиш ҳамда фанлар бўйича мавжуд билимларини синовдан ўтказиш мақсадида Ҳадис илми мактаби ташаббуси билан Араб тили фани бўйича республика танлови эълон қилди.
Республика танлови жорий йилнинг 13-29 апрель кунлари 3 босқичда ташкил этилди. Танловнинг биринчи босқичи араб тили грамматикаси ривожига муносиб ҳисса қўшган аллома ва унинг асарларининг ўзига хос хусусиятлари мавзусидаги мақолалар танлови 13-18 апрель кунлари ўтказилди. Танловнинг ушбу бошқичида диний таълим муассасалари таҳсил олаётган талабалар томонидан жами 48 та мақола тақдим этилди.
Танловга тақдим этилган мақолаларни баҳолаш жараёнини янада адолатли ташкил этиш мақсадида Ўзбекистондаги 3 та олий диний таълим муассасаси – Тошкент ислом институти, Мир Араб олий мадрасаси, Ҳадис илми мактабининг ўқитувчиларидан иборат баҳолаш ҳайъат таркиби тузилди. Олий диний таълим муассасаларининг ўқитувчилари тақдим этилган ҳар бир мақолани баҳолаш меъзони асосида баҳолаб боришди.
Ўзбекистондаги диний-маърифий таълим муассасаси талабалари ўртасида танловнинг иккинчи босқичи - видео ва аудиороликлар танлови жорий йилнинг 20-25 апрель кунлари бўлиб ўтди. Танловнинг ушбу босқичида талабалар бугунги синовли кунлар давомида инсонларни ҳаёт тарзи бўйича ислом дини тавсиялари ҳамда Рамазон ойи фазилатлари, рўзанинг инсон жисми ва руҳий тарбиясидаги фойдалари мавзуларида видео ва аудиороликлар тақдим эттиши лозим эди. Ушбу босқичда талабалар уйда туриб берилган иккита мавзунинг бири бўйича тасвирга олиш воситалари: профессионал камера, планшет, шахсий компьютер, мобил телефон ва бошқа воситалар орқали видео ва аудиоролик тайёрлашди.
Танловнинг ушбу босқичида талабалар араб тилида берилган мавзунинг мазмун-моҳиятини баён қилиб бериши, мавзуни ёритишдаги нутқ маҳорати ва пунктуация қоидаларига амал қилишга эътибор қаратилди.
Араб тили фани бўйича видео ва аудиороликлар танловига диний таълим муассасалари талабалари томонидан жами 31 та материал тақдим этилди. Тақдим этилган маетриалларни Миср Араб Республикасининг нуфузли Ал-Азҳар университетидан Ҳадис илми мактаби ўқув жараёнларига жалб этилган ўқитувчилар Ҳадис илми фанлари доктори, профессор Маҳмуд Абдуллоҳ Абдурраҳмон ва Балоғат ва мунозара фанлари доктори, профессор Али Саад Али Саад баҳолаш меъзони асосида баҳолаб боришди.
Танловнинг учинчи босқичи Араб тили фанидан онлайн тест синови жорий йилнинг 27-29 апрел кунлари телеграм ижтимоий тармоғи орқали соат 15:00 дан 16:00 га қадар онлайн шаклда ўтказилди. Бунда танловнинг телеграмдаги расмий манзили орқали 3 кун давомида соат 15:00 да 10 та савол эълон қилинди ва танлов иштирокчилари томонида берилган тест саволларига жавобларни соат 16:00 га қадар қабул қилиб борилди.
Араб тили фанидан онлайн тест синовиларига диний таълим муассасаларида таҳсил олаётган жами 90 дан ортиқ талабалар иштирок этди.
Танловнинг ҳар бир босқич якунида иштирокчиларнинг баллари жамланиб, натижалар кетма-кетлик асосида танловнинг телеграмдаги расмий манзили орқали эълон қилиб борилди, танлов юкунида иштирокчиларнинг учта босқичда тўплаган баллари умумийлаштириб танлов ғолиблари аниқланади.
Давлатимиз раҳбари томонидан хотин-қизларнинг ижтимоий фаоллигини қўллаб-қувватлаш, уларнинг жамиятдаги ролини ошириш мақсадида олиб борилаётган ислоҳотларга ҳамоҳанг равишда мазкур республика танловида диний таълим муассасаларининг аёл-қиз талабалари учун алоҳида ўринлар ажратилди.
Ўзбекистондаги диний таълим муассасалари талабалари ўртасида ўтказилган Араб тили фани бўйича республика танловининг учта босқичида муносиб иштирок этиб, танловнинг умумий натижасига кўра мутлоқ ғолиб бўлган талабалар рўйхати:
Ўзбекистондаги диний таълим муассасаларининг ўғил бола талабалар ўртасидаги ғолиблар:
1 ўрин: Узоқов Абдулвосид Абдувоҳид ўғли. Ҳадис илми мактаби 1 курс талабаси (115 балл);
2 ўрин: Фозилжонов Нурилло Носиржон ўғли. Саййид Муҳйиддин Махдум ўрта махсус ислом билим юрти 3 курс талабаси (112 балл);
3 ўрин: Ғаффоров Умарали. Тошкент ислом институти 3 курс талабаси (109 балл).
Ўзбекистондаги диний таълим муассасаларининг аёл-қиз талабалари ўртасидаги ғолиблар:
1 ўрин: Ниёзалиева Мунаввар. Тошкент ислом институти 4 курс талабаси (109 балл) (105 балл);
2 ўрин: Ашурова Наргиза Юсуповна. Жўйбори калон аёл-қизлар ўрта махсус ислом билим юрти 3 курс талабаси (100 балл);
3 ўрин: Маннобжонова Робия Aбдуғофур қизи. Тошкент ислом институти 2 курс талабаси (99 балл);
3 ўрин: Маҳмуджонова Ҳадияхон. Жўйбори калон аёл-қизлар ўрта махсус ислом билим юрти 3 курс талабаси (99 балл).
Араб тили фани бўйича республика танловининг ғолибларини тақдирлаш маросими карантин муддати тугаганидан сўнг ўтказилади.
Мазкур республика танловининг учта босқичи давомида фидойилик кўрсатган диний таълим муассасаларининг барча билимдон талабаларига ўз миннатдорчилигимизни билдирамиз. Аллоҳ таоло илмингизни бунданда зиёда қилсин ҳамда икки дунё саодатига мушарраф айласин.
О.Юсупов
Ҳадис илми мактаби ректори
Ёшлар тарбияси – келажагимиз меваси
Олимхон Юсупов,
Самарқанд ҳадис илми мактаби ректори
Бугун кўмак беришнинг, хайрия қилишнинг айни вақти!
Жиззах вилояти вакиллиги сирдарёлик юртдошларимизга моддий ва маънавий ёрдам кўрсатмоқда
Шу кунларда давлатимиз ва халқимиз, хориждаги ватандошларимизнинг эътибори, инсонпарварлик ёрдами, дуои хайрлари Сирдарё вилоятидаги “Сардоба” сув омбори дамбасининг бир қисми бузилиши оқибатида талофот кўрган юртдошларимизнинг ҳолатини ўнглашга қаратилган. Бунда қўшни жиззахликларнинг ҳам ҳиссаси катта бўлмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Жиззах вилояти вакиллиги ҳамда “Вақф” хайрия жамоат фонди Жиззах вилоят филиали Жиззах шахридаги Олимпия заҳиралари коллежи ётоқхонаси ва Пахтакор туманидаги Пахтакор хизмат кўрсатиш касб-ҳунар коллежи биносига эвакуация қилинган 1030 нафар табиий офатдан жабр кўрган биродарларимизга жами 215 миллион сўмлик кийим-кечак ва озиқ-овқат маҳсулотларини беғараз эҳсон сифатида етказиб беришди.
Бундан ташқари, Фориш, Арнасой тумани вакилликлари томонидан қўйлар сўйилиб, гўштларидан етказилди. Озиқ-овқат ва маиший мақсадлар учун Мирзачул тумани вакиллиги 8 миллион, Бахмал тумани “Бувайша” жоме масжиди ходимлари тўрт миллион, Жиззах шаҳри “Раваллиқ” масжиди ходими уч миллион сўмлик хайрия қилдилар, Арнасой тумани вакиллиги масжидлар ҳисобидан 50 та гилам жўнатди.
Шунингдек, Зомин тумани вакиллиги саҳовапеша инсонларни жалб қилган ҳолда, талофот кўрган кишиларимизга 2 та юк машина маиший рўзғор буюмлари, кўрпа-тушак, кийим- кечаклар; турли хил озиқ-овқат маҳсулотлари юборди. Шунингдек, тумандаги “Ибн Аббос” жоме масжиди ва “Нурликент” МФЙ ходимлари бошчилигида маҳалладаги саҳоватпеша инсонлар кўмагида 2 млн сўмлик озиқ-овқат маҳсулотлари, кўрпа-тўшак, кийим-кечаклар етказилди. Шу билан бирга, вилоятдаги хожатбарор тадбиркорлар кўмагида 8 млн атрофидаги 30 кути озиқ-овқат маҳсулотлари эҳсон қилинди.
Дарҳақиқат, ҳозирда Сирдарёдаги талофот оқибатларини бартараф қилиш, ундан жабр кўрган юртдошларимизни тушкун ҳолатдан чиқариш бўйича Юртбошимиз бошчилигида давлат ва жамот ташкилоти вакиллари жадал иш олиб боришмоқда.
Қолаверса, синовли кунларда елкадош бўлиб, бир-бирининг оғирини енгил қилиб келган олижаноб халқимиз ҳам бирдамлик билан бошига иш тушган биродарларимиз имкон қадар ёрдам қўлини чўзиб, мусибатини аритиш пайида бўлмоқда.
Хайру саховат инсонлар ўртасида меҳр-муҳаббат ришталарини боғлашга, ўзаро тотувликни мустаҳкамлашга хизмат қилади. Айниқса, мусибат ва қийинчиликда кўрсатилган ёрдам хотиралардан учмайди. Айни Рамазон кунлари бунинг ажру савоби янада улуғ бўлади. Саховат кўрсатган бандаларни Аллоҳ таолонинг ўзи мукофотлайди. Қуръони каримда марҳамат қилинади: “Мол (бойлик)ларини кечаю кундуз, пинҳонаю ошкора эҳсон қиладиган кишилар учун Парвардигорлари ҳузурида (махсус) мукофотлари муҳайёдир. Уларга (охиратда) хавф ҳам бўлмас ва улар ташвиш ҳам чекмаслар” (“Бақара” сураси, 274-оят).
Аллоҳ таоло қийинчиликка учраган юртдошларимизнинг мусибатини тез орада аритсин, оғир дамларда суянч бўлаётган юртдошларимиздан Ўзи рози бўлиб, ваъда қилинган ажру савобларни янада кўпайтириб берсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Илм-фан рўза ҳақида: Рамазон ҳиссиётларни тозалайди
Рўзанинг фойдалари ҳақида илм-фан кўплаб тадқиқотлар ўтказиб сон-саноқсиз ижобий хулосалар беришган.
Мана шундай тадқиқот натижаларидан бири, тиббий психология бўйича мутахассис, олим, Ҳалеҳ Бенани хонимнинг илмий хулосалари кўпчиликни лол қолдирди. Қуйида тадқиқотчининг фикрларини мухтасар келтирамиз:
Рамазон ойи келиши билан инсонларда ҳиссий ўзгаришлар содир бўлади. Одатда бундай ҳиссий ўзгаришлар ижобий, инсонийлик туйғуларига асосланади. Бу ҳол рўза тутганлардан ташқари рўза тутмаганларда ҳам кузатилади. Тадқиқотлар шуни кўрсатмоқда.
Биз рамазон ойи келиши билан 500 нафар кўнгилли одамларни кузатдик. Уларнинг 400 нафари рўзадор эмас эди. Рўзанинг илк кунлариданоқ 100 нафар рўзадорда ҳиссий ўзгаришлар содир бўлиб, мия фаолияти, асосан нерв ва асаб тоалалри қайта тиклана бошлади. Энг қизиғи рамазоннинг 7 кунига келиб, рўзадорларнинг асаб толалари етарли миқдорда кенгая бошлади. Тиббиётда маълумки асаб толаларининг торайиши жуда кўплаб хавфли касалликларни келтириб чиқаради (инфаркт, невроз, инсулт, ошқазон ости бези касалликлари ва бошқалар).
Ўнинчи куни рўзадорларнинг юрак уриши, қон босими ва айланиши жуда ҳам ажойиб ҳолатга келди (ҳеч қандай муаммоларсиз). Хужайраларнинг янгиланиш жараёни саломатликнинг талаб даражасига етди.
Эндиги хулоса барчамизни ҳайратга солди. Кунлар ўтиши билан рўзадорларнинг танасида бахт гармони – эндорфин, ҳурсанчилик ва ҳотиржамлик гармонлари – серотонин ва норипинефринлар миқдори оша бошлади. Бу гармонлар инсонларни соғлом ва шижоатли бўлиши, иммун тизими кучайиши, касалликларга қарши курашиш ва мақсад сари интилишида жуда катта асос вазифасини бажаради.
Эксперимент-рўзадорлардан олинган психологик тест натижалари эса юқоридаги ҳолатлар ва рўзанинг мўжизавий хусусиятларини яққол очиб берди. Унга кўра: рўзадорларнинг деярли барчаси қалбида ўзгаларга нисбатан нафрат ва хусуматлар йўқолганлигини, ўзгаларни кечириш, раҳмдиллик ва меҳрибонлик ҳислари ўз-ўзидан пайдо бўлганлигини, одамларга гўзал муомала ва яхшилик қилиш каби туйғулар кўпроқ ҳаёлларини банд қилгани ҳақида ёзишган. Психолог Ҳалеҳ Бенани мазкур жараённи қуйидагича баҳолади: Рўза инсонларнинг қалби ва онггидаги чиқиндилар яъни, кибр, нафрат, ҳасад, кўролмаслик, алам, хусумат, ҳудбинлик ва бошқа салбий туйғуларни ўчиради. Бу эса танада ҲИССИЙ ТОЗАЛАШ амалиёти бажарилганлигини билдиради.
Қувонарлиси, мазкур ижобий туйғулар рўза тутмаган иштирокчиларнинг ҳам кўпчилигида намоён бўлган. Улар рўза тутганларга чиройли муомала қилиб, ёрдам бериш, уларга ифторлик ва саҳарлик учун таомлар таёрлаб беришга ҳаракат қилганлар.
Демак, рамазон ойи ҳақиқатдан ҳам раҳмат ва мағфират, тинчлик ва меҳр-оқибат ойи эканлиги илмий жиҳатдан ҳам исботланган.
Зеро, Аллоҳ таоло Ўз каломи Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
“Агар билсангизлар, рўза тутишингиз ўзларингизга яхшидир” (Бақара сураси, 184-оят).
Хўш нима учун рўза тутиш инсонларга саноқсиз фойдалар келтиради? Нега рамазон ойида одамлар бошқа ойларга нисбатан яхшироқ ва тақводорроқ бўлиб, саломатликлари ҳам яхшиланади? Бу саволларнинг жавоби ҳам Қуръони каримдадир.
Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
“Эй иймон келтирганлар, олдин ўтганларга каби сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди, шояд, шунда тақводор бўлурсизлар” (Бақара сураси, 183-оят).
Тақводор эса Аллоҳга энг яқин ва ҳурматли банда бўлади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
“Албатта, Аллоҳнинг ҳузурида энг ҳурматлигингиз энг тақводорингиздир” (Ҳужурот сураси, 13 оят).
Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади