Рўзанинг фойдалари ҳақида илм-фан кўплаб тадқиқотлар ўтказиб сон-саноқсиз ижобий хулосалар беришган.
Мана шундай тадқиқот натижаларидан бири, тиббий психология бўйича мутахассис, олим, Ҳалеҳ Бенани хонимнинг илмий хулосалари кўпчиликни лол қолдирди. Қуйида тадқиқотчининг фикрларини мухтасар келтирамиз:
Рамазон ойи келиши билан инсонларда ҳиссий ўзгаришлар содир бўлади. Одатда бундай ҳиссий ўзгаришлар ижобий, инсонийлик туйғуларига асосланади. Бу ҳол рўза тутганлардан ташқари рўза тутмаганларда ҳам кузатилади. Тадқиқотлар шуни кўрсатмоқда.
Биз рамазон ойи келиши билан 500 нафар кўнгилли одамларни кузатдик. Уларнинг 400 нафари рўзадор эмас эди. Рўзанинг илк кунлариданоқ 100 нафар рўзадорда ҳиссий ўзгаришлар содир бўлиб, мия фаолияти, асосан нерв ва асаб тоалалри қайта тиклана бошлади. Энг қизиғи рамазоннинг 7 кунига келиб, рўзадорларнинг асаб толалари етарли миқдорда кенгая бошлади. Тиббиётда маълумки асаб толаларининг торайиши жуда кўплаб хавфли касалликларни келтириб чиқаради (инфаркт, невроз, инсулт, ошқазон ости бези касалликлари ва бошқалар).
Ўнинчи куни рўзадорларнинг юрак уриши, қон босими ва айланиши жуда ҳам ажойиб ҳолатга келди (ҳеч қандай муаммоларсиз). Хужайраларнинг янгиланиш жараёни саломатликнинг талаб даражасига етди.
Эндиги хулоса барчамизни ҳайратга солди. Кунлар ўтиши билан рўзадорларнинг танасида бахт гармони – эндорфин, ҳурсанчилик ва ҳотиржамлик гармонлари – серотонин ва норипинефринлар миқдори оша бошлади. Бу гармонлар инсонларни соғлом ва шижоатли бўлиши, иммун тизими кучайиши, касалликларга қарши курашиш ва мақсад сари интилишида жуда катта асос вазифасини бажаради.
Эксперимент-рўзадорлардан олинган психологик тест натижалари эса юқоридаги ҳолатлар ва рўзанинг мўжизавий хусусиятларини яққол очиб берди. Унга кўра: рўзадорларнинг деярли барчаси қалбида ўзгаларга нисбатан нафрат ва хусуматлар йўқолганлигини, ўзгаларни кечириш, раҳмдиллик ва меҳрибонлик ҳислари ўз-ўзидан пайдо бўлганлигини, одамларга гўзал муомала ва яхшилик қилиш каби туйғулар кўпроқ ҳаёлларини банд қилгани ҳақида ёзишган. Психолог Ҳалеҳ Бенани мазкур жараённи қуйидагича баҳолади: Рўза инсонларнинг қалби ва онггидаги чиқиндилар яъни, кибр, нафрат, ҳасад, кўролмаслик, алам, хусумат, ҳудбинлик ва бошқа салбий туйғуларни ўчиради. Бу эса танада ҲИССИЙ ТОЗАЛАШ амалиёти бажарилганлигини билдиради.
Қувонарлиси, мазкур ижобий туйғулар рўза тутмаган иштирокчиларнинг ҳам кўпчилигида намоён бўлган. Улар рўза тутганларга чиройли муомала қилиб, ёрдам бериш, уларга ифторлик ва саҳарлик учун таомлар таёрлаб беришга ҳаракат қилганлар.
Демак, рамазон ойи ҳақиқатдан ҳам раҳмат ва мағфират, тинчлик ва меҳр-оқибат ойи эканлиги илмий жиҳатдан ҳам исботланган.
Зеро, Аллоҳ таоло Ўз каломи Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
“Агар билсангизлар, рўза тутишингиз ўзларингизга яхшидир” (Бақара сураси, 184-оят).
Хўш нима учун рўза тутиш инсонларга саноқсиз фойдалар келтиради? Нега рамазон ойида одамлар бошқа ойларга нисбатан яхшироқ ва тақводорроқ бўлиб, саломатликлари ҳам яхшиланади? Бу саволларнинг жавоби ҳам Қуръони каримдадир.
Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
“Эй иймон келтирганлар, олдин ўтганларга каби сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди, шояд, шунда тақводор бўлурсизлар” (Бақара сураси, 183-оят).
Тақводор эса Аллоҳга энг яқин ва ҳурматли банда бўлади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
“Албатта, Аллоҳнинг ҳузурида энг ҳурматлигингиз энг тақводорингиздир” (Ҳужурот сураси, 13 оят).
Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади
