muslim.uz

mercredi, 29 avril 2020 00:00

“Рамазонни қандай ўтказяпсиз? Шифокордан хат”

Қалбларимизни қувончга тўлдираётган моҳи рамазоннинг ҳам бир неча куни ортда қолди.

Биз эса ватандошлармизнинг ушбу муборак ойни қандай ўтказаётганликлари билан қизиқиб навбатдаги суҳбатдошимиз билан боғландик.

Улуғбек Рустамов, шифокор. Тошкент шаҳри.

“Айни кунларда карантин сабаб, биз шифокорларнинг масъулиятимиз янада кучайган. Аммо, рўза бунга мутлақо ҳалақит қилаётгани йўқ. Саҳарликдан сўнг бироз китобга ошно бўламан. Адабиётга қизиқишим азбаройи кучлилигидан уйимда шахсий кутубхона қилганман. Рамазон бошлангандан бери китоб жавоним олдидан кетмай қолдим. “Руҳий тарбия”, “Кифоя”, “Одоблар хазинаси” ва бошқа китоблардан мунтазам ўқиб боряпман.

Бир зумда ишга кетиш вақтим бўлиб қолади. Шифоҳонага отланаман. Тушгача беморлар кўпроқ бўлади. Тушдан сўнг интернет орқали тиббиётга оид янгиликлар ва тадқиқотлар билан танишиб, касбимга оидларини ўрганиб чиқаман. Ишдан сўнг маҳалламиздаги баъзи кекса, қаровчиси йўқ, ижтимоий кўмакка мухтожлар ҳонадонлардан ҳабар оламан (айниқса рамазон бошланганидан бери ҳар куни хабар оляпман. Чунки бу суннат!).

Уйга қайтгач фарзандларим билан динимиз буюрган, ҳар бир мусулмон билиши ва қилиши лозим бўлган фарз, вожиб, суннат ва бошқа амалларни яхшилаб ўрганишга вақт ажратамиз. Шунингдек, Қуръондан суралар, зарур дуолар ва зикрларни ёдлаймиз.

Ифторликдан сўнг Таровеҳ намозига қадар телевизорда тақдим этилаётган рамазонга оид дастурларларни томоша қиламиз. Айниқса ITV орқали диний, маърифий, исломий мавзудаги МУСЛИМ ТВ канали кўрсатув ва намойишларини бутун оиламиз билан берилиб кўрамиз.

Шу ўринда шифокор сифатида рўзадор юртдошларимизга саҳарлик ва ифторликда вақтида, ортиқча таомланишдан тийилишларини илтимос қилиб қолардим. Кун давомида чанқаб, кучсиз бўлиб қолишдан қўрқиб саҳарликда ортиқча овқатланиш меда-ичак ва ошқозон хасталикларини келтириб чиқаради. Яна бир жиҳати, ортиқча овқат инсонни ҳолсиз, кучсиз қилиб қўяди.

Ҳурматли ватандошлар, азиз биродарлар рамазон ойидан унумли фойдаланайлик. Рўза дастурхонини оддий кунлардагидек қилиш мақсадга мувофиқдир. Шифокор сифатида рўзанинг саломатликка фойдаси ниҳоятда катта эканлигини эътироф этаман. Фақат саҳарлик ва ифторликда ортиқча таом ейиш ва сув ичишдан тийилиш мақсадга мувофиқдир.

Саидаброр Умаров ёзиб олди

Published in Рамазон-2020

mercredi, 29 avril 2020 00:00

Рамазон ойи учун беш маслаҳат

Рамазон – мусулмонлар учун чинакам шодиёна. Бу ойда савоб амалларни кўпайтириб улуғ ажрларга эга бўлайлик. Сиз азизларга рамазон ойи учун бешта маслаҳатни тавсия қиламиз.

Биринчи

Жуда кўп таом еманг, сувни ҳам камроқ ичинг. Саҳарлик қилаётганда киши кун бўйи оч юришини ўйлаб кўп еб қўяди. Натижада ошқозон фаолияти қийинлашиб, киши дангаса ва беҳафсала бўлиб қолади. Ёдда тутинг, рамазон очлик ойи эмас, балки иймон-эътиқод синаладиган ойдир. Келинг, рамазон ойини пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам тавсия қилганларидек нафсимизни жиловлаб, ошқозонимизнинг учдан бирини овқатга, учдан бирини сувга қолган учдан бирини ҳавога тўлдирайлик.

Иккинчи

Сахийликни кўпайтиринг. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам доимо сахий бўлганлар. Айниқса, рамазон ойида саховатлари янада ошиб кетган. Бу муқаддас ойда ким саховатпешалик қилса унга улуғ савоблар ёзилади. Иложи борича рамазоннинг ҳар кунида сахийлик қилинг. Биргина Қадр кечасида қилинган хайр-саховатга Аллох жуда кўп савобларни ваъда қилган. Саховатли бўлайлик, иншоаллоҳ улуғ ажрлар эгасига айланайлик.

Учинчи

Беш маҳал намозга қоим бўлинг. Рамазон ойида кечалари таровеҳ намозига одамлар ёғилиб келади. Аммо кундузлари намоз ўқувчилар бир оз сийраклашгандек бўлиб қолади. Албатта таровеҳ намозининг ажри улуғ, Бироқ ёдда тутинг, Аллоҳ таоло бизга кунда беш маҳал намоз ўқишни фарз қилган. Фарз амални мукаммал адо этишда сусткашлик қилманг.

Тўртинчи

Рамазон – Қуръон ойи! Бу муқаддас ойда кўпчилик Қуръонни бир неча бор хатм қилиш пайида бўлади. Баъзиларимиз Қуръонни уч маротаба, баъзиларимиз беш маротаба хатм қиламиз. Бу ажойиб мусобақага ўхшайди. Айниқса, оятлар маъноси тушуниб ўқилганда савоби янада улуғ бўлади. Шу муқаддас ойда Қуръон ўқиб қалбимизни нурга тўлдирайлик.

Бешинчи

Тақводор бўлайлик. Аллоҳ таоло бандаларига тақво қилишни буюриб, Бақара сурасининг 183-оятида қуйидагича марҳамат қилади: “Эй, имон келтирганлар! Сизлардан олдинги (уммат)ларга фарз қилингани каби* сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди, шояд (у сабабли) тақволи бўлсангиз”.

Оятда айтилганидек рўзадорлик ортидан тақводор бўлишга чақирилмоқда. Тақводор одам ўз нафсини жиловлайди. Шубҳали нарсалардан узоқ бўлади. Тақво сўзи кўп тилларда мавжуд эмас. Унинг асл маъноси “Аллохдан қўрқиш, У белгилаган ҳадлардан ошмаслик ва охиратни ўйлаб яшашдир”. Тақво фақат Аллоҳдан қўрққанимиз баробарида унга бўлган чексиз муҳаббатимиз сабаб бўлса янада яхши.

Published in Рамазон-2020

mardi, 28 avril 2020 00:00

Рўза тутиш билан яна қандай хайрли амалларни бажариш лозим...

Рўза – муқаддас динимизнинг асосий улуғ рукнларидан бири бўлган ибодатдир. Бу ойда очлик, ташналик, нафсни тийиш билан Аллоҳ таолога қурбат, тақво ҳосил қилинади. Соддароқ қилиб айтганда, бу муборак ойда Аллоҳ таоло бандалари учун ҳар икки дунё саодатини кўзлаб, бу ибодатни исломнинг улуғ фарзлари қаторига қўшган. Чунки бу ой ўзининг яхшиликларга бойлиги, қалбларда меҳр-мурувват туйғуларининг жўш уриши билан ҳам аҳамиятли ва эъзозлидир.

Рамазон хайр-барака ойидир. Чунки, бу ойда қилинган ҳар бир нафл ибодат учун фарз амалининг савоби, битта фарз амали учун эса, бошқа ойда қилинган етмишта фарз амалининг савоби берилади. Шунинг учун Мусулмонлар бу ойда Аллоҳ таолога ёқадиган ва уни рози қиладиган амалларга шошиладилар.

Бу ойда қуйидаги хайрли амаллар бажарилиши мақсадга мувофиқ бўлади:

- Рўза тутишлик. Рўза тутишлик фақатгина еб-ичишдан тийилиш эмас, балки ҳар қандай маъсиятлар ва ёлғон, туҳмат ва ғийбат каби Аллоҳнинг ғазабини келтирадиган амаллардан ҳам узоқ бўлиш лозим.

- Қуръон тиловат қилиш. Бу ойда Қуръон тиловат қилиш Аллоҳ таолога энг маҳбуб ишлардандир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айнан рамазон ойида Жаброил алайҳис-саломга Қуръон ўқиб берар эдилар. Бугунги кунларда ҳам юзлаб қориларимиз Қуръони карим хатмини онлайн шаклда олиб боришмоқдаки, бу ҳолат элимизнинг хушнудлигига сабаб бўлмоқда.

- Намозларни кўпайтириш. Фарз бўлган 5 маҳал намоздан ташқари, суннат ва нафл ибодатларини ҳам кўпайтириш лозим. Хусусан, хонадонларда аҳли оила билан ўқилиши белгиланган Таровеҳ намозларини ғанимат билиш керак.

- Зикрларни кўпайтириш. Бу ойда қилинадиган зикр, тасбеҳ ва истиғфор учун кўп савоб берилади. Бундан ташқари, бундай амаллар ёмонлик эшикларини ёпиб, мағфират эшикларини очади ва қалбни хотиржам қилади. Ҳамда нафсни ҳаром ишлардан узоқ қилади.

- Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Рамазонда савоб умидида кечалари ибодату дуо билан қоим турган мўминнинг гуноҳлари кечирилади, деб марҳамат қилганлар. Бу жиҳатга ҳам амал қилишимиз мақсадга мувофиқ бўлади.

- Силаи-раҳм қилиш. Яқинлар ва қариндошларни зиёрат қилиш. Чунки бундай амаллар кишилар ўртасида ўзаро муҳаббат ришталарини мустаҳкамлайди.

Рамазон ойида муҳтож ва кам таъминланган фақир мискинларга садақа улашмоқ бошқа ойлардагига нисбатан савоби кўп ҳисобланади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам энг саховатли Зот эдилар. Ул зотнинг олдига ёрдам сўраб келган бирор муҳтож ноумид қайтмаган. Шундай бўлсада, расулимиз алайҳиссалом айнан Рамазон ойида жуда ҳам саховатли бўлиб кетар эдилар.

‏Ибн Аббос бундай деб ривоят қиладилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам барча инсонлар ичида энг саховатлиси эдилар. Рамазонда Ҳазрат Жаброил а.с. билан учрашганларида саҳоватлари янада ортар эди. Ҳазрат Жаброил а.с. Жаноб Расулуллоҳ с.а.в. билан ҳар кеча учрашиб, Қуръонни музокара қилар эдилар. Ҳазрат Расулуллоҳ хайрли ишда кучли шамолдан ҳам тез эдилар” .

Сахийлик энг яхши инсоний хулқлардандир. Сахийлик нажот топишнинг йўлларидандир. Аллоҳ таоло сахийликни инсонларнинг энг яхши фазилатларидан санаб, сахий кишиларга охиратда улкан ажр — савоблар бўлиши хабарини берган.

Ҳозирги пандемия пайтида бутун дунёда кузатилаётгани каби юртимизда ҳам ишсизлар, ёрдам ва кўмакка муҳтож аҳоли сони ортиши қайд этилган. Шу мақсадда, Муҳтарам Президентимиз “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракатини йўлга қўйиш ташаббусини илгари сурдилар. Бу ҳақда у киши 20 апрель куни саноат, қурилиш ва инфратузилма тармоқлари корхоналарининг тўлиқ ишлашини таъминлаш масалалари бўйича ўтказган видеоселектор йиғилишида маълум қилган.

“Яқин кунларда барчамиз учун муқаддас бўлган Рамазон ойи кириб келади. Бу ойда эҳтиёжманд ва муҳтож оилаларга ёрдам кўрсатиш ҳам қарз, ҳам фарздир. Шунинг учун ушбу муқаддас ойда ҳар бир тадбиркор ўзи фаолият юритаётган ҳудудда ижтимоий ҳимояга муҳтож аҳолини, аввало маҳалладошлари, қўни-қўшниларини фаол қўллаб-қувватлаши мақсадга мувофиқ”, — деган давлатимиз раҳбари.

Бунинг натижасида Рамазон ойида амалга ошириладиган эҳсон ва хайриялар манзилли бўлиши, ифторликларга сарфланадиган маблағлар ва озиқ-овқат маҳсулотлари аҳолининг кам таъминланган қатламларига йўналтирилиши лозимлиги таъкидланди.

Саховат бу – аввало, Аллоҳга шукроналик қилишнинг бир белгиси. Ахир, карам билан сахони ҳам Аллоҳинг ўзи бандасига раво кўрибдими, бунинг шукронаси бўлиши, яъни бахиллик қилмаслик керак-да.

Хабарларда сахийлик ва сахийлар ҳақида шундай дейилган: “Сахий кишининг хатоларини кечиринглар, чунки Аллоҳ таоло ҳар бир қоқилганида уни қўлидан тутиб туради”.

Аллоҳ таоло айтади: “Садақаларингизни агар ошкора берсангиз, жуда яхши. Бордию, камбағалларга пинҳона берсангиз – ўзингиз учун янада яхшироқдир ва (У) гуноҳларингиздан ўтар. Аллоҳ қилаётган (барча) ишларингиздан хабардордир”. (Бақара сураси, 271-оят).

Ҳазрати Али айтганларидай, “Бойлик эҳсон қилинса – иззат, беркитилса хорлик келтиради”.

Албатта, Рамазон хайру эҳсон ойи. Эзгуликка ташна халқимиз бу ойда янада саховатли бўлишади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Садақаларнинг энг яхшиси Рамазон ойида қилинган садақадир”, деганлар. Шунга кўра закот ва нафл садақаларни ҳам Рамазон ойида адо этиш янада фазилатлидир.

Али ибн Абу Толиб р.а. таъкидлаганларидек: “Энг эзгу эҳсон ҳожатмандга берилганидир”. Ҳаётда ҳар хил вазиятларга дуч келамиз. Одам турли сабабларга кўра ночор аҳволга тушиб қолиши мумкин. Бугунги синовли кунлар баъзи бир юртдошларимизнинг ноқулай вазиятга тушиб қолишларига сабаб бўлаётганлиги ҳеч биримизга сир эмас. Ана шундай пайтда биров ночор аҳволга тушиб қолган инсонга сахийлик кўрсатиб, ҳожатманднинг жонига оро кирса, нур устига нур бўлади.

Роббимиз ўз бандаларини доимо хайру саховатли бўлишга буюради. Сахийлик инсонга бахт-саодат келтирадиган ва ўзгаларнинг севимли кишисига айлантирадиган хислатдир. Меҳр-мурувват, ҳамжиҳатлик, сахийлик халқимиз ардоқлаган, асрлар оша амал қилиб келаётган гўзал фазилат ҳамдир. Хайр-саховат, сахийлик инсонлар ўртасида меҳр-оқибат ришталарининг мустаҳкамланишига, ўзаро ҳурмат ва тотувликнинг ортишига хизмат қилади. Донолар айтганидек, “Ақлнинг қадри одоб билан, бойлик қадри саховат билан ошади”.

Аллоҳ таоло барчаларимизни бу муборак, қутлуғ ойда ожизлик билан тутган рўзаларимиз, амалга ошираётган барча хайрли амалларимизни қабул айласин. Бу ойни ғанимат билиб, комил инсон фазилати билан моҳи Рамазони шарифни охирига етказмоқликни насиб этсин. Юртимиз тинч, осмонимиз мусаффо, ризқимиз бут бўлиб, келаси йилги Рамазонга барчамизни соғ саломат етиб боришимизни насиб айласин!

Раҳматуллохон УСМОНОВ,

Қашқадарё вилоят бош имом хатиби

Манба: http://uza.uz

Published in Рамазон-2020

mardi, 28 avril 2020 00:00

Муборак Рамазон ойи фазийлатлари ҳақида баён қилинган ҳадислар

Муборак Рамазон ойи фазийлатлари ҳақида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Рамазоннинг илк кечасида мусулмонларнинг гуноҳлари кечирилиши ҳақида қилган хутбалари, ва Абу Муҳаммад Абдуллоҳ ибн Абдурраҳмон Самарқандий Доримий ўзининг Сунаний Доримий (сайланма) ҳадислар китобида, Муборак Рамазон ойи фазийлатлари ҳақида баён қилинган ҳадислар.

Анас (розияллоҳу анҳу) дан:

“Рамазон ойи яқинлашгач, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шом намозидан кейин қисқа бир хутба қилдилар:

Сиз ва Рамазон ойи бир-бирингизни кутиб олиш арафасидасиз. Шуни ҳам билинг, қиблага қараб намоз ўқиганлардан, рамазоннинг илк кечаси гуноҳлари кечирилмай қолган одам бўлмайди, -дедилар” (“Ал канз”, 4-жилд, 305-бет; Ибн Нажжордан). (Пайғамбаримиз ва Саҳобалар ҳаёти китобидан).

Абу Муҳаммад Абдуллоҳ ибн Абдурраҳмон Самарқандий Доримий ўзининг Сунаний Доримий (сайланма) ҳадислар китобида, Муборак Рамазон ойи фазийлатлари баён қилинган қуйидаги ҳадиси шарифлар келтирилади;

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Аллоҳ таоло: “Одам боласининг ҳар бир иши (амали) ўзи учундир. Биргина яхшилик ўнтадан то етти юз барорбаргача тенгдир. Фақатгина рўза мен учундир ва унинг ажрини Ўзим берурман, чунки у (одам боласи) овқат ва унга бўлган иштаҳасини ҳам, ичимлик ва унга бўлган иштаҳасини ҳам мени деб тарк этади. Шундай экан у (яъни, рўза) фақат Мен учундир ва унинг ажрини Ўзим бераман”, деди”.

Анас ибн Молик (разияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бировни уйларида ифторлик қилсалар: “Агар уйларингизда рўзадорлар ифторлик қилса ва сизларнинг пок таомларингиздан еса, сизларнинг устиларингизга фаришталар туширилади”, дердилар”.

Абу Ҳурайра (разияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қачонки Рамазон ойи кирса, осмон эшиклари очилади, дўзах эшиклари ёпилади, шайтонлар кишанланади”, дедилар”.

Абу Ҳурайра (разияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки Рамазон ойини иймон ва савоб умидида бедор ўтказса, унинг ўтган гуноҳлари кечирилади, кимки қадр кечасини бедор ўтказса, унинг ўтган гуноҳлари кечирилади”, дедилар.

Убода ибн Сомит (разияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизларни Лайлатул Қадр ҳақида хабардор қилиш учун олдимизга чиққанларида мусулмонлардан икки киши ўзаро тортишаётган эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, мен сизларни Лайлатул Қадр ҳақида хабардор қилиш учун чиққандим. Фалончи билан билан фалончи ўртасида тортишув бўлаётганидан (уни) унутдим. Эҳтимол бу хайрлидир. Уни охирги ўн кунликнинг бешинчи, еттинчи ва тўққизинчи кечаларидан изланглар”, дедилар”.

Жумамуратов Яқуб,

Тахиатош тумани “Муҳаммад Мурод эшон” масжиди имом-хатиби.

Published in Рамазон-2020

mardi, 28 avril 2020 00:00

ДОЛЗАРБ САВОЛГА АНИҚ ЖАВОБ: Рўзадор одам тиш пастасидан фойдаланиши мумкинми?

САВОЛ: Саҳарлик вақтида ухлаб қолган киши қандай йўл тутиши керак?

ЖАВОБ: У одам уйғонгач оз бўлса ҳам бирор нарса еб-ичиб, рўзани ният қиламан, деса нияти ҳам, ўша куни тутадиган рўзаси ҳам тўғри бўлмайди. Уйқудан тургач рўзани бузадиган (яъни, еб-ичиш, эр-хотинлик алоқаси каби) ишларни қилмасдан, шу кунги рўзани тутишни ният қилади. Бундай ниятни токи қуёш тиккага келгунгача қилиш мумкин.

Демак, Рамазон ойи саҳарлик вақтида ухлаб қолган киши, уйғонгач, ҳеч нарса емай-ичмай рўза тутишни ният қилиши лозим бўлади. Валлоҳу аълам.

САВОЛ: Рўзадор одам тиш пастасидан фойдаланиши мумкинми?

ЖАВОБ: Рўзадор киши тишларини тозалашда тиш пасталаридан фойдаланиши макруҳ саналади. Агар пастадан ҳосил бўлган кўпикларни ютиб юборса, рўзаси очилади. Чунки паста билан тиш тозалаш бирор нарсани татиб кўришга ўхшайди.

САВОЛ: Рўза тутган одам намоз ўқимаса, динимизда бунга қандай қаралади?

ЖАВОБ: Комил мусулмон – Исломнинг фарзларига тўлиқ амал қилувчи кишидир. Зеро динимиз бешта асос устига бино қилинган. Бу ҳақда Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

“Ислом беш нарса устига қурилгандир: “Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлиги ва Муҳаммад Аллоҳнинг элчиси эканига гувоҳлик бериш, намозни қоим қилиш, закот бериш, Байтуллоҳни ҳаж қилиш, Рамазон рўзасини тутиш” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).

Ушбу ҳадиси шарифда намоз ва Рамазон рўзаси бир қаторда зикр қилинмоқда.

Умуман олганда намоз ва рўза алоҳида-алоҳида ибодатлар бўлганидан намоз ўқимаган киши ҳам рўза тутиши мумкин. Лекин ўрни келганда намозни қадри жуда юксак эканини, уни тарк қилиш катта гуноҳлигини эслатиб ўтамиз. Намоз ҳар бир балоғатга етган, ақлли кишига фарзи айндир. Қиёматда ҳам биринчи сўраладиган амалдир. Ҳар куни беш марта такрорлангани сабабли, намозни тарк қилган киши бир кунда беш марта катта гуноҳ иш қилган бўлади.

Саволларга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво бўлими етакчи мутахассиси Ғуломиддин Холбоев жавоб берди.

Ғуломиддин ХОЛБОЕВ

ЎМИ Фатво бўлими ходими

Тошкент ислом институти ўқитувчиси

Муҳайё Тошқораева тайёрлади, ЎзА

Манба: http://uza.uz

Published in Рамазон-2020

Page 378 sur 1862