Бугуни кунда дунё бўйлаб жуда кўп одамлар спорт билан шуғулланишади. Соғлиқни сақлаш, кучли ва жисмонан соғ бўлиш учун турли машқлар қилишади, баданларини чиниқтирадилар. Одамларнинг аксарияти фақат шу мақсадда спорт билан шуғулланадилар. Лекин афсуски Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам спорт билан шуғулланишга қанчалик тарғиб этганларини яхши билишмайди. Севимли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам спорт билан шуғулланишга даъват этардилар ва шуғулланувчиларни рағбатлантирардилар, албатта ўзлари ҳам мунтазам равишда шуғулланардилар.

Алоҳида таъкидлаш керакки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу борада ҳаммага намуна эдилар. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам жисмонан бақувватлик ва жисмларига ғамхўрлик қилишда энг яхши спортчилардан ҳам афзал бўлганлар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кучли мўмин кучсиз мўминдан Аллоҳга севимлироқдир, лекин ҳар иккисида ҳам яхшилик бор", деганлар.

Сиҳат-саломат ва кучли бўлишнинг банданинг Аллоҳга тоат-ибодат этишида, динга хизмат қилишида, шахсий ҳамда оилавий мажбуриятларини бажаришида таъсири катта.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Албатта, сенда жасадингнинг ҳам ҳаққи бор", деганлар.

Саҳобалар розияллоҳу анҳум Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг баданлари бақувват, тана аъзолари бир-бирига мутаносиб, хушбичим, қоринлари ҳам текис эди деб тавсифлашган. Бу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эпчил ҳамда кучли бўлганликларидан далолат беради.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам юрганларида худди тепаликдан тушиб келаётган одамдек қадам босардилар. Оёқларини ердан кўтариб юрардилар. Одатда инсон катта куч билан юрганида, шу тарзда юради.

Набий алайҳиссалом билан бирга йўлга чиққанлар, у зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ортларидан юриб чарчаб қолишарди. Саҳобалар розияллоҳу анҳум: "Биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга етиб олиш учун ҳаракат қилардик, охири чарчаб қолардик, лекин у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам сира чарчамас эдилар, одатдагидек йўлда давом этардилар". Бу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қадамлари кучли бўлганининг белгисидир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Фарзандларингизга сузишни, камондан ўқ отишни ва от минишни ўргатинглар", деганлар.

Севимли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам камончи, чавандоз, пойгачи эдилар ва Рукона билан кураш ҳам тушганлар. Демак, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўша пайтда мавжуд бўлган барча энг яхши спорт турлари билан шуғулланган эканлар.

Шундай экан, энг аввало спорт билан шуғулланиш – суннат эканини яхши билиб олайлик. Агар югуришга чиқсак, футбол ўйнасак, машқлар қилсак ёки спортнинг бошқа турлари билан шуғуллансак Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилишни, у зот алайҳиссаломга эргашишни ният қилишимиз лозим. Спорт билан шуғулланувчи Аллоҳга итоат этиш, оиласи, халқи ва ўзига хизмат қилиш учун жисмини мустаҳкамлаши учун спорт билан шуғулланишни ният қилиши керак. Шунда унинг қалби ҳам, бадани ҳам соғлом бўлади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мусулмон кишининг беҳуда кўнгилхушлик қилиши ботилдир. Камонидан ўқ отса, отини ўргатса ва аҳли билан ўйнашса, мустасно. Бу нарсалар ҳақдандир”, деганлар.

Чунки банда бу машқлар орқали баданини чиниқтиради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам спорт билан шуғулланишга нафақат саҳобаларни, балки аёлларини ҳам тарғиб этардилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида от минадиган аёллар ҳам бор эди.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам аёллари Оиша онамиз розияллоҳу анҳо билан югуриш мусобақасини ўтказганлар. Бу югуриш мусобақаси пайтида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ёшлари эллик учдан ўтган эди. Бу билан Набий алайҳиссалом аёлларини соғлом бўлишга даъват қилганлар. Аёл кишининг гўзал ва нафис бўлишида спортнинг ўрни беқиёс.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шахсан ўзлари пойга мусобақаларини ташкиллаштирар эдилар. Отлар пойгаси бўларди, ғолибларга мукофотлар ҳам бериларди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Адба исмли кучли туялари бор эди, у пойгаларда ҳамиша ғолиб бўларди. Аммо бир сафар бадавийнинг туяси ундан ўзиб кетди. Бундан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туяларини қўллаб-қувватлаётган саҳобалар тушкунликка тушишди. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туяларини жуда яхши кўришарди. Шу сабабли, туянинг мағлуб бўлганини кўриб қаттиқ хафа бўлишди. Уларни маҳзун ҳолатда кўрган Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳнинг қонуни бу. Дунёда юксалган ҳеч бир нарса йўқдирки, Аллоҳ уни қуйига туширмаган бўлса”, дедилар.

Бугунги кунда ҳам айрим ёшлар бирор жамоаси ютқизса хафа бўлиб, қаттиқ безовталанишади. Аммо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундан ҳеч ташвишланмасликка ўргатганлар. Қайси жамоа ғолибликни қўлга киритса буни одатий тарзда қабул қилиш керак.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни бизга пайғамбар қилиб юборган Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар бўлсин. Бизни барча яхшиликларга йўллаган Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга чексиз салавотлар бўлсин. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам яхшиликнинг барча эшикларини бизга очиб берганлар.

Даврон НУРМУҲАММАД

Отам жуда қаттиққўл инсон эдилар. Эсимни таниганимдан бери у кишини доимо жаҳлдор, қўрс-қўпол ва тажанг қиёфадагина кўрганман. Бошқа болаларнинг оталари суйиб эркаласа, кўчаларда қўлларидан ушлаб, етаклаб юришса, менинг отамдан эшитганим фақат ва фақат танбеҳ, койиш ва дашном эди.

Болалик давридан ўсмирлик босқичига қадам қўяр эканман отамнинг менга нисбатан муносабатлари ёмонлашса ёмонлашардики, ҳеч юмшамасди. Назаримда отам менинг фақат ёмонликларимни кўриб, яхшиликларимдан кўз юмадигандек туюлардилар.

Тўғри, баъзи-баъзида отамнинг менга нисбатан илиқ муносабатларини ҳам ҳис қилганман. Лекин бундай вазиятлар шунчалик кам бўлганки, у ҳолатларни санашга ҳаттоки битта қўлнинг бармоқлари ҳам кифоя қилади. Ҳа, бундай ҳолат бор-йўғи икки марта бўлган...

Мактабдаги ўқишларимиз тугаб, ҳарбий хизматга отланиш давримиз ҳам келди. Олдинда ватан олдидаги йигитлик бурчимизни адо этиш масъулияти билан биргаликда оиламиздан узоқда кечадиган соғинчли кунларни ўтказиш машаққати ҳам турар эди. Харбий хизматга юбориш муассасасининг барча тиббий текширувларидан ўтдим ва ҳужжатимга “Ҳарбий хизматга яроқли” муҳри босилди. Оилам билан ўтказадиган охирги кечам кўзимга уйқу келмай алламаҳалгача онам ва сингилларим билан гаплашиб ўтирдик. Аммо отам ўша-ўша тажанг – бирор оғиз гапирмасдилар. У ёқдан бу ёққа юриб, нимадандир хавотир олаётгандек туюлардилар.

Тонг ҳам отди. Автобус ҳарбий хизматга отланган қишлоқ йигитларини олиб кетиш учун келди. Уйдан чиқар эканман ҳеч кутилмаган бир ҳодиса содир бўлди. Онам ва сингилларим билан хайрлашиб бўлганимдан сўнг, охирида отам, ҳа, ҳа отам мени бағриларига қаттиқ босиб “Ўғлим, сени Аллоҳга топширдим”, дедилар. Бошқа ҳеч гап гапирмадилар. Лекин одатда одам бир кишини бағрига босиб қўйиб юборадиган муддатдан узоқроқ ушлаб турдилар. Елкаларидан бошимни олиб кўзларига қараганимда яноқларига юмалаб тушаётган ёш томчиларини кўрдим. Менга кўрсатмаслик учун тезда артиб олдилар.

Во ажабо... Шу топда қалбимдан ажиб бир ҳислар ўтарди. Ўзим автобусга чиқиб кетаяпман-у, лекин хаёлим отамда, отамнинг қилган ишларида. Ахир бундай меҳрни у кишидан ҳеч қачон кўрмаганман. Кўрган бўлсам ҳам эслолмайман...

Автобус шаҳар томон елиб борарди. Йигитлар турли мавзуларда суҳбат қуриб кетишяпти. Баъзиларини эса уйқу элитган. Мен эса фақат отам ҳақларида ўйлардим. Ота меҳри шунчалик иссиқ, шунчалик тотли, ҳаётбаҳш бўлишини билмас эканман. Мендан хавотир олиши энг кўп кутилган киши бўлмиш онам ҳақларида ўйламасдан отам ҳақларида шунчалик узоқ хаёл сурибманки, ҳатто “Хизматдан қайтгунимча мендан хавотир олиб касал бўлиб қолсалар-а!?” дея дилимдан бироз ғашлик ҳам ўтди. Йигитларнинг ҳаммаси манзилгача ухлаб олишди. Менинг эса бир неча соатлик йўл юрган бўлишимизга қарамасдан кўзимга уйқу келмади.

Хизматни ўташимиз керак бўлган ҳарбий қисмга етиб борганимиздан сўнг, афсуски, мени қайтариб юборишди. Маълум бўлишича, менинг тиббий таҳлил натижаларим бошқа кишиники билан адаштириб юборилган экан. Мутасаддилар лабараторияда таҳлил жавобларини рўйхатга олишда чалкашлик бўлгани ва мендан олинган таҳлилларга кўра, танамда бироз беморлик борлиги, даволанганимдан сўнг яна хизматга чақиришларини тушунтиришди.

Бир тарафдан бошқа тенгдошларим каби хизматни адо эта олмаганим учун хафа бўлсам, бошқа тарафдан оилам олдига боришим қалбимни ёриштирарди.

Уйга кириб келишим билан уйда байрам бошланиб кетганига гувоҳ бўлдим. Ҳа, ҳамма ҳам яқинлари ўз олдида бўлишини хоҳлайди. Айниқса ота-онага фарзанди олисда бўлиши оғриқ берар экан. Буни отам менинг қайтганимдан хурсанд бўлиб яна бир бора бағриларига босиб кутиб олганларида англаб етдим. Бу отамнинг улғайганимдан бери иккинчи маротаба бағриларига босишлари эди. Шу топда мен шунчалар хурсанд эдимки, мени отам эмас, гўё бутун дунё бағрига олгандек эди...

(Оталар одатда қаттиққўл бўлишади. Айниқса ўғил фарзандларига нисбатан. Шундай қилмасам талтайиб кетади, кейин гапимга кирмай қўяди деб ўйлашади. Бу қисман тўғри. Лекин болани меҳрдан маҳрум қилиш, унга ҳаддан ташқари қаттиққўллик қилиш унинг мурғак қалбида отага нисбатан нотўғри тушунчалар шаклланишига олиб келади. Ҳар бир ота ўз боласига она меҳри қанчалик зарур бўлса, ота меҳри ҳам шунчалар лозим эканини тушуниб етиши ва боласини шунга яраша тарбия қилмоғи даркор. Тарж.)

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг

“Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Кўпчилик инсонлар аслида дангаса бўлмайди, шунчаки уларда бирор иш қилишга туртки бўла оладиган арзирли мақсадлари бўлмайди.

Бирор иш қилишни ният қила олаяпсизми, олдингизга маълум бир мақсад қўя оляпсизми, демак, Аллоҳнинг изни билан уни амлага ошириш имкониятига ҳам эгасиз! Сизни ўзингиздан бошқа ҳеч нарса чўққини забт этишдан тўсиб туролмайди. Йўлингизни бутунлай тўсиб қўядиган нарсанинг ўзи йўқ, фақат ўзингиз сусткашлик қилмасангиз бўлгани!

Ҳаётингизда кечадиган ҳар бир машаққат сизни чиниқтиради, сайқаллайди ва ютуқ томон яқинлаштиради!

Ютуққа эришишга бўлган мақсадингизда маҳкам туринг, чунки бирор ишга қаттиқ ёпишиш – йўлда ғов бўладиган тўсиқларни бартараф этади. Сиз тинмай муваффақият ҳақида ўйласангиз, Аллоҳнинг изни билан албатта муваффақиятга эришасиз.

Вақтингизни ғанимат бўлинг ва тўғри назорат қилинг. Вақтни тўғри бошқаришдаги энг осон йўл – “қилишинг керак бўлган нарсани ҳозироқ қил, бугунги ишни эртага қўйма” қоидасидир.

Ўзингизга мутахассислик танланг ва шу соҳада муваффақиятга интилинг. Чунки илм ҳам айни вақтда маълум бир соҳани танлашга олиб борувчи йўлдир! Доим бошланғич талабадек таълим олинг! Негаки, бошланғич талаба илмга жуда рағбатли ва қизиқувчан бўлади.

Катта инсон бўлишингиз учун фикрлашингиз катта бўлиши лозим! Бирор мавзу ҳақида билимингиз ортгани сайин ўзингизга ишончингиз ортади. Ибн Муборак роҳимаҳуллоҳ айтади: “Мен илм талабида бўлмаган одамга ҳайрон қоламан, ахир қандай қилиб илм олмай туриб, ҳурматга сазовор бўлсин?!”

Ҳаётда муваффақиятга эришишнинг ҳамда оилангиз, дўстларингиз орасида ҳурматга сазовор бўлишнинг асоси бу – ўзингизни ҳурмат қилишингиздир. Зеро ўзини ҳурмат қилган инсон бошқаларга ҳам яхши муомалада бўлади.

Ўзини ҳурмат қилиш деганда инсон ўзини ичидаги улкан қудратлар йўлида сафарбар қилиши тушунилади. Гоҳида ичингизда катта имкониятлар бўлади, лекин сиз уни ташқарига чиқармай юрган бўласиз. Қўйинг, юзага чиқсин!

Нафсингиз устидан бошлиқ бўлмагунингизча ҳаётда муваффақиятга эришолмайсиз, қадрингизни билолмайсиз. Нафсга, шаҳватга ёки бирор манфаатга асир бўлиб қолмаслигингиз керак!

Ўзингизни ўзингиз тарбиялаб боринг, сизни тарбиялайдиган, таълим берадиган, айбларингизни кўрсатадиган, хатодан қутқарадиган одамни кутманг. Хато қилмайдиган одамнинг ўзи йўқ!

Қарор қилганингиздан кейин тараддудланманг. Ташқи сабабларни, бошқаларни айблашдан қочинг, йўқса уларга сизни синдирадиган росмана кучни ўзингиз бериб қўйган бўласиз. Жангсиз ютуққа эришиб бўлмайди. Муваффақият қурбонликсиз бўлмайди!

Ҳурматингизни сақланг, бу одамларнинг сизга муносабатини белгилайди. Лекин бундан аввал Аллоҳга суянинг, Усиз ҳеч нарса рўёбга чиқмас! Диннинг қонун-қоидаларига доимо амал қилинг, ундан сира ҳам бурилманг. Зеро қоидалар ўлмайди, асослар ўзгармайди.

Бошқалар ҳақида яхши гумон қилинг. Бирор иш ножўядек кўринса яхши маънога йўйинг. Самимий ва хушмуомала бўлинг!

Ҳиссиётга берилманг, чунки бу ақл чироғини ўчиради. Бирор муоммага дуч келсангиз босиқлик билан уни ҳал қилишга урининг. Жаҳл билан ёндошманг. Аввало муаммони яхшилаб ўрганинг, нимадан келиб чиққанини аниқланг. Нима маъқул, нима номаъқул эканини ажратиб олинг. Хатоларни эътироф этинг!

Унутманг, одамлар гапингизга қараб эмас, қилаётган ишингизга қараб баҳо беришади!

Аллоҳнинг ҳукмига рози бўлинг! Доимо ҳар ишингизда Аллоҳга суянинг, Ризо – бажарилажак гўзал ишнинг бошидир! Бирор ишга қўл уришдан олдин: “Бу ишимда Аллоҳнинг изни билан омадсизлик бўлиши мумкин”, деган тушунчани зеҳнингизга жо айланг! Унга таваккул қилинг. Аллоҳ таолога У сизни эшитишига аниқ ишонган ҳолда муножот қилинг!

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Иблис тахтини сув устига қўяди. Сўнгра ўз лашкарларини (одамларни ҳақ йўлдан оздириш, ораларида фитна солиш мақсадида) жўнатади. Шайтонваччалар (ҳисобот топшириш учун) Иблисга келиб: “Мен фалон ва фалон ишларни қилдим” дейди. Шунда Иблис: “Ҳеч нарса қилмабсан” – дейди. Сўнгра яна бир шайтон келиб Иблисга: “Мен эр-хотинлар орасига тушиб, уларнинг орасини ажратмагунимча уларни тинч қўймадим” дейди. Шунда Иблис: “Сен (шайтонларнинг) энг яхшисисан” – дейди, дедилар».

Оила муқаддас бўлиб, уни асраб-авайлаш учун эр-хотин биргаликда ҳаракат қилмоғи лозим. Оила мустаҳкамлигини сақлаш учун қуйидаги маслаҳатларга амал қилишингизни тавсия этамиз:

1. Кечириб юборинг ва эсдан чиқаринг! Аёлингиз қилган ҳар бир хато-камчиликлари учун жиғибийрон бўлаверманг, айримларини эсдан чиқаринг, айб иш қилса кечиринг.

Олиб борилган тадқиқотлар натижасига кўра, кечирувчан инсонлар гина-кудрат сақлаб юрадиганлардан кўра бахтли ҳаёт кечиришар экан. Олимлардан бири: "Бахтли никоҳ бу – икки кечиришни биладиган эр-хотиннинг бирлашмасидир", деб айтганди.

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Одам боласининг барчаси хатокордир. Хатокорларнинг энг яхшиси кўп тавба қилувчилардир", дедилар (Имом Термизий, Имом Аҳмад, Имом Ҳоким ривояти).

Ким айбсиз дўст истаса, ёлғиз яшайди. Ким нуқсонсиз хотин истаса, бир умр бўйдоқ ўтади.

2. Кўпроқ вақтингизни биргаликда ўтказинг! Афсуски, жуда кўп эр-хотинлар оз вақтларини бирга ўтказишади. Кўпчиликда биргаликда сайр қилишлар, овқатланишлар, суҳбат қуришлар қисқа муддат давом этади, кейин эса уларнинг барчаси тарихга айланади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам одамлар билан суҳбатлашганларида бутун таналари билан бурилиб, сўзловчига бор диққат-эътиборларини қаратар эдилар. Энди сиз ҳам телефондан бошингизни кўтаринг, телефонни ўчириш вақти келди. Аёлингиз билан дилдан суҳбат қуринг. Жуфти ҳалолингизни тинглашга вақт ажратинг.

Тадқиқотларга кўра, энг бахтли никоҳлардаги эр-хотинлар бир кунда камида беш соатларини бирга сарфлашар экан. Чарчаган бўлишингиздан қатъи назар, оилангизни мустаҳкамлаш учун аёлингизга вақт ажратинг. Майлин, энг оддий усулда бўлса ҳам, масалан, чой устида ёки кўчада сайр қилиб суҳбатлашинг.

3. Севишингизни изҳор қилиб туринг! Аёлингизга севишингизни ҳар куни билдириб туринг. Ишга кетишингиздан олдин пешонасидан ўпибми ёки СМС, ижтимоий тармоқлар орқали хабарлар ёки қоғозга битилган мактублар орқалими хуллас йўллари кўп. Муҳими ҳар куни ёқтиришингизни изҳор этишни унутманг!

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Севганларингизга севишингизни изҳор қилинг!" деганлар. Аёлингизга севишингизни изҳор қилганингизда аёлингиз: "Аллоҳ ҳам Сизни севсин" деб ҳаққингизга дуо қилсин!

4. Камроқ танқид қилинг! Чунки танқидни ҳеч ким ёқтирмайди. Кўп танқид қилиш зарар етказиши мумкин. Танқид одатда бирор нарсанинг фақат ёмон жиҳатларини кўришдан келиб чиқади. Аёлингизнинг бирор ёмон хулқ ёки одати бўлса, уларни секин асталик билан тузатиб боришига кўмаклашинг. Аёлингизнинг айби учун ҳадеб танқид қилаверишингиз, кичик камчиликнинг катталашишига олиб келади. Жуфти ҳалолингизнинг ижобий хулқларига кўпроқ эътибор беринг! Шунда камчиликлари кўринмай кетади.
   
   
5. Ташаккур билдириб туринг! Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Одамларга ташаккур айтмаган киши Аллоҳга шукр қилмаган бўлади”, дедилар.

Аёлимиз кўнглимизни кўтарадиган бирор иш қилса, гўёки ўз вазифасини бажаряпти деган ўй-хаёл билан унга миннатдорчилик билдирмаймиз. Аёлингизнинг ҳар бир, ҳатто кичик, эҳтимол сиз учун арзимасдек туюлган ишини ҳам қадрлаб, миннатдорлик билдиринг, кўнглини кўтаринг, янада илҳомлантириб туринг.

6. Мулойим бўлинг! Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, Аллоҳ мулойимдир. Ва мулойимликни яхши кўради”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Бахтиёр оиланинг асосини – эр-хотиннинг ўзаро бир-бирига мулойим муносабатда бўлиши ташкил этади.

Тўғри, турмуш давомида турли келишмовчилик, тушунмовчиликлар юзага келганда мулойим муносабатда бўлиш ўта мушкул. Лекин айнан шундай вазиятларни мулойимлик, оғир-босиқлик билан ҳал қилиш, эр-хотин ўртасидаги муҳаббатни янада зиёда этади, мустаҳкамлайди.

Аллоҳ таоло оилаларимизни холис Ўзининг муҳаббати асосига қурилишини насиб этсин. Оилаларимиз ҳамиша тинч ва бахтиёр бўлсин!

Даврон НУРМУҲАММАД

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.

Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

 Суннатни инкор этувчи Қуръонийлар тоифаси қуйидаги бузуқ даъволарни илгари сурадилар:

1. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг вазифалари Қуръонни етказиш, холос. У зотнинг пайғамбарлик сиймоси, яъни суннатлари, кўрсатмалари йўқ. Шунинг учун итоат фақат Қуръони Каримга вожиб, Пайғамбар алайҳиссаломга пайғамбарлик юзасидан на саҳобага ва на кейинги умматга вожиб.

2. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг иршодлари, кўрсатмалари саҳобаларга вожиб бўлган, бизга вожиб эмас. Яъни Пайғамбар алайҳиссаломга итоат қилиш у зотнинг давридаги саҳобаларгагина вожиб бўлган, қолган умматларга вожиб бўлмас.

3. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг кўрсатмалари, иршодлари ҳаммага вожиб эди, барча умматга вожиб бўлган, бироқ, ҳозирда бизгача етиб келган ҳадислар қобили эътимод эмас, ҳужжат бўлишга ишончли эмас. Саҳиҳ ва ишончли санад билан бирорта ҳадис етиб келмаган.

1 – даъвога раддия

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг вазифалари Қуръони Каримни етказиш билан чекланмайди, балки оятларнинг асл маъноларини тушунтириб бериш, тафсир қилиш, изоҳлаш, тўла ва мукаммал, аниқроғи муфассал равишда англатиш – ҳаммаси Пайғамбаримиз алайҳиссалом вазифалари бўлган. Бу вазифалар эса фақатгина ҳадислар орқали адо топади. Биз Аллоҳ таолонинг оятларини тўла, мукаммал ва муфассал тушунишимиз учун ҳадисларга муҳтожмиз.

«(Биз пайғамбарларни) ҳужжатлар ва китоблар билан (юборганмиз). Сизга эса одамларга нозил қилинган (маълумотлар)ни баён (тафсир) қилиб беришингиз учун ва тафаккур қилсинлар, деб бу зикрни (Қуръонни) нозил қилдик» (Наҳл сураси, 44-оят).

«Аллоҳ ўз ичларидан Аллоҳнинг оятларини ўқиб берадиган, уларни (ширк ва гуноҳлардан) мусаффо қиладиган ҳамда уларга Китоб ва Ҳикматни таълим берадиган Пайғамбарни юбориш билан, мўминларга инъом этди. Улар эса бундан олдин аниқ гумроҳликда эдилар» (Оли Имрон сураси, 164-оят).

Оятдаги «Китоб»дан мурод Қуръони Каримдир, «Ҳикмат»дан мақсад эса ҳадиси шарифлардир.

 2 – даъвога раддия

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг кўрсатмалари фақатгина саҳобаларга эмас, балки бутун уммат учундир. Зеро, Аллоҳ таоло Набий алайҳиссаломни бутун башариятга пайғамбар этиб жўнатган:  «(Эй, Муҳаммад!) Биз Сизни (бутун) оламларга айни раҳмат қилиб юборганмиз» (Анбиё сураси, 107-оят).

 3 – даъвога раддия

Аллоҳ таоло Ўзининг каломи Қуръони Каримни сақлашга ваъда берган. Ҳадислар эса Қуръоннинг тафсири, шарҳи ҳисобланади. Худди шунингдек, Аллоҳ таоло ҳадисларнинг ҳам то Қиёматга қадар уммати Муҳаммадга етиб келишини таъминлаган.

Иброҳим Десаи раҳимаҳуллоҳнинг

“Ҳадис илмига кириш” китобидан

Даврон НУРМУҲАММАД тайёрлади.