Зиммасида қазо намозлари бўлган киши нафл намозлари билан машғул бўлиш ўрнига ўша қазоларини ўқишга ҳаракат қилгани яхшидир. Лекин суннат намозлар, чошгоҳ намози, тасбеҳ намози ва ҳадисларда тарғиб этилган, маълум сура ва зикрларни ўқиш тавсия қилинган нафл намозлар бундан мус-тасно. Қазо намозларни масжидда, жамоат жойларида эмас, балки ўз уйида ўқишга ҳаракат қилиш керак.
“Оламгирия”, “Музмарот”, “Важиз”
Ҳайз кўрган аёл ҳар бир намоз вақти кирганда таҳорат олиб келиб, ҳар куни ўқийдиган жойига ўтириб, бир намоз ўқиганчалик вақт мобайнида тасбеҳ, таҳлил айтиб ўтириши мустаҳаб амаллардан ҳисобланади.
“Сирожия”
Фарз намозларда оят ва тасбеҳларни қўл билан санаб туриш макруҳдир. Аммо нафл намозларда қўл билан санаш ижмоан макруҳ эмас.
“Оламгирия”, “Табйин”, “Ниҳоя”
Асрдан олдин ҳамда хуфтон намозининг фарзидан олдин ва кейин 4 ракатдан нафл намозлари мавжуддир.
“Мухтасар”, “Канз”, “Оламгирия”
Нафл намозларни имкони борича жамоат жойларида ва масжидларда ўқимаслик, балки ўз уйида ёки хилват жойларда ўқишга ҳаракат қилиш, риё аралашиб қолишига йўл қўймаслик лозим бўлади. Фарз намозларидан кейин ўқиладиган суннат намозлари эса, фарз ўқилган масжидда ўқилиши керак. Лекин суннат намозлар фарз ўқилган жойдан бир қадам бўлса ҳам бошқа жойга ўтиб ўқилиши лозим. Бу имомга ҳам тегишли. Нафл намозини сафда туриб ўқиш ўта макруҳ ишлардан саналади.
“Оламгирия”, “Кофий”, “Ниҳоя”
Нафл намозларида тик туришга қодир бўла туриб, ўтириб ўқишнинг кароҳияти йўқ. Шунингдек, намозни тик турган ҳолда бошлаб, сўнгра беузр ўтириб олса ҳам Абу Ҳанифа (рҳ.) наздида зарари йўқ. Яна, нафлни ўтирган ҳолда бошлаб, сўнгра тик туриб олса ҳам кароҳияти йўқ.
“Оламгирия”, “Мажмаул-баҳрайн”, “Муҳит”
Нафл ёки фарз намозида узр сабабли ўтириб ўқимоқчи бўлса, қироат пайтида икки тиззасини тиккалаб, қўллари билан оёқларини қучоқлаб олган ҳолда ёки чордана қуриб ўтирган ҳолда ўтириши мумкин. Лекин имкони борича “ташаҳҳуд” ўқиётган ҳолатидек (чўкка тушиб) ўтиргани яхшидир.
“Оламгирия”, “Татархония”, “Ҳидоя”
Тўққизта вақт борки, ўша пайтларда қазо намози, жаноза, тиловат саждаси жоиз, лекин нафл намоз ўқиш жоиз эмас: бомдод намозининг фарзидан олдин (суннати бундан мустасно), фарздан кейин то қуёш чиққунга қадар, аср намозидан кейин шомгача, шом намозидан олдин, жума намозининг (арабча) хутбаси пайтида, икки ҳайит намозининг (арабча) хутбаси пайтида, қуёш, ой тутилганда ўқиладиган намоз хутбаси ўқилаётганда.
“Қозихон”
Макруҳ вақтларда нафл намозини бошлаб қўйган одам намозни бузиши ва кейин қазосини ўқиши керак.
“Қозихон”
Шайх Абдулазиз Мансур
