Тафсири ирфон

2. БАҚАРА (сигир) СУРАСИ. 25 ОЯТ

وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنۡهَا مِن ثَمَرَةٖ رِّزۡقٗا قَالُواْ هَٰذَا ٱلَّذِي رُزِقۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَأُتُواْ بِهِۦ مُتَشَٰبِهٗاۖ وَلَهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَهُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ٢٥

  1. (Эй Муҳаммад), имон келтирган ва яхши ишлар қилган одамларга хушхабар берингки, уларга остидан анҳорлар оқиб турувчи боғлар бордир. Уларга жаннат меваларидан ризқ қилиб берилганида: "Бу меваларни аввал ҳам еган эдик-ку!" дейишади. Зеро, уларга бир-бирига ўхшаш мевалар ва покиза хотинлар берилади ҳамда улар жаннатда абадий қолишади.

Ушбу оят мўминлар ҳақида нозил бўлган. Шунгача кофирларга бериладиган жазолар ҳақида зикр қилинганидан кейин Аллоҳ таоло энди мўминларга тайёрлаб қўйган мукофотларини баён этади. Имон келтирган ва солиҳ амаллар қилган мўминларни охират дунёсида остидан анҳорлар оқувчи жаннат боғлари, хуштаъм мевалар ва покиза хотинлар кутяпти. Жаннат мевалари кўринишда дунёдаги меваларга ўхшаса ҳам, ҳар қайси меванинг алоҳида мазаси бўлади. Жаннат хотинлари ҳайз ва нифос каби зоҳирий одатлардан, бадхулқлик ва итоатсизлик каби ботиний айблардан пок бўлишади. Жаннатда ўлим йўқ, унда ҳаёт абадийдир.

Жаннатда кўз кўрмаган, қулоқ эшитмаган, инсоннинг хаёлига ҳам келмаган неъматлар мўминларнинг бу дунёда қилиб ўтган амалларига мукофот сифатида яшириб қўйилган. Одамларда тасаввур ҳосил қилиш учун уларнинг бир кўриниши бу дунёдаги неъматларга ўхшатиб Қуръони каримда сифатланган: жаннат аҳллари баланд-баланд сўриларда, ҳамма ёққа тўшаб қўйилган гиламларда, саф-саф қилиб тизилган ёстиқларга ёнбошлаб олиб, тайёрлаб қўйилган қадаҳлардаги шарбатларни ҳузур қилиб сипқоришади. Тиконсиз бутазорларда, тизилган бананзорларда, ёйиқ соя остида, оқар сув бўйида, тугамайдиган, етишиш осон бўлган меваларни истаганча узиб олишади. Жаннат меваларини узиш осон бўлиши учун дарахтларнинг шохлари эгиб қўйилган, жаннатийлар тик турган ҳолда ҳам, ўтириб ёхуд ётиб еса ҳам қийналишмайди.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳавзлари (улкан ҳовузлари), сутдан оқ, қордан совуқ, асалдан ширин, мушк-анбардан ҳам хушбўй бўлган Кавсар ҳовузидан жаннат сувини олади. Бунга эришганларнинг чеҳралари неъмат хурсандлиги билан тўла, улар дунё ҳаётида қилган ишлари (имонлари, ихлослари, тақволари, ибодатлари, солиҳ амаллари)дан розидирлар. Чунки улар нозу неъматлари олий даражали жаннатдадирлар. Бу дунёда Аллоҳ йўлида турли машаққат ва йўқчиликларга сабр қилиб ўтганлари учун энди жаннатда уларга тинчлик-осойишталик, фаровонлик ҳаёти насиб бўлиб турибди. Жаннатда энг олий неъмат Аллоҳ таолонинг жамолини кўриш ҳисобланади. Фақиҳ Абу Лайс Самарқандийнинг айтишларича, ким бу неъматларга етишишни хоҳласа, беш нарсада бардавом бўлиши керак: 1. Нафсини гуноҳлардан қайтариши керак. 2. Дунёда берилган озгина неъмат бўлса ҳам, унга рози бўлиши керак. Хабарда ривоят қилинишича, жаннатнинг қиймати дунёни ташлашдир. 3. Тоат-ибодатларга қаттиқ ёпишишига интилиши керак. Ўша тоатлар мағфират ва жаннатнинг вожиблиги учун бир сабаб бўлиб қолади. 4. Яхшилик аҳлларини ва солиҳларни дўст тутиши, севиши, улар билан қўшилиб кетиши, улар билан ўтириши керак бўлади. Албатта, улардан биттасининг гуноҳлари кечирилса, дўстларига ва оғайниларига шафоатда бўлади. Ҳадиси шарифга кўра, «Дўстларни кўпайтиринглар. Албатта, қиёмат кунида ҳар бир биродар учун шафоат қилиш бордир». 5. Дуони кўпайтириши лозим. Аллоҳ таолодан жаннат билан ризқлантиришни ва унинг охирини яхшиликка олиб боришни сўраш керак”. Яҳё ибн Муъоз Розий айтади: «Дунёни тарк этиш қийин, жаннатни ташлаш ундан ҳам қийинроқ. Албатта, жаннатнинг маҳри дунёни ташлашдир». Абу Ҳозимдан қилинган ривоятда шундай дейилган: «Агар дунёдаги яхши нарсаларни тарк этиб, шу билан жаннатга кириш мумкин бўлса, бу нарсалар жаннатга етишиш йўлида енгиллик бўлади. Агар дўзахдан қутулиш учун дунёнинг барча мусибатларини кўтаришга тўғри келса, бу томондан енгиллик бўлади. Энди мингта яхши кўрган нарсангдан биттасини ташлаб жаннатга кирсанг-у, сенга макруҳ бўлган нарсадан бир бўлагини олиб дўзахга кирсанг, қандай бўлади?!»

Read 2540 times

Мақолалар

Top