Убай ибн Каъб  розияллоҳу анҳу улуғ саҳобий бўлиш билан бирга умматнинг энг энг сара қориларидан ҳам эдилар. Қуръони каримни  Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ўрганиб, уни ўқишга қаттиқ бел боғлаганди.

Ибн Аббос, Абу Ҳурайра, Абдуллоҳ ибн Соиб, Абдуллоҳ ибн Айёш ибн Робиаъ, Абу Абдураҳмон Суламий каби улуғ саҳобийлар ва улуғ тобеинлардан кўплари у зотдан Қуръони каримни ўрганган.

Сувайд ибн Ғофала, Абдураҳмон ибн Абзо, Абу Муҳаллаб, Абу Аълия Риёҳий, Зирр ибн Ҳубайш, Утайя Саъдийлар эса Убай ибн Каъбдан ҳадис ривоят қилган.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қатнашган барча ғазотларда ҳозир бўлган.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу ҳақида бир нечта ҳадислар ривоят қилинган. Улардан баъзиларини қуйида зикр қиламиз.

Абу Саид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу умматнинг энг раҳм-шафқатлиси Абу Бакр (бўлса), энг қориси Убай ибн Каъбдир”, дедилар”.

Унинг даражаси Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло наздида ҳам улуғ бўлган. Бунга қуйидаги ҳадис далолат қилади.

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳуга:

– Аллоҳ таоло менга сен учун Қуръон ўқиб беришимни буюрди, – дедилар.

Шунда Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу:

– Аллоҳ таоло сизга мени номимни зикр қилдими? – деб сўради.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

– Ҳа, – деб жавоб бердилар.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу:

– Оламларнинг Раббисининг ҳузурида зикр қилиндимми? – деди.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

– Ҳа, – деб жавоб бердилар. Шу чоқ Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг кўзлари ёшга тўлди (Муттафақун алайҳ).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга қуръоний таълимни имтиҳон шаклида бериб қўярдилар. Буни ўзларидан ривоят қилинган қуйидаги ҳадисда кўришимиз мумкин.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Абу Мунзир, сенинг наздингда Аллоҳ таолонинг китобидаги энг улуғ оят қайси?” дедилар. “Аллоҳ ва Расули билувчироқ”, деб айтдим. Яна сўрадилар: “Эй Абу Мунзир, сенинг наздингда Аллоҳ таолонинг китобидаги энг улуғ оят қайси?” деб сўрадилар.

(Бу сафар) «Оят ал курси”, деб жавоб бердим. Шунда мамнунлик ила елкамга қоқиб: “Эй Абу Мунзир, Аллоҳ сенга илмни осон қилсин”, дедилар» (Муслим ривояти).

Абу Мунзир – Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг кунялари бўлган.

Убай ибн Каъбнинг саҳобийлар ичида ҳам ҳурматлари баланд бўлган.

Ибн Абу Малик бундай дейди:

“Ибн Аббос розияллоҳу анҳунинг: “Қозиликка энг ҳақли кишимиз – Али, Қуръонни энг кўп билувчимиз – Убайдир” ,  деганини эшитганман”.

Набий соллоллоҳу алайҳи васаллам:  

“Қуръонни тўрт кишидан ўрганинглар: Абдуллоҳ ибн Масъуддан, Абу Ҳузайфанинг мавлуси Солимдан, Муоз ибн Жабалдан ва Убай ибн Каъбдан», дедилар.

Юқоридаги ҳадислар шу кунимизгача етиб келган қорилар силсиласининг энг улуғ қориларидан бири бўлмиш Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг даражалари нақадар юксак эканини  кўрсатиб турибди. Ҳаттоки Ибн Аббос розияллоҳу анҳудек муфассир саҳобий ҳам Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳудан таълим олган экан. Бу эса Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг қорилар султони эканига далолат қилади.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳунинг вафоти тўғрисида уламолар ўртасида ихтилофлар бор. Уларнинг энг саҳиҳи Абу Нуаймнинг гапидир. У зот: “Убай ибн Каъб Усмон розияллоҳу анҳунинг халифалик йилларида ҳижрий 30-йилда ўлган”, дейди ва бу гапига Зирр ибн Ҳабийш Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу билан Усмон розияллоҳу анҳунинг ҳалифалик даврида учрашганини далил қилиб келтиради. 

Убай ибн Каъбдан бошқа қори саҳобийлар ҳам кўп бўлган.Уларнинг барчаси Қуръони каримни ёдлаш билан бир қаторда Қуръонга қандай амал қилиш кераклигини ҳам кўрсатиб берган. Бугунги кунда биз мусулмонларнинг вазифамиз бу муборак зотларнинг умр йўлларини ўрганиш ва баҳоли қудрат ўз ҳаётимизга татбиқ қилишдир. Зероки, улар ўз ҳаёти билан ҳақиқий ислом қандай бўлишини келажак умматларга кўрсатиб, ўргатиб кетган муаллим зотлардир.

Аллоҳ таоло ҳаммамизни саҳоба розияллоҳу анҳумлардек Қуръонга муҳаббатли, Қуръонга амал қиладиган солиҳ бандалардан қилсин!

Хушвақтов Абдулҳай,

Кўкалдош ўрта махсус ислом билим юрти

3-курс талабаси  

Пайғамбар алайҳиссалом ва у зотнинг асҳоблари, уларнинг ҳаётлари барча мўминларга ибрат мактабини ўтайди. Қуйида Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суюкли саҳобийларидан ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг келин танлашдаги услубларига оид ривоятни келтирамиз:

“Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу тунларнинг бирида, одатларига кўра, халқнинг ҳолидан хабар олиш учун Мадина кўчаларини айланиб юрган эдилар. Бир уйнинг олдидан ўтиб қолдилар. Ичкаридан она билан ва қизининг ўзаро суҳбати қулоқларига чалинди. Она қизига: “Бугун сотишга сутимиз оз экан. Озроқ сув қўшиб сотамиз”, деди. Қиз: “Онажон, бундай қилишни амирул мўминин  ман қилган-ку,уни устига жарчилар бутун Мадинага эълон қилганликларини эшитдингиз, асло ундай қила олмаймиз”, деган эди, она: “Намунча қўрқмасанг, ҳеч ким билмайди, биров кўрармиди, халифа ҳам ухлаб ётган бўлса, қаердан билади”, деди. Шунда қиз: “Онажон, майли, халифа кўрмасалар ҳам, улардан улуғроқ Зот Аллоҳ кўриб, билиб турибдику”, деди. Қизнинг бу сўзларини эшитган Умар розияллоҳу анҳу унинг Аллоҳдан қўрқуви, ихлосини кўриб қувондилар. Ёнларидаги ҳамроҳларига: “Бу уйни эслаб қол”, деб, у ердан кетдилар. Эртаси куни хизматкорларига “Кечаги оила ҳақида билиб кел”, деб топшириқ бердилар. Қул у ерга бориб келди ва ҳазрати Умарга: “Ҳалиги аёл бева, қизи эса ҳали турмушга чиқмаган экан, турмуш машаққатлари уларни анча қийнаб қўйган экан”, деди. Шунда, Умар розияллоҳу анҳу шундай муслима, Аллоҳдан қўрқадиган муслима қизни топганларидан хурсанд бўлиб, ўғилларини тўпладилар ва уларга қарата: “Қай бирингизни уйлантириб қўяй?”, дедилар. Ўғиллари: “Кимга, отажон?”, дедилар. “Бир сутчининг қизига”, дедилар. Ўғилларидан бири рози бўлди. Шундай қилиб, Умар розияллоҳу анҳу ўша қизни келин қилдилар. Мана шу никоҳдан улуғ халифа, олимлар имоми, тақвода пешқадам Умар ибн Абдулазиз раҳматуллоҳи алайҳ дунёга келдилар.

Хулоса қилиб айтганда, Умар розияллоҳу анҳу доимо, куну-тун мўмин-мусулмонларнинг ғамида бўлган эканлар, бутун мусулмон оламига халифа бўлишларига қарамасдан, оддий сутчи аёл билан қуда бўлиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Келин танлашда диндорини танлаглар”, деган ҳадисларига амал қилган эканлар.

“Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти талабаси

Муҳаммад Зоҳид МУБАШШИРОВ

Оламлар сарвари, хотимул анбиё, пайғамбарларнинг саййиди, Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам таваллуд топган Робиул аввал ойида Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг muslim.uz портали ижодкорлари юртимиздаги таниқли уламолар билан  “Жоним фидо Сизга, ё Расулуллоҳ!” мавзуида суҳбат ўтказмоқдалар. Ушбу суҳбатда Пайғамбар алайҳиссаломнинг ахлоқлари, сийратлари, суратлари ҳақида янгидан янги маълумотлар берилмоқдаки, уни томоша қилган одам анча нарсани ўрганиб олиш баробарида, иймони ҳам зиёда бўлади ҳамда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга дуруду салавотлар айтиб катта ажру савобларга эришади.

Марҳамат, азизлар томоша қилинг, файз олинг.

ЎМИ матбуот хизмати

Аввалроқ, Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида 2-босқич талабалари ўртасида Ҳадис фанидан мусобақа бўлиши ҳақида хабар берган эдик. 

Бугун, 29 ноябрь куни ушбу мусобақа бўлиб ўтди. 

Унда таълим муассасасининг иккинчи босқич талабалари ўзларининг олган билимларини синовдан ўтказдилар. Талабаларга муассаса устозлари томонидан тайёрланган саволлар берилиб, билимларига баҳо берилди. 

Мусобақанинг биринчи шартида талабалар тўрт фиқҳий мазҳабга мансуб машҳур тўрт муҳаддисларнинг ҳаёти ва илмий меросига оид саволларга жавоб бердилар. 

Иккинчи шартда Аҳли сунна вал жамоа мазҳабининг тўрт фиқҳий мазҳаббошиларининг ҳадис асарларига доир саволларга жавоб бердилар. 

Танловнинг учинчи шартида иштирокчиларга “Мусталаҳул ҳадис” фанига оид саволлар берилди. 

Сўнгги, тўртинчи шарт Имом Бухорийнинг “Саҳиҳул Бухорий” асарининг “Илм” бобида келган ҳадисларни ким кўп ёддан айтиш шарти шаклида ўтказилди. 

Танлов якунида умумий баҳоларга кўра ғолиблар аниқланди.

ЎМИ матбуот хизмати

It is not a secret for us that today preservation of peace and stability has become a great challenge for many countries. For this reason we all – not only state and non-governmental organizations, but every citizen deeply understands that in order to achieve our goals and become developed and prosperous country we need to strongly follow our own way and preserve peace and stability.

President of Uzbekistan Shavkat Miromonivich Mirziyoyev underlining in all of his speeches to talk to people, to identify their problems and needs, to advise those who have fallen on the wrong track of extremist groups and preserve the purity of our religion.

With the initiative of our President a number of citizens who were trapped into evil groups have been undergone prophylactics, their opinions were heard and respected, they were wrong ideas were explained, their dignity was restored in society.

For the just last six months 2273 citizens in Tashkent, 648 citizens from Shayhontohur district have been removed from various lists and they are now enjoying their everyday life. 

 After the meetings held in June and July of the current year the special road map was established on the solution of the problems raised by our citizens. Particularly, 118 people received medical treatment, 352 children have become the members of various clubs. 12 citizens who wanted to become entrepreneurs received bank credits. 3 families were given special recommendation letters to get flats from new buildings in Sergeli district.

             Today on November 28^th there was a meeting held with the participation of religious representatives and the citizens who previously were under various lists. The conversation was very sincere and participants talked about their daily issues.

            Tashkent Hokimiyat (City Mayor’s Office), Shayhontohur district hokimiyat, “Makhalla” public charity fund, “Nuroniy” fund, civil society institution members and mass media representatives took part in the event. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати