498-CАВОЛ: Мен Тожикистонданман. Исломни ўрганиб, унга амал қилишга ҳаракат қиламан. Мен Сурия ҳақида сўрамоқчи эдим. Интернетда баъзи ўзбек олимлари Сурияда жиҳод бор, ким инкор этса фосиқ, мунофиқ деб, чақиряптилар. Сиз бунга нима дейсиз?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Интернетдаги даъватчилар маърузаларида жиҳод ҳамма учун фарз экани ҳақида сўз юритади. Аслида, жиҳод икки қисмдан иборат:
1. Талаб жиҳоди – фарзи кифоя. У ҳозир йўқлигига уламолар иттифоқ қилишган. Чунки, ҳозирда давлатлар ўртасида тинчлик битими мавжуд бўлиб, урушмасликка келишилган.
2. Мудофаа жиҳоди – фарзи айн. У душманлар мусулмонлар яшайдиган юртга уруш қилиб, бостириб кирса, ҳимоя учун фарз бўлади.

Маълумки, жиҳоднинг ўзига яраша қоидалари бор. Биринчидан, жиҳодга сафарбар қилиш учун “Халифа” бўлиши лозим. Ваҳоланки, халифалик масаласи тарихда қолгани барчага маълум. Қолаверса, жиҳод жорий бўлиши учун умматнинг ижмоси ҳам талаб этилади. Булар чақираётган “жиҳод”га Ислом умматининг деярли барчаси қарши экани кундек равшан.

Бугунги кунда жиҳодга тарғиб қилаётган гуруҳлар қайси сиёсий кучларга хизмат қилаётганларини ўзлари ҳам билмайди. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким номаълум байроқ остида жанг қилса ва бу йўлда ўлдирилса, демак, у жоҳилият ўлимини топибди” деб айтганлар. Яъни, кимки номаълум байроқ остида, уни кимнинг қўлида эканини, унинг мақсади қандайлигини билмаган ҳолда жанг қилса ва бу йўлда ўлса у жоҳилиятда ўлгандек бўлади.

Динимиз ҳатто уруш остида бўлган ва душман заминларида яшаган, лекин жанговорлик сифатига эга бўлмаган инсонларнинг ўлдирилишига ҳам рухсат бермайди. Жиҳодга чақираётганларнинг аксарият халқи мусулмон бўлган ўлкаларда бегуноҳ инсонлар ўлдирилаётган, нишонга олинаётган ҳужумларга шаръан рухсат кўзи билан қараши жуда ачинарлидир.

“Нисо” сурасининг 93-оятида бир мўмин кишини қасддан ўлдирганлар жаҳаннам азобига дучор бўлиши хабар берилган.
Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи васаллам бу ҳақда “Дунёнинг йўқ бўлиб кетиши Аллоҳ наздида бир мўминнинг ноҳақ ўлдирилишидан кўра енгилроқдир” деб, бу жиноятнинг оқибати қанча ёмон эканига ишора қилмоқдалар (Ибн Можа ривояти).

Бузғунчи тоифалар ўзларига тегишли веб-саҳифа ва ижтимоий тармоқларда “шаҳидлик”, “жиҳод”, “ҳижрат”, “такфир”, “халифалик” каби тушунчаларни бузиб талқин қилиш натижасида айрим ёшларни ўзларининг тузоқларига илинтиришга муваффақ бўлишаётгани ачинарли ҳол, албатта.

Машҳур олим, марҳум Муҳаммад Саид Рамазон Бутий раҳимаҳуллоҳ айнан низоли ҳудудларни ичида бўлган ва террорчилар хусусида шундай деган эдилар: “Улар бир вақтнинг ўзида бирор айби йўқ мусулмонларни кечаси бўғизлаб кетишни “шариат рухсат берган иш” дейдилар. Улар оддий йўловчилар тўла самолётни ичидаги айбсиз инсонлар билан қўшиб портлатиб юборишни ҳам “шариатда бор иш” дейдилар. Ҳар ким кўзларини юмиб, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бугун орамизда юрибдилар, деб хаёл қилсин. Ул зот шундай разил ишларга рози бўлармидилар?!”

Динимизда бегуноҳ инсон қонини тўкиш бузғунчиликнинг энг улкан кўриниши ҳисобланади. Ислом ҳатто чумолига ҳам озор беришдан қайтаради. Бундай ваҳшийликни қилаётганлар диндорлик ҳақида қанча лоф урмасин, қилган ёвузликлари бу даъволари сохта эканини фош этмоқда. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar

Бугун, 13 июнь кунидан бошлаб Тошкент шаҳридаги масжидларда фаолият юритувчи таниқли ва воиз имом-хатиблар Наманган вилоятидаги жомеларга ташриф буюриб, масжид ходимлари ва қавми билан суҳбат қуришмоқда.

Уламоларнинг Наманганга ташрифи ўзгача шукуҳ билан бошланди. Жумладан, Тошкент шаҳридаги "Имом Термизий" масжиди имом-хатиби Исҳоқжон домла Бегматов Наманган шаҳри “Юсуфхон ўғли Қосимхон”, Тошкент шаҳар "Сузук ота" жоме масжиди имом-хатиби Айюбхон домла Супиев Наманган шаҳар "Шайх эшон", пойтахтимизнинг Сергели тумани "Иттифоқ" жомеси имом-хатиби Акмалхон домла Абдуллаев Наманган шаҳар "Ҳазрати Лангар", Тошкент шаҳар Чилонзор тумани "Носирхон" жоме масжиди имом хатиби Баҳодир домла Аминов Наманган шаҳар "Ғози Муҳаммад ҳожи", Тошкент шаҳар Учтепа тумани "Саид Ваққос ота" масжиди имом-хатиби Дониёр домла Файзуллаев Наманган шаҳридаги "Имоми Аъзам", Тошкент шаҳар "Омина" масжиди имом-хатиби Юсуфхон домла Муҳитдинов Наманган шаҳри "Муҳаммад Ал-Амин " жоме масжидига ташриф буюришди.

Воиз имом-хатиблар ушбу масжидларда пешин намозини адо қилгач, масжид қавмлари, мўйсафид отахонларга илмий суҳбат қилиб беришди.

Маърифий суҳбатларда воиз имом-хатибларимиз йиғилганларга юртимиздаги хайрли ишлар, бўлаётган ислоҳотлар, диний-маърифий соҳодаги янгиликлар ҳақида ҳам маълумот беришди, намозхонларнинг саволларига жавоб қайтаришди. Ўз навбатида ҳудуддаги мўмин-мусулмонлар илмий суҳбат ва диний саволларга батафсил жавоб учун миннатдорлик изҳор қилдилар.

Суҳбат якунида уламолар жамоат билан бирга Ҳақ таолодан юртимизга тинчлик-офият, файзу барака ва тан-сиҳатлик сўраб дуолар қилдилар.

Ҳумоюддин Тошболтоев,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Масжидлар билан ишлаш бўлими ходими

Шайх Салоҳ Абулҳож ҳафизаҳуллоҳ

Шу йил, 11 июль куни душанба кунидан бошлаб Саудия Арабистони Ислом ишлари вазирлиги Жиддадаги подшо Абдулазиз халқаро аэропорти ва денгиз порти ҳамда бошқа мамлакатдан чиқиш жойлари орқали жўнаб кетаётган зиёратчиларга Икки муқаддас масжид ходими подшо Салмон совға сифатида жами бир миллион нусха Қуръони карим тарқатмоқда. Бу йил Ҳаж сафарида қатнашган давлат вакилларига ҳам ҳадялар топширилади.

Шунингдек, эълонда вазирлик ушбу совға подшо Фаҳднинг Мадинадаги Қуръон матбаа мажмуаси томонидан турли ўлчамларда ва 76 тилга қилинган таржималарда нашр этилган Исломнинг муқаддас китобини тарқатишда давом этиш тўғрисидаги қироллик буйруғига мувофиқ эканини таъкидлаган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Президентимизнинг Ўзбекистон халқига Қурбон ҳайити табриги мазмундорлиги, юрагимиз тўридаги фикр-мулоҳазаларни, бугунги куннинг долзарб вазифаларини қамраб олганлиги билан ҳар биримизнинг қалбимизни янада нурафшон этди.

Табрикда ислом дини, аввало, тинчлик, эзгулик ва инсонийлик дини эканлигига яна бир бор эътибор қаратилди. Дарҳақиқат, ҳозирги ғоят мураккаб ҳамда таҳликали замонда тинчлик-осойишталикнинг қадрига етиш, уни кўз қорачиғидек асраб-авайлаш ва мустаҳкамлашдек ўткир талаблар юртимизда яшаётган ҳар бир мўмин-мусулмон, ҳар бир инсон учун ҳар қачонгидан ҳам долзарб бўлиб турибди.

Бу ҳақда сўз юритганда, бугун ёшларни билимли ва зукко, соғлом дунёқарашга эга, одоб-ахлоқли, имон-эътиқодли, ватанпарвар инсонлар этиб тарбиялаш жамиятда учраётган кўплаб муаммоларни бартараф қилиш ва уларнинг олдини олишда муҳим аҳамият касб этишини таъкидлаш жоиз.

Киши маънан қанчалик бой бўлса, у эзгу қадриятларда шунчалик собит туради. Эл-юрт тақдирига дахлдорлик билан яшайди. Тинчлик-тотувликнинг моҳиятини англаб, аҳамиятини тушуниб, уни асраб-авайлашга ҳисса қўшади.

Хўш, эртамиз эгаларини юксак маънавиятли инсонлар қилиб тарбиялашда бугун қайси йўлдан боришимиз керак? Бизга бу йўлда нима таянч ва суянч бўлади? Шубҳасиз, муборак динимизнинг эзгу таълимотлари, муқаддас китобларимиз, асрлар оша яшаб келаётган миллий қадриятларимиз, ота-боболардан мерос таълим-тарбия усул ҳамда услублари.

Шукрки, Президентимиз томонидан мамлакатимизда маънавият ҳамда маърифат масаласига, миллий қадрият ва анъаналарни асраш, ривожлантириш ҳамда тарғиб қилишга жиддий эътибор қаратилмоқда.

Замон андозаларига мос таъ­лим масканлари бунёд этилаётир. Табаррук зиёратгоҳ ва қадамжолар, кўҳна масжид ҳамда мадрасалар обод қилиняпти. Янгидан очилган илмий-тадқиқот марказларида буюк аждодларимизнинг бебаҳо маънавий-маърифий меросини чуқур ўрганиш ва кенг тарғиб этиш борасида кенг кўламли ишлар йўлга қўйилди.

Бундай чора-тадбирлар давлатимиз раҳбари илгари сурган “Жаҳолатга қарши — маърифат” ғоясини ҳаётга татбиқ этишда муҳим ўрин тутмоқда.

Бугун жаҳолатга қарши маърифат билан курашишни нафақат масъул ташкилот вакиллари, балки ҳар бир ота-она ўзи учун долзарб вазифа, деб билмоғи лозим.

Муқаддас ислом динимизни пок сақлаш, уни турли ғаразли хуруж ва ҳамлалардан, туҳмат ва бўҳтонлардан ҳимоя қилиш, айниқса, унинг асл моҳиятини униб-ўсиб келаётган ёш авлодга тўғри тушунтириш, ислом маданиятининг эзгу ғояла­рини кенг тарғиб этиш вазифаси ҳамон долзарб бўлиб қолмоқда.

Ахборот технологиялари ўта тезкорлик билан ривожланаётган, нанотехнологиялар шиддат билан ҳаётга кириб келаётган, интернет сайтлари ва ижтимоий тармоқлар хилма-хил, тўғри-нотўғри маълумотларни кечаю кундуз тарқатаётган ҳозирги даврда бу иш ниҳоятда мураккаб ҳамда қийин экани рост. Бугун фарзандларимизни назоратсиз ёлғиз қўйсак, улар бўш вақтларини телефон, компьютер билан машғул бўлиб ўтказса, ёшлар тарбиясидаги муаммолар, уларнинг онгу дунёқарашига суқилиб кирган иллатлар янада илдиз отади.

Доно халқимиз “яхшининг шарофати, ёмоннинг касофати” деб бежиз айтмаган. Бугун олис ўлкалардан ёшлар учун турли йўллар билан, асосан, глобал тармоқ орқали экспорт қилинаётган “қадрият”лар, юриш-туришу ўзини тутиш, инсонлараро муомала-муносабатга оид кўрсатмалар онгу қалбга қаратилган хуружлардир, десак, асло хато эмас. Улар миллий менталитетимизга ҳам, Қуръони карим оятлари ва Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг ҳадиси шарифларига ҳам, динимиз кўрсатмалари ва шариатимиз ҳукмларига ҳам, уламоларимиз фатволари ва давлатимиз қонунларига ҳам, шарқона одобларимиз ва мазҳабимиз меъёрларига ҳам мутлақо зид экани ҳар биримизни ташвишлантиради.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз ҳадис-шарифларида: “Болаларингизга одоб беринглар ва одобларини чиройли қилинглар!” дея марҳамат қиладилар.

Бу хусусда шоирларимизнинг ибратли сўзлари ҳам бор:

Шундай экан, токи ҳали суяги қотиб улгурмаган ёшларнинг беғубор оламига, ғўр маънавиятига “аллакимлар” жиддий зарар етказиб қўймасидан олдин ўз фарзандларимизни ўзимиз тарбиялашимиз керак.

Барчамиз кўзимизни каттароқ очиб, зийраклик ва огоҳлик билан ғоявий ҳамлаларга қарши курашмоғимиз лозим.

Шу ўринда айтиш жоизки, муқаддас ҳаж ва умра зиёратларини адо этиб қайтган отахон ва онахонлар, маҳаллалардаги нуронийлар, катта ҳаётий тажрибага эга инсонлар бу эзгу ишда янада фаол бўлишлари зарур.

Улар Президентимизнинг “Жаҳолатга қарши — маърифат” деган эзгу ғоясини ҳаётга татбиқ этишда асосий кучдир. Йигит-қизларни ҳидоятга чорлашда, хонадонларни ислом нури билан мунаввар қилишда, ҳар бир мўъмин ва мўъминаларга маърифат улашишда бу ин­сонларнинг ҳиссалари жуда катта эканига шубҳа йўқ. Ёшларимиз Қуръони карим тафсири, Ҳадиси шариф шарҳи, ақида, фиқҳ масалаларидан баҳраманд бўлишса, улар ёт кучлар “дарслари”га эҳтиёж сезмайди, алданиб, ёт ғоялар ва ботил иддаоларга берилмайди.

Ҳар бир ота, ҳар бир она ўз фарзандига одоб-ахлоқ намуналарини, киндик қони тўкилган мислсиз Ватанига муҳаббатни, бобо-бувига эҳтиром-ҳурматни, меҳр-итоаткорликни, оила аъзоларига раҳмдиллик ва меҳрибонликни, ўз жуфти ҳалолига садоқатни, қўни-қўшниларга оқибат ва чиройли муносабатни, қавм-қариндошларга саховат-мурувватни, синфдош-касбдошларга чин дўстлик ва ёрдам беришни, атрофдаги одамларга инсонпарварлик ва самимийликни, ҳайвон-парранда-ҳашаротларга нисбатан раҳм-шафқатни уқтириши, юқтириши, тушунтириб, сингдириши муқаддас бурч, ҳам қарз, ҳам фарздир.

Ўйлайманки, бу юмушлар ҳеч биримизга қийинчилик туғдирмайди. Зеро, шу сифатларнинг ҳаммаси фарзандларимизнинг қонида бор. Бу фазилатларнинг барчаси болаларимизнинг ДНКсида мавжуд. Чунки бу хусусиятлар аждоддан-авлодга, қондан-қонга тарбия орқали ўтиб келяпти. Фақат ёшлар камолотига бугун янада эътиборли бўлсак, зиммамиздаги бурчни, вазифани сидқидилдан бажарсак, огоҳлик ва ҳушёрликни бой бермасак, кўзланган натижаларга, албатта, эришамиз.

Илоҳо, ўзимизнинг ҳам, фарзанд-зурриётларимизнинг ҳам меҳрибон Парвардигоримиз Ўзи буюрган, жаноб Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам тавсия этган, ўтмишда ўтганларимиз руҳини шод, халқимизни хурсанд, ота-оналаримизни рози қиладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!