muslim.uz

mardi, 26 juin 2018 00:00

Итоатда мужассам бари

Бугун замонамизда камчиликларни акс эттирадиган кўзгулар анча хиралашиб қолган. Одамлар орасидаги меҳр-оқибат, самимият ва ҳокисорлик йўқолиб кетмоқда. Одамзод яратилгандан бери нафс билан кураш макон ва замонлар ўтса ҳам тўхтамайди. Ўз орзу мақсадлари йўлида жон куйдиради. Нафснинг палаклари ҳакалак отмоқда. Руҳиятимизни ўзимизники бўлмаган нарсалар учун эзиб, асабларимизни таранглаштириб қўямиз. Фақат бир тарафлама ўйлаб фикри ожизлик қилиб, шайтоннинг хийлалари ва тузоғига тушиб қоламиз.

Аллоҳ таоло: “Ҳақиқатан, инсонни (дин ва дунё ишларида меҳнат ва) машаққатда (бўлиш учун) яратдик” (Балад сураси, 4-оят). Яъни, инсон бекорга яратилгани йўқ, унинг масъулияти, вазифаси, мажбурият бор ва уларни бажариш осонлик билан бўлмайди.

Аллоҳ таоло дунё ва инсонларни яратиб, имтиҳон қилиш билан бениҳоя Қодир Зот экани зоҳир бўлади. Синовлар орқали бандалар Аллоҳнинг ниҳоятда меҳрибон, беминнат ризқ берувчи, гуноҳларни кечирувчи, ризқни хоҳласа танг ва тор қилувчи, комил илм соҳиби ва бошқа сифатларни кашф қилишади.

Маъданлар юқори ҳароратда қиздирилиб, тобланиб, соф олтин ҳолига келтирилганидек, инсонлар ҳам шу каби синов оташларида тобланиб, покланиб юксалади. Бутун йиғиб-терганинг кулга айланса ёки ўзгалар қўлига ноҳақ ўтса, чидаш мушкул. Лекин дунёни уни Яратган Зотнинг Ўзи беришига, Ўзи олишига ишониш, қалбни хотиржам қилади. ҳар бир катта кичик синовларга сабр ва розилик ила қараш ва дуони кўпайтириш нажот йўлидир.

Қалбимизда имон зиёси ҳаётимиздаги синовлар орқали ортади ундан норозилик вужудимизда касаллик пайдо қилади. сабр ва розилик танамиз ва руҳимизни поклайди.

Турмуш синов ва машаққатларга тўла. Жуссамиз ва руҳиятимиз юз бераётган кутилмаган зарбалар остида анча заифлашиб қолган бўлмасин, барча қарама-қаршиликларга ижобий жавоб қайтаришга бартараф этилганга ўхшайди. Англатилаётган барча илмлар амали фақат бир маънога хизмат қилади. қораликка нисбатан оқликни, ёмонликка нисбатан яхшиликни кўпайтириш!

Унинг синовлари, берган дарди-ю ташвишлари сени Ундан шикоят этишга жазм эттиролмагани каби ёнингдаги ҳамроҳингга ҳам Унга бўлган итоатингнинг айни бўлмаса-да сийрати назаринда итоатда бўлиш яхшироқдир. Ҳамроҳингдан келган озорлар сени бош кўтаришга бошламасин, худдики Ундан келган синовларга, синов эгасидан розилигинг он қадар кучли бўлса, ҳамроҳингнинг муомаласига ҳам шу каби муносабатда бўл.

Кўпчилик аёлларимизни турмушнинг оғир юки енгиб қўйган. Тирикчилик қиламан деб жони халак. Унга уни таъмин этадиган эр эмас, “таъминла мени” дейдиган эр синов қилиб берилган. Бир ёқда бир этак бола. Моддият орқасидан кунда уйда жанжал. Бундай ҳаёт кечираётган аёл қалбида итоатдан кўра алам ва нолишни топишингиз мумкин. Яшаб ўтган йиллар йўлидан қайта юришга имкон бўлмайди. Ҳамроҳингиздан келган нохушликлар ҳам Унинг хоҳиши билан келур. У ҳеч бир ишдан бехабар эмас. Итоатда эса инкорга ўрин йўқ.

Зилола ЯРАШБЕК қизи

Тошкент Ислом институти

услубчи-мураббийси

Published in Мақолалар

mardi, 26 juin 2018 00:00

Ибратли қисса. Унутилмас ҳаёт дарси

Ҳикоя қилинишича, бир олим шайх шогирди билан боғ ичра сайр қилиб юришганди. Сайр асносида эски пойафзалга дуч келишибди. Икковлари бу пойабзал шу боғда ишлаётган бир камбағал фақирга тегишли эканини ва у шу пайтда ишини якунлаб пойафзалини олишга келишини тушунишди.

Шунда шогирд устозга дебди:
Устоз, ҳазил қилиб бу ишчини пойафзалини яшириб қўймаймизми, уни олишга келганида йўқолиб қолганини кўрганда нима иш қилишини томоша қиламиз.

Улуғ устоз унга шундай жавоб берди:
Бошқаларни ғамга тушуриш ила кўнглимизни кўтармаслик лозимдир. Болам, сен бойроқсан. Сен ўзинга ҳам шу камбағалга ҳам бахт-саодатни жалб қилишинг имконига эгасан-ку. Унинг пойафзали ичига нақд пул солиб қўй-да, биз яширинамиз. Буни унга қандай таъсир қилишини кўрамиз.

Бу таклифдан шогирд хурсанд бўлиб, ичига пул солиб қўйибди. Икковлари ишчининг бунга муносабатини кўришлани учун дарахт ортига яширинишди.

Бироздан кейин ишини тугатиб жулдур кийимда ишчи пойафзалини олиш учун келди. Оёғини суққан ҳам эдики, ичида нимадир борлигини билди. Уни чиқариб олиб қарасаки, нақд пуллар. Иккинчи пойини олиб қараса, унда ҳам нақд пул топди.

У бироз пулларга тикилиб турди. Туш кўрмаётганини англаш учун пулга қайта-қайта назар солар эди. Кейин бирор кимсани топармикинман деган ўй билан ҳар томонга аланглаб қаради.

Пулларни чўнтакка солиб тиззасига йиқилди-да, йиғлаган ҳолида осмонга назар солиб баланд овоз ила Роббига муножот қила кетди;
Эй Роббим! Сенга шукрларим бўлсин. Эй, хотинимнинг бетоблигини ва фарзандларим нон топа олмаётганидан оч қолганини билган Зот! Мени ҳам фарзандларимни ҳам ҳалокатдан қутқардинг.

У узоқ вақт осмонга тикилганича мана шу Раббоний туҳфага шукр ўлароқ йиғлади.
Шогирд бундан қаттиқ таъсирланиб икки кўзи ёшга тўлди.

Шунда улуғ устоз деди:
Ана энди сен айтган унинг пойафзалини яшириб қўйиш таклифингдан кўра ўзингни кўпроқ бахтиёр сезмаяпсан-ми?!

Шогирд жавоб берди:
Тирик эканман, ҳеч ҳам унутмайдиган дарс олдим. Ана энди, ҳаётимда мен фаҳмламаётган баъзи сўзларнинг маъносини англаб етдим; сен ато берганингда олганингдан кўра кўпроқ бахтли бўласан.

Шунда устози деди:
- Билки, ато беришнинг турлари бор;
- Жазолашга қодир бўла туриб, кечиб юборишинг, атодир.
- Биродаринга ғоибона дуо қилишинг, атодир.
- Унинг учун узр талаб қилиб, ёмон гумондан четта бўлишинг, атодир.
- Биродаринг ғоиблигида унинг обрўсини ҳимоя қилишинг, атодир.

- Шуни билингки, азиз ўқувчи, нубувват йўли ато бериш устига қурилгандир. Зўравонларнинг йўли эса тортиб олиш устига қурилгандир.
- Ҳаётингизга назар солинг, сиз ато бериш билан яшаяпсизми ё тортиб олиш билан-ми?
- Бошқаларнинг ҳаёти сиз туфайли енгиллашяпти-ми ё қийинлашяпти-ми?

Доктор Муҳаммад Ротиб Нобулсий ҳафизаҳуллоҳ

Манба: vakillik.uz

Published in Ибратли ҳикоялар

mardi, 26 juin 2018 00:00

Ибодат жой танламайди. Кран бошқарувчисининг намоз ўқиши

Қирғизистоннинг пойтахти Бишкек шаҳрида қурилаётган баланд биноларнинг бирида ишлаётган кран бошқарувчиси ўз иш ўрнини тарк этмасдан намоз ўқиши тасвирланган видеолавҳа интернет тармоғида тарқалди. Бу ҳақда Спутник нашри маълум қилди.

Видеолавҳада кран бошқарувчиси 12-13 қаватли бино баландлигида туриб намоз ўқиган.

Интернет фойдаланувчиларининг баъзилари буни учун кран бошқарувчисини мақтаган бўлса бошқалар унинг хавфсизлик техникасини бузганликда айблашган.

Ушбу лавҳани қуйида кўришингиз мумкин.
https://youtu.be/Y-kWyHaEfcw

ЎМИ Матбуот хизмати

Published in Дунё янгиликлари

mardi, 26 juin 2018 00:00

“Уммул хабоис” ёхуд барча ёмонликлар дояси

Гиёҳванд моддалар нима, гиёҳвандлар ким? Нима учун жамият бу иллатга қарши бу қадар кескин кураш олиб бормоқда? Бунга жавоб: гиёҳванд моддалар – бу оғу, ажал.

Табиийки, заҳар инсон онгини ҳам, жисмини ҳам ҳалок этади. Мутахассисларнинг фикрича, гиёҳванд моддаларни бир марта истеъмол қилган киши унга бутунлай боғланиб қолиши мумкин. Бу иллатга мубтало бўлган кишининг фикри, хоҳиш ва истаклари, хатти-ҳаракатлари гиёҳванд модда измида бўлади. Шу сабабли гиёҳвандликка қарши кураш давр талаби ҳисобланади.

Таҳлилчиларининг сўзларига қараганда, ўртача 110 миллиондан ортиқ киши бир ойда бир марта бўлса-да гиёҳванд моддалардан бирини истеъмол қилар экан. 25 миллион киши бу иллат домига тушган.

Арабларда “уммул хабоис” – “барча ёмонликлар онаси”, деган тушунча бор. Гиёҳвандлик жиноятчилик ва зўравонликларнинг бош омилидир. Гиёҳванд моддалар ноқонуний савдоси билан шуғулланувчи уюшган жиноий гуруҳ аъзолари оддий фуқароларни давлат идораларига бўлган ишончини сусайтиради ва бу, ўз навбатида, коррупцияга сабаб бўлади. Маълумки, гиёҳванд моддалар савдосидан тушган маблағ қуролли тўқнашувларни молиялашга ишлатилмоқда. Бундан ташқари давлат бу иллатга қарши курашиш учун полиция, соғлиқни сақлаш тизимларига катта маблағ сарфламоқда. Гиёҳвандларни даволаш ҳам давлат хазинасига қимматга тушмоқда. Бу иллат ижтимоий муаммоларни келтириб чиқармоқда.

Гиёҳванд моддалар билан боғлиқ муаммо чегара билмайди. Бу иллатга қарши дунё мамлакатлари биргаликда кураш олиб боришлари керак ва шарт. Мана шуларни инобатга олган ҳолда БМТ гиёҳвандлик билан боғлиқ глобал муаммоларни турли даражаларда ҳал қилишга интилиб келади. 1998 йилда БМТ Бош Ассамблеясининг махсус йиғилишида гиёҳвандлик билан боғлиқ муаммо муҳокама қилинди. Ўшанда дунё мамлакатлари гиёҳванд моддаларни етиштиришга барҳам бериш ва гиёҳвандликка қарши биргаликда кураш олиб бориш бўйича ўз зиммаларига бир қатор мажбуриятларни олишган эди.

117 мамлакатда тадқиқот олиб борган БМТ мутахассисларининг маълумотларига кўра, бугунги кунда одамлар асосан героин, кокаин, наша, марихуана, морфий ва бошқа гиёҳванд моддаларни истеъмол қилади. Улар орасида 14-21 ёшдаги йигит-қизлар кўпчиликни ташкил этади. Мана шу ёшдагиларга кўз-қулоқ бўлиб турилса, улар кейинчалик камдан-кам ҳолларда гиёҳвандликка ружу қўйишар экан. Шу сабабли ҳам гиёҳвандликка қарши курашни ўз вақтида бошлаш бугунги куннинг асосий масаласидир. Гиёҳвандликка қарши кураш - жиноятчиликка қарши курашдир. Руҳшуносларнинг фикрича, ота-оналарнинг фарзандлари билан яхши муносабатда бўлиши гиёҳвандликка қарши курашда асосий роль ўйнайди.

АҚШ – жаҳондаги энг катта гиёҳвандлик бозор, дея тан олинган. Салкам 300 миллионга яқин аҳоли истиқомат қилувчи АҚШда 13 миллиондан ортиқ гиёҳванд бор экан. “Қора бозор”да гиёҳванд моддалар айланмаси 60 миллиард доллардан ошиб кетган. АҚШ давлат департаменти маълумотларига кўра, гиёҳвандлик ҳар йили давлат хазинасига 600 миллиард доллар зарар келтиради. Бу мамлакатдаги кўча жиноятлари (ўғирлик, босқинчилик)нинг тенг ярми гиёҳвандлар томонидан содир этилади. Gallup хизмати ўтказган ижтимоий сўров натижаларига кўра, респондентларнинг ҳар тўртасидан учтаси АҚШ гиёҳвандликка қарши курашда мағлубиятга учраётганини тан олган. Ҳар ўн нафар америкаликнинг иккитаси ўз оилаларидаги муаммоларга гиёҳвандлик сабаб бўлаётганини билдиришган. Респондентларнинг 40 фоизи оила аъзолари гиёҳвандликка ружу қўйишидан хавотирда эканини айтишган.

АҚШда сотилаётган гиёҳванд моддаларнинг 80 фоизи хориждан олиб келинади. Божхона хизмати маълумотларига кўра, бир йилда АҚШ чегарасини 60 миллион киши, 116 миллион автомобиль кесиб ўтади. Мамлакат сув ҳудудлари ва портларига 90 мингта йўловчи ва юк кемалари, 157 кичик кема, катер ва яхталар киради. Бу транспорт воситаларининг ҳаммасини кўздан кечиришнинг имкони ҳам, иложи ҳам йўқ. Асосан Колумбия ва Мексикадаги жиноий гуруҳлар АҚШга кокаин ва героин олиб киради. Айни дамда “океан орти” мамлакатида гиёҳвандликка қарши учта концепция устида иш олиб борилмоқда. Биринчи концепцияга кўра, ҳам мамлакат ичкарисида, ҳам ташқарисида гиёҳванд моддалар ноқонуний савдоси ва ишлаб чиқарувчиларга қарши кескин кураш олиб борилиши кўзда тутилади. Бироқ, таҳлилчилар бу концепцияни танқид қилмоқда. Уларнинг фикрича, гиёҳвандликка қарши бу каби кураш самара бермас экан. Чунки гиёҳвандлик аввал ҳам бўлган, ҳозир ҳам мавжуд ва бундан кейин ҳам бўлар экан. Агар гиёҳвандларга қарши кескин кураш олиб бориладиган бўлса, у ҳолда қамоқхоналар гиёҳвандлар билан тўлиб тошар экан. Бундан ташқари АҚШ бошқа давлатларнинг ички ишларига аралашиши мумкин экан. Бу ўз навбатида кўнгилсиз ҳодисаларга сабаб бўлади.

Иккинчи концепцияга кўра, гиёҳванд моддалар истеъмолига талаб камайтирилади. Бунда тушунтириш ишларига катта урғу берилади. Гиёҳванд моддалар ноқонуний савдоси билан шуғулланувчилар шафқатсиз жазоланади, аммо истеъмол қилувчиларга юмшоқ жазо берилади. Бироқ, бу каби соғлом турмуш тарзининг танқидчилари бу концепция ҳам самара бермаслигини айтишмоқда. Учинчи концепцияда гиёҳвандларга муносабат ўзгаради. Яъни, гиёҳвандлар жазога тортилиши керак бўлган жиноятчи сифатида эмас, балки даволаниши зарур бемор сифатида кўрилади.

АҚШнинг бу борада олиб бораётган кураш сиёсати аҳолининг гиёҳванд моддалар истеъмолини камайтириш ва хориждан гиёҳванд моддалар олиб киришни чеклашга қаратилган.

Шарофиддин Тўлаганов, ЎзА

Published in Мақолалар

mardi, 26 juin 2018 00:00

Нигерияда фермерлар ва чорвадорллар ўртасида келишмовчилик: мусулмон-насроний қарама-қаршилигими?

Нигерия маҳаллий полициясининг хабар беришича 22 июнь куни содир бўлган келишмовчиликлар натижасида 86 киши ҳалок бўлган ва 50 дан ортиқ турар жой бинолари вайрон қилинган. Фулани чўпонлари ва Бером деҳқонлари ўртасида келиб чиққан можарога жаҳон оммавий ахборот воситалари томонидан диний тус берилмоқда ва бу ҳолат узоқ йиллардан буён нма ён яшаб келган нигериялик мусулмон ва насроний жамоалари ўртасидаги қарама қаршиликларни кескинлаштирмоқда.

Аслида воқелик чўпонларнинг қорамоллари фермерлар ерига кириб кетгани ва бунинг натижасида бир мунча ҳосилнинг топталгани оқибатида тортишув келиб чиққан. ББС сингари оммавий ахборот воситалари таъкидлаган Ливиядан олиб кирилган қурол-яроқнинг аралашуви аянчли якунланган.

Ғарб мамлакатлари томонидан Ливияда нотинчлик ва фуқаролар урушининг сунъий яратилиши, ушбу ҳудудни бошқариб бўлмас даражага келтирди. Бунинг оқибатида эса Ғарбда ишлаб чиқарилган қурол-яроқлар савдоси учун қулай шароит пайдо бўлди. Кўриб турибсизки қарийб 190 миллионлик аҳолиси бўлган Нигерия заминида ушбу аслаҳалар ёрдамида диний можаролар яратилди.

ЎМИ Матбуот хизмати

Published in Дунё янгиликлари