Ушбу акция орқали ночор, ногиронлиги бор, боқувчиси йўқ ва моддий кўмакка муҳтож оилаларга озиқ-овқат маҳсулотлари доимий равишда хайрия қилинади.

«Ким мўминни оч ҳолда учратиб, унга таом бериб тўйдирса ва сув бериб чанқоғини қондирса, албатта жаннат эшикларининг биридан киритилади». (Абу Довуд ривояти)

ҳ/р : 20212000800881753012 "Рўзғор" акцияси (Ижтимоий ҳимояга муҳтож шахслар учун озиқ-овқат йиғиш, харид қилиш ва эҳсон қилиш учун)

Хайрия қилиш учун устига босинг:
PAYME | CLICK | Uzum Bank | Agrobank | uPay

USSD орқали: *880*021092*summa#

Бугун, 6 октябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари Тошкент шаҳри, Учтепа туманидаги “Кўкча Оқтепа” жоме масжидида жамоат билан жума намозини адо этадилар.

Инша Аллоҳ, жума намозидан аввал қориларнинг гўзал қироатлари ва муфтий Шайх ҳазратларининг барчамиз учун манфаатли суҳбатларидан баҳраманд бўламиз.

Масжид локацияси

Мўмин-мусулмонларни мазкур маърифий суҳбатга таклиф этамиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Шайх Абу Мансур Мотуридий раҳимаҳуллоҳдан ривоят қилинади: «Ҳар бир мусулмон киши ўз фарзандига Аллоҳга иймон келтирмоқни таълим бермоғи вожиб бўлгани каби уларни сахийлик ва очиққўлликка одатлантирмоғи ҳам лозим. Зеро, динда бахилликдан кўра буюкроқ офат йўқ. Бахиллик феълида Аллоҳ таолога нисбатан бадгумонликдан бошқа нарса бўлмагани-да эди, шунинг ўзи ҳам ҳалокатга етарли бўларди. Саховатда эса, Аллоҳ таолога нисбатан ҳуснуззон, яъни яхши гумонлик бўлиб, у тамомий шарафдир. Чунки саховат билан иймоннинг қуввати зиёда бўлади. Иймон эса, диннинг аслидир. Шунингдек, саховат ила халойиқнинг қалбида муҳаббати ортади. Саховат туфайли бутун оламларнинг тилида мақталишга сазовор бўлади. Оқил зотларнинг асосий матлаби ҳам шудир.

Зеро, Халилуллоҳ Иброҳим алайҳиссалом ҳам Аллоҳ таолодан Хотамул анбиё Муҳаммад алайҳиссаломнинг умматлари тилида мақталишларини сўраган эдилар:

“Яна мен учун (менинг ҳақимда) кейингилар ўртасида яхши гаплар пайдо этгин!” (Шуаро сураси, 84-оят).

Муфассирлар “яхши гаплар”дан мурод мақтовлар деб тафсир қилганлар. Дарҳақиқат, ҳар намоздаги салавотда у зотга мақтов айтиш жорий бўлиши ҳам шундан: “Аллоҳумма солли ала Муҳаммадин кама соллайта ала Иброҳийма...” деб намознинг охирида салавот айтилади. Мана шу ҳам саховатнинг самараси ва садақанинг гўзал жиҳатидандир».

Муҳаммад ибн Абдурраҳмон Бухорийнинг
“Маҳосинул ислом ва шароъиул ислом”
китобидан.

Илм – Аллоҳ таолонинг инсониятга ато этган бебаҳо неъмати. Бу неъматга мушарраф бўлганлар эса Аллоҳ таоло азиз қилган зотлардир.

Биринчи ренессанс даври бўлмиш биринчи минг йилликнинг сўнгги чораги ва иккинчи минг йилликнинг биринчи чорагида диёримизда илмнинг деярли барча соҳаларида ижод қилган буюк алломалар етишиб чиқди. Улардан бири Зоҳид Бухорийдир (в. 546 ҳ./1151 м.) У зотнинг тўлиқ исми Муҳаммад ибн Абдурраҳмон ибн Аҳмад Абу Абдуллоҳ Алоуддин Бухорий бўлиб, “Зоҳид” лақаби билан танилган.

Абу Саъд Абдулкарим Самъонийнинг айтишича, Муҳаммад ибн Абдурраҳмон фақиҳ, муфтий, усулий, мутакаллим фозил зот бўлган. Олим минг жуздан иборат тафсир таълиф қилган1. Афсус, ушбу китоблари бизгача етиб келмаган. Зоҳид Бухорий фиқҳни Абу Наср Аҳмад ибн Абдурраҳмон Рийғзамунийдан  ўрганди.

У зот “Ҳидоя” асари соҳиби Бурҳониддин Марғинонийнинг устозларидан биридир. Марғиноний у зотни шайхлари қаторида зикр қилиб, бундай деган: “Ўзлари билган саҳиҳ ҳадисларни ривоят қилишимга ҳамда ўзлари ижоза олган ва тасниф қилган китобларига ижоза ёзиб берганлар”3.

Муҳаммад ибн Абдурраҳмон Бухорийдан бизгача етиб келган ягона асар “Маҳосинул ислам ва шароиъул ислам” (Ислом дини гўзалликлари ва Ислом шариати) китобидир. Асарда Ислом шариатида йўлга қўйилган амалларнинг гўзал жиҳатлари баён этилади. Жумладан, иймон, намоз, рўза, закот, ҳаж, никоҳ ва савдо, сулҳ, даъво каби фиқҳий бобларнинг ҳар бирига тўхталиб, дунёвий ва ухровий манфаатлари ҳақида сўз юритилган.

“Шуни билингки, биродарларим, дин илмини гарчи Чинда бўлса ҳам талаб қилмоқ фарздир! Узоқ жойдаги нарсани талаб қилган кишига, албатта, машаққат етиши аниқ. Шундай экан, аввало, талаб қилинаётган нарсадан етадиган манфаатни яхши билиб олиш лозим. Шунда бу йўлдаги машаққатни енгиш осон кечади. Кексайган чоғимда Ислом шариати гўзалликлари ҳақида изланишимга шу нарса туртки бўлди”, дейди муаллиф4.

Сўнгра “Иймон китоби” сарлавҳаси остида иймоннинг рукнлари бўлмиш тил билан иқрор қилиш, қалб билан тасдиқлашнинг ҳикматини шарҳлашга ўтади: “Тана аъзолари орасида энг шарафлиси (тил)ни энг шарафли калима (иймон килимаси)ни айтиш учун ишлатиш лозим. Чунки бу сизни ушбу аъзо билан гапирадиган қилиб қўйгани эвазига Аллоҳ таолога айтган ҳамдингиз бўлади. Зеро, У сизни беминнат яратди, ризқ берди ва ҳидоят билан шарафлантирди. Унга қиладиган ибодатингиз эвазига эса, сизга кўп яхшиликлар ато этишни ваъда қилди. Агар Аллоҳ берган неъматларни санасангиз, адоғига ета олмайсиз...

Ҳар гал ушбу калом (иймон калимаси)ни айтган киши фарзни адо этганчалик савобга эришади. Уни (орада) тарк этса, гуноҳкор бўлмайди. Агар уни минг йил куфрда яшаган одам бир марта айтса, (куфр) туғёнидан ҳеч вақо қолмайди. Бас, шундай экан, агар мўмин одам айтса, албатта, унинг номаи аъмолидаги исёнларидан ҳеч вақо қолмайди. Демак, ширк учун каффорат бўлган нарса маъсият учун каффорат бўлиши аниқ”.

 * * *

Ушбу мавзуда қалам тебратган яна бир буюк ватандошимиз Абу Бакр Муҳаммад ибн Али ибн Исмоил Қаффол Шоший (291 ҳ./903 м.) бўлиб, у зотнинг ҳам “Маҳосинуш шариъа” (“Ислом шариати гўзалликлари”) номли асари бор.

Бундан қарийб минг йил олдин ёзилган бу икки асарнинг бугунги кундаги аҳамияти жуда юқори. Сир эмас, XXI аср маданиятлар, урф-одатлар, ҳатто диний қарашлар ҳам бир-бири билан тўқнаш келаётган мураккаб давр бўлди. Ўз маданияти ва эътиқодида мустаҳкам тура олмаган жамият кишилари ёт ғоя ва маданиятларнинг қурбонига айланмоқда. Жумладан, Исломга қарши хуружлар кўпайди. Бир томондан Ислом ниқоби остида экстремистик ва радикал тоифалар динимизни ёмонотлиқ қилишга уринаётган бўлса, иккинчи томондан, Пайғамбаримиз алайҳиссаломга туҳматчи карикатуралар нашр этиш, Қуръони каримни намойишкорона ёқиш каби қабиҳ ҳаракатлар шаклида динга ҳужум уюштирилмоқда.

Бузғунчи экстремисту радикаллар ва оммага Исломни олабўжи қилиб кўрсатишга уринаётган кучлар – шайтон лашкарлари, ёлғончилар, ахлоқи бузуқ беҳаёларга қарши Исломнинг асл ғояси эзгулик эканини тараннум этиш, унинг номидаги тинчлик маъносидан тортиб, шариат аҳкомлари замирида инсон манфаати, унинг дунё ва охират саодати ётганини баён этиб бериш айни муддао. Зеро, “Жаҳолатга қарши маърифат” шиори замирида ҳам айнан шу мақсад ётибди. Ушбу эзгу ғояни самарали амалга оширишда буюк ватандошларимиз Зоҳид Бухорий ҳамда Қаффол Шошийнинг юқоридаги асарларидан муҳим манба сифатида фойдаланишимиз лозим.

Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
раисининг биринчи ўринбосари

Суфён ибн Саъийд ас-Саврий раҳимаҳуллоҳдан ривоят қилинганидек, у зот фиқҳда имом бўлганлар, у зотнинг ўз мазҳаблари бўлган, шунингдек у киши ҳадисда имом бўлганлар, муҳаддисларнинг амири деб аталганлар, тақвода ҳам пешво бўлганлар, шу зотдан имом Нававий раҳимаҳуллоҳ “Мажмуъ” асарларининг муқаддимасида нақл қилиб айтадиларки: 

إنما الفقه الرخصة من ثقة أما التشديد فيحسنه كل أحد

“Ҳақиқий фиқҳ, бу ишончли олимнинг қийин масалада рухсатга йўл топишидир. Аммо, қаттиққўллик қилиш ҳамманинг ҳам қўлидан келаверади”.

Мен имом Саврийнинг ушбу гапларини кўп айтаман, талабаларимга кўп эслатаман ва ёздираман. Ҳақиқатан ҳам, ҳаром ҳаром дейиш жуда осон, ҳамма нарсани ҳаромга чиқарса нима қолади?

Шунинг учун мен динни енгиллаштирувчилар қаторида бўлишни умид қиламан. Зеро, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам айтганлар:

فإنَّمَا بُعِثْتُم مُيَسِّرينَ ولَم تُبعَثُوا مُعَسِّرِينَ

“Сизлар динни енгиллаштириш учун юборилгансизлар, қийинлаштириш учун юборилмагансизлар” (Имом Бухорий ривояти).

Шунингдек, Абу Мусо ал-Ашъарий ва Муоз ибн Жабал разияллоҳу анҳумни Яманга юбораётганларида ҳам шундай деганлар:

يسرا ولا تعسرا وبشرا ولا تنفرا

“Динни енгил қилинглар, қийин қилманглар. Яхши кўрсатинглар, нафратлантирманглар” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

Шундай экан, менинг фатво беришда тутган йўлим енгиллик қилиш, даъват қилишда эса, яхши кўрсатишдир. Бас, динни енгил қилиб кўрсатаман, қийин қилиб кўрсатмайман, яхши қилиб кўрсатаман, ёмон қилиб кўрсатмайман. Аллоҳ таолодан мана шу йўлда собит қилишини сўрайман.

Шайх Юсуф Қаразовий раҳимаҳуллоҳ